Powrót do DESA.PL
19 of Liczba obiektów: 64
19
Michał Gorstkin Wywiórski | Kozacy na czatach, 1885
Estymacja:
240,000 zł - 300,000 zł
Sprzedane
210,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie • Sesja I
Wymiary
40 x 55 cm
Opis
olej/płótno, 40 x 55 cm, sygnowany, datowany i opisany p.d.: 'M G Wywiórski | Monachium 85', opisany na krośnie malarskim: '3797 0 X', papierowa nalepka inwentarzowa oraz dwukrotnie powtórzony stempel monachijskiego składu przyborów malarskich i podobrazi Schachinger & Hermann

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.


Michał Gorstkin-Wywiórski urodził się w 1861 roku w Warszawie w rodzinie polsko- -rosyjskiej. Jego ojcem był oficer rosyjski Piotr Gorstkin. Przed rozpoczęciem kariery malarskiej studiował w latach 1881-1882 chemię na politechnice w Rydze, gdzie uczestniczył w działaniach polskiego patriotycznego stowarzyszenia studenckiego Arkonia. Choroba, która przerwała jego studia i wymusiła powrót do kraju, spowodowała zmianę w karierze Gorstkina, który już od 1883 roku podjął się naukę w Akademii Monachijskiej w pracowniach Karla Rauppa i Nikolausa Gysisa. Jednocześnie artysta studiował malarstwo w prywatnych pracowniach Józefa Brandta i Alfreda WieruszaKowalskiego. Gorstkin Wywiórski przybył do Monachium z największą dotychczas grupą polskich studentów. Polacy studiujący w Monachium uczyli się zazwyczaj w sposób dwutorowy: w tamtejszej oraz w prywatnych szkołach malarzy o utrwalonej renomie. Tak też się stało w przypadku Michała Gorstkina Wywiórskiego. Ponadto sam Brandt roztoczył opiekę nad młodym malarzem.

Twórczość Michała Gorstkina Wywiórskiego dzieli się na dwa wyraźne okresy. W pierwszym malownicze i egzotyczne postaci (najczęściej Kozacy, Czerkiesi bądź Tatarzy) przedstawiał malarz na tle krajobrazu. W drugim skupił się już na samym, niezaludnionym pejzażu. Nastrojowy pejzaż zimowy z postaciami Kozaków na czatach należy, co oczywiste, do tej pierwszej grupy dzieł. Ów pejzaż powstał w roku 1885, czyli jeszcze w czasie studiów w Akademii Monachijskiej. Wywiórski zastosował tu bardzo ciekawą koncepcję, wedle której oparł całą kompozycję na perspektywicznej diagonali biegnącej od postaci jeźdźca na pierwszym planie, poprzez Kozaka po prawej, aż do mężczyzny na koniu ledwo co wyłaniającego się zza wzniesienia. Z około 1890 roku pochodzi inny obraz artysty znajdujący się w zbiorach prywatnych, w którym ukazał on centralnie grupę Kozaków przemierzających bezkresne pustkowia. Malarz wykreował tam podobny, surowy i wyjałowiony pejzaż, na tle którego postaci ludzi i koni wydają się zespojone z otaczającą je przyrodą.

Prezentowana w katalogu aukcyjnym praca to scena o silnym zabarwieniu emocjonalnym. Nie mamy w niej wprawdzie owej brawury i dynamizmu charakteryzujących ekspresyjne kompozycje Brandta czy Chełmońskiego, niemniej jednak ów charakterystyczny dla szkoły monachijskiej stimmung jest tutaj aż nad wyraz wyczuwalny. W obrazie tym zawarte zostały właściwie dwa najważniejsze dla tego kręgu artystycznego elementy, o których tak pisała Eliza Ptaszyńska: „Pejzaż był tematem przewodnim twórczości malarzy polskich w Monachium. Polowanie, zaloty, sceny powstańcze czy grupę wieśniaków zmierzającą na targ przedstawiano na tle polskiego krajobrazu. Na płótnach malowano prawdziwie mazowieckie czy podkrakowskie rozlewiska, piaszczyste dróżki wśród pól i lasów, wioski zagubione w bezkresie płaskiej przestrzeni. Chata, jeździec na koniu, wędrowiec zatrzymany na drodze stawały się integralną częścią krajobrazu. Nie były ani ‘ponad’, ani ‘w’ krajobrazie. Były plamą barwną, nierozerwalnie związaną z innymi jego elementami. Były znakami, budującymi wraz z drzewem, linią pola czy lasu nastrój pejzażu przeżytego i oddanego przez autora całą głębią wrażliwości” (Eliza Ptaszyńska, Malarze polscy w Monachium, Suwałki 2005, s. 11). Patrząc na ukrytą pod obszernym kapturem, nieco zacienioną twarz Kozaka, odnieść można wrażenie, że Wywiórski kreuje interesujące studium psychologiczne modela. Lico, czyli to, co w zasadzie w większości jego kompozycji schodzi na dalszy plan lub jest raczej mało istotne, tutaj staje się jednym z wiodących elementów przedstawienia.
Studia artystyczne odbył w latach 1883-1887 w Monachium u Karla Rauppa i Nikolausa Gysisa, a także w pracowniach Józefa Brandta i Alfreda Wierusza-Kowalskiego. Od 1904 roku działał aktywnie w Poznaniu, gdzie był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych i Stowarzyszenia Artystów. Wystawiał w Poznaniu, Krakowie, Warszawie i we Lwowie, a także w Berlinie, Petersburgu, Monachium i Kijowie. Współpracował przy tworzeniu kilku panoram: z Julianem Fałatem, Wojciechem Kossakiem, Antonim Piotrowskim i Janem Stanisławskim przy realizacji "Berezyny"; z Janem Styką - przy malowaniu "Bema w Siedmiogrodzie"; z Wojciechem Kossakiem, Józefem Ryszkiewiczem i Zygmuntem Rozwadowskim - przy komponowaniu "Bitwy pod piramidami". Dominującym tematem w twórczości artysty były realistycznie traktowane pejzaże ze szczególnym uwzględnieniem efektów luministycznych.

Description:
Cossacks on the watch, 1885
oil/canvas, 40 x 55 cm; signed, dated and described lower right: 'M G Wywiorski | Monachium 85', described on the stretcher: '3797 0 X', a paper, inventory number and twice repeated stamp of Munich storage of art supplies Schachinger & Hermann,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.

Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany p.d.: 'M G Wywiórski | Monachium 85'
Proweniencja
Düsseldorfer Auktionshaus, data nieznana; kolekcja prywatna, Polska