4
Jan Dobkowski | "Nudyści", 1972
Estymacja:
80,000 zł - 120,000 zł
Sprzedane
70,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Jan Dobkowski (1942)
Wymiary
41,5 x 33,5 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 41,5 x 33,5 cm, sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'Jan Dobkowski | "NUDYŚCI" 1972 | olej',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Mój okres czerwono-zielony (…) wywodził się z natury, z poszukiwania linearnego, z tropienia płaszczyzny, konturu. Chciałem coś wydrzeć naturze, choćby na zasadzie obrysu. Doszedłem wówczas do syntezy dwóch barw i stało się to moją filozofią na dłużej. To był początek mojego ja, mojego samookreślenia”.
Jan Dobkowski
PANBIOLOGICZNA KONCEPCJA ŻYCIA
W latach 1972-76 powstały najbardziej charakterystyczne obrazy dla twórczości Jana Dobkowskiego, gdzie dwie barwy dopełniające: czerwień i zieleń tworzyły maksymalną siłę kontrastu. Równolegle z pracą malarską artysta tworzył setki rysunków, których linearyzm można odnaleźć w kompozycjach na płótnach. To właśnie wirtuozerska kreska stanowiła podstawę w ukazywanych tu sylwetach korowodów postaci, pojedynczych splecionych i przenikających się ze sobą figur o powielonych częściach ciała, obnażonych do kości, w splotach roślinności lub własnych włosów. Wpleciony w kompozycje malarskie rysunek wprowadza niepokojący ornament oraz dynamiczną linię wieńczącą formę wypowiedzi.
Sylwety postaci w „czerwono-zielonych” kompozycjach Dobkowskiego początkowo były łatwe do identyfikacji. Z czasem zyskiwały na coraz większym skomplikowaniu w splotach barw i kształtów, co powodowało zatarcie granicy pomiędzy formą przedstawieniową a tłem. Ruchliwe linie kreski konturowej ustępowały miejsca stykowi kolorystycznych pól czerwieni i zieleni. Rozległe pola zaczęły przenikać między sobą wąskimi smugami oraz pasmami rozedrganych na wietrze włosów, długich i wąskich palców czy też struktury kręgów i żeber. O szczególnym znaczeniu tych wzajemnych kolorystycznych oraz formalnych relacji pisała Bożena Kowalska: „Szczególna ta emanacja świetlnej wibracji, nie w pełni uchwytnej dla wzroku, tworzącej złudnie trzeci wymiar, miała prócz fizjologicznego, także znaczenie symboliczno-mistyczne. Bo też ani dynamiczne linie, śmiałymi łukami kreślące wypukłość bioder i piersi kobiecych czy wyrafinowanym, meandrycznym duktem dzielące płomieniste wibracje czerwieni i zieleni, ani secesyjna dekoracyjność tych płócien i efektowne ich bogactwo nie są celem samym dla siebie. Nie dla kompozycyjnych względów wybrany został przez artystę charakterystyczny repertuar stosowanych przez niego form: owych rentgenowskich wizerunków szkieletu ludzkiego i zmultiplikowanych piersi, form fallicznych, plemników i embrionów, dziewcząt w ekstazie miłości, ust-serc i ciał splecionych w jedność lub rozdzielonych rozstaniem. (…) Owe kształty rozpoznawalne, ale we wciąż nowych mutacjach powracające w kolejnych rysunkach i obrazach Dobkowskiego, są desygnatami określonych zjawisk i pojęć” (Bożena Kowalska, Jan Dobkowski. Prace z lat 1963-1971, „Zachęta” Centralne Biuro Wystaw Artystycznych, Warszawa 1976, nlb.).
Zmultiplikowane formy znamienne dla kompozycji Dobkowskiego lat 70., do których należy prezentowana praca, były wyrazem i jednocześnie zapisem panbiologicznej koncepcji interpretowania życia. W pozornej rozkoszy i afirmacji artysta umiejętnie wplatał zapowiedź cierpienia oraz nieuchronnej śmierci. Z kolei występujący tu pierwiastek erotyzmu jest wykładnikiem dwoistości natury i życiodajnej płodności. Dobkowski wypełnia swoje obrazy nasyconą żywiołową witalnością oraz poetyckim dramatem procesu od narodzin do śmierci. Prezentowany obraz „Nudyści” powstał w 1972, kiedy to artysta podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych podejmował eksperymenty z kształtowaniem form na bazie wycinanych płyt kolorowego plexi. Działania te skłoniły go do nowych rozważań nad kolorem i zagadnieniem wydobycia głębi. Również w późniejszych pracach, po wyeliminowaniu ludzkiej postaci, niezmienna pozostała giętka i elastyczna, wyrafinowana, dynamiczna kreska o falistych, lekkich, nieregularnych łukach przebiegających po płaszczyźnie. Swoją konsekwencją w podejmowaniu stałego zestawu form w różnych okresach twórczości Dobkowski zbliża się swoimi działaniami do sztuki psychodelicznej oryginalnie łączącej ze sobą styl oraz treść zapożyczone z nurtów bliskich secesji oraz symbolizmu. „Odlotowe formy” artysty przypominają wręcz fenomologiczne, ontologiczne oraz epistemologiczne przemiany po zażyciu substancji psychodelicznych. Wszystkie te obszary dostarczały artyście wzorców ponadindywidualnych, abstrakcyjnych funkcjonalnie oraz głęboko zakorzenionych w środowisku przyrodniczym. Owo opowiadanie się za radykalną polityką ciała pozwalało na wyłonienie się nowych światów, konfiguracji oraz pokrewieństw, które swój najpełniejszy wyraz odnajdywały w zniekształceniach form w obrębie kompozycji obrazów artysty.
Malarz i grafik. W latach 1962-68 odbył studia w ASP w Warszawie na Wydziale Malarstwa w pracowniach prof. Juliusza Studnickiego i prof. Jana Cybisa. Był współzałożycielem (wraz z Jerzym Jurrym Zielińskim) grupy "Neo-Neo" (1967-1970). Ilustrator wierszy Guillaume'a Apollinaire'a "Zwierzyniec albo świta Orfeusza" (1963). W roku 1968 Dobkowski wziął udział w wystawie "Secesja-Secesja?" w Galerii Współczesnej w Warszawie, która wywołała wielkie zainteresowanie w mediach i wśród krytyków. Po sukcesie na tej wystawie jego obrazy znalazły się na prestiżowej prezentacji "Polskie malarstwo współczesne. Źródła i poszukiwania" w Paryżu. Wkrótce też Guggenheim Museum w Nowym Jorku zakupiło do swoich zbiorów jego płótno "Podwójna dziewczyna" (1968), pierwszy czerwono-zielony obraz Dobkowskiego. Cały cykl obrazów w takiej kolorystyce powstał rok później, namalowany w ujednoliconym formacie 200 x 150 cm. Na zielonych tłach pojawiały się w różnych sytuacjach czerwone sylwety męskich i kobiecych postaci, te ostatnie najczęściej o bujnych kształtach, karykaturalnie rozrośniętych. Kobiety o wielu piersiach o formach jabłek czy gruszek miały w sobie potężny ładunek erotyzmu i zmysłowości. Niektóre formy na obrazach Dobkowskiego przemieniały się płynnie w inne, pierś kobieca stawała się dorodnym jabłkiem, serce plemnikiem, a kręgosłup i żebra organiczną, wiotką strukturą. Zieleń sugerowała naturę, żywiołową witalność, życie. Obrazy te stały się punktem wyjścia do wielu działań przestrzennych i następnych serii obrazów. W okresie stanu wojennego uczestniczył w akcjach kultury niezależnej. W 1972 roku był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. Laureat nagród, m.in.: Nagrody Krytyki im. Cypriana Kamila Norwida (1978); Nagrody im. Jana Cybisa (1994) za całokształt twórczości.
Description:
"Nudists", 1972
oil/canvas, 41.5 x 33.5 cm; signed, dated and described on the reverse: 'Jan Dobkowski | "NUDYSCI" 1972 | olej', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Mój okres czerwono-zielony (…) wywodził się z natury, z poszukiwania linearnego, z tropienia płaszczyzny, konturu. Chciałem coś wydrzeć naturze, choćby na zasadzie obrysu. Doszedłem wówczas do syntezy dwóch barw i stało się to moją filozofią na dłużej. To był początek mojego ja, mojego samookreślenia”.
Jan Dobkowski
PANBIOLOGICZNA KONCEPCJA ŻYCIA
W latach 1972-76 powstały najbardziej charakterystyczne obrazy dla twórczości Jana Dobkowskiego, gdzie dwie barwy dopełniające: czerwień i zieleń tworzyły maksymalną siłę kontrastu. Równolegle z pracą malarską artysta tworzył setki rysunków, których linearyzm można odnaleźć w kompozycjach na płótnach. To właśnie wirtuozerska kreska stanowiła podstawę w ukazywanych tu sylwetach korowodów postaci, pojedynczych splecionych i przenikających się ze sobą figur o powielonych częściach ciała, obnażonych do kości, w splotach roślinności lub własnych włosów. Wpleciony w kompozycje malarskie rysunek wprowadza niepokojący ornament oraz dynamiczną linię wieńczącą formę wypowiedzi.
Sylwety postaci w „czerwono-zielonych” kompozycjach Dobkowskiego początkowo były łatwe do identyfikacji. Z czasem zyskiwały na coraz większym skomplikowaniu w splotach barw i kształtów, co powodowało zatarcie granicy pomiędzy formą przedstawieniową a tłem. Ruchliwe linie kreski konturowej ustępowały miejsca stykowi kolorystycznych pól czerwieni i zieleni. Rozległe pola zaczęły przenikać między sobą wąskimi smugami oraz pasmami rozedrganych na wietrze włosów, długich i wąskich palców czy też struktury kręgów i żeber. O szczególnym znaczeniu tych wzajemnych kolorystycznych oraz formalnych relacji pisała Bożena Kowalska: „Szczególna ta emanacja świetlnej wibracji, nie w pełni uchwytnej dla wzroku, tworzącej złudnie trzeci wymiar, miała prócz fizjologicznego, także znaczenie symboliczno-mistyczne. Bo też ani dynamiczne linie, śmiałymi łukami kreślące wypukłość bioder i piersi kobiecych czy wyrafinowanym, meandrycznym duktem dzielące płomieniste wibracje czerwieni i zieleni, ani secesyjna dekoracyjność tych płócien i efektowne ich bogactwo nie są celem samym dla siebie. Nie dla kompozycyjnych względów wybrany został przez artystę charakterystyczny repertuar stosowanych przez niego form: owych rentgenowskich wizerunków szkieletu ludzkiego i zmultiplikowanych piersi, form fallicznych, plemników i embrionów, dziewcząt w ekstazie miłości, ust-serc i ciał splecionych w jedność lub rozdzielonych rozstaniem. (…) Owe kształty rozpoznawalne, ale we wciąż nowych mutacjach powracające w kolejnych rysunkach i obrazach Dobkowskiego, są desygnatami określonych zjawisk i pojęć” (Bożena Kowalska, Jan Dobkowski. Prace z lat 1963-1971, „Zachęta” Centralne Biuro Wystaw Artystycznych, Warszawa 1976, nlb.).
Zmultiplikowane formy znamienne dla kompozycji Dobkowskiego lat 70., do których należy prezentowana praca, były wyrazem i jednocześnie zapisem panbiologicznej koncepcji interpretowania życia. W pozornej rozkoszy i afirmacji artysta umiejętnie wplatał zapowiedź cierpienia oraz nieuchronnej śmierci. Z kolei występujący tu pierwiastek erotyzmu jest wykładnikiem dwoistości natury i życiodajnej płodności. Dobkowski wypełnia swoje obrazy nasyconą żywiołową witalnością oraz poetyckim dramatem procesu od narodzin do śmierci. Prezentowany obraz „Nudyści” powstał w 1972, kiedy to artysta podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych podejmował eksperymenty z kształtowaniem form na bazie wycinanych płyt kolorowego plexi. Działania te skłoniły go do nowych rozważań nad kolorem i zagadnieniem wydobycia głębi. Również w późniejszych pracach, po wyeliminowaniu ludzkiej postaci, niezmienna pozostała giętka i elastyczna, wyrafinowana, dynamiczna kreska o falistych, lekkich, nieregularnych łukach przebiegających po płaszczyźnie. Swoją konsekwencją w podejmowaniu stałego zestawu form w różnych okresach twórczości Dobkowski zbliża się swoimi działaniami do sztuki psychodelicznej oryginalnie łączącej ze sobą styl oraz treść zapożyczone z nurtów bliskich secesji oraz symbolizmu. „Odlotowe formy” artysty przypominają wręcz fenomologiczne, ontologiczne oraz epistemologiczne przemiany po zażyciu substancji psychodelicznych. Wszystkie te obszary dostarczały artyście wzorców ponadindywidualnych, abstrakcyjnych funkcjonalnie oraz głęboko zakorzenionych w środowisku przyrodniczym. Owo opowiadanie się za radykalną polityką ciała pozwalało na wyłonienie się nowych światów, konfiguracji oraz pokrewieństw, które swój najpełniejszy wyraz odnajdywały w zniekształceniach form w obrębie kompozycji obrazów artysty.
Malarz i grafik. W latach 1962-68 odbył studia w ASP w Warszawie na Wydziale Malarstwa w pracowniach prof. Juliusza Studnickiego i prof. Jana Cybisa. Był współzałożycielem (wraz z Jerzym Jurrym Zielińskim) grupy "Neo-Neo" (1967-1970). Ilustrator wierszy Guillaume'a Apollinaire'a "Zwierzyniec albo świta Orfeusza" (1963). W roku 1968 Dobkowski wziął udział w wystawie "Secesja-Secesja?" w Galerii Współczesnej w Warszawie, która wywołała wielkie zainteresowanie w mediach i wśród krytyków. Po sukcesie na tej wystawie jego obrazy znalazły się na prestiżowej prezentacji "Polskie malarstwo współczesne. Źródła i poszukiwania" w Paryżu. Wkrótce też Guggenheim Museum w Nowym Jorku zakupiło do swoich zbiorów jego płótno "Podwójna dziewczyna" (1968), pierwszy czerwono-zielony obraz Dobkowskiego. Cały cykl obrazów w takiej kolorystyce powstał rok później, namalowany w ujednoliconym formacie 200 x 150 cm. Na zielonych tłach pojawiały się w różnych sytuacjach czerwone sylwety męskich i kobiecych postaci, te ostatnie najczęściej o bujnych kształtach, karykaturalnie rozrośniętych. Kobiety o wielu piersiach o formach jabłek czy gruszek miały w sobie potężny ładunek erotyzmu i zmysłowości. Niektóre formy na obrazach Dobkowskiego przemieniały się płynnie w inne, pierś kobieca stawała się dorodnym jabłkiem, serce plemnikiem, a kręgosłup i żebra organiczną, wiotką strukturą. Zieleń sugerowała naturę, żywiołową witalność, życie. Obrazy te stały się punktem wyjścia do wielu działań przestrzennych i następnych serii obrazów. W okresie stanu wojennego uczestniczył w akcjach kultury niezależnej. W 1972 roku był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. Laureat nagród, m.in.: Nagrody Krytyki im. Cypriana Kamila Norwida (1978); Nagrody im. Jana Cybisa (1994) za całokształt twórczości.
Description:
"Nudists", 1972
oil/canvas, 41.5 x 33.5 cm; signed, dated and described on the reverse: 'Jan Dobkowski | "NUDYSCI" 1972 | olej', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'Jan Dobkowski | "NUDYŚCI" 1972 | olej'
Proweniencja
zakup od artysty; kolekcja prywatna, Polska
