60 x 100 cm

technika własna/płótno, 60 x 100 cm, sygnowany, datowany i opisany na blejtramie na odwrociu: 'Owal 60 | J. Hałas 60,

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


PEJZAŻ PRZTWORZONY

Prezentowana w katalogu kompozycja z lat 60. jest wczesnym, lecz reprezentatywnym przykładem twórczości Józefa Hałasa – wybitnego wrocławskiego malarza, pedagoga oraz klasyka polskiej sztuki powojennej. Jak w przypadku innych prac tego artysty punktem wyjścia do powstania omawianej kompozycji była natura. To właśnie na nią artysta kierował całą swoją uwagę. Szczególnie bliska twórcy była zapamiętana z dzieciństwa urozmaicona, górzysto-lesista sceneria Nowego Sącza i okolic. Wiele z jego kompozycji abstrakcyjnych wywodzi się wprost ze studiów nad krajobrazem i jest efektem nieustannych przeobrażeń obserwowanych form naturalnych. Zainspirowany pejzażem Hałas tworzył jego swoistą transpozycję, korzystając zarówno z geometrii, jako środka dokonywania daleko idących uproszczeń, jak i doświadczeń malarstwa materii, jako sposobu bogacenia płócien. Jak pisała Bożena Kowalska: „Józef Hałas już przed 1965 doprowadził ewokacje pejzażowe do kształtu ideogramów budowanych z odcinków prostej, przybierających na powierzchni obrazów formę wypukło-reliefową o strefowo zróżnicowanych, gęstych rytmach pionów, skosów i przeciwstawionych im układów chaotycznych. W późniejszych pracach zwieńczał zazwyczaj centralną kompozycję półkolistym zamknięciem, stworzonym przez obramienie z kolorowego pasa, utrzymanego w odcieniu skontrastowanym lub podtrzymującym barwę środkowego pola obrazu. Tworzył też później prace kojarzące się kształtem z Tablicami Mojżeszowymi lub owalne. Ruchomy, zmienny światłocień, powołany do życia przez płaskorzeźbowe ukształtowanie powierzchni jego prac stanowił element dodatkowej atrakcyjności, obok wyszukanych zestawień dyskretnych i harmonijnych kolorów: jasnych brązów, stłumionych zieleni, różnych odcieni błękitu i bogatych gam szarości. Upodobanie do geometrii i surowych uproszczeń walczyło w nim z tęsknotą za świetlistą grą barw, przy czym zwyciężało zwykle to drugie” (Bożena Kowalska, Polska awangarda malarska 1945-1980. Szanse i mity, Warszawa 1988, s. 213).

Płótna Hałasa są więc odrealnionymi, zgeometryzowanymi pejzażami będącymi wynikiem artystycznej refleksji nad uniwersalnym pięknem natury. Jednak zmysłowy zachwyt nad urodą otaczającego świata stanowił dla niego głównie pretekst do namysłu nad możliwościami przetworzenia indywidualnego przeżycia w uniwersalne w wyrazie dzieło sztuki. Nie inaczej jest w przypadku prezentowanej pracy, w której autor wybrał tylko jeden fragment krajobrazu i uczynił go rodzajem reprezentacji większej całości. To charakterystyczna cecha prac Hałasa. Kompozycja wrocławskiego artysty miały bowiem za zadanie oddawać najogólniejsze zarysy pejzażu z prawie całkowitym pominięciem realistycznych detali. Szczegółowość tego malarstwa realizuje się jednak na innej płaszczyźnie: przede wszystkim geometrii form, koloru i faktury. Ważny jest także rytm i strukturalny porządek. Jeżeli chodzi o obszary znaczeniowe, to obrazy Hałasa odwołują się do metafizycznego dualizmu, ciągłych konfrontacji i nieoznaczoności wyborów. Jest to bardzo intrygujące zestawienie, ponieważ w sferze formalnej dzieła Hałasa odznaczają się wyraźnie kontemplacyjnym charakterem i zapraszają widza do zagłębienia się w rozważaniach w sferze estetycznej. Z kolei na płaszczyźnie znaczeniowej mamy do czynienia z pewnym niepokojem, które płótna Hałasa podprogowo instalują w świadomości widza. Takie zestawienie spokoju płynącego z zastosowanych zabiegów formalnych z ostrą, wręcz konfrontacyjną wymową jego płócien sprawia, że malarstwem Hałasa nie można się znudzić, stale bowiem pozwala widzowi odkrywać dodatkowe znaczenia i jednocześnie poszukiwać nowych doznań wzrokowych.
Absolwent wrocławskiej PWSSP (obecnie ASP), gdzie kształcił się pod okiem Eugeniusza Gepperta. Dyplom obronił w roku 1954, a w latach 1957-60 pracował tam jako pedagog. Członek i współtwórca powstałej w 1956 roku Grupy X, w skład której wchodzili także: Małgorzata Grabowska, Krzesława Maliszewska i Alfons Mazurkiewicz. Od 1961 związany ze Szkołą Wrocławską. Pozostawał krótko pod wpływem twórczości Paula Klee i Tadeusza Makowskiego. Stopniowo dążył do coraz większego syntetyzowania kształtów ku sztuce abstrakcyjnej. Następnie zwrócił się w stronę geometrycznych pejzaży, inspirowanych często znajomymi krajobrazami Nowego Sącza i okolic.

Description:
"Oval", 1960
mixed media/canvas, 60 x 100 cm; signed, dated and descrbed on the reverse: 'Owal 60 | J. Halas 60, ,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

technika własna/płótno

sygnowany, datowany i opisany na blejtramie na odwrociu: 'Owal 60 | J. Hałas 60