12
Andrzej Wróblewski | [Kompozycja figuralna nr 761]
Estymacja:
50,000 zł - 70,000 zł
Sprzedane
70,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Prace na papierze
Artysta
Andrzej Wróblewski (1927 - 1957)
Wymiary
41,7 x 29,3 cm
Kategoria
Opis
tusz/papier, 41,7 x 29,3 cm, numerowany p.g.: '761' oraz sygnowany ręką Krystyny Wróblewskiej: 'A. Wróblewski', on the reverse the sticker of Zwirner Gallery in London
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Prezentowana Kompozycja figuralna nr 761 ukazuje portretowaną Aleksandrę Peterschein, po mężu Szuligę (1928-1992), zamieszkałą w Wieliczce i później w Krakowie. W latach 50. XX wieku była modelką na krakowskiej ASP wraz z jej siostrą Ireną. W archiwum spuścizny artysty można odnaleźć szczegółowe wykazy modeli zawierające liczbę godzin i wysokość wypłacanych honorariów. Najwięcej zachowanych szkiców Wróblewskiego pochodzi z lat 1948-49. Wśród nich można odnaleźć pierwsze rysunki do najsłynniejszego cyklu „Rozstrzelania”. W archiwum znajduje się również nazwisko postaci prezentowanej na omawianym szkicu – portrecie wykonanym tuszem na papierze, w jednej z ulubionych technik autora. Peterschein, jedna z najczęściej występujących w rysunkach Wróblewskiego postaci, była przedstawiana przez artystę w różnych pozycjach: stojąca, z profilu, a także w formie portretu przedstawiającego popiersie dziewczyny. Temat studium z wykorzystaniem konkretnej modelki był realizowany przez Wróblewskiego trzykrotnie również w obrazach na płótnie, z których dwa należą do kolekcji muzealnych. Omawiane dzieło należy do serii szkiców do „Modelki w niebieskiej sukni” – realizacji malarskiej z 1956. Kompozycje te mają charakter studyjnego, akademickiego, bardzo szybkiego szkicu i jednocześnie wykazują cechy stylu konsekwentnie realizowanego przez Wróblewskiego: wyrazistość konturu, płaskie plamy barwne, szybkie, przemyślane gesty, minimalistyczne kształtowanie przestrzeni w obrazie. W syntetycznie przedstawionych rysach portretowanej dziewczyny można dostrzec charakterystycznie zarysowany smutek oraz refleksyjny nastrój. Niepowtarzalny styl artysty łączy prace na papierze i malarstwo w spójną całość. Podobnie jak większość bohaterów dzieł Wróblewskiego, przedstawiona kobieta w omawianym szkicu wydaje się samotna, zafrasowana, uwieczniona w momencie oczekiwania. Ukazana scena jest utrzymana w konwencji przedstawienia rodzajowego, będącego wyrazem zadumy nad człowiekiem, jego losem i przejściami. Wróblewski w przedstawianiu postaci zdaje się kameralnie poetycki i konsekwentny w tworzeniu kompozycji w duchu „nowoczesnego realizmu”, gdzie plama barwna oddziałuje
w obrębie mocnych linii konturów figur. Postać kobiety artysta umieścił w ogólnej, nieskończonej przestrzeni pozbawionej zbędnych detali. W kompozycji można także dostrzec charakterystyczny motyw krzesła, który w przypadku omawianego dzieła służy za zwyczajny atrybut, punkt podparcia portretowanej postaci. Tym samym ukazana scena również ma znamiona oczekiwania na nieznane.
Pomimo ówczesnych tendencji w sztuce naznaczonej traumą wojny, Wróblewski nie uciekał od przedstawiania rzeczywistości, jeszcze bardziej się jej oddał, łącząc malarstwo figuratywne z elementami abstrakcji. Jego przekonanie o potrzebie przekazywania w sztuce prawdziwych, a nawet brutalnych historii, spotkało się z surowym sprzeciwem jego profesorów. Odzwierciedleniu rzeczywistości przez Wróblewskiego przypisywana jest przez krytyków konwencja „prymitywistyczna”. Duże znaczenie w takim podejściu do działań twórczych odegrała w 1947 w Amsterdamie wystawa Marca Chagalla, której Wróblewski był świadkiem. Sam artysta tak tłumaczył wykorzystanie tej konwencji: „Istnieją dwie ‘drogi dojścia’ dla twórczości każdego typu. Systematyczna praca daje wiedzę fachową, a ‘krótkie spięcia’ natchnienia – niewymierną siłę sugestywną dzieła. Oficjalna sztuka dąży do połączenia pierwszej – z drugą. Sztuka prymitywna (ludowa, egzotyczna) zawdzięcza swoją wartość natchnieniu. Zjawisko bardzo rzadkie – ‘prymitywu oficjalnego’ – to oparcie się na natchnieniu przy jakby mimowolnym korzystaniu z wiedzy fachowej środowiska” (Andrzej Wróblewski, Marc Chagall, „Głos Plastyków” 1948, nr 9, s. 100). W 1949 Wróblewski już zdecydowanie odszedł od estetyki abstrakcyjnej krakowskich Nowoczesnych, a elementy „naiwności” pozwoliły mu na dalsze poszukiwania artystyczne oparte na intelektualnej strategii i stylizacji.
W latach 1945-52 studiował malarstwo na ASP w Krakowie oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od roku 1946 brał udział w wystawach, od 1948 zajmował się także publicystyką, głównie z dziedziny sztuki. W latach 1950-54 pełnił funkcję asystenta w krakowskiej ASP w pracowniach m.in. prof. Radnickiego i prof. Rudzkiej-Cybisowej. Zmarł 23 marca 1957 na samotnej wycieczce w Tatrach. W swoich pracach, posługując się oryginalnym, fascynującym językiem malarskim, w sposób niezwykle sugestywny wypowiedział tragiczne doświadczenia pokolenia dorastającego w okresie wojny i wkraczającego w dojrzałość w czasach stalinowskich. Uważany za prekursora nowej figuracji, współczesnego realizmu, także nowej ekspresji, należy do największych polskich malarzy XX w.
Description:
[Figural Composition no 761]
ink/paper, 41.7 x 29.3 cm; nummbered upper right: '761' and signed by Krystyna Wroblewska: 'A. Wroblewski', na odwrociu naklejka z Zwirner Gallery w Londynie
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Prezentowana Kompozycja figuralna nr 761 ukazuje portretowaną Aleksandrę Peterschein, po mężu Szuligę (1928-1992), zamieszkałą w Wieliczce i później w Krakowie. W latach 50. XX wieku była modelką na krakowskiej ASP wraz z jej siostrą Ireną. W archiwum spuścizny artysty można odnaleźć szczegółowe wykazy modeli zawierające liczbę godzin i wysokość wypłacanych honorariów. Najwięcej zachowanych szkiców Wróblewskiego pochodzi z lat 1948-49. Wśród nich można odnaleźć pierwsze rysunki do najsłynniejszego cyklu „Rozstrzelania”. W archiwum znajduje się również nazwisko postaci prezentowanej na omawianym szkicu – portrecie wykonanym tuszem na papierze, w jednej z ulubionych technik autora. Peterschein, jedna z najczęściej występujących w rysunkach Wróblewskiego postaci, była przedstawiana przez artystę w różnych pozycjach: stojąca, z profilu, a także w formie portretu przedstawiającego popiersie dziewczyny. Temat studium z wykorzystaniem konkretnej modelki był realizowany przez Wróblewskiego trzykrotnie również w obrazach na płótnie, z których dwa należą do kolekcji muzealnych. Omawiane dzieło należy do serii szkiców do „Modelki w niebieskiej sukni” – realizacji malarskiej z 1956. Kompozycje te mają charakter studyjnego, akademickiego, bardzo szybkiego szkicu i jednocześnie wykazują cechy stylu konsekwentnie realizowanego przez Wróblewskiego: wyrazistość konturu, płaskie plamy barwne, szybkie, przemyślane gesty, minimalistyczne kształtowanie przestrzeni w obrazie. W syntetycznie przedstawionych rysach portretowanej dziewczyny można dostrzec charakterystycznie zarysowany smutek oraz refleksyjny nastrój. Niepowtarzalny styl artysty łączy prace na papierze i malarstwo w spójną całość. Podobnie jak większość bohaterów dzieł Wróblewskiego, przedstawiona kobieta w omawianym szkicu wydaje się samotna, zafrasowana, uwieczniona w momencie oczekiwania. Ukazana scena jest utrzymana w konwencji przedstawienia rodzajowego, będącego wyrazem zadumy nad człowiekiem, jego losem i przejściami. Wróblewski w przedstawianiu postaci zdaje się kameralnie poetycki i konsekwentny w tworzeniu kompozycji w duchu „nowoczesnego realizmu”, gdzie plama barwna oddziałuje
w obrębie mocnych linii konturów figur. Postać kobiety artysta umieścił w ogólnej, nieskończonej przestrzeni pozbawionej zbędnych detali. W kompozycji można także dostrzec charakterystyczny motyw krzesła, który w przypadku omawianego dzieła służy za zwyczajny atrybut, punkt podparcia portretowanej postaci. Tym samym ukazana scena również ma znamiona oczekiwania na nieznane.
Pomimo ówczesnych tendencji w sztuce naznaczonej traumą wojny, Wróblewski nie uciekał od przedstawiania rzeczywistości, jeszcze bardziej się jej oddał, łącząc malarstwo figuratywne z elementami abstrakcji. Jego przekonanie o potrzebie przekazywania w sztuce prawdziwych, a nawet brutalnych historii, spotkało się z surowym sprzeciwem jego profesorów. Odzwierciedleniu rzeczywistości przez Wróblewskiego przypisywana jest przez krytyków konwencja „prymitywistyczna”. Duże znaczenie w takim podejściu do działań twórczych odegrała w 1947 w Amsterdamie wystawa Marca Chagalla, której Wróblewski był świadkiem. Sam artysta tak tłumaczył wykorzystanie tej konwencji: „Istnieją dwie ‘drogi dojścia’ dla twórczości każdego typu. Systematyczna praca daje wiedzę fachową, a ‘krótkie spięcia’ natchnienia – niewymierną siłę sugestywną dzieła. Oficjalna sztuka dąży do połączenia pierwszej – z drugą. Sztuka prymitywna (ludowa, egzotyczna) zawdzięcza swoją wartość natchnieniu. Zjawisko bardzo rzadkie – ‘prymitywu oficjalnego’ – to oparcie się na natchnieniu przy jakby mimowolnym korzystaniu z wiedzy fachowej środowiska” (Andrzej Wróblewski, Marc Chagall, „Głos Plastyków” 1948, nr 9, s. 100). W 1949 Wróblewski już zdecydowanie odszedł od estetyki abstrakcyjnej krakowskich Nowoczesnych, a elementy „naiwności” pozwoliły mu na dalsze poszukiwania artystyczne oparte na intelektualnej strategii i stylizacji.
W latach 1945-52 studiował malarstwo na ASP w Krakowie oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od roku 1946 brał udział w wystawach, od 1948 zajmował się także publicystyką, głównie z dziedziny sztuki. W latach 1950-54 pełnił funkcję asystenta w krakowskiej ASP w pracowniach m.in. prof. Radnickiego i prof. Rudzkiej-Cybisowej. Zmarł 23 marca 1957 na samotnej wycieczce w Tatrach. W swoich pracach, posługując się oryginalnym, fascynującym językiem malarskim, w sposób niezwykle sugestywny wypowiedział tragiczne doświadczenia pokolenia dorastającego w okresie wojny i wkraczającego w dojrzałość w czasach stalinowskich. Uważany za prekursora nowej figuracji, współczesnego realizmu, także nowej ekspresji, należy do największych polskich malarzy XX w.
Description:
[Figural Composition no 761]
ink/paper, 41.7 x 29.3 cm; nummbered upper right: '761' and signed by Krystyna Wroblewska: 'A. Wroblewski', na odwrociu naklejka z Zwirner Gallery w Londynie
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
tusz/papier
Sygnatura
numerowany p.g.: '761' oraz sygnowany ręką Krystyny Wróblewskiej: 'A. Wróblewski'
Wystawiany
Andrzej Wróblewski, David Zwirner Gallery, Londyn, 16.03-14.04.2018