6
Jacek Malczewski | "Rzeczywistość", 1908
Estymacja:
14,000,000 zł - 22,000,000 zł
Sprzedane
17,000,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie • Sesja I
Artysta
Jacek Malczewski (1854 - 1929)
Wymiary
115 x 209 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 115 x 209 cm, sygnowany i datowany wzdłuż krawędzi płótna l.g.: 'J Malczewski 1908', inne historyczne tytuły: Polskie Jasełka, Stańczyk
Obiekt posiada licencję importową państwa UE.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Przez wiele dekad nieznane polskiej publiczność dzieło Jacka Malczewskiego, znane w przedwojennej literaturze jako „Rzeczywistość”, pozostawało ukryte w polsko-niemieckiej kolekcji rodzinnej. Odnalezienie tego obrazu na przełomie 2021 i 2022 stanowi istotne wydarzenie w skali polskiej historii sztuki. Praca ta jest bowiem ważnym ogniwem w cyklu najważniejszych symbolistycznych, wielopostaciowych obrazów malarza, w których odnosi się do kwestii powołania artysty, takich jak „Melancholia” czy „Błędne koło”.
Do tego czasu o jego istnieniu zaświadczała czarno-biała fotografia autorstwa Amalii Krieger, krakowskiej fotografki, która na początku XX wieku wykonała zdjęcia dokumentujące obrazy zgromadzone w pracowni Malczewskiego. „Rzeczywistość” wkrótce po namalowaniu, już w 1908, była eksponowana zarówno w krakowskim, jak i lwowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Krytyka artystyczna w tym okresie dostrzegała hermetyczne, symboliczne przesłanie kompozycji, jak również jej artystyczny kunszt:
„Potężną symboliczną wizyą jest obraz ‘Rzeczywistość’, wspaniała kompozycya, w której twórca śmierci Ellenai powrócił do swej umiłowanej idei symbolizowania dziejów Polski porozbiorowej. Widzimy ich tu znowu razem stłoczonych na wielkiem płótnie, przedstawicieli męczeństwa narodu, bojowników o niepodległość z trzech epok dziejowych, siwowłosych starców i mężów w sile wieku i młodzieńców o skostniałem w bólu obliczu, kroczących w jednym szeregu. Naprzeciw nich zasiadł Matejkowski ‘Stańczyk’ z kaduceuszem w ręku i mierzy pełnem głębokiego współczucia spojrzeniem ten zastęp przedstawicieli orężnych porywów narodu, którzy zgubili swą drogę, a z boku wychyla się z ram postać samego twórcy obrazu, skupiona w sobie zwyrazem proroczego jasnowidzenia. Obraz, niesłychanie kolorystyczny, posiada pierwszorzędne zalety malarskie, najświetniejszy rysunek, przedziwną plastykę i ekspresyę, aw technice wszystkie te znamiona wszechstronnego opanowania kunsztu używania farby, jakie cechują pędzel Jacka Malczewskiego” ([W.], Zwystawy Towarzystwa Sztuk Pięknych, „Nowa Reforma” 1908, XXVII, nr 291, s. 1).
O znaczeniu tej kompozycji i jej reprezentatywności dla dorobku malarza świadczy fakt, że w 1910 obraz został zreprodukowany w albumie dzieł Malczewskiego wydanym nakładem Salonu Malarzy Polskich w Krakowie, gdzie ilustracji towarzyszył wierszowany komentarz autorstwa Lucjana Rydla. W 1914 zdjęcie obrazu opublikowano w „Tygodniku Ilustrowanym”, a w 1926 dzieło zostało zaprezentowane na wystawie jubileuszowej artysty w lwowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. W albumie zachowanym w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Józefa A. i Andrzeja S. Załuskich w Radomiu wydanym nakładem Rafała Malczewskiego umieszczono reprodukcję obrazu z tytułem „Stańczyk”.
„Rzeczywistość” Jacka Malczewskiego jest obecnie prezentowana publicznie po raz pierwszy od 1926. Z tej okazji ukazała się specjalna publikacja z tekstami historyków sztuki i badaczy twórczości Malczewskiego (Jacek Malczewski: Rzeczywistość. Publikacja z okazji odkrycia i publicznej prezentacji obrazu „Rzeczywistość” Jacka Malczewskiego, koncepcja i redakcja Tomasz Dziewicki, Warszawa 2022).
W latach 1872-75 i 1877-79 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, m.in. u Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki oraz w latach 1876-77 u Henri Ernesta Lehmana w Szkole Sztuk Pięknych w Paryżu. Na formację artysty wpłynęły liczne podróże do Paryża, Monachium, Wiednia, Włoch, Grecji czy Turcji. Istotnym źródłem inspiracji Malczewskiego był rodzimy folklor, polska literatura i historia, także tradycja biblijna i mitologiczna. Stale podejmował wątki patriotyczne i mesjanistyczne, egzystencjalne, autobiograficzne oraz dotyczące dylematów artystycznego tworzenia. Uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela malarstwa polskiego symbolizmu wsławił się też jako wybitny pedagog. Wykładał malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1896-1900 i 1910-1921), a w okresie 1912-1914 pełnił funkcję jej rektora. W 1897 roku został członkiem-założycielem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka". Twórczość Malczewskiego był wielokrotnie prezentowana poza granicami kraju, doceniana i nagradzana, m.in medalami na międzynarodowych wystawach w Monachium (1892), Berlinie (1891) i Paryżu (1900).
Description:
"Reality", 1908
oil/canvas, 115 x 209 cm; signed and dated along the canvas' edge upper left: 'J Malczewski 1908', another historical titles: Polskie Jaselka, Stanczyk
The item has got an import license of country of EU.,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Obiekt posiada licencję importową państwa UE.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Przez wiele dekad nieznane polskiej publiczność dzieło Jacka Malczewskiego, znane w przedwojennej literaturze jako „Rzeczywistość”, pozostawało ukryte w polsko-niemieckiej kolekcji rodzinnej. Odnalezienie tego obrazu na przełomie 2021 i 2022 stanowi istotne wydarzenie w skali polskiej historii sztuki. Praca ta jest bowiem ważnym ogniwem w cyklu najważniejszych symbolistycznych, wielopostaciowych obrazów malarza, w których odnosi się do kwestii powołania artysty, takich jak „Melancholia” czy „Błędne koło”.
Do tego czasu o jego istnieniu zaświadczała czarno-biała fotografia autorstwa Amalii Krieger, krakowskiej fotografki, która na początku XX wieku wykonała zdjęcia dokumentujące obrazy zgromadzone w pracowni Malczewskiego. „Rzeczywistość” wkrótce po namalowaniu, już w 1908, była eksponowana zarówno w krakowskim, jak i lwowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Krytyka artystyczna w tym okresie dostrzegała hermetyczne, symboliczne przesłanie kompozycji, jak również jej artystyczny kunszt:
„Potężną symboliczną wizyą jest obraz ‘Rzeczywistość’, wspaniała kompozycya, w której twórca śmierci Ellenai powrócił do swej umiłowanej idei symbolizowania dziejów Polski porozbiorowej. Widzimy ich tu znowu razem stłoczonych na wielkiem płótnie, przedstawicieli męczeństwa narodu, bojowników o niepodległość z trzech epok dziejowych, siwowłosych starców i mężów w sile wieku i młodzieńców o skostniałem w bólu obliczu, kroczących w jednym szeregu. Naprzeciw nich zasiadł Matejkowski ‘Stańczyk’ z kaduceuszem w ręku i mierzy pełnem głębokiego współczucia spojrzeniem ten zastęp przedstawicieli orężnych porywów narodu, którzy zgubili swą drogę, a z boku wychyla się z ram postać samego twórcy obrazu, skupiona w sobie zwyrazem proroczego jasnowidzenia. Obraz, niesłychanie kolorystyczny, posiada pierwszorzędne zalety malarskie, najświetniejszy rysunek, przedziwną plastykę i ekspresyę, aw technice wszystkie te znamiona wszechstronnego opanowania kunsztu używania farby, jakie cechują pędzel Jacka Malczewskiego” ([W.], Zwystawy Towarzystwa Sztuk Pięknych, „Nowa Reforma” 1908, XXVII, nr 291, s. 1).
O znaczeniu tej kompozycji i jej reprezentatywności dla dorobku malarza świadczy fakt, że w 1910 obraz został zreprodukowany w albumie dzieł Malczewskiego wydanym nakładem Salonu Malarzy Polskich w Krakowie, gdzie ilustracji towarzyszył wierszowany komentarz autorstwa Lucjana Rydla. W 1914 zdjęcie obrazu opublikowano w „Tygodniku Ilustrowanym”, a w 1926 dzieło zostało zaprezentowane na wystawie jubileuszowej artysty w lwowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. W albumie zachowanym w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Józefa A. i Andrzeja S. Załuskich w Radomiu wydanym nakładem Rafała Malczewskiego umieszczono reprodukcję obrazu z tytułem „Stańczyk”.
„Rzeczywistość” Jacka Malczewskiego jest obecnie prezentowana publicznie po raz pierwszy od 1926. Z tej okazji ukazała się specjalna publikacja z tekstami historyków sztuki i badaczy twórczości Malczewskiego (Jacek Malczewski: Rzeczywistość. Publikacja z okazji odkrycia i publicznej prezentacji obrazu „Rzeczywistość” Jacka Malczewskiego, koncepcja i redakcja Tomasz Dziewicki, Warszawa 2022).
W latach 1872-75 i 1877-79 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, m.in. u Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki oraz w latach 1876-77 u Henri Ernesta Lehmana w Szkole Sztuk Pięknych w Paryżu. Na formację artysty wpłynęły liczne podróże do Paryża, Monachium, Wiednia, Włoch, Grecji czy Turcji. Istotnym źródłem inspiracji Malczewskiego był rodzimy folklor, polska literatura i historia, także tradycja biblijna i mitologiczna. Stale podejmował wątki patriotyczne i mesjanistyczne, egzystencjalne, autobiograficzne oraz dotyczące dylematów artystycznego tworzenia. Uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela malarstwa polskiego symbolizmu wsławił się też jako wybitny pedagog. Wykładał malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1896-1900 i 1910-1921), a w okresie 1912-1914 pełnił funkcję jej rektora. W 1897 roku został członkiem-założycielem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka". Twórczość Malczewskiego był wielokrotnie prezentowana poza granicami kraju, doceniana i nagradzana, m.in medalami na międzynarodowych wystawach w Monachium (1892), Berlinie (1891) i Paryżu (1900).
Description:
"Reality", 1908
oil/canvas, 115 x 209 cm; signed and dated along the canvas' edge upper left: 'J Malczewski 1908', another historical titles: Polskie Jaselka, Stanczyk
The item has got an import license of country of EU.,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany i datowany wzdłuż krawędzi płótna l.g.: 'J Malczewski 1908'
Proweniencja
własność artysty; ze zbioru Jana Tadeusza Jarzyny, Lwów (1926); kolekcja rodzinna, Polska-Niemcy (od okresu międzywojennego do 2022)
Literatura
Jacek Malczewski: Rzeczywistość. Publikacja z okazji odkrycia i publicznej prezentacji obrazu "Rzeczywistość" Jacka Malczewskiego, koncepcja i redakcja Tomasz Dziewicki, Warszawa 2022; Jacek Malczewski. Powrót, oprac. E. Micke-Broniarek, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2000, s. 26 (wzmiankowany i opisany w kalendarium); Agnieszka Ławniczakowa, Jacek Malczewski. Wystawa dzieł z lat 1890-1926, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 1990, s. 41 (wzmiankowany i opisany w kalendarium); Andrzej Jakimowicz, Jacek Malczewski i jego epoka, Warszawa 1970, s. 196 (wzmiankowany w kalendarium); Adam Heydel, Jacek Malczewski, Człowiek i artysta, Kraków 1933, s. 140 (wzmiankowany jako "Polskie Jasełka"); Jacek Malczewski. Nakładem Rafała Malczewskiego. Rotograwiury Drukarni Narodowej w Krakowie, Kraków [brak daty], s. nlb. (il., jako "Stańczyk – L’espiègle"); Jacek Malczewski (album), nakładem Rafała Malczewskiego, brak miejsca i daty wydania, w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Radomiu, s. nlb. (il., jako "Stańczyk"); Katalog orjentacyjny jubileuszowej wystawy Jacka Malczewskiego, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, Lwów 1926, nr kat. 121 (jako "Rzeczywistość"); Katalog wystawy jubileuszowej Jacka Malczewskiego (z 14 tablicami), Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, Lwów 1926, nr kat. 121 (jako "Rzeczywistość"); Katalog wystawy jubileuszowej Jacka Malczewskiego, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, Lwów 1926, nr kat. 121 (jako "Rzeczywistość"); "Tygodnik Ilustrowany" 1914, nr 3, s. 43 (17 stycznia, il., błędnie tytułowany jako "Goście", poprawny tytuł "Rzeczywistość", s. 45); Jacek Malczewski. Dzieła. Serya X. Z przedmową Stanisława Witkiewicza i tekstem Lucyana Rydla i Teofila Lenartowicza, nakładem Salonu Malarzy Polskich, Kraków 1910, s. nlb. (il.) oraz tablica XL (wierszowany komentarz Rydla do obrazu); fotografia dzieła autorstwa Amalii Krieger, zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie; Sprawozdanie Dyrekcji Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie z czynności za rok 1908-1909, Lwów 1908, s. 24 (jako "Rzeczywistość"); [W.], Echa krakowskie (Kraków 7 czerwca), "Kurier Poznański", 1908, III, nr 132, s. 1, 2 (jako "Rzeczywistość"); Kazimierz Błeszyński, Ze sztuki. Wystawa Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, "Nowa Gazeta", 1908, III, nr 382, s. 2 (jako "Rzeczywistość"); Kazimierz Błeszyński, Ze sztuki. Wystawa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, "Nowa Gazeta" 1908, III, nr 337, s. 2 (jako (jako "Rzeczywistość"); [W.], Z wystawy Towarzystwa Sztuk Pięknych, "Nowa Reforma", 1908, XXVII, nr 291, s. 1 (jako "Rzeczywistość"); Katalog wystawy "Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych" w Krakowie. Czerwiec-lipiec 1908, Kraków 1908, s. 12, nr kat. 101 (jako "Rzeczywistość")
Wystawiany
Wystawa jubileuszowa Jacka Malczewskiego, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, maj-czerwiec 1926; Wystawa Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, czerwiec-lipiec 1908