17
Józef Hałas | "Góra P-H", 1987
Estymacja:
100,000 zł - 150,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Józef Hałas (1927 - 2015)
Wymiary
115,5 x 131 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 115,5 x 131 cm, sygnowany, datowany i opisany na krośnie malarskim: 'Góra P-H Józef Hałas 1987',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Trudno mi uwierzyć. Znowu maluję Górę – gra Bach. I jest prawie wspaniale – a przede wszystkim nie mam poczucia anachronizmu czy obaw, że się cofam. Prostota i radość”.
Józef Hałas, 1984
WIZJA NATURY NA POZIOMIE IDEI
Choć motyw góry pojawił się w twórczości Józefa Hałasa na początku lat 60., to najpełniejszy wyraz osiągnął od połowy lat 80. W latach 70. serię tą poprzedził cykl „Przeciwstawień”, którego eksperymenty formalne doprowadziły do najistotniejszego zwrotu w twórczości artysty, jaki wystąpił właśnie w „Górach”. Znakiem świadomych nawiązań jest także towarzyszący pracom autorski monogram „P”. Szczególnie charakterystyczna w dziełach z tej serii jest organizacja płaszczyzny, która ulega unifikacji za sprawą jednorodnej, gładkiej tkanki, wiążącej kolejne poziomy reliefowych odcinków. Wkrótce kompozycje te wzbogaciły się o barwne tło uzyskane również w autorskiej technice przecierania i przenikania się warstw malarskich w wielu tonach. Tym samym w obrazach Hałasa można dostrzec harmonijne relacje pomiędzy fakturą, materią i kolorem oraz uproszczenie, któremu uległy ukazane formy. W prezentowanej „Górze p-h” można dostrzec świadomą rezygnację z dotychczasowego wydzielania centralnego pola obrazowania za pomocą bordiury i radykalne zawężenie perspektywy widzenia do jednej, idealnej góry. Pole obrazowania Hałas zamknął tu w wykreowanej kompozycji i wydobytej fakturze połączonej z podłożem odcinkami sznurka. Wszystko to jest spojone z płótnem wraz z kolejnymi warstwami gruntu. Tym samym, biała „reliefowa” tablica była przygotowana do malowania, które to – zdaniem artysty – trwało znacznie krócej niż materialne stworzenie podobrazia. Również sam motyw góry był dla artysty narzędziem do ukazania zaobserwowanych w naturze własności przestrzennych, strukturalnych oraz kolorystycznych. Ich złożoność Hałas porządkował w obrębie kolejnych poziomów dzieł i spajał formę z centrum ich płaszczyzn. Jak zauważył Andrzej Jarosz: „Kwadrat lub trójkąt, achromatyczny szeroki pas lub też gładki, niczym niezapełniony obszar wpływały dynamicznie na fakturowaną powierzchnię rozpościerającą się wokół nich. Piony grupowane były przy tym zwykle w górnych partiach płócien i tworzyły biegun harmonii, natomiast linie diagonalne, znajdujące się poniżej stanowiły dla nich przeciwwagę – biegun chaosu. Wydaje się, że każdy z tych odcinków posiadał przy tym własną ‘masę’ i dynamikę. Sąsiedztwo podobnych jednostek powodowało, że znajdująca się pod nimi powierzchnia wprawiana była w delikatną wibrację” (Andrzej Jarosz, Góry P – idealne wizje natury [w:] Andrzej Jarosz, Józef Hałas, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Wrocław 2007, s. 82).
Równie charakterystyczna w górach Hałasa jest barwa, która ulega zmianie na skutek połączenia z innym pigmentem. Przy wykorzystywaniu dwóch lub trzech kolorów artysta uzyskiwał efekt naprzemiennego zakrywania i odsłaniania. Na granicy warstw chromatycznych powstawał emocjonalny komunikat kryjący charakterystyczną dla jego twórczości sugestię, nastrój oraz metaforę. W „Górze p-h” można dostrzec celową rezygnację z ekspozycji gestu malarskiego oraz zróżnicowanie użytej tu konsystencji farby i jej reakcji na światło lub przestrzeń. Uzyskana w efekcie harmonijna całość została zrealizowana z pozorną lekkością, naturalnością i oczywistością, a także jest ona bliska pojęciu „kanonu”. W górach Hałas stworzył unikalne wizje natury w całej jej bliskości poziomu idei. Obrazy te powstały z wewnętrznego dojrzewania artysty oraz duchowego wzbogacania siebie i własnej sztuki. Doniosłe znaczenie cyklu Hałas podkreślał w swoich wypowiedziach kilkakrotnie, czyniąc obrazy z tej serii najistotniejszym rozdziałem jego twórczości: „Cóż to jest – powtarzam ten sam motyw w różnych wariantach kolorystycznych i stale niezadowolony – cóż to jest? Szukam takiej wersji tajemniczej, która będzie (…) niby taka sama, a będzie tą wersją, przy której mogę odpocząć. Jak trafienie modlitwą w łaskę” (Józef Hałas, Notatka z 26 XI 1982, [cyt. za:] Józef Hałas. Malarstwo [katalog wystawy], Warszawa 2005, s. 21).
Absolwent wrocławskiej PWSSP (obecnie ASP), gdzie kształcił się pod okiem Eugeniusza Gepperta. Dyplom obronił w roku 1954, a w latach 1957-60 pracował tam jako pedagog. Członek i współtwórca powstałej w 1956 roku Grupy X, w skład której wchodzili także: Małgorzata Grabowska, Krzesława Maliszewska i Alfons Mazurkiewicz. Od 1961 związany ze Szkołą Wrocławską. Pozostawał krótko pod wpływem twórczości Paula Klee i Tadeusza Makowskiego. Stopniowo dążył do coraz większego syntetyzowania kształtów ku sztuce abstrakcyjnej. Następnie zwrócił się w stronę geometrycznych pejzaży, inspirowanych często znajomymi krajobrazami Nowego Sącza i okolic.
Description:
"Mountain P-H", 1987
oil/canvas, 115.5 x 131 cm; signed, dated and described on the loom: 'Gora P-H Jozef Halas 1987', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Trudno mi uwierzyć. Znowu maluję Górę – gra Bach. I jest prawie wspaniale – a przede wszystkim nie mam poczucia anachronizmu czy obaw, że się cofam. Prostota i radość”.
Józef Hałas, 1984
WIZJA NATURY NA POZIOMIE IDEI
Choć motyw góry pojawił się w twórczości Józefa Hałasa na początku lat 60., to najpełniejszy wyraz osiągnął od połowy lat 80. W latach 70. serię tą poprzedził cykl „Przeciwstawień”, którego eksperymenty formalne doprowadziły do najistotniejszego zwrotu w twórczości artysty, jaki wystąpił właśnie w „Górach”. Znakiem świadomych nawiązań jest także towarzyszący pracom autorski monogram „P”. Szczególnie charakterystyczna w dziełach z tej serii jest organizacja płaszczyzny, która ulega unifikacji za sprawą jednorodnej, gładkiej tkanki, wiążącej kolejne poziomy reliefowych odcinków. Wkrótce kompozycje te wzbogaciły się o barwne tło uzyskane również w autorskiej technice przecierania i przenikania się warstw malarskich w wielu tonach. Tym samym w obrazach Hałasa można dostrzec harmonijne relacje pomiędzy fakturą, materią i kolorem oraz uproszczenie, któremu uległy ukazane formy. W prezentowanej „Górze p-h” można dostrzec świadomą rezygnację z dotychczasowego wydzielania centralnego pola obrazowania za pomocą bordiury i radykalne zawężenie perspektywy widzenia do jednej, idealnej góry. Pole obrazowania Hałas zamknął tu w wykreowanej kompozycji i wydobytej fakturze połączonej z podłożem odcinkami sznurka. Wszystko to jest spojone z płótnem wraz z kolejnymi warstwami gruntu. Tym samym, biała „reliefowa” tablica była przygotowana do malowania, które to – zdaniem artysty – trwało znacznie krócej niż materialne stworzenie podobrazia. Również sam motyw góry był dla artysty narzędziem do ukazania zaobserwowanych w naturze własności przestrzennych, strukturalnych oraz kolorystycznych. Ich złożoność Hałas porządkował w obrębie kolejnych poziomów dzieł i spajał formę z centrum ich płaszczyzn. Jak zauważył Andrzej Jarosz: „Kwadrat lub trójkąt, achromatyczny szeroki pas lub też gładki, niczym niezapełniony obszar wpływały dynamicznie na fakturowaną powierzchnię rozpościerającą się wokół nich. Piony grupowane były przy tym zwykle w górnych partiach płócien i tworzyły biegun harmonii, natomiast linie diagonalne, znajdujące się poniżej stanowiły dla nich przeciwwagę – biegun chaosu. Wydaje się, że każdy z tych odcinków posiadał przy tym własną ‘masę’ i dynamikę. Sąsiedztwo podobnych jednostek powodowało, że znajdująca się pod nimi powierzchnia wprawiana była w delikatną wibrację” (Andrzej Jarosz, Góry P – idealne wizje natury [w:] Andrzej Jarosz, Józef Hałas, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Wrocław 2007, s. 82).
Równie charakterystyczna w górach Hałasa jest barwa, która ulega zmianie na skutek połączenia z innym pigmentem. Przy wykorzystywaniu dwóch lub trzech kolorów artysta uzyskiwał efekt naprzemiennego zakrywania i odsłaniania. Na granicy warstw chromatycznych powstawał emocjonalny komunikat kryjący charakterystyczną dla jego twórczości sugestię, nastrój oraz metaforę. W „Górze p-h” można dostrzec celową rezygnację z ekspozycji gestu malarskiego oraz zróżnicowanie użytej tu konsystencji farby i jej reakcji na światło lub przestrzeń. Uzyskana w efekcie harmonijna całość została zrealizowana z pozorną lekkością, naturalnością i oczywistością, a także jest ona bliska pojęciu „kanonu”. W górach Hałas stworzył unikalne wizje natury w całej jej bliskości poziomu idei. Obrazy te powstały z wewnętrznego dojrzewania artysty oraz duchowego wzbogacania siebie i własnej sztuki. Doniosłe znaczenie cyklu Hałas podkreślał w swoich wypowiedziach kilkakrotnie, czyniąc obrazy z tej serii najistotniejszym rozdziałem jego twórczości: „Cóż to jest – powtarzam ten sam motyw w różnych wariantach kolorystycznych i stale niezadowolony – cóż to jest? Szukam takiej wersji tajemniczej, która będzie (…) niby taka sama, a będzie tą wersją, przy której mogę odpocząć. Jak trafienie modlitwą w łaskę” (Józef Hałas, Notatka z 26 XI 1982, [cyt. za:] Józef Hałas. Malarstwo [katalog wystawy], Warszawa 2005, s. 21).
Absolwent wrocławskiej PWSSP (obecnie ASP), gdzie kształcił się pod okiem Eugeniusza Gepperta. Dyplom obronił w roku 1954, a w latach 1957-60 pracował tam jako pedagog. Członek i współtwórca powstałej w 1956 roku Grupy X, w skład której wchodzili także: Małgorzata Grabowska, Krzesława Maliszewska i Alfons Mazurkiewicz. Od 1961 związany ze Szkołą Wrocławską. Pozostawał krótko pod wpływem twórczości Paula Klee i Tadeusza Makowskiego. Stopniowo dążył do coraz większego syntetyzowania kształtów ku sztuce abstrakcyjnej. Następnie zwrócił się w stronę geometrycznych pejzaży, inspirowanych często znajomymi krajobrazami Nowego Sącza i okolic.
Description:
"Mountain P-H", 1987
oil/canvas, 115.5 x 131 cm; signed, dated and described on the loom: 'Gora P-H Jozef Halas 1987', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na krośnie malarskim: 'Góra P-H Józef Hałas 1987'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Włochy
