96 x 96 cm

olej/płótno, 96 x 96 cm, sygnowany p.d.: 'Lenica',

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


PLAMY NA NIEBIE I ZIEMI

„Plamy na niebie i ziemi” – wcześniej „Obraz I” z cyklu „Obrazy Samorzutne” to wybitne dzieło Alfreda Lenicy, należące do najrzadszych i najbardziej cenionych kompozycji w jego dorobku. W obszernym oevre tego artysty prac wykonanych w tej specyficznej technice powstało niewiele. Pochodzą z okresu odwilży, kiedy Lenica intensywnie eksperymentował ze współczesnymi technikami malarstwa informel, od obrazów chlapanych, bliskich action painting Jacksona Pollocka i płótnom zaprzyjaźnionego Jerzego Kujawskiego czy szerzej malarstwu spod znaku ruchu Phases i francuskiego nadrealizmu, choćby Roberta Matty, z którym Lenica korespondował, po wariacje dekalkomanii z pogranicza frotażu spod znaku Oscara Domingueza. Sam Lenica wskazywał także na inspiracje twórczością Maxa Ernsta. W tym okresie Lenica wypracował własny język malarski, który przyniósł mu uznanie także poza granicami kraju jeszcze w tym samym roku, co wystawa w Zachęcie.

Praca reprodukowana w katalogu była wystawiana na najważniejszej – bo konstytutywnej wystawie prac Alfreda w Zachęcie w 1958. Tadeusz Konwicki w swojej książce „Kalendarz i klepsydra” opisał wrażenia z wernisażu tej wystawy: „Poszedłem na wernisaż wystawy obrazów mego teścia, Alfreda Lenicy, którego nazywamy dziadkiem. Wybrałem się na wernisaż ożywiony szczerą życzliwością dla miłego starca, któremu zawdzięczam swoją żonę. Więc ruszyłem ze świadomością mojej dobrej woli, mojej łaskawej protekcjonalności, ruszyłem mocno spóźniony (…) zjawiłem się w Zachęcie, kiedy już mocno opustoszało. Stanąłem w wielkiej sali i zamieniłem się w słup soli. Tak, po prostu zgłupiałem. Przede mną było pięć wielkich hal zapełnionych szczelnie wspaniałym malarstwem, malarstwem dynamicznym, silnym, pogodnym, życzliwym ludziom, malarstwem pełnym osobistej i ciepłej poezji. Kręciłem z niedowierzaniem z głową zbierając myśli. Te obrazy były takie jak nasz stary Fredzio: ufne, szlachetne, zupełnie oderwane od rzeczywistości, naiwne i rozumne, dobre i maniakalne w swojej wierze w sztukę, łaknące ludzi i bardzo czyste. Zrobiło mi się nieswojo, bo zrozumiałem, że nasz niepoważny protoplasta jest poważnym artystą” (Tadeusz Konwicki, Kalendarz i klepsydra, Warszawa 1976, s. 185).

Lenica miał wówczas 59 lat i kojarzony był ze środowiskiem artystycznym Poznania, gdzie współtworzył założoną w 1947 grupę 4F+R (Forma, Farba, Faktura, Fantastyka + Realizm). W 1956 Lenica przeniósł się do Warszawy. Taszystowskie obrazy Lenicy prezentowane na wystawie – takie jak prezentowany w niniejszym katalogu - tworzyły cykle: „Plamy na ziemi i niebie”, „Nadawanie kształtu”, „Obrazy samorzutne”, „Zatrucie farbą”, „Pory roku”, „Po deszczu”. Autorzy relacji z wystawy i recenzji zgodnie skupili się na psychologicznym odbiorze tych płócien. Nie tylko Konwicki pisał o „malarstwie dynamicznym, silnym, pogodnym, życzliwym ludziom”, inni także podkreślali jego pozytywne oddziaływanie, „optymizm”. Pojawiały się też u publiczności zaskakujące dość skojarzenia z kwiatami: „Wchodzącego na wystawę uderza bogactwo żywych, świeżych kolorów. W świetnej ekspozycji (projektu Mariana Bogusza) poszczególne płótna grają ze sobą tworząc ‘ogród kwietny’ lub ‘ogromny bukiet kwiatów’ (podsłuchane określenia zwiedzających)” (Ewa Garztecka, O wystawach Ludwiki Nitschowej i Alfreda Lenicy, „Trybuna Ludu” 1958, nr 255).

Obrazy Lenicy znalazły się w Zachęcie też rok wcześniej na II Wystawie Sztuki Nowoczesnej, gdzie wchodził w dialog z innymi abstrakcjonistami, między innymi z: Tadeuszem Brzozowskim, Marią Jaremą, Tadeuszem Kantorem, Jerzym Kujawskim i Henrykiem Stażewskim.
Polski malarz, ojciec Jana Lenicy i Danuty Konwickiej. Teść Tadeusza Konwickiego. Studia rozpoczął w 1922 roku na wydziale prawno-ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. Równolegle studiował muzykę w Konserwatorium Muzycznym. Swoje malarskie zainteresowania pogłębiał studiując w Prywatnym Instytucie Sztuk Pięknych prowadzonym przez Adama Hannytkiewicza. W latach 30. Alfred Lenica malował obrazy figuratywne, przede wszystkim martwe natury i pejzaże, wzorując się na kubizmie. Na początku wojny rodzina Leniców wysiedlona z Poznania udała się do Krakowa. Czas wojny był przełomowy w karierze malarza. Krakowskie środowisko artystyczne skupione wokół Tadeusza Kantora, a zwłaszcza przyjaźń z Jerzym Kujawskim zaowocowała pogłębieniem zainteresowań malarza awangardą. W 1945 roku Alfred Lenica powrócił do Poznania, gdzie zaangażował się w działalność artystyczną. W 1947 został współzałożycielem awangardowej grupy 4F+R. Po latach prób i poszukiwań, Lenica coraz silniej dążył ku abstrakcji i taszyzmowi. W 1948 roku wziął udział w I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie zorganizowanej przez Tadeusza Kantora. Obok poszukiwań i fascynacji abstrakcją, Alfred Lenica aktywnie współuczestniczył w nurcie socrealistycznym, tworząc wiele realistycznych obrazów w początku lat 50. W pierwszej połowie lat 50., w okresie socrealizmu, Lenica przerwał swoje twórcze eksperymenty, zwracając się w stronę wprowadzonej politycznym nakazem doktryny artystycznej. Z racji swoich przekonań politycznych był to dla niego powrót do malowanych już w latach 30. obrazów zaangażowanych społecznie i politycznie. Namalował wówczas takie obrazy, jak "Młody Bierut wśród robotników" (1949), "Pstrowski i towarzysze", "Przyjęcie do Partii", "Czerwony plakat" (1950). Na własny użytek próbował też łączyć eksperymenty formalne z ideowo zaangażowaną tematyką, jak w pracy "Tracimy dniówki" z 1953 roku, w której zastosował kolaż i monotypię. Od 1955 roku wyklarował się ostatecznie styl malarski Alfreda Lenicy, który będzie mu towarzyszył aż do śmierci. Styl ten był połączeniem taszyzmu, surrealizmu, informelu i drippingu. Powstawały obrazy olejne o dużych formatach malowane w technice wypracowanej wcześniej przez artystę (uzyskiwanie prześwitów koloru spod kolejnych warstw farby), którą następnie udoskonalał i rozwijał. Lenica chętnie posługiwał się lakierami oraz farbami przemysłowymi. Prezentował styl malarstwa abstrakcyjnego o odcieniu surrealistyczno-ekspresjonistycznym. Lenica wiele podróżował; na zaproszenie ONZ przebywał na przełomie 1959/60 roku w Genewie, gdzie w siedzibie tej organizacji wykonał malowidło ścienne "Trzy żywioły" (Woda, Ogień i Miłość). Utrzymywał stały kontakt z rodzimą awangardą artystyczną, wystawiał z Grupą Krakowską, brał udział w większości plenerów w Osiekach koło Koszalina, uczestniczył w sympozjum "Sztuka w zmieniającym się świecie" w 1966 roku w Puławach.

Description:
"Spots in Heaven and Earth" ("Painting I" from the "Self-propelling Images" series), 1957
oil/canvas, 96 x 96 cm; signed lower right: 'Lenica', ,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

olej/płótno

sygnowany p.d.: 'Lenica'