50
Zbylut Grzywacz | "Corrida-Pegaz" z cyklu "Wołowy", 1977
Estymacja:
60,000 zł - 80,000 zł
Sprzedane
48,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Zbylut Grzywacz (1939 - 2004)
Wymiary
80 x 120 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 80 x 120 cm, sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'ZBYLUT GRZYWACZ | "CORRIDA - PEGAZ" | 80 x 120 cm. 1977'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„IV
W lutym i marcu 2004 Zbylut napisał esej, który zachował się w dwóch wersjach, zatytułowanych ‘Mięso i metafizyka’, potem ‘Metafizyka i mięso’. Zaczął od uwagi: ‘Mięso w szczególny sposób fascynuje malarzy. (…) Mieści się w połowie drogi między przedmiotem i światem organicznym, bo choć już martwe, jest w nim jeszcze życie. I to tak bezlitośnie, tak dotkliwie podobne do naszego’.
Analizował obrazy przedstawiające ciało rozprute. Nie ciało ujęte w kanon anatomiczny, poddane rygorom właściwych proporcji, lecz wywrócone wnętrznościami na zewnątrz, zdeformowane, krwiste. Jest tu Raja, martwa natura Jeana-Bapriste’a Chardina, gdzie wisi na haku przekrojona ryba, ‘wielka, rozbebeszona, budząca jednocześnie zachwyt i przerażenie’. Jest słynny Rozpłatany wół Rembrandta. Zbylut dostrzegł w nim ‘zwierzęce zwłoki odarte ze skóry’; opisywał też blask, który bije z wnętrza potężnego torsu wołu i rozświetla ‘miejsce kaźni’. Źródłem metafizycznej poświaty był więc dla autora eseju wół wypatroszony. Wół, jak Marsjasz, stał się dla artysty ofiarą męczeństwa. ‘Monumentalny kadłub wołu – pisał Zbylut – zamienia się w wyobrażenie cierpienia i śmierci wszystkich stworzeń, w metaforę wszelkiego, także i ludzkiego, losu.
Malował w tym czasie kilka obrazów, w których odzierał przedstawione postacie ze skóry, ucinał głowy, skracał kończyny, jak to się robi ze zwierzętami po uboju. Nagiej dziewczynie towarzyszy tutaj ktoś przepołowiony z żółtymi kośćmi żeber. Jedna z osób stojących w grupie ma wnętrzności na wierzchu. Ostatniej pracy, którą skończył, nadał tytuł Golgota, później zmienił na ‘Metafizyka i mięso’. To namalowana na płótnie rzeźba wyobrażająca Ukrzyżowanie – krucyfiks ze św. Janem i Marią, symetrycznie po bokach. Jest w tym przedstawieniu prostota i naiwność ludowych świątków i jest zaskakujące memento w postaci wielkiego ochłapu mięsa, który unosi się w głębi jak czerwona chmura.
V
Zbylut Grzywacz przez całe życie zwracał się ku rzeczywistości zdegradowanej i bolesnej. Uwagę jego przyciągały takie tematy jak kobieta upadająca przy latarni, naga dziewczyna osaczona przez hierarchów w infułach i purpurach, katowany sylen, ćwiartowany wół, zagnojone podwórza, zrujnowane domy czy mężczyzna z drzewcem szturmówki wbitym, nie wiadomo przez kogo, w miejsce kręgosłupa.
W końcu grudnia 1981 roku zapisywał: ‘Myślę o autoportretach, portretach, martwych i wnętrzach. Tak, żeby było gołe, gorzkie, surowe. Odrzucić malarskie czary. Niechby ociekało brzydotą, mdłością, szarością’. Brzydota nie wydaje się tu jednak celem, lecz środkiem do celu.
W ostatnich latach skupiał się – w malarstwie i pisaniu – na motywach drastycznych a prostych: ból, mięso. Wciąż jednak powracał w jego twórczości i myśleniu nie do końca sformułowany, żywy niepokój – rodzaj tęsknoty metafizycznej. Nie zamierzał redukować perspektyw ducha do realiów mięsa. Próbował sięgnąć do czegoś, co jest odartym ze skóry, bezbronnym wobec bólu mięsem, i podnieść to – takie, jakie naprawdę jest – wysoko”.
Andrzej Osęka, fragment tekstu Mięso, muchy, metafizyka, [w:] Zbylut Grzywacz 1939-2004, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2008, s. 329
W 1963 skończył krakowską ASP w pracowni E. Krchy. Od 1972 pracował na ASP, a w 1991 został jej profesorem. Jako malarz, rysownik, rzeźbiarz, grafik, pisarz, fotografik, eseista i pedagog działał na wielu polach artystycznych. Był także miłośnikiem i znawcą paleontologii, kolekcjonował kamienie, popularyzował naukę i sztukę. Wraz z żoną Marią stworzył i prowadził Galerię Osobliwości ESTE oraz Szkołę Rysunku i Malarstwa ESTE w Krakowie. W 1966 założył wspólnie z M. Bieniaszem, J. Waltosiem i L. Sobockim grupę "Wprost". Jego wczesna twórczość pozostawała pod wpływem F. Bacona z charakterystycznymi deformacjami i przerysowaniami. Później stosował bardziej realistyczne środki wyrazu. W czasach PRL-u w stanie wojennym był internowany jako demokratyczny opozycjonista. Na początku lat 80-tych stworzył cykl "Rekolekcje wiśnickie" i "Wiosna 1982", w których odwoływał się do stanu wojennego, przedstawiając martwe natury z kawałkami chleba i łańcuchami. Później wrócił do tematyki aktu kobiecego, malując ciała napiętnowane bliznami, szramami. Od 1989 malował akty, ale już w konwencji afirmacji życia i piękna.
W swoim dorobku miał około 70 wystaw indywidualnych, ponad 20 realizowanych w ramach grupy Wprost (1966-1986 i 2016) i około 200 krajowych i zagranicznych ekspozycji zbiorowych. Dzieła artysty można odnaleźć w zbiorach większości polskich muzeów, a także polskich i zagranicznych kolekcjach prywatnych. W 2009 w Muzeum Narodowym w Krakowie odbyła się pośmiertna retrospektywa artysty. Ekspozycji towarzyszył obszerny katalog zatytułowany "Zbylut Grzywacz 1939-2004 pod red. J. Bonieckiej i J. Waltosia, będący wynikiem pięcioletnich badań poświęconych spuściźnie oraz recepcji artysty.
Description:
"Corrida-Pegaz" from the series "Wolowy", 1977
oil/canvas, 80 x 120 cm; signed, dated and described on the reverse: 'ZBYLUT GRZYWACZ | "CORRIDA - PEGAZ" | 80 x 120 cm. 1977'
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„IV
W lutym i marcu 2004 Zbylut napisał esej, który zachował się w dwóch wersjach, zatytułowanych ‘Mięso i metafizyka’, potem ‘Metafizyka i mięso’. Zaczął od uwagi: ‘Mięso w szczególny sposób fascynuje malarzy. (…) Mieści się w połowie drogi między przedmiotem i światem organicznym, bo choć już martwe, jest w nim jeszcze życie. I to tak bezlitośnie, tak dotkliwie podobne do naszego’.
Analizował obrazy przedstawiające ciało rozprute. Nie ciało ujęte w kanon anatomiczny, poddane rygorom właściwych proporcji, lecz wywrócone wnętrznościami na zewnątrz, zdeformowane, krwiste. Jest tu Raja, martwa natura Jeana-Bapriste’a Chardina, gdzie wisi na haku przekrojona ryba, ‘wielka, rozbebeszona, budząca jednocześnie zachwyt i przerażenie’. Jest słynny Rozpłatany wół Rembrandta. Zbylut dostrzegł w nim ‘zwierzęce zwłoki odarte ze skóry’; opisywał też blask, który bije z wnętrza potężnego torsu wołu i rozświetla ‘miejsce kaźni’. Źródłem metafizycznej poświaty był więc dla autora eseju wół wypatroszony. Wół, jak Marsjasz, stał się dla artysty ofiarą męczeństwa. ‘Monumentalny kadłub wołu – pisał Zbylut – zamienia się w wyobrażenie cierpienia i śmierci wszystkich stworzeń, w metaforę wszelkiego, także i ludzkiego, losu.
Malował w tym czasie kilka obrazów, w których odzierał przedstawione postacie ze skóry, ucinał głowy, skracał kończyny, jak to się robi ze zwierzętami po uboju. Nagiej dziewczynie towarzyszy tutaj ktoś przepołowiony z żółtymi kośćmi żeber. Jedna z osób stojących w grupie ma wnętrzności na wierzchu. Ostatniej pracy, którą skończył, nadał tytuł Golgota, później zmienił na ‘Metafizyka i mięso’. To namalowana na płótnie rzeźba wyobrażająca Ukrzyżowanie – krucyfiks ze św. Janem i Marią, symetrycznie po bokach. Jest w tym przedstawieniu prostota i naiwność ludowych świątków i jest zaskakujące memento w postaci wielkiego ochłapu mięsa, który unosi się w głębi jak czerwona chmura.
V
Zbylut Grzywacz przez całe życie zwracał się ku rzeczywistości zdegradowanej i bolesnej. Uwagę jego przyciągały takie tematy jak kobieta upadająca przy latarni, naga dziewczyna osaczona przez hierarchów w infułach i purpurach, katowany sylen, ćwiartowany wół, zagnojone podwórza, zrujnowane domy czy mężczyzna z drzewcem szturmówki wbitym, nie wiadomo przez kogo, w miejsce kręgosłupa.
W końcu grudnia 1981 roku zapisywał: ‘Myślę o autoportretach, portretach, martwych i wnętrzach. Tak, żeby było gołe, gorzkie, surowe. Odrzucić malarskie czary. Niechby ociekało brzydotą, mdłością, szarością’. Brzydota nie wydaje się tu jednak celem, lecz środkiem do celu.
W ostatnich latach skupiał się – w malarstwie i pisaniu – na motywach drastycznych a prostych: ból, mięso. Wciąż jednak powracał w jego twórczości i myśleniu nie do końca sformułowany, żywy niepokój – rodzaj tęsknoty metafizycznej. Nie zamierzał redukować perspektyw ducha do realiów mięsa. Próbował sięgnąć do czegoś, co jest odartym ze skóry, bezbronnym wobec bólu mięsem, i podnieść to – takie, jakie naprawdę jest – wysoko”.
Andrzej Osęka, fragment tekstu Mięso, muchy, metafizyka, [w:] Zbylut Grzywacz 1939-2004, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2008, s. 329
W 1963 skończył krakowską ASP w pracowni E. Krchy. Od 1972 pracował na ASP, a w 1991 został jej profesorem. Jako malarz, rysownik, rzeźbiarz, grafik, pisarz, fotografik, eseista i pedagog działał na wielu polach artystycznych. Był także miłośnikiem i znawcą paleontologii, kolekcjonował kamienie, popularyzował naukę i sztukę. Wraz z żoną Marią stworzył i prowadził Galerię Osobliwości ESTE oraz Szkołę Rysunku i Malarstwa ESTE w Krakowie. W 1966 założył wspólnie z M. Bieniaszem, J. Waltosiem i L. Sobockim grupę "Wprost". Jego wczesna twórczość pozostawała pod wpływem F. Bacona z charakterystycznymi deformacjami i przerysowaniami. Później stosował bardziej realistyczne środki wyrazu. W czasach PRL-u w stanie wojennym był internowany jako demokratyczny opozycjonista. Na początku lat 80-tych stworzył cykl "Rekolekcje wiśnickie" i "Wiosna 1982", w których odwoływał się do stanu wojennego, przedstawiając martwe natury z kawałkami chleba i łańcuchami. Później wrócił do tematyki aktu kobiecego, malując ciała napiętnowane bliznami, szramami. Od 1989 malował akty, ale już w konwencji afirmacji życia i piękna.
W swoim dorobku miał około 70 wystaw indywidualnych, ponad 20 realizowanych w ramach grupy Wprost (1966-1986 i 2016) i około 200 krajowych i zagranicznych ekspozycji zbiorowych. Dzieła artysty można odnaleźć w zbiorach większości polskich muzeów, a także polskich i zagranicznych kolekcjach prywatnych. W 2009 w Muzeum Narodowym w Krakowie odbyła się pośmiertna retrospektywa artysty. Ekspozycji towarzyszył obszerny katalog zatytułowany "Zbylut Grzywacz 1939-2004 pod red. J. Bonieckiej i J. Waltosia, będący wynikiem pięcioletnich badań poświęconych spuściźnie oraz recepcji artysty.
Description:
"Corrida-Pegaz" from the series "Wolowy", 1977
oil/canvas, 80 x 120 cm; signed, dated and described on the reverse: 'ZBYLUT GRZYWACZ | "CORRIDA - PEGAZ" | 80 x 120 cm. 1977'
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'ZBYLUT GRZYWACZ | "CORRIDA - PEGAZ" | 80 x 120 cm. 1977'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Polska
Literatura
Zbylut Grzywacz 1939-2004, katalog wystawy, [red.] J. Boniecka, J. Waltoś, MNK, Kraków 2008, s. 72 (il.)
