Powrót do DESA.PL
53 of Liczba obiektów: 53
53
Jerzy Kujawski | Kompozycja, 1959-62
Estymacja:
40,000 zł - 50,000 zł
Sprzedane
38,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Jerzy Kujawski (1921 - 1998)
Wymiary
65 x 100 cm
Opis
olej/papier naklejony na płótno, 65 x 100 cm, sygnowany p.d.: 'Kujawski', sygnowany na odwrociu: 'JERZY KUJAWSKI'

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


PIONIER MALARSTWA INFORMEL

Jerzy Kujawski, dziś pozostający nieco w cieniu innych twórców wywodzących się z krakowskiego środowiska, odegrał znaczącą rolę jako ich łącznik ze światem sztuki zachodnioeuropejskiej. Jak pisał Jerzy Turowski w katalogu retrospektywnej wystawy artysty w Zachęcie: „był artystą, którego wkład w tworzenie awangardy europejskiej XX wieku jest znakomitym przykładem związków, jakie łączyły polskich artystów z międzynarodowym modernizmem. Kujawski współtworzył w Europie zręby powojennego surrealizmu, był jednym z pierwszych malarzy abstrakcji lirycznej, w sztuce abstrakcyjnej eksperymentował z materią, w malarstwie figuratywnym dyskutował z kulturą popularną, a wreszcie w odwołaniu do nieortodoksyjnej tradycji surrealizmu stworzył podwaliny pod późniejszą sztukę ciała”.

Studiował w krakowskiej ASP, był związany z kręgiem młodych twórców skupionych wokół Tadeusza Kantora, z którymi tworzył pierwszy teatr podziemny. Nieobce było mu także środowisko warszawskie, przyjaźnił się między innymi z Marianem Boguszem. Do Paryża wyemigrował na stałe w 1945, szybko nawiązał nowe kontakty artystyczne i zbliżył się do środowiska surrealistów z kręgu André Bretona. Już dwa lata później zaprezentował swoje prace na Międzynarodowej Wystawie Surrealizmu w Galerii Maeght w Paryżu. Charakterystyczne dla płócien z tego okresu są organiczne formy. Malowane wówczas pejzaże są w swoim kształcie bliskie wyobrażonym światom Rolanda Topora, przyjaciela artysty.

W 1957, w warszawskiej galerii Krzywe Koło, odbyła się pierwsza indywidualna wystawa artysty w Polsce. Kujawski przez całe okres emigracji utrzymywał żywe kontakty z rodzimym środowiskiem: twórcami z kręgu grupy krakowskiej, Marianem Boguszem, Jerzym Skarżyńskim, Alfredem Lenicą. Szczególnie w lirycznych abstrakcjach tego ostatniego daje się odnaleźć wiele dowodów na pokrewieństwo wrażliwości i wymianę doświadczeń obu artystów. Od końca lat 40. do mniej więcej II połowy dekady lat 50. Kujawski uprawiał sztukę abstrakcyjną, należał do grupy międzynarodowych pionierów informel. Systematyczne kontakty z polskimi twórcami pozwalają na postawienie tezy, że inspiratorem taszystowskiej zawieruchy, która przetoczyła się nad polskim malarstwem lat 50., w dużej mierze był właśnie Kujawski.

Turowski pisał o tym okresie: „W twórczości Kujawskiego, podobnie jak u wielu malarzy mu współczesnych, właśnie informel, po przygodzie z surrealizmem, otwierał nowe drogi eksperymentowania w sztuce. Toteż zwrot ku malarstwu gestu wydawał się sprawą naturalną i był w przekonaniu tych wszystkich twórców zgodny z logiką ich rozwoju artystycznego. Warto więc podkreślić, iż to nie sprawa formy w sposób istotny różniła awangardowych artystów, lecz ich przekonania dotyczące relacji między abstrakcyjną formą i społeczeństwem, a w praktyce, różne sposoby zaangażowania politycznego. Było to szczególnie widoczne w kontekście napiętej sytuacji politycznej we Francji lat 50. oraz zimnej wojny na świecie. Kujawski, podpisując deklarację ‘Rupture inaugurale’ dał jednoznaczny wyraz swej postawie, która wobec dobrze mu znanej sytuacji na stalinowskim Wschodzie uległa teraz tylko utwierdzeniu. Nic też dziwnego, że nie wyzbywając się pojęcia materializmu dialektycznego, wpisanego w apolityczną poetykę surrealizmu i abstrakcji, zachował wyraźny dystans wobec polityzacji ruchu ‘Cobra’, a akceptując generalną linię intelektualnej lewicy z kręgu artystycznego ‘Phases’”.

Początek lat 60. wyznacza zainteresowanie przede wszystkim malarstwem materii. Artysta pozostał abstrakcjonistą, eksperymentował z różnymi technikami – nieoczekiwane skojarzenia wywoływała faktura olejnych obrazów malowanych na papierze i naklejanych na płótno. W tym okresie odbyło się wiele indywidualnych wystaw artysty na całym świecie, a jego prace trafiły do prywatnych i instytucjonalnych kolekcji.
Wysiedlony w trakcie wojny z Wielkopolski mieszkał na zmianę w Warszawie i Krakowie. Studiował na krakowskiej ASP. Po wojnie zamieszkał w Paryżu. Nawiązał kontakty z paryską awangardą a przede wszystkim André Bretonem. W 1947 wystawiał na słynnej, międzynarodowej, wystawie surrealizmu w Galerii Maeght w Paryżu. Od końca 1949 roku, aż po drugą połowę lat 50., Kujawski był twórcą abstrakcji gestu i malował obrazy, w których podważał zasady kompozycji figuralnej, kładąc nacisk na przypadek, automatyzm, swobodny układ kształtów i kolorów, niekontrolowaną ekspresję. W 1957 miał w Polsce pierwszą wystawę indywidualną w Krzywe Koło w Warszawie, na której pokazał całą serię obrazów informel. Początek lat 60. w sztuce Kujawskiego to zainteresowanie przede wszystkim malarstwem materii. W drugiej połowie lat 60. porzucił abstrakcję i ponownie nawiązał do figuralnej wyobraźni, ale przefiltrowanej przez ikonosferę świata mediów. Inspirował się współczesnym otoczeniem i kliszami zaczerpniętymi z kultury masowej. Coraz częściej sięgał po monotypię, kalkomanię i serigrafię a więc do technikę budowania obrazów stosowanych przez artystów pop kultury. Ten typ twórczości w różnych wariantach, bliski sztuce końca wieku, będzie dominował aż po ostatnie prace z lat 90.

Description:
Composition, 1959-62
oil/paper mounted on canvas, 65 x 100 cm; signed lower right: 'Kujawski', signed on the reverse: 'JERZY KUJAWSKI'

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

Technika
olej/papier naklejony na płótno
Sygnatura
sygnowany p.d.: 'Kujawski'
Proweniencja
kolekcja instytucjonalna, Polska