6
Tadeusz Kantor | "Opakować piętę Achillesa!", 1970
Estymacja:
80,000 zł - 100,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Tadeusz Kantor (1915 - 1990)
Wymiary
70 x 80 cm
Kategoria
Opis
letraset/płótno, 70 x 80 cm, na krośnie malarskim dwie nalepki wystawowe z Muzeum Sztuki w Łodzi oraz nalepka z wystawy w Sztokholmie w 1976 roku
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„(…) odczuwam stale, zagrożenie najgłębszych wartości ducha ludzkiego. Należało i należy nieustannie chronić je przed zniszczeniem, przed czasem, przed prymitywnymi wyrokami władzy, przed tępą inkwizycją oficjalnych i głupich sędziów. I decyzja niemal jak w momencie katastrofy: opakować! Zachować!”
Tadeusz Kantor, moja twórczość, moja podróż. Komentarze intymne; w: tegoż, pisma. metamorfozy. teksty o latach 1934-1974, t. 1, red. Krzysztof Pleśniarowicz, Cricoteka, Ossolineum, Kraków-Wrocław 2005, s. 26
Prezentowana na niniejszej aukcji praca została stworzona przez Tadeusza Kantora dla włoskiego malarza abstrakcyjnego, rysownika i badacza - Achille Perilli. Artyści poznali się w 1968 podczas pleneru odbywającego się na jugosłowiańskiej (obecnie chorwackiej) wyspie Korčula, w miejscowości Vala Luka. Początkowa więź intelektualna przerodziła się z czasem w trwałą przyjaźń, a Achille Perilli szczerze zainteresowany twórczością Kantora, podjął się szerzenia jego sztuki w swoim kraju.
W 1978 w w Palazzo delle Esposizioni w Rzymie odbył się pokaz twórczości Tadeusza Kantora oraz artystów związanych z Teatrem Cricot 2. Spektakl był częścią wystawy „S.I. Witkiewicz, costruttivismo, artisti contemporanei” („Awangarda polska 1910–1978. S.I. Witkiewicz, konstruktywiści, artyści współcześni”). Włoskiej publiczności zaprezentowano prace takich artystów jak Maria Jarema, Maria Stangret-Kantor, Zbigniew Gostomski, Kazimierz Mikulski, Andrzej Wełmiński i Roman Siwulaka. Tadeusz Kantor został autorem koncepcji i aranżacji pokazu, a Achille Perilli (wraz z Konstantynem Węgrzynem) objął stanowisko komisarza wystawy. Oprócz dzieł Kantora i artystów związanych z Cricot 2 w tym samym czasie w pałacu w Rzymie można było podziwiać awangardowe prace Stanisława Ignacego Witkiewicza, przygotowane przez Ryszarda Stanisławskiego i Muzeum Sztuki w Łodzi.
W 2017 z okazji obchodów 100-lecia awangardy w Polce Krakowska Cricoteka zorganizowała wystawę „Biel kolorem śniegu. Tadeusz Kantor i Artyści z kręgu Cricot 2. Rzym 1979” na której przypominała dzieła Tadeusza Kantora oraz artystów z kręgu Cricot 2, które zostały zaprezentowane wiele lat wcześniej w Rzymie. Pokazano ok. 30 spośród 60 Kantora z wystawionych wówczas prac (przede wszystkim obrazów i ambalaży). W sali teatralnej wystawiono dzieła artystów współtworzących teatr Cricot 2, których Kantor określał mianem attori pittori (wł. aktorzy malarze). Bezpośrednim impulsem do zorganizowania wystawy i przywołania tych wydarzeń stała się nieznana dotąd dokumentacja rysunkowa planów wystawy, zachowana w archiwum Achille Perillego. Projekty stały się punktem wyjścia do krakowskiej wystawy, unaoczniając jej pierwotną ideę oraz proces powstawania autorskiej aranżacji.
Tytuł prezentowanej w katalogu pracy w zabawny sposób nawiązuje do imienia przyjaciela Tadeusza Kantora. Praca należy do grupy sześciu „Ambalaży konceptualnych” artysty, powstałych w 1970. Na surowych płótnach o jednakowych wymiarach artysta umieścił hasła w języku polskim i angielskim, nawołujące do opakowania legendarnych części ciał bohaterów lub cudownych przedmiotów. Oprócz reprodukowanej pięty Achillesa, były to również jabłka Wilhelma Telli, miecza Damoklesa, nosa Kleopatry, Oka Opatrzności i jajka Kolumba. Minimalistyczne w formie prace rozbudzają wyobraźnię, angażują odbiorcę, śmieszą niedorzecznością postulatów, a jednocześnie budzą podejrzenia, że za językowo-intelektualną grą kryje się drugie dno. Kantor uważał, że w jego twórczości to właśnie ambalaże najlepiej reprezentują awangardę, a konkretnie postmodernistyczne marginesy awangardy.
„Ambalaże konceptualne” wieńczą okres eksperymentów Kantora z jego ideą ambalażu. Terminem „emballage”, wywiedzionym z francuskiego, artysta określał praktykę opakowywania rzeczywistości. Po okresie abstrakcyjnego malarstwa, które artysta praktykował od 1955, lata sześćdziesiąte to dla Kantora powrót do przedmiotu. Nie interesowała go przy tym klasyczna, malarska reprezentacja, ale zwrócenie uwagi na, jak mówił, „realność najniższej rangi” oraz to, co znajduje się na marginesie. Dlatego do swoich płócien doklejał koperty, torby, ubrania, parasole – niezauważane na co dzień przedmioty, wykorzystywane do przechowywania, ukrycia, zabezpieczenia. Często łączył je z malowanymi wizerunkami zdeformowanych postaci ludzkich, których ekspresyjne sylwetki wyrażały współczesną kondycję ludzką.
Pracy nad ambalażami Kantor poświęcił pełną dekadę, dochodząc do tak radykalnych gestów, jak opakowanie żywego człowieka. Rozwój swojej idei (w tym „Ambalaże konceptualne”) prezentował w latach 1975-1976 na de - dykowanej wyłącznie ambalażom wystawie w Łodzi, Sztokholmie, Londynie, Oslo, Trondheim i Norymberdze. Ewolucja, której ulegały tego typu prace na przestrzeni lat, została także uwidoczniona w ramach wspomnianej wcześniej wystawy twórczości Tadeusza Kantora i artystów teatru Cricot 2, zorganizowanej w 1979 w Rzymie i Mediolanie przez włoskiego malarza i przyjaciela artysty, Achille Perilliego, któremu Kantor podarował apel o opakowanie pięty Achillesa.
W 1939 roku ukończył ASP w Krakowie. Był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej awangardy artystycznej doby powojennej, a przede wszystkim twórcą polskiego teatru awangardowego eksperymentalnego teatru podziemnego, a od 1956 teatru Cricot 2 w Krakowie. Był współzałożycielem i członkiem Grupy Plastyków Nowoczesnych w 1945 roku. W 1955 odbył podróż do Paryża, gdzie zetknął się z najnowszymi tendencjami w sztuce światowej. W jego twórczości główną formą wypowiedzi artystycznej było malarstwo abstrakcyjne, zwłaszcza typu informel, zajmował się także grafiką; aranżował happeningi, zajmował się scenografią i filmem. Prowadził działalność pedagogiczną: w 1948 i 1968 roku w ASP w Krakowie i w 1961 w akademii w Hamburgu. Laureat m.in. nagrody Fundacji im. Goethego w 1978 w Szwajcarii.
Description:
"Pack the Hill of Achilles!", 1970
canvas, 70 x 80 cm; , on the stretcher two exhibition stickers from the Museum of Art in Lodz and a sticker from an exhibition in Stockholm in 1976,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„(…) odczuwam stale, zagrożenie najgłębszych wartości ducha ludzkiego. Należało i należy nieustannie chronić je przed zniszczeniem, przed czasem, przed prymitywnymi wyrokami władzy, przed tępą inkwizycją oficjalnych i głupich sędziów. I decyzja niemal jak w momencie katastrofy: opakować! Zachować!”
Tadeusz Kantor, moja twórczość, moja podróż. Komentarze intymne; w: tegoż, pisma. metamorfozy. teksty o latach 1934-1974, t. 1, red. Krzysztof Pleśniarowicz, Cricoteka, Ossolineum, Kraków-Wrocław 2005, s. 26
Prezentowana na niniejszej aukcji praca została stworzona przez Tadeusza Kantora dla włoskiego malarza abstrakcyjnego, rysownika i badacza - Achille Perilli. Artyści poznali się w 1968 podczas pleneru odbywającego się na jugosłowiańskiej (obecnie chorwackiej) wyspie Korčula, w miejscowości Vala Luka. Początkowa więź intelektualna przerodziła się z czasem w trwałą przyjaźń, a Achille Perilli szczerze zainteresowany twórczością Kantora, podjął się szerzenia jego sztuki w swoim kraju.
W 1978 w w Palazzo delle Esposizioni w Rzymie odbył się pokaz twórczości Tadeusza Kantora oraz artystów związanych z Teatrem Cricot 2. Spektakl był częścią wystawy „S.I. Witkiewicz, costruttivismo, artisti contemporanei” („Awangarda polska 1910–1978. S.I. Witkiewicz, konstruktywiści, artyści współcześni”). Włoskiej publiczności zaprezentowano prace takich artystów jak Maria Jarema, Maria Stangret-Kantor, Zbigniew Gostomski, Kazimierz Mikulski, Andrzej Wełmiński i Roman Siwulaka. Tadeusz Kantor został autorem koncepcji i aranżacji pokazu, a Achille Perilli (wraz z Konstantynem Węgrzynem) objął stanowisko komisarza wystawy. Oprócz dzieł Kantora i artystów związanych z Cricot 2 w tym samym czasie w pałacu w Rzymie można było podziwiać awangardowe prace Stanisława Ignacego Witkiewicza, przygotowane przez Ryszarda Stanisławskiego i Muzeum Sztuki w Łodzi.
W 2017 z okazji obchodów 100-lecia awangardy w Polce Krakowska Cricoteka zorganizowała wystawę „Biel kolorem śniegu. Tadeusz Kantor i Artyści z kręgu Cricot 2. Rzym 1979” na której przypominała dzieła Tadeusza Kantora oraz artystów z kręgu Cricot 2, które zostały zaprezentowane wiele lat wcześniej w Rzymie. Pokazano ok. 30 spośród 60 Kantora z wystawionych wówczas prac (przede wszystkim obrazów i ambalaży). W sali teatralnej wystawiono dzieła artystów współtworzących teatr Cricot 2, których Kantor określał mianem attori pittori (wł. aktorzy malarze). Bezpośrednim impulsem do zorganizowania wystawy i przywołania tych wydarzeń stała się nieznana dotąd dokumentacja rysunkowa planów wystawy, zachowana w archiwum Achille Perillego. Projekty stały się punktem wyjścia do krakowskiej wystawy, unaoczniając jej pierwotną ideę oraz proces powstawania autorskiej aranżacji.
Tytuł prezentowanej w katalogu pracy w zabawny sposób nawiązuje do imienia przyjaciela Tadeusza Kantora. Praca należy do grupy sześciu „Ambalaży konceptualnych” artysty, powstałych w 1970. Na surowych płótnach o jednakowych wymiarach artysta umieścił hasła w języku polskim i angielskim, nawołujące do opakowania legendarnych części ciał bohaterów lub cudownych przedmiotów. Oprócz reprodukowanej pięty Achillesa, były to również jabłka Wilhelma Telli, miecza Damoklesa, nosa Kleopatry, Oka Opatrzności i jajka Kolumba. Minimalistyczne w formie prace rozbudzają wyobraźnię, angażują odbiorcę, śmieszą niedorzecznością postulatów, a jednocześnie budzą podejrzenia, że za językowo-intelektualną grą kryje się drugie dno. Kantor uważał, że w jego twórczości to właśnie ambalaże najlepiej reprezentują awangardę, a konkretnie postmodernistyczne marginesy awangardy.
„Ambalaże konceptualne” wieńczą okres eksperymentów Kantora z jego ideą ambalażu. Terminem „emballage”, wywiedzionym z francuskiego, artysta określał praktykę opakowywania rzeczywistości. Po okresie abstrakcyjnego malarstwa, które artysta praktykował od 1955, lata sześćdziesiąte to dla Kantora powrót do przedmiotu. Nie interesowała go przy tym klasyczna, malarska reprezentacja, ale zwrócenie uwagi na, jak mówił, „realność najniższej rangi” oraz to, co znajduje się na marginesie. Dlatego do swoich płócien doklejał koperty, torby, ubrania, parasole – niezauważane na co dzień przedmioty, wykorzystywane do przechowywania, ukrycia, zabezpieczenia. Często łączył je z malowanymi wizerunkami zdeformowanych postaci ludzkich, których ekspresyjne sylwetki wyrażały współczesną kondycję ludzką.
Pracy nad ambalażami Kantor poświęcił pełną dekadę, dochodząc do tak radykalnych gestów, jak opakowanie żywego człowieka. Rozwój swojej idei (w tym „Ambalaże konceptualne”) prezentował w latach 1975-1976 na de - dykowanej wyłącznie ambalażom wystawie w Łodzi, Sztokholmie, Londynie, Oslo, Trondheim i Norymberdze. Ewolucja, której ulegały tego typu prace na przestrzeni lat, została także uwidoczniona w ramach wspomnianej wcześniej wystawy twórczości Tadeusza Kantora i artystów teatru Cricot 2, zorganizowanej w 1979 w Rzymie i Mediolanie przez włoskiego malarza i przyjaciela artysty, Achille Perilliego, któremu Kantor podarował apel o opakowanie pięty Achillesa.
W 1939 roku ukończył ASP w Krakowie. Był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej awangardy artystycznej doby powojennej, a przede wszystkim twórcą polskiego teatru awangardowego eksperymentalnego teatru podziemnego, a od 1956 teatru Cricot 2 w Krakowie. Był współzałożycielem i członkiem Grupy Plastyków Nowoczesnych w 1945 roku. W 1955 odbył podróż do Paryża, gdzie zetknął się z najnowszymi tendencjami w sztuce światowej. W jego twórczości główną formą wypowiedzi artystycznej było malarstwo abstrakcyjne, zwłaszcza typu informel, zajmował się także grafiką; aranżował happeningi, zajmował się scenografią i filmem. Prowadził działalność pedagogiczną: w 1948 i 1968 roku w ASP w Krakowie i w 1961 w akademii w Hamburgu. Laureat m.in. nagrody Fundacji im. Goethego w 1978 w Szwajcarii.
Description:
"Pack the Hill of Achilles!", 1970
canvas, 70 x 80 cm; , on the stretcher two exhibition stickers from the Museum of Art in Lodz and a sticker from an exhibition in Stockholm in 1976,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
letraset/płótno
Proweniencja
dar od artysty; kolekcja Achille Perilli, Włochy; kolekcja prywatna, Włochy
Literatura
Tadeusz Kantor. Emballages, kat. wyst., oprac. Wiesław Borowski, Muzeum Sztuki w Łodzi, 1975, poz. kat. XI.1, nlb; Tadeusz Kantor, emballage, kat. wyst., red. Gösta Lilja i in., Galleriet, Kulturhuset, Sztokholm 1975, poz. kat. 57, s. 16; Tadeusz Kantor. Emballages 1960-1976, kat. wyst., Whitechapel Gallery, Londyn 1976, poz. kat. 36, s. 13; Le opera di Tadeusz Kantor. Pittori di Cricot 2, kat. wyst., Palazzo delle Esposizioni, Rzym 1979, poz. kat. 1 (z cyklu „Ambalaże konceptualne”), s. 94; Alicja Kępińska, Nowa sztuka. Sztuka polska w latach 1945-1978, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe Auriga, Warszawa 1981, s. 209 (wzmiankowany); Biel kolorem śniegu. Tadeusz Kantor i Artyści z kręgu Cricot 2. Rzym 1979, kat. wyst. red. Natalia Zarzecka i in., Cricoteka, Kraków 2017, s. 54, 165 ; ; Por.:; Tadeusz Kantor. Ambalaże, Wydawnictwo Galerii Foksal PSP, Warszawa 1976, s. 35 („Ambalaże konceptualne”)
Wystawiany
„Tadeusz Kantor. Emballages”, Muzeum Sztuki w Łodzi, 25.05-29.06.1975; „Tadeusz Kantor, emballage”, Galleriet, Kulturhuset, Sztokholm, 31.10.1975-6.01.1976; „Tadeusz Kantor. Emballages 1960-76”, Whitechapel Art Gallery, Londyn, 22.09-31.10.1976; „Le opera di Tadeusz Kantor. Pittori di Cricot 2” w ramach wystawy „L’avanguardia polacca 1918–1978. S.I. Witkiewicz, costruttivismo, artisti contemporanei”, Palazzo delle Esposizioni, Rzym, 27.01-4.03.1979; przeniesiona do Palazzo Reale, Mediolan, 24.04-5.05.1979; „Biel kolorem śniegu. Tadeusz Kantor i Artyści z kręgu Cricot 2. Rzym 1979”, Cricoteka, Kraków, 4.03-11.06.2017