Powrót do DESA.PL
50 of Liczba obiektów: 64
50
Feliks Michał Wygrzywalski | Atena, 1914
Estymacja:
25,000 zł - 40,000 zł
Sprzedane
40,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie
Wymiary
58 x 49 cm
Opis
olej/sklejka, 58 x 49 cm, datowany i sygnowany l.d.: '1914 | FM Wygrzywalski', na odwrociu adnotacja: 'p. Moś | W/80 M | [nieczytelne] | bez szkła'

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.


Starożytność klasyczna była ważnym źródłem inspiracji w twórczości Feliksa Michała Wygrzywalskiego. Przeważnie powracał do dorobku antyku, malując słoneczne pejzaże włoskie, na których pojawiały się baśniowe nimfy i sylenowie. Prezentowaną przez nas pracę można uznać za unikalną na tle twórczości malarza: jest zbliżonym półprofilem bogini Ateny Pallas na barwnym dekoracyjnym tle. Głowę Ateny stroi pięknie zdobiony hełm z gryfami po obu stronach oraz z okazałym pióropuszem. Portret nie ukazuje pełnego rynsztunku bojowego bogini, wręcz przeciwnie, wzrok widza skupia się na jej hełmie. Umiejętne oddanie mieniącego się na powierzchni hełmu światła przywodzi na myśl „Atenę Pallas” pędzla Rembrandta (około 1655, Calouste Gulbenkian Museum, Lizbona). Hełm jest także jedynym rekwizytem, który pozwala w kobiecie widzieć Atenę.
Szlachetne rysy twarzy Ateny, zarys szyi i ramion zostały ujęte na niezwykle bogatym tle o charakterze fryzowym. Przedstawia ono bohatera mitologii greckiej, Heraklesa, ze skórą lwa, maczugą oraz łukiem w dłoniach, stającego w pełnej gotowości bojowej przeciwko dwóm mężczyznom. Przedstawienie nawiązuje do dziesiątej pracy herosa będąca uprowadzeniem trzody Geriona z wyspy Erytei. Gerion posiadał największe stada wołów na świecie. Trzodą opiekowali się pasterz Eurytion - syn Aresa i dwugłowy potworny pies – Ortos. Herakles zabił stróżów by zmierzyć się ostatecznie z Gerionem, olbrzymem o trzech złączonych ciałach. Po długiej i męczącej walce bohater powalił Geriona strzałami z łuku umoczonymi w żółci Hydry lernejskiej i uprowadził jego woły, które ostatecznie złożone zostały w Mykenach w ofierze dla Hery.
Obecność Heraklesa w towarzystwie bogini nie dziwi, gdyż służyła ona herosowi pomocą przy wykonywaniu dwunastu karnych prac nałożonych nań przez wyrocznię delficką. Dolna partia fryzu ma bardziej dekoracyjny charakter; można przypuszczać, że przedstawia rajski ogród Hesperyd. Całości dopełniają barwne elementy geometryczne, dzielące dwie główne części fryzu. Płaskie ujęcie i prymat konturu przywodzą na myśl najdonioślejszy okres starożytnego malarstwa wazowego, tym bardziej użytecznego, gdyż stanowią one jeden z głównych pomostów łączących późniejsze wieki ze światem antycznym. Warto zauważyć, że sygnatura artysty pozostaje niemalże nieczytelna, gdyż autor ukrył ją w jednej z geometrycznych szachownic, wtapiając w ten sposób w całość kompozycji.
Istnieją również współczesne Wygrzywalskiemu odniesienia związane z pierwszymi latami jego edukacji artystycznej w Monachium. Na rok przed wyjazdem artysty do Paryża zorganizowano w Monachium VII Międzynarodową Wystawę Sztuki w Glastpalast, którą reklamował secesyjny plakat przedstawiający Atenę Pallas autorstwa Franza von Stucka (litografia, 1897, Münchner Stadtmuseum, Monachium). Stuck, czołowy symbolista i członek monachijskiej secesji, uczynił z tematyki mitologicznej podstawę swojej wszechstronnej twórczości, która w latach 90. XIX wieku cieszyła się dużym powodzeniem i była szeroko rozpowszechniania (co było szczególnie naturalne dla tworzonej przezeń grafiki). Można zatem przypuszczać, że sztuka monachijczyka stanowiła twórczy impuls dla artysty, szczególnie widoczny w sposobie ujęcia postaci Ateny w półprofilu. Warto zakończyć słowami malarza Henryka Piątkowskiego, które odnoszą się do roli Monachium na kulturalnej mapie Europy, często porównywanej z postacią bogini Ateny: „Monachjum jako jedno z najważniejszych ognisk sztuki XIX w., ów sztuczny twór estetycznych aspiracji monarchy, szczycące się mianem współczesnych Aten, – niezwykle silnem echem odbiło się w rozwoju malarstwa polskiego, wprowadzając do niego obyczaj i kulturę Zachodu”(Henryk Piątkowski, Wspomnienie pośmiertne, „Kurier Warszawski” 1926, nr 164, s. 8).
Studiował w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1893-98 oraz w Académie Julian w Paryżu. W 1900 roku osiadł w Rzymie, skąd odbywał liczne artystyczne podróże, m.in. do Egiptu. W 1908 roku powrócił do Lwowa, gdzie osiadł na stałe. Tam otrzymał zamówienie na ozdobienie wnętrz Izby Przemysłowo-Handlowej. Zajmował się scenografią i pełnił funkcję inspektor sceny w Teatrze Miejskim. Projektował kostiumy teatralne i witraże. W twórczości malarskiej posługiwał się językiem naturalizmu, używając kontrastowej, śmiałej palety barwnej. Tworzył głównie popularne sceny morskie i orientalne, często przedstawiające ludzką pracę lub skupione wokół postaci kobiety.

Description:
Athena, 1914
oil/plywood, 58 x 49 cm; signed and dated lower left: '1914 | FM Wygrzywalski', on the reverse a note: 'p. Mos | W/80 M | [nieczytelne] | bez szkla',

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
olej/sklejka
Sygnatura
datowany i sygnowany l.d.: '1914 | FM Wygrzywalski'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Warszawa