50 x 50 cm

akryl/płyta pilśniowa, 50 x 50 cm, sygnowany i datowany na odwrociu: '1983 | H. Stażewski', na odwrociu nalepka transportowa i nalepka z opisem pracy

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


„Wieczność i nieskończoność są pojęciami statyczności, nieruchomości i niewymierności. Miarę stosuje się tam, gdzie jest ruch, zmiana. Mierzenie czasu i przestrzeni, etapów zmian zachodzących w Kosmosie wymaga stosowania olbrzymich cyfr. W skali ziemskiej miarą zachodzących zmian są małocyfrowe liczby, np. trwanie bytu człowieka, zwierzęcia, rośliny”.

Henryk Stażewski

PIĘKNO W STOSUNKACH LICZBOWYCH

Henryk Stażewski w geometrycznych kształtach widział szansę na odnalezienie porządku w chaosie świata. Tym samym figuralne uproszczenia mogłyby przekształcać ludzką codzienność w niezwykłą i ważną rzeczywistość. Jednocześnie artysta pozostawał świadomy rozminięcia się pielęgnowanej przez siebie i swoją formację wizji świata z jego realnym obrazem. W latach 70., po realizacji licznych wielowymiarowych reliefów, wrócił do płaskiego malarstwa geometrycznego w formule „białych obrazów” wypełnionych układami linii lub wzbogaconych o neonowe kolory. Późniejszy okres twórczości Stażewskiego obfitował w czysto malarskie kompozycje zbudowane z pasków przecinanych kreskami i przenikających się wzajemnie geometrycznych figur. Jednocześnie w dziełach tych jest widoczna konsekwentna realizacja założeń, które towarzyszyły całemu okresowi twórczemu artysty. Jego zainteresowania obejmowały problemy podziału płaszczyzn, organizacji przestrzeni, wyrażenia istoty ruchu, koloru i światła. Również polem gry kolorystycznej pozostawał kwadrat, który dawał możliwości dowolnego skalowania. W późnych pracach artysty można dostrzec także charakterystyczne tła-ramy będące integralną częścią dzieła.

Prezentowany obraz powstał w 1983, czyli po upływie 70 lat od rozpoczęcia przez Stażewskiego działalności artystycznej. W 1913 Stażewski rozpoczął studia w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, a przez kolejne dekady stawał się ważną postacią polskiego życia artystycznego. Stylistyka prac, której Stażewski pozostawał wierny aż do śmierci, ukształtowała się w II połowie lat 20. XX wieku. To właśnie abstrakcja geometryczna stanowiła najpełniejsze odzwierciedlenie przyjętej przez niego konstruktywistycznej teorii i praktyki artystycznej. O formowaniu się samego kierunku pisał Marek Świca: „Sztuka abstrakcji geometrycznej zrodziła się na początku XX wieku z utopijnej wiary w nowy, doskonały etycznie porządek świata, którego świadomość i przeczucie artysta wyraża w harmonijnych i wolnych – o tyle, o ile to możliwe – od indywidualnego piętna, obiektywnych konstrukcjach plastycznych. Ta demonstracja logicznej natury sztuki i wiara w jej pokrewieństwo z matematyką objawiała się wówczas między innymi w poszukiwaniu istoty piękna w stosunkach liczbowych. Na przemiany ówczesnej świadomości, a co za tym idzie, na przemiany postaw i poglądów artystów niebagatelny wpływ miał rozwój współczesnej myśli filozoficznej, jak również nauk matematyczno-fizycznych, rozbijających cały dotychczasowy, naturalny, zdroworozsądkowy obraz świata, na który złożył się wieki czy nawet tysiąclecia” (Marek Świca, wstęp do katalogu [w:] Ład utracony. Abstrakcja geometryczna w Kolekcji Galerii Starmach, Galeria Kronika, Centrum Sztuki w Bytomiu, kwiecień – maj, 1995, nlb.).

Niezwykle wysmakowane kompozycje z ostatnich lat twórczości odzwierciedlają złagodzone rygorystyczne przekonania Stażewskiego. Można odnaleźć w nich nutę liryzmu. Paradoksalnie, wbrew założeniom artysty, późne dzieła swoją subtelną harmonią poruszają u odbiorcy pokłady pozytywnych emocji. Samemu Stażewskiemu, przy całokształcie jego działań, towarzyszył status nestora awangardy. Będąc „ostatnim żyjącym konstruktywistą”, przyciągał do swojej pracowni artystów z kraju i zza granicy, spragnionych relacji wydarzeń z „heroicznego okresu awangardy”. Wówczas Stażewski opowiadał młodym twórcom o znajomościach z Kazimierzem Malewiczem oraz Pietem Mondrianem, uznawanych już wtedy za wielkie gwiazdy sztuki XX wieku, z którymi to współtworzył historię awangardy. „Kompozycja geometryczna” jest zatem znakiem trwałości abstrakcji geometrycznej w sztuce Henryka Stażewskiego.
Henryk Stażewski to legenda sztuki awangardowej w Polsce. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-20. W początkach kariery malował martwe natury. Przejściowo wystawiał z ugrupowaniem "Formiści" (1922). Wziął też udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie w 1923 roku. O tego czasu tworzył pod wpływem konstruktywizmu. Obok kompozycji malarskich zajmował się grafiką książkową, projektował wnętrza, sprzęty, a także scenografie - były to w większości prace teoretyczne i studyjne. Polskie i międzynarodowe ugrupowania awangardy, z którymi wystawiał i współpracował jako publicysta, to kolejno: "Blok" (1924-26), "Praesens" (1926-30), "Cercle et Carré" (1929-31), "Abstraction-Création" (1931-39), "a.r." (1932-39). Należał też do Koła Artystów Grafików Reklamowych (1933-39). W 1930 roku był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla muzeum łódzkiego (obecnie w Muzeum Sztuki w Łodzi). Po II wojnie mieszkał i działał w Warszawie. W latach 40. i 50. podejmował próby dostosowania się do postulatów sztuki figuratywnej. Z tego okresu pochodzą rysunkowe i malarskie kompozycje o tematyce pracy, budowy, a także projekty monumentalne. Po 1956 roku, uznawany powszechnie za patrona polskiej awangardy, uprawiał już wyłącznie abstrakcję o konstruktywistycznym rodowodzie. Tworzył cykle prac będących studiami płaszczyzn, linii, kolorów w różnych układach względem siebie. Przy pozorach chłodnej perfekcji umiał nasycić je emocją bezpośredniego dotknięcia, śladu ręki. Obok malarstwa i form pochodnych, jak kolaże, reliefy, multiple, tworzył formy przestrzenne i grafikę (autoryzował serigraficzne repliki swoich prac).

Description:
"Geometric composition", 1983
acrylic/fiberboard, 50 x 50 cm; , ,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

akryl/płyta pilśniowa

sygnowany i datowany na odwrociu: '1983 | H. Stażewski'