7
Izabella Gustowska (1948) | "Ona I - Kobieta I", 1977
Estymacja:
250,000 zł - 300,000 zł
Sprzedane
320,000 zł
Aukcja na żywo
Feminizm. Sztuka Kobiet
Artysta
Izabella Gustowska (1948)
Wymiary
157 x 84 x 9 cm
Kategoria
Opis
technika własna/płótno, gąbka, płótno światłoczułe, szycie na maszynie, wata, 157 x 84 x 9 cm, sygnowany, datowany i opisany na krośnie: 'IZABELLA GUSTOWSKA [...] ONA (1) STRONA LEWA | TECH. MIXTE | 1977 | 105 x 160' oraz nalepka wywozowa DESA Works of Modern Art Foreign Trade Company,
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
„Pamiętam, jak zaintrygowało mnie grube ciało znajomej Kingi P., jak Wenus z Willendorfu, wielki różowy, płodny znak i jak prace z tego cyklu nazwałam po prostu ONA – KOBIETA I, II, III. 1977-78”. Izabella Gustowska
Obiekt malarski zatytułowany „Ona I – Kobieta I”, to jedna z ważniejszych prac o tematyce feministycznej, jakie powstały w Polsce po II wojnie światowej. Jest to przykład bardzo wczesnej twórczości Izabelli Gustowskiej, artystki, która zaliczana jest w poczet polskich prekursorek poruszających tematy związane z sytuacją kobiet. „Ona I – Kobieta I” to także pierwszy obiekt z serii czterech w cyklu, który dodatkowo otwiera dalsze poszukiwania artystki w obszarach związanych z problematyką kobiecego ciała. Pracy „Ona I – Kobieta I” towarzyszy również seria grafik zatytułowanych „Kobiety”, które artystka tworzyła w latach 1975-79. Wszystko to sprawia, że jest to jeden z kluczowych obiektów w procesie rozwoju sztuki feministycznej w Polsce.
Co ciekawe, praca zatytułowana „Ona I – Kobieta I” wyraźnie różni się od późniejszych obiektów malarskich Gustowskiej, które przede wszystkim tworzone były jako portrety psychologiczne i uwzględniały nie tylko kobiece ciało, ale przede wszystkim twarze, a przez to stany emocjonalne prezentowanych osób. Twarz portretowanej kobiety została zakryta „terrorystyczną” balaclawą, co, jak zauważa Paweł Leszkowicz, może przywodzić na myśl działania rosyjskiej grupy feministycznej Pussy Riot (Paweł Leszkowicz, Izabella Gustowska: w stronę wolności!, [w:] Magdalena Piłakowska i Adrianna Sołtysiak [red.], Izabella Gustowska – Pamiętam jak…, Pamiętam że…, Wybór prac 1977-1996, Sopot 2015, s. 23). W przypadku „Ona I – Kobieta I”, mamy więc do czynienia z przedstawieniem, które wyłącza z interpretacji podmiotowość portretowanej osoby. Modelką w tym przypadku była kobieta o bardzo obfitych, rubensowskich kształtach. Uwydatnione piersi i brzuch mogą przywodzić na myśl przedstawienia kobiet, charakterystyczne dla górnopaleolitycznej kultury graweckiej, takie jak na przykład słynna figurka zwana Wenus z Lespugue, czy też inna niewielka rzeźba znana pod nazwą Wenus Morawiańska. Praca Gustowskiej wyraźnie odwołuje się do pewnego pierwotnego erotyzmu, który zestawiony został z wyobrażeniem matki karmicielki, co nabiera wyjątkowego znaczenia w obliczu kryzysów niedostatku, z którymi zmagało się społeczeństwo PRL-u końca lat 70. (Ewa Hornowska, Kobiety, od 1976, [w:] Izabella Gustowska. Life is a Story, [red.] Ewa Hornowska, dz. cyt., s. 110). W odniesieniu do wyboru modelki do swojej pracy Gustowska wspominała, że: „(…) zaintrygowało mnie grube ciało znajomej Kingi P., jak Wenus z Wilendorfu, wielki różowy, płodny znak i jak prace z tego cyklu nazwałam po prostu „Ona I – Kobieta I’” (Magdalena Piłakowska i Adrianna Sołtysiak [red.], Izabella Gustowska – Pamiętam jak…, Pamiętam że…, Wybór prac 1977-1996, Sopot 2015, s. 79). W Wenus Gustowskiej uderza bardzo syntetyczne podejście do kobiecej cielesności, które skupiło się na przełamywaniu tabu związanego z utrwalonym w zachodniej kulturze kultem wyidealizowanych przedstawień kobiecego ciała. Taka bardzo lapidarna forma wypowiedzi, bezpośrednia, a jednocześnie niezwykle skuteczna w kwestionowaniu kodów społecznych stała się z czasem główną częścią składową kompozycji tworzonych przez Gustowską.
Drugim elementem, który wynosi pracę tej artystki ponad inne dzieła nurtu sztuki feministycznej końca lat 70. jest niezwykła haptyczność tego obiektu. O ile nie często pozwala się na dotykanie obrazów malowanych na desce czy płótnie, to w przypadku pracy Gustowskiej dotknięcie jej dzieła staje się wręcz imperatywem koniecznym do pełnego zrozumienia przekazu dzieła. Prace artystki, zwane często pieszczotliwie „poduchami”, czy też „ziemniaczkami”, bliskie są miękkiemu reliefowi. Celem artystki nie było jednak tutaj tworzenie synestetycznego festiwalu doznań, a skonfrontowaniu ze sobą, jak to ujął Leszkowicz „maskulinistycznego wzrokocentryzmu i zmysłowo-dotykowych przestrzeni kobiecości”. To zestawienie ma swoje źródło w tekstach polskiej filozofki Moniki Bekke, która po wnikliwej analizie tekstów Henri Bergsona i feministycznych rozważań Luce Irigaray o kobiecym ucieleśnieniu zwróciła uwagę na fundamentalną rolę zmysłu dotyku w realizacjach Izabelli Gustowskiej. (Monika Bakke, Namiętności i inne przypadki, [w:] Izabella Gustowska. Względne cechy podobieństwa I–II, dz. cyt, s. 24). W takim ujęciu eksploracja właściwości formy, której podejmuje się Gustowska, staje się jednocześnie badaniem sposobów pojmowania odrębnością płci.
Należy podkreślić, że sposób prowadzenia artystycznych badań nad specyfiką płci sprawiają, że prace Gustowskiej nie odbiegają od feministycznej sztuki tworzonej w latach 70. w Stanach Zjednoczonych, czy też w Wielkiej Brytanii, choć – co ciekawe – sama artystka nie utożsamiała się z tym zwrotem w zachodniej kulturze. Z jednej strony za taki stan rzeczy odpowiadały głównie organy władzy PRL, które konsekwentnie unikały organizacji przedsięwzięć poruszających tematykę związaną ze sztuką kobiet. Z drugiej, idee ruchu feministycznego nie padły w Polsce Ludowej na zbyt podatny grunt i przez lata nie znalazły posłuchu, który mógłby zmaterializować się w postaci uporządkowanych i sformalizowanych działań jakiegoś frontu artystycznego. Mimo to działania kuratorskie, jakie Izabella Gustowska podejmowała od początku lat 80. w niewielkich instytucjach wystawienniczych w Poznaniu, były jednoznacznie feministyczne w charakterze, nie tyle w samym kontestowaniu rzeczywistości kulturowej, ile w sposobie afirmowania różnic między płciami, co zresztą zostało podkreślone przez samą artystkę: „Mogłabym powiedzieć, że opieram się na naiwnym przeczuciu odmienności, wrażliwości, emocji, intuicji, biologii, instynktu, wreszcie poczucia siły i niezależności”. W swoich pracach Gustowska starała się „odkryć zmysłowość, wyobraźnię, zapomniane przeczucia i życiową mądrość” (Obecność III, [red.] Izabella Gustowska, Galeria ON, Poznań 1992, s. 1).
W 1972 roku ukończyła studia - w pracowni Tadeusza Brzozowskiego - PWSSP w Poznaniu. Obecnie profesor tej uczelni. W latach 1975-92 prowadziła poznańską Galerię ON, z którą współpracuje do dzisiaj. Tworzy grafikę, malarstwo, instalacje i instalacje wideo, wideo-performance, obiekty. Prace łączy w cykle, m.in.: Względne cechy podobieństwa I (1979-90; obiekty, grafiki, instalacje); Sny (1990-94; instalacje, instalacje wideo, grafiki); Płynąc (1994-97; obiekty, wideo-obiekty i instalacja); Life is a story (od 2002; instalacja wideo). Miała wiele wystaw indywidualnych w kraju i za granicą, m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Sopocie, Hannoverze, Lundzie, Rennes i Edmonton. Artystka pokazywała swoje prace także w ramach wystaw zbiorowych: Biennale w Sao Paulo (dwukrotnie), w Wiedniu, Waszyngtonie, Dreźnie, Amsterdamie, Barcelonie i Nowym Jorku. Jej prace znajdują się w wielu międzynarodowych kolekcjach na całym świecie. Laureatka licznych nagród i wyróżnień.
Description:
"She I - Woman I", 1977
mixed media/canvas, 157 x 84 x 9 cm; signed, dated and describer on the stretcher: 'IZABELLA GUSTOWSKA [...] ONA (1) STRONA LEWA | TECH. MIXTE | 1977 | 105 x 160' and the export label of DESA Works of Modern Art Foreign Trade Company , light-sensitive canvas, cotton wool, sponge, machine sewing,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
„Pamiętam, jak zaintrygowało mnie grube ciało znajomej Kingi P., jak Wenus z Willendorfu, wielki różowy, płodny znak i jak prace z tego cyklu nazwałam po prostu ONA – KOBIETA I, II, III. 1977-78”. Izabella Gustowska
Obiekt malarski zatytułowany „Ona I – Kobieta I”, to jedna z ważniejszych prac o tematyce feministycznej, jakie powstały w Polsce po II wojnie światowej. Jest to przykład bardzo wczesnej twórczości Izabelli Gustowskiej, artystki, która zaliczana jest w poczet polskich prekursorek poruszających tematy związane z sytuacją kobiet. „Ona I – Kobieta I” to także pierwszy obiekt z serii czterech w cyklu, który dodatkowo otwiera dalsze poszukiwania artystki w obszarach związanych z problematyką kobiecego ciała. Pracy „Ona I – Kobieta I” towarzyszy również seria grafik zatytułowanych „Kobiety”, które artystka tworzyła w latach 1975-79. Wszystko to sprawia, że jest to jeden z kluczowych obiektów w procesie rozwoju sztuki feministycznej w Polsce.
Co ciekawe, praca zatytułowana „Ona I – Kobieta I” wyraźnie różni się od późniejszych obiektów malarskich Gustowskiej, które przede wszystkim tworzone były jako portrety psychologiczne i uwzględniały nie tylko kobiece ciało, ale przede wszystkim twarze, a przez to stany emocjonalne prezentowanych osób. Twarz portretowanej kobiety została zakryta „terrorystyczną” balaclawą, co, jak zauważa Paweł Leszkowicz, może przywodzić na myśl działania rosyjskiej grupy feministycznej Pussy Riot (Paweł Leszkowicz, Izabella Gustowska: w stronę wolności!, [w:] Magdalena Piłakowska i Adrianna Sołtysiak [red.], Izabella Gustowska – Pamiętam jak…, Pamiętam że…, Wybór prac 1977-1996, Sopot 2015, s. 23). W przypadku „Ona I – Kobieta I”, mamy więc do czynienia z przedstawieniem, które wyłącza z interpretacji podmiotowość portretowanej osoby. Modelką w tym przypadku była kobieta o bardzo obfitych, rubensowskich kształtach. Uwydatnione piersi i brzuch mogą przywodzić na myśl przedstawienia kobiet, charakterystyczne dla górnopaleolitycznej kultury graweckiej, takie jak na przykład słynna figurka zwana Wenus z Lespugue, czy też inna niewielka rzeźba znana pod nazwą Wenus Morawiańska. Praca Gustowskiej wyraźnie odwołuje się do pewnego pierwotnego erotyzmu, który zestawiony został z wyobrażeniem matki karmicielki, co nabiera wyjątkowego znaczenia w obliczu kryzysów niedostatku, z którymi zmagało się społeczeństwo PRL-u końca lat 70. (Ewa Hornowska, Kobiety, od 1976, [w:] Izabella Gustowska. Life is a Story, [red.] Ewa Hornowska, dz. cyt., s. 110). W odniesieniu do wyboru modelki do swojej pracy Gustowska wspominała, że: „(…) zaintrygowało mnie grube ciało znajomej Kingi P., jak Wenus z Wilendorfu, wielki różowy, płodny znak i jak prace z tego cyklu nazwałam po prostu „Ona I – Kobieta I’” (Magdalena Piłakowska i Adrianna Sołtysiak [red.], Izabella Gustowska – Pamiętam jak…, Pamiętam że…, Wybór prac 1977-1996, Sopot 2015, s. 79). W Wenus Gustowskiej uderza bardzo syntetyczne podejście do kobiecej cielesności, które skupiło się na przełamywaniu tabu związanego z utrwalonym w zachodniej kulturze kultem wyidealizowanych przedstawień kobiecego ciała. Taka bardzo lapidarna forma wypowiedzi, bezpośrednia, a jednocześnie niezwykle skuteczna w kwestionowaniu kodów społecznych stała się z czasem główną częścią składową kompozycji tworzonych przez Gustowską.
Drugim elementem, który wynosi pracę tej artystki ponad inne dzieła nurtu sztuki feministycznej końca lat 70. jest niezwykła haptyczność tego obiektu. O ile nie często pozwala się na dotykanie obrazów malowanych na desce czy płótnie, to w przypadku pracy Gustowskiej dotknięcie jej dzieła staje się wręcz imperatywem koniecznym do pełnego zrozumienia przekazu dzieła. Prace artystki, zwane często pieszczotliwie „poduchami”, czy też „ziemniaczkami”, bliskie są miękkiemu reliefowi. Celem artystki nie było jednak tutaj tworzenie synestetycznego festiwalu doznań, a skonfrontowaniu ze sobą, jak to ujął Leszkowicz „maskulinistycznego wzrokocentryzmu i zmysłowo-dotykowych przestrzeni kobiecości”. To zestawienie ma swoje źródło w tekstach polskiej filozofki Moniki Bekke, która po wnikliwej analizie tekstów Henri Bergsona i feministycznych rozważań Luce Irigaray o kobiecym ucieleśnieniu zwróciła uwagę na fundamentalną rolę zmysłu dotyku w realizacjach Izabelli Gustowskiej. (Monika Bakke, Namiętności i inne przypadki, [w:] Izabella Gustowska. Względne cechy podobieństwa I–II, dz. cyt, s. 24). W takim ujęciu eksploracja właściwości formy, której podejmuje się Gustowska, staje się jednocześnie badaniem sposobów pojmowania odrębnością płci.
Należy podkreślić, że sposób prowadzenia artystycznych badań nad specyfiką płci sprawiają, że prace Gustowskiej nie odbiegają od feministycznej sztuki tworzonej w latach 70. w Stanach Zjednoczonych, czy też w Wielkiej Brytanii, choć – co ciekawe – sama artystka nie utożsamiała się z tym zwrotem w zachodniej kulturze. Z jednej strony za taki stan rzeczy odpowiadały głównie organy władzy PRL, które konsekwentnie unikały organizacji przedsięwzięć poruszających tematykę związaną ze sztuką kobiet. Z drugiej, idee ruchu feministycznego nie padły w Polsce Ludowej na zbyt podatny grunt i przez lata nie znalazły posłuchu, który mógłby zmaterializować się w postaci uporządkowanych i sformalizowanych działań jakiegoś frontu artystycznego. Mimo to działania kuratorskie, jakie Izabella Gustowska podejmowała od początku lat 80. w niewielkich instytucjach wystawienniczych w Poznaniu, były jednoznacznie feministyczne w charakterze, nie tyle w samym kontestowaniu rzeczywistości kulturowej, ile w sposobie afirmowania różnic między płciami, co zresztą zostało podkreślone przez samą artystkę: „Mogłabym powiedzieć, że opieram się na naiwnym przeczuciu odmienności, wrażliwości, emocji, intuicji, biologii, instynktu, wreszcie poczucia siły i niezależności”. W swoich pracach Gustowska starała się „odkryć zmysłowość, wyobraźnię, zapomniane przeczucia i życiową mądrość” (Obecność III, [red.] Izabella Gustowska, Galeria ON, Poznań 1992, s. 1).
W 1972 roku ukończyła studia - w pracowni Tadeusza Brzozowskiego - PWSSP w Poznaniu. Obecnie profesor tej uczelni. W latach 1975-92 prowadziła poznańską Galerię ON, z którą współpracuje do dzisiaj. Tworzy grafikę, malarstwo, instalacje i instalacje wideo, wideo-performance, obiekty. Prace łączy w cykle, m.in.: Względne cechy podobieństwa I (1979-90; obiekty, grafiki, instalacje); Sny (1990-94; instalacje, instalacje wideo, grafiki); Płynąc (1994-97; obiekty, wideo-obiekty i instalacja); Life is a story (od 2002; instalacja wideo). Miała wiele wystaw indywidualnych w kraju i za granicą, m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Sopocie, Hannoverze, Lundzie, Rennes i Edmonton. Artystka pokazywała swoje prace także w ramach wystaw zbiorowych: Biennale w Sao Paulo (dwukrotnie), w Wiedniu, Waszyngtonie, Dreźnie, Amsterdamie, Barcelonie i Nowym Jorku. Jej prace znajdują się w wielu międzynarodowych kolekcjach na całym świecie. Laureatka licznych nagród i wyróżnień.
Description:
"She I - Woman I", 1977
mixed media/canvas, 157 x 84 x 9 cm; signed, dated and describer on the stretcher: 'IZABELLA GUSTOWSKA [...] ONA (1) STRONA LEWA | TECH. MIXTE | 1977 | 105 x 160' and the export label of DESA Works of Modern Art Foreign Trade Company , light-sensitive canvas, cotton wool, sponge, machine sewing,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
technika własna/płótno, gąbka, płótno światłoczułe, szycie na maszynie, wata
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na krośnie: 'IZABELLA GUSTOWSKA [...] ONA (1) STRONA LEWA | TECH. MIXTE | 1977 | 105 x 160' oraz nalepka wywozowa DESA Works of Modern Art Foreign Trade Company
Wystawiany
„Izabella Gustowska. Pamiętam jak... Pamiętam że... Wybór prac 1977–1996”, Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, 1.10–15.11.2015
