10
Stanisław Wyspiański | Lilie. Projekt okładki czasopisma "Życie", około 1897
Estymacja:
20,000 zł - 30,000 zł
Sprzedane
42,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. Prace na Papierze
Wymiary
22,5 x 18 cm
Kategoria
Opis
ołówek/papier, 22,5 x 18 cm, sygnowany monogramem wiązanym p.d.: 'SW',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Stanisław Wyspiański w świecie artystycznym zasłynął nie tylko jako projektant witraży i kościelnych polichromii, lecz także jako grafik i ilustrator. Nowy wymiar sztuki użytkowej, jakim był druk, otworzył przed nim nowe możliwości realizacji. Wyspiański już jako opiekun wizualny „Życia” – czasopisma ilustrowanego związanego z Młodą Polską, wydawanego w latach 1897-1900 – stworzył cały zestaw motywów zdobniczych w postaci kwiatów, bordiur, ornamentów i rysunków, które potem wielokrotnie powielał w innych realizacjach. Tak na przykład znany z pierwszego numeru „Życia” motyw lilii i ostu znalazł się na winiecie Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” z 1904 czy kwiaty lilii, które w identycznej lub nieco rozwiniętej formie pojawiały się zarówno w ilustracjach „Życia”, jak i projektach witraży dla archiwum Miasta Krakowa. Młodopolskie czasopismo stało się więc dla artysty swoistego rodzaju laboratorium, w którym mógł rozwijać i doskonalić swoją twórczość, a następnie przekładać ją na większe i mniejsze realizacje.
Prezentowany w katalogu rysunek lilii również jest jednym z powracających i powtarzalnych motywów floralnych Wyspiańskiego. Kwiaty te posłużyły jako ilustracja do jednego z wierszy Lucjana Rydla, wydanego w tomie „Poezje” z 1899 nakładem Gebethnera i Wolffa w Warszawie. Lilie ozdobiły wiersz „Chopin: Prelud nr: 15”, opiewający wiosenne odrodzenie życia po zimowym śnie. Tom poezji Rydla był zdobiony przez Wyspiańskiego prostymi, polnymi, delikatnymi kwiatami jak fiołki, dzwonki czy lilie nie bez powodu. Artysta wybrał właśnie te proste kwiaty ze swojego szkicownika, bo one najpełniej oddawały charakter wierszy przyjaciela, które niejednokrotnie kształtowały się wokół piękna przyrody i życia.
Te nowe doświadczenia w przemyśle drukarskim i ilustracyjnym były dla Wyspiańskiego również wyzwaniem. Musiał zmierzyć się z nieznanymi wcześniej procesami i procedurami. Bardzo dokładnie wybierał próbki kolorystyczne do swoich rysunków, dbał o każdy szczegół, ale też niejednokrotnie musiał mierzyć się z wydawniczą niesprawiedliwością. Dużo nieprzyjemności spotkało go podczas pracy nad wyżej wspomnianym tomem poezji Lucjana Rydla. Za pracę nie otrzymywał wynagrodzenia, a ponadto płytki cynkotypowe z ilustracjami kwiatów zostały wykorzystane bez jego zgody do zdobienia obcych dzieł.
Bez wątpienia jednak twórczość Wyspiańskiego z okresu współpracy z drukarzami i wydawcami (także przy wydawaniu własnych dzieł) udowodniła jego geniusz. Artysta z najbardziej prozaicznych, prostych kwiatów i ornamentów tworzył dekoracje o niespotykanym wcześniej charakterze. Wychodząc od dzieł prerafaelitów i Williama Morrisa, potrafił stworzyć własny, niepowtarzalny zdobniczy styl, który na długi czas wpisał się w okres świetności przemysłu typograficznego i wydawniczego.
Dramatopisarz, poeta, malarz i reformator teatru. W latach 1884-85 i 1887-95 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (był m.in. uczniem i współpracownikiem Jana Matejki) oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1890-94 przebywał za granicą, głównie w Paryżu, gdzie oddziałała na niego sztuka Paula Gauguina, nabistów oraz drzeworyt japoński. W latach 1898-98 był kierownikiem graficznym krakowskiego czasopisma "Życie". W latach 1898-1905 działał m.in. jako inscenizator w krakowskim teatrze. W 1906 roku został docentem w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Od 1897 roku był członkiem Towarzystwa Sztuka. Ulubioną techniką Stanisława Wyspiańskiego był pastel. Zajmował się też grafiką (m.in. ilustracje do Iliady, winiety i układy graficzne tygodnika krakowskiego "Życie" oraz publikowanych własnych dramatów). Ważne miejsce w jego działalności, rozpoczętej współpracą z Janem Matejką i Józefem Mehofferem przy polichromii Kościoła Mariackiego, zajmowały projekty witraży i polichromii wnętrz: np. w krakowskim kościele Franciszkanów 1897-1905, w katedrze lwowskiej 1892-94 i wawelskiej 1900-02 (nie zrealizowane). W twórczości plastycznej Wyspiańskiego przeważał portret, w dziedzinie którego reprezentował ekspresjonizm (np. portrety Kazimierza Lewandowskiego i Lucjana Rydla 1898) i pejzaż (m.in. cykl widoków na Kopiec Kościuszki 1904-05). Wyspiański opracowywał scenografie do własnych dramatów, projekty dekoracji wnętrz (np. Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie), mebli i tkanin oraz projekty architektoniczne. Był jednym z twórców programu i praktyki tzw. sztuki stosowanej w Polsce, reformatorem grafiki książkowej. W jego stylu widoczny jest zarówno trwały wpływ Matejki, jak i żywe związki z secesją (dekoracyjność, charakterystyczna giętka i kapryśna linia, stylizacje roślinne) oraz wpływy impresjonizmu.
Description:
Lilies. Cover design for "Zycie" magazine, circa 1897
pencil/paper, 22.5 x 18 cm; signed with tied monogram at the bottom right: 'SW',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Stanisław Wyspiański w świecie artystycznym zasłynął nie tylko jako projektant witraży i kościelnych polichromii, lecz także jako grafik i ilustrator. Nowy wymiar sztuki użytkowej, jakim był druk, otworzył przed nim nowe możliwości realizacji. Wyspiański już jako opiekun wizualny „Życia” – czasopisma ilustrowanego związanego z Młodą Polską, wydawanego w latach 1897-1900 – stworzył cały zestaw motywów zdobniczych w postaci kwiatów, bordiur, ornamentów i rysunków, które potem wielokrotnie powielał w innych realizacjach. Tak na przykład znany z pierwszego numeru „Życia” motyw lilii i ostu znalazł się na winiecie Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” z 1904 czy kwiaty lilii, które w identycznej lub nieco rozwiniętej formie pojawiały się zarówno w ilustracjach „Życia”, jak i projektach witraży dla archiwum Miasta Krakowa. Młodopolskie czasopismo stało się więc dla artysty swoistego rodzaju laboratorium, w którym mógł rozwijać i doskonalić swoją twórczość, a następnie przekładać ją na większe i mniejsze realizacje.
Prezentowany w katalogu rysunek lilii również jest jednym z powracających i powtarzalnych motywów floralnych Wyspiańskiego. Kwiaty te posłużyły jako ilustracja do jednego z wierszy Lucjana Rydla, wydanego w tomie „Poezje” z 1899 nakładem Gebethnera i Wolffa w Warszawie. Lilie ozdobiły wiersz „Chopin: Prelud nr: 15”, opiewający wiosenne odrodzenie życia po zimowym śnie. Tom poezji Rydla był zdobiony przez Wyspiańskiego prostymi, polnymi, delikatnymi kwiatami jak fiołki, dzwonki czy lilie nie bez powodu. Artysta wybrał właśnie te proste kwiaty ze swojego szkicownika, bo one najpełniej oddawały charakter wierszy przyjaciela, które niejednokrotnie kształtowały się wokół piękna przyrody i życia.
Te nowe doświadczenia w przemyśle drukarskim i ilustracyjnym były dla Wyspiańskiego również wyzwaniem. Musiał zmierzyć się z nieznanymi wcześniej procesami i procedurami. Bardzo dokładnie wybierał próbki kolorystyczne do swoich rysunków, dbał o każdy szczegół, ale też niejednokrotnie musiał mierzyć się z wydawniczą niesprawiedliwością. Dużo nieprzyjemności spotkało go podczas pracy nad wyżej wspomnianym tomem poezji Lucjana Rydla. Za pracę nie otrzymywał wynagrodzenia, a ponadto płytki cynkotypowe z ilustracjami kwiatów zostały wykorzystane bez jego zgody do zdobienia obcych dzieł.
Bez wątpienia jednak twórczość Wyspiańskiego z okresu współpracy z drukarzami i wydawcami (także przy wydawaniu własnych dzieł) udowodniła jego geniusz. Artysta z najbardziej prozaicznych, prostych kwiatów i ornamentów tworzył dekoracje o niespotykanym wcześniej charakterze. Wychodząc od dzieł prerafaelitów i Williama Morrisa, potrafił stworzyć własny, niepowtarzalny zdobniczy styl, który na długi czas wpisał się w okres świetności przemysłu typograficznego i wydawniczego.
Dramatopisarz, poeta, malarz i reformator teatru. W latach 1884-85 i 1887-95 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (był m.in. uczniem i współpracownikiem Jana Matejki) oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1890-94 przebywał za granicą, głównie w Paryżu, gdzie oddziałała na niego sztuka Paula Gauguina, nabistów oraz drzeworyt japoński. W latach 1898-98 był kierownikiem graficznym krakowskiego czasopisma "Życie". W latach 1898-1905 działał m.in. jako inscenizator w krakowskim teatrze. W 1906 roku został docentem w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Od 1897 roku był członkiem Towarzystwa Sztuka. Ulubioną techniką Stanisława Wyspiańskiego był pastel. Zajmował się też grafiką (m.in. ilustracje do Iliady, winiety i układy graficzne tygodnika krakowskiego "Życie" oraz publikowanych własnych dramatów). Ważne miejsce w jego działalności, rozpoczętej współpracą z Janem Matejką i Józefem Mehofferem przy polichromii Kościoła Mariackiego, zajmowały projekty witraży i polichromii wnętrz: np. w krakowskim kościele Franciszkanów 1897-1905, w katedrze lwowskiej 1892-94 i wawelskiej 1900-02 (nie zrealizowane). W twórczości plastycznej Wyspiańskiego przeważał portret, w dziedzinie którego reprezentował ekspresjonizm (np. portrety Kazimierza Lewandowskiego i Lucjana Rydla 1898) i pejzaż (m.in. cykl widoków na Kopiec Kościuszki 1904-05). Wyspiański opracowywał scenografie do własnych dramatów, projekty dekoracji wnętrz (np. Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie), mebli i tkanin oraz projekty architektoniczne. Był jednym z twórców programu i praktyki tzw. sztuki stosowanej w Polsce, reformatorem grafiki książkowej. W jego stylu widoczny jest zarówno trwały wpływ Matejki, jak i żywe związki z secesją (dekoracyjność, charakterystyczna giętka i kapryśna linia, stylizacje roślinne) oraz wpływy impresjonizmu.
Description:
Lilies. Cover design for "Zycie" magazine, circa 1897
pencil/paper, 22.5 x 18 cm; signed with tied monogram at the bottom right: 'SW',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
ołówek/papier
Sygnatura
sygnowany monogramem wiązanym p.d.: 'SW'
Proweniencja
Feliks Ścibałło (1903-1976), Kraków; spadkobiercy Feliksa Ścibałły, Kraków; kolekcja prywatna, Kraków
Literatura
Porównaj z analogicznym projektem w zbiorach MNK opisanym m.in. w: Łukasz Gaweł, Magdalena Laskowska, Wyspiański nieznany, Kraków 2019, s. 120, kat. IV.2
Wystawiany
0
