Powrót do DESA.PL
15 of Liczba obiektów: 78
15
Jan Matejko | Joanna d'Arc, około 1886
Estymacja:
100,000 zł - 150,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie
Artysta
Jan Matejko (1838 - 1893)
Wymiary
16,9 x 11,2 cm
Opis
olej/papier, 16,9 x 11,2 cm, sygnowany p.d.: 'JM',

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.


Matejko. Nie tylko akademickie fini


Poznanie rysunków i olejnych dzieł szkicowych daje możliwość głębszego wniknięcia w istotę twórczości mistrza malarstwa historycznego – Jana Matejki. Za pośrednictwem rysunków i szkiców możliwe jest wyjaśnienie różnorodnych problemów formalnych i tematycznych olejnych obrazów mistrza. O rysunkowej pasji Jana Matejki najlepiej świadczy „Skarbczyk” bądź „Słownik”, czyli teka różnorodnych rysunków, które artysta pieczołowicie przechowywał i powiększał przez blisko pięćdziesiąt lat. Mistrz malarstwa historycznego czerpał z nich niejednokrotnie wzory do odtwarzania realiów historycznych w realizacjach olejnych.

Niekiedy po wielu latach wysnuwał inspirację do nowego obrazu na podstawie rysunków ze „Skarbczyka”. To właśnie ołówkowe szkice tworzą znakomitą część oeuvre Jana Matejki. Szkicowe studia pozwalają na poznanie drogi wiodącej mistrza od koncepcji obrazu do jego realizacji i jednocześnie ukazują geniusz Matejki – rysownika. Warto zauważyć, że malarstwo olejne krakowskiego malarza jest pod względem technicznym bardzo wyważone i przemyślane. W pracach rysunkowych z kolei autor pozwolił sobie na większą swobodę, ekspresję kreski, będące znakiem malarskiego geniuszu artysty. Oprócz ruchu i zmysłowości zawartej w rysunkach Matejko równocześnie potrafił z niespotykaną precyzją oddać proporcje, światłocień czy wolumen malowanych przedmiotów i postaci.

Tę właśnie swobodę i większą ekspresję widać dobrze w olejnym studium ukazującym Joannę d’Arc. Należy w tym miejscu przypomnieć monumentalną, niemal dziesięciometrową kompozycję mistrza (największą, jaką stworzył w swojej karierze), czyli „Dziewicę Orleańską” (1886, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Galeria Rogalińska). Ten „potężny” zarówno w rozmiarach, jak i silne wyrazu obraz stanowi w twórczości mistrza dzieło wyjątkowe. Ukazuje wjazd Joanny d’Arc do Reims w roku 1429, w czasie wojny stuletniej. Trudno określić tutaj rolę, którą mógł odegrać prezentowany w katalogu szkic olejny podczas kreowania monumentalnej kompozycji na płótnie. Pozy bojowniczki w tych dwóch pracach są bowiem zupełnie odmienne.



„Historyczny wypadek nie spada z nieba gotowy od razu – uważa Matejko – on jest przygotowywany całym procesem dążeń i zabiegów różnych ludzi, którzy byli lub nie byli obecni w tej chwili, na tym miejscu, gdzie się ostatecznie dokonał. Do całości zaś faktu należą ci ludzie jako siły, które go poruszały i powodowały, choćby z odległości czasu lub odległości miejsca, obraz, który całość takiego faktu ma prawo, owszem, powinien te wszystkie siły w swych ramach skupić i pokazać. Wtedy dopiero obraz historyczny będzie prawdziwie samodzielnie stworzonym – nie niewolniczą ilustracją do kroniki, ale skupieniem i odtworzeniem tego, co w kronikach jest rozproszone, rozrzucone, a co do całości faktu należy. Wtedy i malarz będzie artystycznym dziejopisem, sędzią niejako i faktu samego i wszystkich działających w nim sił i pierwiastków”.

Stanisław Tarnowski, Matejko, Kraków 1897, s. 472-473
W latach 1852- 1858 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u W. K. Stattlera i W. Łuszczkiewicza. Naukę kontynuował w Monachium w latach 1859- 1860 u H. Anschütza oraz w Akademii w Wiedniu u C. Rubena (1860r.). Od 1873 był dyrektorem SSP w Krakowie, a w 1887 został docentem h.c. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. złoty medal w Paryżu w 1865 i złoty medal I klasy na Wystawie Światowej w Wiedniu w 1867 Odbył wiele podróży, m.in. do Paryża, Wiednia, Turcji, Węgier i Włoch. Od połowy lat 50-tych tworzył głównie obrazy z dziejów ojczystych, poprzedzone wnikliwymi studiami historycznymi i zabytkoznawczymi. Jego obrazy to w większości ogromnych rozmiarów kompozycje o wielkiej sile wyrazu, które cechuje połączenie realistycznej obserwacji i dokumentalnej ścisłości szczegółów z dynamicznymi układami kompozycyjnymi całości obrazu. Jego obrazy przesycone głębokim patriotyzmem, ukazały polskiemu społeczeństwu wizje przeszłości i odegrały dużą rolę w umocnieniu świadomości narodowej. Matejko wykonał jedno z największych dzieł polskiego malarstwa monumentalnego- polichromię w Kościele Mariackim w Krakowie oraz cykl rysunków "Poczet królów i książąt polskich".

Description:
Joan of Arc, circa 1886
oil/paper, 16.9 x 11.2 cm; signed lower right: 'JM',

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.

Technika
olej/papier
Sygnatura
sygnowany p.d.: 'JM'
Proweniencja
przedwojenna kolekcja w Warszawie i jej spadkobiercy; DESA Unicum, czerwiec 2012; kolekcja prywatna, Polska