Powrót do DESA.PL
12 of Liczba obiektów: 73
12
Maurycy Minkowski | "U chorej siostry", 1905
Estymacja:
60,000 zł - 80,000 zł
Sprzedane
65,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie
Wymiary
114 x 130 cm
Opis
olej/płótno, 114 x 130 cm, sygnowany i datowany p.d.: 'Maurycy Minkowski | 1905',

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.


Świat Maurycego Minkowskiego był ściśle związany z kulturą żydowską. Ten utalentowany malarz nie jest dziś w Polsce artystą znanym, lecz jego dzieła budziły zachwyt w epoce. Ponadto znajdują się w wielu kolekcjach muzealnych i prywatnych poza granicami kraju. Minkowski urodził się w Warszawie, ale gruntowną edukację odebrał w Krakowie. W środowisku tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych zetknął się z tak wybitnymi artystami jak chociażby Leon Wyczółkowski, Jan Stanisławski czy Józef Mehoffer, pod wpływem których znajdował się na początku swojej drogi twórczej. To właśnie dzięki Stanisławskiemu tworzył jeszcze na początku XX stulecia nastrojowe pejzaże.

Jerzy Malinowski wyróżnił w œuvre artysty aż trzy okresy stylistyczne. Pierwszy z nich zadatował na lata 1906-08, kiedy to Minkowski tworzył w dużej mierze sceny obrazujące skutki tragicznych wydarzeń jakimi były pogromy ludności żydowskiej (Jerzy Malinowski, Malarstwo i rzeźba Żydów polskich w XIX i XX wieku, Warszawa 2000, s. 56). Zdaje się, że ta tematyka pozostała z nim właściwie na dłuższy czas, a obserwowane na własne oczy sytuacje odcisnęły wyraźne piętno na umyśle młodego twórcy. W 1905 roku ukończył krakowską uczelnię w glorii sławy i ze złotym medalem. Niedługo po tym udał się do Odessy, gdzie być może jeszcze pod koniec tego samego roku zaobserwował pierwszy raz w życiu skutki krwawego pogromu.
Pomimo iż praca zatytułowana „U chorej siostry” powstała w tym właśnie czasie, to nie odnosi się ona tematyką do tych wydarzeń. Prawdopodobne jest, że Minkowski namalował ją gdzieś pomiędzy momentem ukończenia studiów, a pamiętnym wyjazdem do Odessy. Praca, co ciekawe, była notowana i znana w epoce. Już w roku powstania pojawiła się w salonie warszawskiej Zachęty, a rok później zreprodukowana została w czasopiśmie „Świat”, w którym to umieszczono nawet obszerny artykuł poświęcony debiutującemu twórcy. Sztuka od pewnego momentu stała się dla Minkowskiego misją, którą wypełniał nie tyle zawzięcie, co bardzo sumiennie. Wypracował on swój własny, zindywidualizowany styl, w którym nie brakowało nawiązań do innych, współczesnych mu twórców, a także do dawnych mistrzów pod postacią XVII-wiecznych Holendrów. Nastrojowa scena we wnętrzu ukazująca dwie siostry na kanapie bliska jest domestykalnym scenom znanym z barokowego malarstwa Północy, lecz również intymizmowi przełomu wieków. Pozorna statyka i spokój zostają tu zmącone pesymistyczną atmosferą. Minkowski odnosi się do popularnych, sentymentalnych przedstawień osób zapadłych na zdrowiu, otoczonych przez krąg rodzinny. Dość przypomnieć, że jednym z najpopularniejszych obrazów „Zachętowskich” około 1900 była „Chora matka” Zdzisława Jasińskiego.
Malarz, urodzony w Warszawie w 1881 w zamożnej rodzinie żydowskiej. W wyniku wypadku w dzieciństwie został głuchoniemy. Od najmłodszych lat interesował się sztuką i malarstwem. Około 1888 został oddany do instytutu dla głuchoniemych, uczęszczał jednocześnie do szkoły rysunkowej. W latach 1901-1905 uczył się w krakowskiej ASP u Józefa Mehoffera, Jana Stanisławskiego i Leona Wyczółkowskiego otrzymując nagrody za swe prace. Studia ukończył wyróżniony złotym medalem. Zaliczyć go można do jednej z barwniejszych postaci krakowskiej cyganerii przełomu wieków. W 1905 wyjechał do Odessy aby na własne oczy zobaczyć skutki pogromów, namalował później szereg płócien odzwierciedlających te wstrząsające wydarzenia, m.in. „Ofiary pogromu”, "Bezdomni", "W oczekiwaniu na pociąg". Po studiach powrócił do Warszawy, a następnie udał się w podróż po Europie, m.in. do Wiednia, Berlina, Drezna i Monachium. Około 1908 osiadł na stałe w Paryżu, jednakże często przyjeżdżał do Polski, m.in. na plenery w Kazimierzu Dolnym, Kraśniku i Światyniu. W 1930 wyjechał do Buenos Aires aby urządzić tam wystawę swych prac. Najwcześniejsze prace wystawiał w warszawskiej Zachęcie, m.in. wspomniane płótna związane z pogromami Żydów. Wystawiał również w Londynie, Berlinie, Paryżu, Królewcu i Petersburgu. Jego prace znalazły się również na salonach wystawienniczych w Antwerpii, Brukseli, Düsseldorfie, Hadze, Rotterdamie oraz Wilnie. Zyskał popularność w środowiskach żydowskich: uczestniczył w wystawie artystów żydowskich w Warszawie w 1921, a w 1923 warszawska gmina wyznaniowa urządziła mu wystawę indywidualną. W 1928 jego indywidualną wystawę w Żydowskim Towarzystwie Krzewienia Sztuk Plastycznych przeniesiono do Łodzi. Ponadto zorganizowano indywidualne ekspozycje prac Minkowskiego w 1922 w Warszawie, Wilnie i Łodzi. W Buenos Aires odbyła się zorganizowana przez Argentyńskie Stowarzyszenie Hebrajskie wystawa pośmiertna prac Minkowskiego w Galerii Müllera. Twórczość głuchoniemego artysty koncentrowała się od samego niemal początku na tematach żydowskich. Od wczesnych kompozycji podejmujących wątki pogromów, przez studia typów żydowskich, głownie żydowskiej biedoty i kobiet, po zainteresowanie żydowskim mistycyzmem. W wielu obrazach odnaleźć można z łatwością nawiązania do chasydyzmu i jego obrzędowości: „Pożegnanie szabatu” czy „Przebaczenie” (zakupione w 1911do Muzeum w Jerozolimie), a także fascynację folklorem żydowskim. W pracach tych uderza hieratyczność postaci i pedanteria w prezentowaniu detali. Początkowo malarstwo Minkowskiego miało charakter realistyczny, jednak przepełnione było liryzmem, w okresie francuskim zaszły pewne zmiany: wzmogło się znaczenie operowania światłem, pojawiły się skłonności do deformacji, zainteresowanie kolorem i bryłą. Malował kompozycje figuralne, pejzaże i portrety.

Description:
"By the sick sister", 1905
oil/canvas, 114 x 130 cm; signed and dated lower right: 'Maurycy Minkowski | 1905',

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Proweniencja
kolekcja prywatna, Warszawa
Literatura
Hanna Bartnicka-Górska, Minkowski Maurycy, w: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. V, Warszawa 1993, s. 576; fotografia obrazu ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie, sygn. F.13397/IVA (jako "Kobieta i dziecko śpiący na kanapie"); Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim za rok 1905, Warszawa 1906, s. 29; A. Br., Ze sztuki. Maurycy Minkowski, "Świat" 1906, nr 39, s. 12 (wzmiankowany), s. 3 (il.)
Wystawiany
Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim, Warszawa, 1905