5
Henryk Stażewski | "Relief nr 22", 1972
Estymacja:
280,000 zł - 400,000 zł
Sprzedane
270,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Henryk Stażewski (1894 - 1988)
Wymiary
60 x 60 x 3 cm
Kategoria
Opis
akryl/płyta pilśniowa, aluminium, 60 x 60 x 3 cm, sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'H. Stażewski | nr 22-1972 | [numer inwentarzowy]',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Reliefy, które ostatnio robię, zbudowane są przeważnie z powtarzających się identycznych elementów. Są to formy niezindywidualizowane, anonimowe, pogrupowane w zbiory. Służą one do odmierzania i porządkowania przestrzeni w obrazie”.
Henryk Stażewski
W POSZUKIWANIU FUNDAMENTALNYCH ZASAD
Przełomowym wydarzeniem dla charakterystycznych w twórczości Stażewskiego „kwadratów w kwadratach” była jego indywidualna wystawa w Krzysztoforach w 1970. To właśnie tutaj artysta rozwinął koncepcję swojej twórczości odnoszącej się do punktu zerowego jako wyzbycia się przyzwyczajeń i rutyny. Obecna wówczas awangarda była dla Stażewskiego rewizją pojęć artystycznych. Krakowska ekspozycja w kolejnych miesiącach została przeniesiona do galerii Foksal w Warszawie. Koncepcją tego pokazu było wprowadzenie widzów w otoczenie barwnych kwadratów poprzez odpowiedni nastrój environmentu. Tworzące ekspozycje poszczególne obrazy stanowiły część większej całości. Jednocześnie każde dzieło oglądane oddzielnie było samo w sobie autonomiczne. W efekcie widz znajdujący się w wystawienniczej przestrzeni barwnej miał wrażenie obecności w środku tęczy, której powtarzalny rytm ciągnął się w nieskończoność. Pewien kontekst twórczości Stażewskiego można rzeczywiście w pełni zrozumieć w kontakcie z zestawionymi ze sobą jego geometrycznymi kompozycjami. Obrazy wiszące w przestrzeni wystawienniczej na różnych wysokościach, zawsze pod kątem prostym wobec siebie, w pełni korespondowały z galeryjnymi ścianami posiadającymi te same schematy geometrycznych podziałów, co poszczególne kompozycje.
Lata 70. były również szczególnym okresem nowych rozwiązań formalnych w twórczości Stażewskiego, który z czasem rozluźnił typowe dla wcześniejszego okresu analityczne podejście do pracy artystycznej. W jego obrazach i reliefach zaczynają pojawiać się wówczas zaskakujące rozwiązania, a pod koniec dekady można w nich dostrzec subtelne ślady ekspresji malarskiej. Stażewski uważał, że sztuka na wzór nauki powinna poszukiwać fundamentalnych zasad rządzących rzeczywistością. Swoją metodę naukową odnosił do stosowanych w reliefach kolorów, które rozkładał według zasad widma rozszczepionego promienia. Eliminując wszystkie kontrasty, wykorzystywał jedynie stopniowe przejścia i gradacje kolorów. Matematyczną precyzję w doborze barw Stażewski osiągał przez intuicję. Niezawodnym oparciem okazała się tu miara znajdująca się w oku odbiorcy. Wydobyte z płaszczyzny obrazu figury geometryczne artysta wykonywał z różnych materiałów: tektury, blachy, płyt pilśniowych czy drewna. Widoczny jest tu tzw. względny ruch obrazu oraz transformacje będące efektem zmian oświetlenia uruchamiających grę światła i cienia, a także stanowiących konsekwencję przemieszczania się odbiorcy. Późniejsze reliefy Stażewskiego zyskiwały na zwiększeniu efektu trójwymiarowości oraz jednoczesnej redukcji elementów kompozycyjnych.
Prezentowany „Relief nr 22” powstał w legendarnej, warszawskiej pracowni Stażewskiego na ostatnim piętrze wieżowca przy ulicy Świerczewskiego, do której artysta wprowadził się w 1962. Wraz z nim rezydowali tu malarka Maria Ewa Łunkiewicz-Rogoyska oraz jej mąż Jan. Po śmierci artystki jej miejsce w pracowni zajął Edward Krasiński. Pracownia na Świerczewskiego – przez blisko 15 lat najciekawszy salon artystyczny Warszawy – była spójna towarzysko z równie wyjątkowym miejscem, Galerią Foksal. Artyści tworzący krąg towarzyski Stażewskiego nie tylko w niej bywali, ale również tworzyli tam gościnnie swoje prace. Niektóre z ich działań miały charakter efemeryczny, a jeszcze inne istnieją do dziś.
Henryk Stażewski to legenda sztuki awangardowej w Polsce. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-20. W początkach kariery malował martwe natury. Przejściowo wystawiał z ugrupowaniem "Formiści" (1922). Wziął też udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie w 1923 roku. O tego czasu tworzył pod wpływem konstruktywizmu. Obok kompozycji malarskich zajmował się grafiką książkową, projektował wnętrza, sprzęty, a także scenografie - były to w większości prace teoretyczne i studyjne. Polskie i międzynarodowe ugrupowania awangardy, z którymi wystawiał i współpracował jako publicysta, to kolejno: "Blok" (1924-26), "Praesens" (1926-30), "Cercle et Carré" (1929-31), "Abstraction-Création" (1931-39), "a.r." (1932-39). Należał też do Koła Artystów Grafików Reklamowych (1933-39). W 1930 roku był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla muzeum łódzkiego (obecnie w Muzeum Sztuki w Łodzi). Po II wojnie mieszkał i działał w Warszawie. W latach 40. i 50. podejmował próby dostosowania się do postulatów sztuki figuratywnej. Z tego okresu pochodzą rysunkowe i malarskie kompozycje o tematyce pracy, budowy, a także projekty monumentalne. Po 1956 roku, uznawany powszechnie za patrona polskiej awangardy, uprawiał już wyłącznie abstrakcję o konstruktywistycznym rodowodzie. Tworzył cykle prac będących studiami płaszczyzn, linii, kolorów w różnych układach względem siebie. Przy pozorach chłodnej perfekcji umiał nasycić je emocją bezpośredniego dotknięcia, śladu ręki. Obok malarstwa i form pochodnych, jak kolaże, reliefy, multiple, tworzył formy przestrzenne i grafikę (autoryzował serigraficzne repliki swoich prac).
Description:
"Relief no 22", 1972
acrylic/fiberboard, aluminium, 60 x 60 x 3 cm; signed, dated and described on the reverse: 'H. Stazewski | nr 22-1972 | [inventory number]', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Reliefy, które ostatnio robię, zbudowane są przeważnie z powtarzających się identycznych elementów. Są to formy niezindywidualizowane, anonimowe, pogrupowane w zbiory. Służą one do odmierzania i porządkowania przestrzeni w obrazie”.
Henryk Stażewski
W POSZUKIWANIU FUNDAMENTALNYCH ZASAD
Przełomowym wydarzeniem dla charakterystycznych w twórczości Stażewskiego „kwadratów w kwadratach” była jego indywidualna wystawa w Krzysztoforach w 1970. To właśnie tutaj artysta rozwinął koncepcję swojej twórczości odnoszącej się do punktu zerowego jako wyzbycia się przyzwyczajeń i rutyny. Obecna wówczas awangarda była dla Stażewskiego rewizją pojęć artystycznych. Krakowska ekspozycja w kolejnych miesiącach została przeniesiona do galerii Foksal w Warszawie. Koncepcją tego pokazu było wprowadzenie widzów w otoczenie barwnych kwadratów poprzez odpowiedni nastrój environmentu. Tworzące ekspozycje poszczególne obrazy stanowiły część większej całości. Jednocześnie każde dzieło oglądane oddzielnie było samo w sobie autonomiczne. W efekcie widz znajdujący się w wystawienniczej przestrzeni barwnej miał wrażenie obecności w środku tęczy, której powtarzalny rytm ciągnął się w nieskończoność. Pewien kontekst twórczości Stażewskiego można rzeczywiście w pełni zrozumieć w kontakcie z zestawionymi ze sobą jego geometrycznymi kompozycjami. Obrazy wiszące w przestrzeni wystawienniczej na różnych wysokościach, zawsze pod kątem prostym wobec siebie, w pełni korespondowały z galeryjnymi ścianami posiadającymi te same schematy geometrycznych podziałów, co poszczególne kompozycje.
Lata 70. były również szczególnym okresem nowych rozwiązań formalnych w twórczości Stażewskiego, który z czasem rozluźnił typowe dla wcześniejszego okresu analityczne podejście do pracy artystycznej. W jego obrazach i reliefach zaczynają pojawiać się wówczas zaskakujące rozwiązania, a pod koniec dekady można w nich dostrzec subtelne ślady ekspresji malarskiej. Stażewski uważał, że sztuka na wzór nauki powinna poszukiwać fundamentalnych zasad rządzących rzeczywistością. Swoją metodę naukową odnosił do stosowanych w reliefach kolorów, które rozkładał według zasad widma rozszczepionego promienia. Eliminując wszystkie kontrasty, wykorzystywał jedynie stopniowe przejścia i gradacje kolorów. Matematyczną precyzję w doborze barw Stażewski osiągał przez intuicję. Niezawodnym oparciem okazała się tu miara znajdująca się w oku odbiorcy. Wydobyte z płaszczyzny obrazu figury geometryczne artysta wykonywał z różnych materiałów: tektury, blachy, płyt pilśniowych czy drewna. Widoczny jest tu tzw. względny ruch obrazu oraz transformacje będące efektem zmian oświetlenia uruchamiających grę światła i cienia, a także stanowiących konsekwencję przemieszczania się odbiorcy. Późniejsze reliefy Stażewskiego zyskiwały na zwiększeniu efektu trójwymiarowości oraz jednoczesnej redukcji elementów kompozycyjnych.
Prezentowany „Relief nr 22” powstał w legendarnej, warszawskiej pracowni Stażewskiego na ostatnim piętrze wieżowca przy ulicy Świerczewskiego, do której artysta wprowadził się w 1962. Wraz z nim rezydowali tu malarka Maria Ewa Łunkiewicz-Rogoyska oraz jej mąż Jan. Po śmierci artystki jej miejsce w pracowni zajął Edward Krasiński. Pracownia na Świerczewskiego – przez blisko 15 lat najciekawszy salon artystyczny Warszawy – była spójna towarzysko z równie wyjątkowym miejscem, Galerią Foksal. Artyści tworzący krąg towarzyski Stażewskiego nie tylko w niej bywali, ale również tworzyli tam gościnnie swoje prace. Niektóre z ich działań miały charakter efemeryczny, a jeszcze inne istnieją do dziś.
Henryk Stażewski to legenda sztuki awangardowej w Polsce. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-20. W początkach kariery malował martwe natury. Przejściowo wystawiał z ugrupowaniem "Formiści" (1922). Wziął też udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie w 1923 roku. O tego czasu tworzył pod wpływem konstruktywizmu. Obok kompozycji malarskich zajmował się grafiką książkową, projektował wnętrza, sprzęty, a także scenografie - były to w większości prace teoretyczne i studyjne. Polskie i międzynarodowe ugrupowania awangardy, z którymi wystawiał i współpracował jako publicysta, to kolejno: "Blok" (1924-26), "Praesens" (1926-30), "Cercle et Carré" (1929-31), "Abstraction-Création" (1931-39), "a.r." (1932-39). Należał też do Koła Artystów Grafików Reklamowych (1933-39). W 1930 roku był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla muzeum łódzkiego (obecnie w Muzeum Sztuki w Łodzi). Po II wojnie mieszkał i działał w Warszawie. W latach 40. i 50. podejmował próby dostosowania się do postulatów sztuki figuratywnej. Z tego okresu pochodzą rysunkowe i malarskie kompozycje o tematyce pracy, budowy, a także projekty monumentalne. Po 1956 roku, uznawany powszechnie za patrona polskiej awangardy, uprawiał już wyłącznie abstrakcję o konstruktywistycznym rodowodzie. Tworzył cykle prac będących studiami płaszczyzn, linii, kolorów w różnych układach względem siebie. Przy pozorach chłodnej perfekcji umiał nasycić je emocją bezpośredniego dotknięcia, śladu ręki. Obok malarstwa i form pochodnych, jak kolaże, reliefy, multiple, tworzył formy przestrzenne i grafikę (autoryzował serigraficzne repliki swoich prac).
Description:
"Relief no 22", 1972
acrylic/fiberboard, aluminium, 60 x 60 x 3 cm; signed, dated and described on the reverse: 'H. Stazewski | nr 22-1972 | [inventory number]', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
akryl/płyta pilśniowa, aluminium
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'H. Stażewski | nr 22-1972 | [numer inwentarzowy]'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Polska
