13
Kajetan Sosnowski | "Tetraptyk", 1967-1977
Estymacja:
80,000 zł - 100,000 zł
Sprzedane
95,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Kajetan Sosnowski (1913 - 1987)
Wymiary
33 x 120 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 33 x 120 cm, sygnowany, datowany i opisany na krośnie malarskim: 'KAJETAN SOSNOWSKI "TETRAPTYK", MAKIETA 1967-1977',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
NAUKOWE DOŚWIADCZANIE KOLORU
Wraz z końcem lat 50. Kajetan Sosnowski odszedł od malarstwa metaforycznego i swoimi działaniami zwrócił się w kierunku abstrakcji. W powstałych wówczas cyklach bezprzedmiotowych „Obrazów białych” oraz klasycznych „Obrazach pustych” podejmował zagadnienie emanacji światła, a także wraz z kolejnymi seriami rozważał problemy z zakresu nauk ścisłych. Pełne odzwierciedlenie tych poszukiwań można odnaleźć w prezentowanym „Tetraptyku” należącym do serii „Poliptyków” znamiennej dla twórczości artysty w II połowie lat 60. Widoczne tu oryginalne podejście formalne artysty do materii malarskiej jest wynikiem dalszego zainteresowania światem „awizualnym” (jak określał sam artysta) oraz podejmowanych studiów nad zjawiskami barwnymi, przestrzennymi i świetlnymi. Malarstwo abstrakcyjne było dla Sosnowskiego obszarem porzucenia emocji i żywiołowej kolorystyki na rzecz ograniczenia i ascezy środków wyrazu, co najpełniej zauważył Julian Przyboś: „Czy możliwe, by nasz Sosnowski odkrył naprawdę nowe światło, to jest jego nową zjawę malarską? (…) Wydaje się, jakby Kajetan odwrócił efekt widzenia, jaki osiągnęli impresjoniści (…) zdaje się, że w ten sposób udało się Sosnowskiemu stworzyć nową odmianę malarstwa pozaabstrakcyjnego – a nie figuralnego (…) To, co maluje, światło, ujął malarsko w sposób niepraktykowany, bo i ujrzał je inaczej: jakby je zgarnął z oczu impresjonistów, skupił i tę rzeczywistość trudno uchwytną, wtopił we wnętrze obrazu, żeby przebijało przez farby. Tę rzeczywistość – powiadam – bo przecież promieniowanie świetlne jest rzeczywistością prawdziwszą niż rzeczy i ich wygląd. Dlatego to sądzę, że Kajetan Sosnowski przekroczył granicę malarstwa abstrakcyjnego” (Julian Przyboś, [cyt. za:] Barbara Kowalska, Polska awangarda malarska 1945-1980. Szanse i mity, Warszawa 1988, s. 189-190). Julianowi Przybosiowi wtórował Arnold Słucki, dostrzegając u artysty zainteresowania „metafizyką światła”.
Sosnowski zafascynowany zjawiskami fizycznymi i chemicznymi postrzegał świat jako stan energetyczny, którego częścią składową jest malarstwo o odpowiednim doborze światła i barw. Jego kolorystyczną drogę otworzyła biel, która w jego pierwszych obrazach była podstawą i odcieniem „najmniej działającym”. Światło, stanowiące drugą obsesję artysty, wytyczyło ścieżkę artysty wraz z uczynieniem go czujnym obserwatorem świata sztuki. W nowatorskiej serii „Poliptyków” artysta najpełniej odnajdywał prawdę o kolorze opartą na naukowym doświadczeniu. W twórczy sposób odnosił się tu do teorii Maxa Plancka, bazującej na kwantowej strukturze promieniowania w widmie „ciała doskonale czarnego”. Poszczególne barwy Sosnowski utożsamiał z wartościami kwantowymi energii, gdzie ciepła kolorystyka miała mniej kwantów energii niż odcienie postrzegane jako zimne: „W tym celu uczyłem się na nowo widzieć kolory — pokonując naturalne odruchy: zielone intensywniej niż czerwone, czerwone jako mniejszą wartość energetyczną, czarne jako puste. I w ‘Poliptykach’ czerwienie czy oranże stały się jakby ołtarzem dla koloru niebieskiego – posiadającego najwięcej kwantów energii” (Kajetan Sosnowski w rozmowie ze Zbigniewem Taranienko, [w:] Zbigniew Taranienko, Sztuka świata awizualnego, „Sztuka”, 1979, nr 5, s. 22). Prezentowany „Tetraptyk” jest zbudowany z czterech prostokątnych płaszczyzn koloru, zestawionych ze sobą pod kątem. W efekcie artysta uzyskał tu wrażenie zbliżone do powidoku. Ukazane tu barwy wręcz wibrują swoją niezwykłą czystością i świetlistością. Agresywnie atakują zmysły i jednocześnie hipnotycznie przyciągają wzrok odbiorcy.
Studia odbył w warszawskiej ASP w pracowni Tadeusza Pruszkowskiego i Wojciecha Jastrzębowskiego w latach 1934-39. Zainteresowanie rozwojem nauk ścisłych (światem “awizualnym” – jak mówił sam artysta), studia nad zjawiskami barwnymi, przestrzennymi i świetlnymi zaowocowały pracami łączonymi przeważnie w serie. W roku 1969 artysta otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida.
Description:
"Tetraptich", 1967-1977
oil/canvas, 33 x 120 cm; signed, dated and described on the loom: 'KAJETAN SOSNOWSKI "TETRAPTYK", MAKIETA 1967-1977', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
NAUKOWE DOŚWIADCZANIE KOLORU
Wraz z końcem lat 50. Kajetan Sosnowski odszedł od malarstwa metaforycznego i swoimi działaniami zwrócił się w kierunku abstrakcji. W powstałych wówczas cyklach bezprzedmiotowych „Obrazów białych” oraz klasycznych „Obrazach pustych” podejmował zagadnienie emanacji światła, a także wraz z kolejnymi seriami rozważał problemy z zakresu nauk ścisłych. Pełne odzwierciedlenie tych poszukiwań można odnaleźć w prezentowanym „Tetraptyku” należącym do serii „Poliptyków” znamiennej dla twórczości artysty w II połowie lat 60. Widoczne tu oryginalne podejście formalne artysty do materii malarskiej jest wynikiem dalszego zainteresowania światem „awizualnym” (jak określał sam artysta) oraz podejmowanych studiów nad zjawiskami barwnymi, przestrzennymi i świetlnymi. Malarstwo abstrakcyjne było dla Sosnowskiego obszarem porzucenia emocji i żywiołowej kolorystyki na rzecz ograniczenia i ascezy środków wyrazu, co najpełniej zauważył Julian Przyboś: „Czy możliwe, by nasz Sosnowski odkrył naprawdę nowe światło, to jest jego nową zjawę malarską? (…) Wydaje się, jakby Kajetan odwrócił efekt widzenia, jaki osiągnęli impresjoniści (…) zdaje się, że w ten sposób udało się Sosnowskiemu stworzyć nową odmianę malarstwa pozaabstrakcyjnego – a nie figuralnego (…) To, co maluje, światło, ujął malarsko w sposób niepraktykowany, bo i ujrzał je inaczej: jakby je zgarnął z oczu impresjonistów, skupił i tę rzeczywistość trudno uchwytną, wtopił we wnętrze obrazu, żeby przebijało przez farby. Tę rzeczywistość – powiadam – bo przecież promieniowanie świetlne jest rzeczywistością prawdziwszą niż rzeczy i ich wygląd. Dlatego to sądzę, że Kajetan Sosnowski przekroczył granicę malarstwa abstrakcyjnego” (Julian Przyboś, [cyt. za:] Barbara Kowalska, Polska awangarda malarska 1945-1980. Szanse i mity, Warszawa 1988, s. 189-190). Julianowi Przybosiowi wtórował Arnold Słucki, dostrzegając u artysty zainteresowania „metafizyką światła”.
Sosnowski zafascynowany zjawiskami fizycznymi i chemicznymi postrzegał świat jako stan energetyczny, którego częścią składową jest malarstwo o odpowiednim doborze światła i barw. Jego kolorystyczną drogę otworzyła biel, która w jego pierwszych obrazach była podstawą i odcieniem „najmniej działającym”. Światło, stanowiące drugą obsesję artysty, wytyczyło ścieżkę artysty wraz z uczynieniem go czujnym obserwatorem świata sztuki. W nowatorskiej serii „Poliptyków” artysta najpełniej odnajdywał prawdę o kolorze opartą na naukowym doświadczeniu. W twórczy sposób odnosił się tu do teorii Maxa Plancka, bazującej na kwantowej strukturze promieniowania w widmie „ciała doskonale czarnego”. Poszczególne barwy Sosnowski utożsamiał z wartościami kwantowymi energii, gdzie ciepła kolorystyka miała mniej kwantów energii niż odcienie postrzegane jako zimne: „W tym celu uczyłem się na nowo widzieć kolory — pokonując naturalne odruchy: zielone intensywniej niż czerwone, czerwone jako mniejszą wartość energetyczną, czarne jako puste. I w ‘Poliptykach’ czerwienie czy oranże stały się jakby ołtarzem dla koloru niebieskiego – posiadającego najwięcej kwantów energii” (Kajetan Sosnowski w rozmowie ze Zbigniewem Taranienko, [w:] Zbigniew Taranienko, Sztuka świata awizualnego, „Sztuka”, 1979, nr 5, s. 22). Prezentowany „Tetraptyk” jest zbudowany z czterech prostokątnych płaszczyzn koloru, zestawionych ze sobą pod kątem. W efekcie artysta uzyskał tu wrażenie zbliżone do powidoku. Ukazane tu barwy wręcz wibrują swoją niezwykłą czystością i świetlistością. Agresywnie atakują zmysły i jednocześnie hipnotycznie przyciągają wzrok odbiorcy.
Studia odbył w warszawskiej ASP w pracowni Tadeusza Pruszkowskiego i Wojciecha Jastrzębowskiego w latach 1934-39. Zainteresowanie rozwojem nauk ścisłych (światem “awizualnym” – jak mówił sam artysta), studia nad zjawiskami barwnymi, przestrzennymi i świetlnymi zaowocowały pracami łączonymi przeważnie w serie. W roku 1969 artysta otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida.
Description:
"Tetraptich", 1967-1977
oil/canvas, 33 x 120 cm; signed, dated and described on the loom: 'KAJETAN SOSNOWSKI "TETRAPTYK", MAKIETA 1967-1977', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na krośnie malarskim: 'KAJETAN SOSNOWSKI "TETRAPTYK", MAKIETA 1967-1977'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Europa
