13
Wojciech Fangor | "M 44", 1969
Estymacja:
1,600,000 zł - 2,200,000 zł
Sprzedane
1,800,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Wojciech Fangor (1922 - 2015)
Wymiary
92 x 92 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 92 x 92 cm, sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'FANGOR | M 44 1969',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Jaki jest mechanizm przestrzeni rozwijającej się w głąb obrazu, czyli negatywnej przestrzeni iluzyjnej – jest wszystkim wiadome. Natomiast uzyskanie przestrzenie iluzyjnej, zawieszonej między obrazem a widzem jest mniej oczywiste i wydaje się paradoksem, choć każda iluzja, łącznie z perspektywą jest z natury rzeczy paradoksalna”.
Wojciech Fangor
Twórczość Wojciecha Fangora stanowi istotną część historii polskiej i światowej sztuki, zwłaszcza w kontekście sztuki op-artu. Już od wczesnych lat swojej kariery artystycznej eksplorował nowoczesne formy malarskie i przestrzenne. Jego pierwsza monograficzna wystawa, która odbyła się w 1949 roku w Warszawie, zanurzona była w atmosferze modernistycznej awangardy i stanowiła punkt wyjścia dla jego dalszego rozwoju artystycznego. W 1961 roku Fangor wyjechał z Polski. Na początku swojej międzynarodowej podróży udał się do Wiednia, następnie do Waszyngtonu, Paryża, Berlina Zachodniego oraz Anglii, by w 1966 roku osiedlić się na dłużej w Stanach Zjednoczonych.
W Ameryce Północnej Wojciech Fangor zdobył międzynarodowe uznanie i rozgłos. Jego prace zostały po raz pierwszy zaprezentowane nowojorskiej publiczności podczas wystawy „15 Polish Painters” w 1961 roku w Museum of Modern Art, obok prac Tadeusza Brzozowskiego, Stefana Gierowskiego, Tadeusza Kantora i Bronisława Kierzkowskiego, by wymienić tylko niektórych. Cztery lata później został zaproszony do udziału w wystawie, która miała istotne znaczenie dla op-artu, zatytułowanej „The Responsive Eye” - zorganizowanej również w MoMA przez Williama C. Seitz. Ta ekspozycja, jako wystawa podróżująca, dotarła później do innych miast, takich jak St. Louis, Seattle, Pasadena i Baltimore. Trzecia z ważnych wystaw, które przyczyniły się do ugruntowania pozycji Fangora w międzynarodowym środowisku artystycznym, to jego indywidualna wystawa w Guggenheim Museum w 1970 roku. We wstępie do katalogu wystawy Thomas M. Messer, dyrektor instytucji, napisał, że główną przyczyną współpracy z malarzem była chęć pokazania jego twórczości szerszej publiczności. Do tej pory nie był on szerzej znany, a jego prace pojawiały się jedynie pojedynczo na dużych zbiorowych wystawach. Na ekspozycji prezentowano płótna z lat 1965-70, które – jak pisał Stefan Szydłowski – były uznawane za szczytowy okres twórczości Polaka. Z tego czasu, a dokładniej z roku 1969, pochodzi prezentowana praca „M44”. „M”, od pierwszej litery miejscowości, w której w owym czasie tworzył, wskazuje na pracownię w Madison, gdzie mieszkał od początku swojego pobytu w Stanach. Jego twórczość z tego okresu to kontynuacja eksperymentów z op-artem i przestrzenią. Warto w tym miejscu podkreślić, że głównym środkiem wyrazu dla Fangora nie było płótno, lecz przestrzeń otaczająca widza, budowana w relacji pomiędzy formą, kolorem i światłem. To trudne do wyobrażenia stwierdzenie nabiera sensu, kiedy staniemy przed jednym z jego obrazów. Próba skupienia się na rozmytych, płynnych kompozycjach powoduje złudzenie wibrowania, czy też uprzestrzennienia się kompozycji. Iluzjonistyczny obraz, zbudowany na kanwie intensywnych barw i iluzjonistycznych kształtów, jest efektem kontrolowania procesu percepcji.
Wojciech Fangor, stojący gdzieś pomiędzy europejską tradycją malarstwa olejnego a radykalnym eksperymentatorstwem, torował nowe drogi malarstwu XX wieku. Technika wykonania jego prac odgrywała kluczową rolę w ostatecznym efekcie wizualnym płócien. Jego podejście do malowania za pomocą olejów charakteryzowało się sukcesywnym dodawaniem kolejnych półprzezroczystych warstw farby, za pomocą miękkiego pędzla. Malowanie olejne pozwalało mu osiągnąć płaskie i jednorodne powierzchnie, a także wzbogacić kolory o większą głębię i intensywność, dzięki rozpuszczeniu pigmentu w olejowej bazie. Praca z olejami dawała Fangorowi także większą elastyczność i możliwość dokonywania poprawek, ponieważ farby olejne schną znacznie wolniej niż farby akrylowe. Rozmyte przejścia między kolorami, które stanowiły charakterystyczny element jego prac, były rezultatem zastosowanej techniki malarskiej. Dzięki technice olejnej Fangor mógł uzyskać subtelne i płynne efekty.
W czasie okupacji studiował prywatnie u Tadeusza Pruszkowskiego i Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. Uzyskał dyplom w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w 1946. Na festiwal Młodzieży i Studentów w Warszawie wraz z Henrykiem Tomaszewskim zaprojektował dekorację przestrzenną w plenerze. Odtąd prace malarskie były realizowane w relacji do przestrzeni poza obrazem - jak w słynnym “Studium przestrzeni" z 1958 roku, poprzedzającym światowe realizacje environments. Instalacje malarskie z lat 50. i 60., złożone z kolorowych kontrastujących kręgów i fal, dotykały problemów optycznych i były bliskie sztuce op-art. Ukoronowaniem tego okresu była indywidualna wystawa w Guggenheim Museum w Nowym Jorku (1970). Prowadził działalność pedagogiczną na uniwersytetach w Anglii i USA. Jego prace znajdują się w największych kolekcjach na świecie.
Description:
"M 44", 1969
oil/canvas, 92 x 92 cm; sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'FANGOR | M 44 1969', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Jaki jest mechanizm przestrzeni rozwijającej się w głąb obrazu, czyli negatywnej przestrzeni iluzyjnej – jest wszystkim wiadome. Natomiast uzyskanie przestrzenie iluzyjnej, zawieszonej między obrazem a widzem jest mniej oczywiste i wydaje się paradoksem, choć każda iluzja, łącznie z perspektywą jest z natury rzeczy paradoksalna”.
Wojciech Fangor
Twórczość Wojciecha Fangora stanowi istotną część historii polskiej i światowej sztuki, zwłaszcza w kontekście sztuki op-artu. Już od wczesnych lat swojej kariery artystycznej eksplorował nowoczesne formy malarskie i przestrzenne. Jego pierwsza monograficzna wystawa, która odbyła się w 1949 roku w Warszawie, zanurzona była w atmosferze modernistycznej awangardy i stanowiła punkt wyjścia dla jego dalszego rozwoju artystycznego. W 1961 roku Fangor wyjechał z Polski. Na początku swojej międzynarodowej podróży udał się do Wiednia, następnie do Waszyngtonu, Paryża, Berlina Zachodniego oraz Anglii, by w 1966 roku osiedlić się na dłużej w Stanach Zjednoczonych.
W Ameryce Północnej Wojciech Fangor zdobył międzynarodowe uznanie i rozgłos. Jego prace zostały po raz pierwszy zaprezentowane nowojorskiej publiczności podczas wystawy „15 Polish Painters” w 1961 roku w Museum of Modern Art, obok prac Tadeusza Brzozowskiego, Stefana Gierowskiego, Tadeusza Kantora i Bronisława Kierzkowskiego, by wymienić tylko niektórych. Cztery lata później został zaproszony do udziału w wystawie, która miała istotne znaczenie dla op-artu, zatytułowanej „The Responsive Eye” - zorganizowanej również w MoMA przez Williama C. Seitz. Ta ekspozycja, jako wystawa podróżująca, dotarła później do innych miast, takich jak St. Louis, Seattle, Pasadena i Baltimore. Trzecia z ważnych wystaw, które przyczyniły się do ugruntowania pozycji Fangora w międzynarodowym środowisku artystycznym, to jego indywidualna wystawa w Guggenheim Museum w 1970 roku. We wstępie do katalogu wystawy Thomas M. Messer, dyrektor instytucji, napisał, że główną przyczyną współpracy z malarzem była chęć pokazania jego twórczości szerszej publiczności. Do tej pory nie był on szerzej znany, a jego prace pojawiały się jedynie pojedynczo na dużych zbiorowych wystawach. Na ekspozycji prezentowano płótna z lat 1965-70, które – jak pisał Stefan Szydłowski – były uznawane za szczytowy okres twórczości Polaka. Z tego czasu, a dokładniej z roku 1969, pochodzi prezentowana praca „M44”. „M”, od pierwszej litery miejscowości, w której w owym czasie tworzył, wskazuje na pracownię w Madison, gdzie mieszkał od początku swojego pobytu w Stanach. Jego twórczość z tego okresu to kontynuacja eksperymentów z op-artem i przestrzenią. Warto w tym miejscu podkreślić, że głównym środkiem wyrazu dla Fangora nie było płótno, lecz przestrzeń otaczająca widza, budowana w relacji pomiędzy formą, kolorem i światłem. To trudne do wyobrażenia stwierdzenie nabiera sensu, kiedy staniemy przed jednym z jego obrazów. Próba skupienia się na rozmytych, płynnych kompozycjach powoduje złudzenie wibrowania, czy też uprzestrzennienia się kompozycji. Iluzjonistyczny obraz, zbudowany na kanwie intensywnych barw i iluzjonistycznych kształtów, jest efektem kontrolowania procesu percepcji.
Wojciech Fangor, stojący gdzieś pomiędzy europejską tradycją malarstwa olejnego a radykalnym eksperymentatorstwem, torował nowe drogi malarstwu XX wieku. Technika wykonania jego prac odgrywała kluczową rolę w ostatecznym efekcie wizualnym płócien. Jego podejście do malowania za pomocą olejów charakteryzowało się sukcesywnym dodawaniem kolejnych półprzezroczystych warstw farby, za pomocą miękkiego pędzla. Malowanie olejne pozwalało mu osiągnąć płaskie i jednorodne powierzchnie, a także wzbogacić kolory o większą głębię i intensywność, dzięki rozpuszczeniu pigmentu w olejowej bazie. Praca z olejami dawała Fangorowi także większą elastyczność i możliwość dokonywania poprawek, ponieważ farby olejne schną znacznie wolniej niż farby akrylowe. Rozmyte przejścia między kolorami, które stanowiły charakterystyczny element jego prac, były rezultatem zastosowanej techniki malarskiej. Dzięki technice olejnej Fangor mógł uzyskać subtelne i płynne efekty.
W czasie okupacji studiował prywatnie u Tadeusza Pruszkowskiego i Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. Uzyskał dyplom w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w 1946. Na festiwal Młodzieży i Studentów w Warszawie wraz z Henrykiem Tomaszewskim zaprojektował dekorację przestrzenną w plenerze. Odtąd prace malarskie były realizowane w relacji do przestrzeni poza obrazem - jak w słynnym “Studium przestrzeni" z 1958 roku, poprzedzającym światowe realizacje environments. Instalacje malarskie z lat 50. i 60., złożone z kolorowych kontrastujących kręgów i fal, dotykały problemów optycznych i były bliskie sztuce op-art. Ukoronowaniem tego okresu była indywidualna wystawa w Guggenheim Museum w Nowym Jorku (1970). Prowadził działalność pedagogiczną na uniwersytetach w Anglii i USA. Jego prace znajdują się w największych kolekcjach na świecie.
Description:
"M 44", 1969
oil/canvas, 92 x 92 cm; sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'FANGOR | M 44 1969', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'FANGOR | M 44 1969'
Proweniencja
dar bezpośrednio od artysty; kolekcja prywatna, Maryland, USA; dom aukcyjny Bonhams, Nowy Jork, 2019; kolekcja prywatna, Warszawa
