Powrót do DESA.PL
5 of Liczba obiektów: 55
5
Włodzimierz Tetmajer | "Koniki polne", 1888
Estymacja:
500,000 zł - 1,000,000 zł
Sprzedane
700,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek. Modernizm. Międzywojnie • Sesja I
Wymiary
96 x 62,5 cm
Opis
olej/płótno, 96 x 62,5 cm, sygnowany, datowany i opisany p.d.: 'Włodzimierz Tetmajer | Kraków 1888', na krośnie malarskim papierowe nalepki wystawowe, nalepka z biogramem artysty i opisem dzieła, nalepka inwentarzowa z numerem: '72' oraz na odwrociu ramy nalepka inwentarzowa z numerem: '6' oraz nalepka z nazwiskiem artysty

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.


Lata 80. XIX stulecia to przełomowa dekada dla polskiego malarstwa nowoczesnego. Wówczas poczęły się jasno krystalizować modernistyczne tendencje w dziele takich malarzy jak Leon Wyczółkowski, Józef Chełmoński, Jacek Malczewski czy Władysław Podkowiński. Dotychczasowa hegemonia malarstwa historycznego, patriotycznego posłannictwa sztuki i akademickiego gustu została podważona przez realistyczną bohemę kręgu czasopisma „Wędrowiec”, na którego łamach Stanisław Witkiewicz opublikował serię artykułów „Malarstwo i krytyka u nas” (od 1884 roku). Witkiewicz ganił ilustracyjność malarstwa, promował jego autonomię oraz indywidualność twórcy, doceniał czysto artystyczne środki wyrazu, stając się tym samym promotorem malarskiego naturalizmu.

Twórczość Włodzimierza Tetmajera, syna Podhala uformowanego przez środowisko Krakowa, ukształtowała się dzięki krótkim pobytom w Rzymie i Paryż oraz studiom w Wiedniu i, przede wszystkim, w Monachium. Nad Izarą Tetmajer studiował w latach 1886-1889 i, jak się uważa, przemożny wówczas wpływ wywarł na młodego twórców Aleksander Gierymski, późniejszy jego towarzysz w Bronowicach, gdzie, w gościnie u Tetmajera, powstało, m.in., jego arcydzieło „Trumna chłopska” (1893-1894, Muzeum Narodowe w Warszawie). Twórczość Gierymskiego – eksperymentatora, artysty zainteresowanego problemami światła i koloru – pozwoliła się przeobrazić poglądom Tetmajera na sztukę.

„Dopiero jak się jest z samą naturą, dopiero się widzi, jaka ona jest, a jaka to karykatura jest to całe malarstwo” – pisał malarz w jednym z listów. Mimo tego rodzaju sceptycznej wobec możliwości sztuki, a na pewno deklaratywnej jedynie postawy, Tetmajera do końca życia nurtowały problemy formy malarskiej. „Koniki polne” – powstałe podczas monachijskiej edukacji Tetmajera, a w trakcie letniego pobytu w Krakowie – dowodzą wnikliwych studiów artysty nad naturą. Pieczołowita kompozycja – oparta na diagonalnych liniach, które prowadzą wzrok widza w górę płótna, wibrystyczna praca pędzla w detalach oraz syntetyczne plamy czystej barwy w dalszych planach, a nade wszystko – brawurowe oddanie naturalnej gry świateł bez cienia i „monachijskich brązów” oraz sielskiej atmosfery letniego południa dowodzą całkowitego zrozumienia problemów sztuki modernistycznej. Autorski tytuł – „Koniki polne” – sytuuje nas w orbicie problemów twórczości autonomicznej, gdy tytułowe owady – faktycznie, urokliwie odmalowane w dolnej partii kompozycji – stanowią przyczynek do stworzenia dużej kompozycji malarskiej. Prezentowane dzieło Tetmajera śmiało można nazwać mistrzowskim dziełem polskiego naturalizmu i jednym z wcześniejszych malarskich manifestów Młodej Polski.

W okresie modernizmu artyści symboliści, motywowani chęcią stworzenia totalnych dzieł w duchu Wagneriańskiego Gesamtkunstwerku, zwrócili się w stronę projektowania ram do własnych obrazów. Miały symbolicznie dopowiadać treści dzieła i stanowić efektowne, formalne zamknięcie kompozycji. Wśród klasycznych wzorów ramiarskich wymienić można kolumienkowe, antykizujące ramy dzieł Jacka Malczewskiego, tworzone przez krakowskie atelier introligatora Roberta Jahody (1862-1947). To przede wszystkim u niego ramy własnego projektu zamawiali malarze, począwszy od Jana Matejki przez całe pokolenie modernistów. Prezentowane „Koniki polne” Włodzimierza Tetmajera oprawione są w autorską ramę. Wewnętrzne jej pole zajmuje wzór z dynamicznie przecinających się linii – kłosów zboża. Zewnętrzny ornament okalający ramę to ciągły wzór roślinny składający się z naprzemiennie zestawionych liści dębu i żołędzi oraz liści wawrzynu i jego jagód. Wyobrażone rośliny manifestują siłę ziemi, moc i bogactwo z niej płynące. Imponująca oprawa „Koników polnych” podobija ich symboliczny sens jako obrazu opiewającego arkadię polskiej wsi.
Był przyrodnim bratem poety Kazimierza. Malarz, grafik i poeta. Ukończył studia na kierunku filozofii i filologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1882-86 kontynuował naukę w SSP w Krakowie u Wława Łuszczkiewicza, Floriana Cynka i Leopold Löffera oraz w latach 1889-95 u Jana Matejki. Naukę uzupełnił w Monachium w latach 1886-89 u Alexandra Wagnera oraz w Paryżu i Wiedniu (u Christiana Griepenkerkla). W 1980 ożenił się z Anną Mikołajczykówną; w 1895 zamieszkał w Bronowicach, wsi pod Krakowem. Należał do TAP "Sztuka" i grupy "Zero". Od 1901 prowadził szkołę malarstwa dla kobiet. Malował głównie sceny rodzajowe, przedstawiające często folklor wsi podkarpackich. Tworzył także polichromie, w których łączył motyw ludowy z secesyjną stylizacją. Zajmował się też ilustrowaniem książek oraz projektowaniem witraży.

Description:
"Grasshoppers", 1888
oil/canvas, 96 x 62.5 cm; signed, dated and inscribed lower right: 'Wlodzimierz Tetmajer | Krakow 1888', on the stretcher paper exhibition labels, label with artist's biogram and artwork's description, inventory label with number: '72', on frame's backside a label with number: '6' and label with artist's name,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany p.d.: 'Włodzimierz Tetmajer | Kraków 1888'
Proweniencja
dom aukcyjny Agra-Art, Warszawa, wrzesień 1991; kolekcja prywatna, Warszawa
Literatura
Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, katalog wystawy, koncepcja i redakcja Eliza Ptaszyńska, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, Suwałki 2015 (tam opisywany i reprodukowany); Malarze polscy w Monachium, katalog wystawy, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, Suwałki 2005, s. 86 (il.); "Świat. Dwutygodnik ilustrowany" 1889, 2, nr 20, s. 468 (il.)
Wystawiany
Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, 17 kwietnia - 11 października 2015; Malarze polscy w Monachium, Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA "Zamek Książ", 9 lipca - 10 września 2006; ”I po co myśmy tam jechali!”. Malarze polscy w Monachium, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, 5 maja - 31 sierpnia 2005, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, 4 marca - 30 kwietnia 2006, Muzeum Okręgowe w Lesznie, 12 maja - 2 lipca 2006 ; Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, 1888