36
Rafał Malczewski | "Pejzaż z Podhala", przed/lub 1932
Estymacja:
600,000 zł - 900,000 zł
Sprzedane
600,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie • Sesja I
Artysta
Rafał Malczewski (1892 - 1965)
Wymiary
79 x 100 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 79 x 100 cm, sygnowany l.d.: 'Rafał Malczewski', papierowa nalepka wystawowa XVIII Międzynarodowej Wystawy Sztuki, Biennale w Wenecji
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Tatrzańskie wizje Rafała Malczewskiego
Malarstwo Rafała Malczewskiego charakteryzuje specyficzna dwubiegunowość. Z jednej strony jego prace odznaczają się wysokimi walorami realistycznymi, z drugiej noszą znamię nadrealizmu i fantastyczności, wpisując się tym samym w swoisty magiczno-realistyczny nurt w malarstwie dwudziestolecia międzywojennego, do którego przyporządkować można twórców wileńskich zgromadzonych wokół Ludomira Sleńdzińskiego oraz warszawskich Pruszkowiaków. Sam Malczewski pisał o swoim malarstwie w następujących słowach: „Kompozycja (…) na płaszczyźnie jest u mnie szeregiem selekcyj i eliminacyj zbytecznych, mojem zdaniem, przedmiotów, nie tylko z powodu tkwiących we mnie wyobrażeń czysto malarsko-rzemieślniczych o obrazie, ale i z uwagi na wywołanie w widzu tegoż napięcia, które we mnie powstało i trwa. Próby stworzenia czegoś pod wpływem li tylko zadrażanienia zmysłu barwy i formy nie zadowalają mnie nigdy” (Rafał Malczewski, Moje malarstwo, „Plastyka”, 1930, nr 1, s. 3 [cyt. za] Rafał Malczewski. Mit Zakopanego, Olszanica 2006, s. 122). Impulsem na początku procesu twórczego Rafała Malczewskiego był zatem zawsze pewien „błysk” natury, stanu, zdarzenia, po którym następowała gra podświadomości, scalenie doświadczeń zewnętrznych i wewnętrznych, odkrywanie, drążenie i poszukiwania.
Od 1917 roku Malczewski z żoną Bronisławą i synem Krzysztofem zamieszkali w Zakopanem, pod adresem Kasprusie 27. Niedaleko (Kasprusie 42) znajdował się Zakopiański Oddział Narciarzy (część Towarzystwa Tatrzańskiego). Rafał był jego członkiem i zawodnikiem. Jeśli Zakopane od końca XIX stulecia było postrzegane jako kurort dla leczących chorobę gruźlików, to na początku lat 20. pojawiła się w nim moda na sport. Do Zakopanego przyjeżdżano, by pielęgnować krzepę, szusując po zboczach, często w intensywny i brawurowy sposób, jak czynił to Malczewski. Osiadając pod Tatrami, artysta zasilił szeregi krakowsko-warszawskiej bohemy artystycznej. Pierwsza połowa lat 20. to w Zakopanem wystąpienia futurystów, czas aktywności malarskiej Zofii Stryjeńskiej, pobyty Karola Szymanowskiego i Leona Chwistka czy przyjazd na stałe Stanisława Ignacego Witkiewicza. W tym czasie Malczewski dużo malował, od 1923 wystawiając wraz z Towarzystwem „Sztuka Podhalańska”. Głównym tematem malarstwa artysty w dwudziestoleciu międzywojennym stały się góry. Malarz tworzył nie tylko (najbardziej dziś cenione) olejne pejzaże, ale również kompozycje akwarelowe, będące zapisem jego górski wycieczek, jak również współpracował z licznymi wydawnictwami i organizacjami zajmującymi się promocją regionu.
Pod koniec lat 20. pejzaże Rafała Malczewskiego coraz bardziej pustoszeją. W kompozycjach pojawiają się pojedyncze postaci, na przykład taternika, czy gaździny wywieszającej pranie w trakcie halnego. Wówczas to sam krajobraz zaczął odgrywać najważniejszą rolę. Nastrój tych pejzaży był zróżnicowany. Czasem słońce prześwietlało kompozycję, nadając pomarańczowy blask brzegom stawu oraz pasmu gór w oddali, innym razem szare chmury wróżyły nawałnice. Koloryt wywiedziony zawsze z natury, często sprawia wrażenie odrealnionego. Malczewski w ten sposób starał się chwytać najbardziej nieuchwytną cechę górskiego pejzażu. Studia pogody i zjawiska atmosferyczne były tym, co go w pejzażach tatrzańskich pociągało. W pejzażu „Snop światła” (1926-1927, Muzeum Tatrzańskie w Zakopnem) przebijające spod gęstych chmur słoneczne promienie oświetlają górski dom, zaś w kompozycji „Wiosna” (1925-1927, reprodukcja w „Sztukach Pięknych”, 1930) ściana deszczu przedstawiona została wśród słonecznego pejzażu.
Twórczość artysty z tego okresu jest na wskroś indywidulana, odrębna, trudna do usytuowania w kontekście sztuki tego czasu. Obecnie historycy sztuki dostrzegają w niej pewne podobieństwa i zbieżności z późniejszą sztuką niemieckich ekspresjonistów. W pejzażach artysta budował zręczne, fascynujące konstrukcje przestrzenne. Jego obrazy często cechuje swoisty efekt snu, zatrzymania wizji, zdarzenia niemal teatralnego. Światło, zabawa perspektywą z nienaturalnym podniesieniem poziomu drogi lub wysokości wzgórza i kulisowo przedstawianymi elementami pejzażu są najbardziej charakterystycznymi cechami stylistycznymi pejzaży Rafała Malczewskiego z lat 20. I 30. XX wieku. Były to swoiste „pejzaże z wyobraźni”, zapisy pór roku, światła i kształtów, tworzone przez układy gór, domów, drzew, chmur, takie jak: „Widok z Cyrhli na Kopiec Wielki” (1927, Muzeum Sztuki w Łodzi) lub „Jesień” z tego samego roku, które dobrze ilustrują tendencję artysty do upraszczania kształtów.
Dokładnie w takim charakterze utrzymany jest prezentowany w katalogu „Pejzaż z Podhala”. Ta rzadkiej urody praca posiada charakterystycznych dla jego twórczości rys nadrealistyczny. Malarz przedstawił wzniesienie z drewnianą chałupą, sytuując w dali daleką panoramę ośnieżonych Tatr, oświetlonych w pełni słonecznym blaskiem. Monumentalny jesienny pejzaż ożywia się dzięki anegdotycznemu dodatkowi: malarz przedstawił góralkę siedzącą przy chałupie na szczycie wzniesienia, oraz pilnowane przez nią owce, które pasą się przed domem. Pasowa kompozycja wzniesień górskich w tle, schematycznie malowane i górujące w przestawieniu sylwety drzew to repertuar znany z innego, ikonicznego pejzażu tatrzańskiego Malczewskiego, „Wiosny w górach” (1937, Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem). Za to właśnie dzieło Malczewski otrzymał złoty medal na Światowej Wystawie Sztuki i Techniki w Paryżu w 1937 roku. Prezentowany „Pejzaż z Podhala” był z kolei eksponowany na XVIII Międzynarodowej Wystawie Sztuki, Biennale w Wenecji w 1932 roku.
Description:
"Landscape from Podhale", przed/lub 1932
oil/canvas, 79 x 100 cm; signed lower left: 'Rafal Malczewski', a paper, exhibition label of XVIII International Exhibition of Art, Venice Biennale,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Tatrzańskie wizje Rafała Malczewskiego
Malarstwo Rafała Malczewskiego charakteryzuje specyficzna dwubiegunowość. Z jednej strony jego prace odznaczają się wysokimi walorami realistycznymi, z drugiej noszą znamię nadrealizmu i fantastyczności, wpisując się tym samym w swoisty magiczno-realistyczny nurt w malarstwie dwudziestolecia międzywojennego, do którego przyporządkować można twórców wileńskich zgromadzonych wokół Ludomira Sleńdzińskiego oraz warszawskich Pruszkowiaków. Sam Malczewski pisał o swoim malarstwie w następujących słowach: „Kompozycja (…) na płaszczyźnie jest u mnie szeregiem selekcyj i eliminacyj zbytecznych, mojem zdaniem, przedmiotów, nie tylko z powodu tkwiących we mnie wyobrażeń czysto malarsko-rzemieślniczych o obrazie, ale i z uwagi na wywołanie w widzu tegoż napięcia, które we mnie powstało i trwa. Próby stworzenia czegoś pod wpływem li tylko zadrażanienia zmysłu barwy i formy nie zadowalają mnie nigdy” (Rafał Malczewski, Moje malarstwo, „Plastyka”, 1930, nr 1, s. 3 [cyt. za] Rafał Malczewski. Mit Zakopanego, Olszanica 2006, s. 122). Impulsem na początku procesu twórczego Rafała Malczewskiego był zatem zawsze pewien „błysk” natury, stanu, zdarzenia, po którym następowała gra podświadomości, scalenie doświadczeń zewnętrznych i wewnętrznych, odkrywanie, drążenie i poszukiwania.
Od 1917 roku Malczewski z żoną Bronisławą i synem Krzysztofem zamieszkali w Zakopanem, pod adresem Kasprusie 27. Niedaleko (Kasprusie 42) znajdował się Zakopiański Oddział Narciarzy (część Towarzystwa Tatrzańskiego). Rafał był jego członkiem i zawodnikiem. Jeśli Zakopane od końca XIX stulecia było postrzegane jako kurort dla leczących chorobę gruźlików, to na początku lat 20. pojawiła się w nim moda na sport. Do Zakopanego przyjeżdżano, by pielęgnować krzepę, szusując po zboczach, często w intensywny i brawurowy sposób, jak czynił to Malczewski. Osiadając pod Tatrami, artysta zasilił szeregi krakowsko-warszawskiej bohemy artystycznej. Pierwsza połowa lat 20. to w Zakopanem wystąpienia futurystów, czas aktywności malarskiej Zofii Stryjeńskiej, pobyty Karola Szymanowskiego i Leona Chwistka czy przyjazd na stałe Stanisława Ignacego Witkiewicza. W tym czasie Malczewski dużo malował, od 1923 wystawiając wraz z Towarzystwem „Sztuka Podhalańska”. Głównym tematem malarstwa artysty w dwudziestoleciu międzywojennym stały się góry. Malarz tworzył nie tylko (najbardziej dziś cenione) olejne pejzaże, ale również kompozycje akwarelowe, będące zapisem jego górski wycieczek, jak również współpracował z licznymi wydawnictwami i organizacjami zajmującymi się promocją regionu.
Pod koniec lat 20. pejzaże Rafała Malczewskiego coraz bardziej pustoszeją. W kompozycjach pojawiają się pojedyncze postaci, na przykład taternika, czy gaździny wywieszającej pranie w trakcie halnego. Wówczas to sam krajobraz zaczął odgrywać najważniejszą rolę. Nastrój tych pejzaży był zróżnicowany. Czasem słońce prześwietlało kompozycję, nadając pomarańczowy blask brzegom stawu oraz pasmu gór w oddali, innym razem szare chmury wróżyły nawałnice. Koloryt wywiedziony zawsze z natury, często sprawia wrażenie odrealnionego. Malczewski w ten sposób starał się chwytać najbardziej nieuchwytną cechę górskiego pejzażu. Studia pogody i zjawiska atmosferyczne były tym, co go w pejzażach tatrzańskich pociągało. W pejzażu „Snop światła” (1926-1927, Muzeum Tatrzańskie w Zakopnem) przebijające spod gęstych chmur słoneczne promienie oświetlają górski dom, zaś w kompozycji „Wiosna” (1925-1927, reprodukcja w „Sztukach Pięknych”, 1930) ściana deszczu przedstawiona została wśród słonecznego pejzażu.
Twórczość artysty z tego okresu jest na wskroś indywidulana, odrębna, trudna do usytuowania w kontekście sztuki tego czasu. Obecnie historycy sztuki dostrzegają w niej pewne podobieństwa i zbieżności z późniejszą sztuką niemieckich ekspresjonistów. W pejzażach artysta budował zręczne, fascynujące konstrukcje przestrzenne. Jego obrazy często cechuje swoisty efekt snu, zatrzymania wizji, zdarzenia niemal teatralnego. Światło, zabawa perspektywą z nienaturalnym podniesieniem poziomu drogi lub wysokości wzgórza i kulisowo przedstawianymi elementami pejzażu są najbardziej charakterystycznymi cechami stylistycznymi pejzaży Rafała Malczewskiego z lat 20. I 30. XX wieku. Były to swoiste „pejzaże z wyobraźni”, zapisy pór roku, światła i kształtów, tworzone przez układy gór, domów, drzew, chmur, takie jak: „Widok z Cyrhli na Kopiec Wielki” (1927, Muzeum Sztuki w Łodzi) lub „Jesień” z tego samego roku, które dobrze ilustrują tendencję artysty do upraszczania kształtów.
Dokładnie w takim charakterze utrzymany jest prezentowany w katalogu „Pejzaż z Podhala”. Ta rzadkiej urody praca posiada charakterystycznych dla jego twórczości rys nadrealistyczny. Malarz przedstawił wzniesienie z drewnianą chałupą, sytuując w dali daleką panoramę ośnieżonych Tatr, oświetlonych w pełni słonecznym blaskiem. Monumentalny jesienny pejzaż ożywia się dzięki anegdotycznemu dodatkowi: malarz przedstawił góralkę siedzącą przy chałupie na szczycie wzniesienia, oraz pilnowane przez nią owce, które pasą się przed domem. Pasowa kompozycja wzniesień górskich w tle, schematycznie malowane i górujące w przestawieniu sylwety drzew to repertuar znany z innego, ikonicznego pejzażu tatrzańskiego Malczewskiego, „Wiosny w górach” (1937, Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem). Za to właśnie dzieło Malczewski otrzymał złoty medal na Światowej Wystawie Sztuki i Techniki w Paryżu w 1937 roku. Prezentowany „Pejzaż z Podhala” był z kolei eksponowany na XVIII Międzynarodowej Wystawie Sztuki, Biennale w Wenecji w 1932 roku.
Description:
"Landscape from Podhale", przed/lub 1932
oil/canvas, 79 x 100 cm; signed lower left: 'Rafal Malczewski', a paper, exhibition label of XVIII International Exhibition of Art, Venice Biennale,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany l.d.: 'Rafał Malczewski'
Literatura
XVIII Esposizione Biennale Internazionale d'Arte, katalog wystawy, Wenecja 1932, s. 321
Wystawiany
XVIII Międzynarodowa Wystawa Sztuki, Biennale w Wenecji, 28 kwietnia - 28 października 1932
