Powrót do DESA.PL
18 of Liczba obiektów: 68
18
Zygmunt Józef Menkes | Autoportret jako marynarz, 1925
Estymacja:
250,000 zł - 350,000 zł
Sprzedane
210,000 zł
Aukcja na żywo
École de Paris
Wymiary
73 x 60 cm
Opis
olej/płótno, 73 x 60 cm, sygnowany i datowany l.d.: 'Menkes 1925', na krośnie malarskim nalepki aukcyjne

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


Menkes
Paryskie lata



„Malować znaczy spowiadać się, demaskować siebie, obnażać swoje najskrytsze ja. Malowanie podobne jest do fizycznego bólu – to tak jakby się było kłutym igłami. A ból można jedynie uśmierzyć… kolorem, który się udał”.

Zygmunt Menkes



Biografia Menkesa zabiera w sobie romantyczny pierwiastek rodem z życiorysów czołowych przedstawicieli paryskiej bohemy. Artysta miał przyjechać do Paryża w 1923 roku pozbawiony środków do życia. Mimo przeciwności losu, klimat Paryża okazał się dlań bardzo inspirujący. „Wdychałem pełną piersią tę cudowną atmosferę, czułem silną wibrację życia sztuki. Widziałem malarzy wychodzących ze swych pracowni, widziałem sklepy z farbami i marzyłem o jakimś kącie, gdzie i ja mógłbym zabrać się do malowania. Ale jak to zrobić? Nigdy nie potrafiłbym powiedzieć, jak przeżyłem ten ciężki okres” (cyt. za: Władysława Jaworska, Zygmunt Menkes. Malarz École de Paris, „Biuletyn Historii Sztuki” 1996, nr 1-2, s. 18).

Początkowo artysta zamieszkał w Hôtel Médical, gdzie pracowali także Marc Chagall i Eugeniusz Zak, którzy stali się jego ważnymi artystycznymi kontaktami. Twórczość Menkesa szybko zyskała swoich pierwszych promotorów. Należeli do nich marszand Jan Śliwiński (twórca galerii „Sacre du printemps”), krytyk André Salmon i kolekcjoner Niko Mazaraki. Paryską publiczność, na co zwracała uwagę Władysława Jaworska, urzekła silna ekspresja jego obrazów, intuicyjność artystycznych wyborów oraz brak rygorystycznie stosowanej malarskiej doktryny. Menkesowa wersja ekspresjonizmu wyrażała się w swobodnej pracy pędzla i nasyconym kolorycie, ale również umiejętności przelania w obrazy własnych doświadczeń życiowych.

Szczególną grupę na tym tle stanowią wczesne autoportrety Menkesa. Przedstawia się w nich w specyficznych rolach, tworząc wokół swojej postaci romantyczną aurę. Raz pozuje z akordeonem, raz jako gracz w karty w hotelowym kasynie, raz jako czuły małżonek w ciemnym, zacisznym wnętrzu. Artysta eksperymentuje w nich, zmieniając własną fizjonomię, przez co tworzy z własnej figury symbol ogólnych uczuć czy myśli. „Autoportret jako rybak” łączy się, ze względu barwę, formę i klimat z bretońskimi pracami Eugeniusza Zaka oraz jego wczesnymi idyllami. W twórczości Menkesa nie pojawia się w ogóle wątek bretoński. Dzieło jest zatem rodzajem uczuciowej wizji na temat „idyllicznego” życia blisko morza.

Po przyjeździe do Francji artysta, ze względu na niższe koszty życia, przeniósł się do Sanary-sur-Mer. Tam, na Lazurowym Wybrzeżu, powstały liryczne w charakterze prace (m.in. „Para” czy „Autoportret z akordeonem”). Artysta przedstawił się na tle muru przekrytego siecią rybacką. W tyle majaczy szmaragdowa tafla oceanu, na której unosi się swobodnie wykreślona łódź. Całość posiada nieco odrealniony charakter, szerokie plamy barwne brązu, żółcieni, czerwieni czy zieleni dookreślane są charakterystycznymi dla Menkesa subtelnymi, jakby drgającymi kreskami. Tę kompozycję, z niewielkimi zmianami, artysta powtórzył w wersji gwaszowej (ok. 1924, kolekcja prywatna).
Studiował w Szkole Przemysłowej we Lwowie, następnie w krakowskiej ASP. Uczył się także w pracowni Alexandra Archipenki w Berlinie. W 1923 wyjechał do Paryża, gdzie wszedł w krąg malarzy Ecole de Paris. Wystawiał na paryskich Salonach: Jesiennym, Niezależnych, Tuileries. Związany był z życiem artystycznym w Polsce. Należał do ugrupowania Nowa Generacja, był członkiem Zrzeszenia Artystów Plastyków Zwornik. Malował pejzaże, kompozycje figuralne, akty, portrety, martwe natury, sceny z życia Żydów. Poza malarstwem olejnym, tworzył również gwasze, akwarele i rysunki.

Description:
Selfportrait as a sailor, 1925
oil/canvas, 73 x 60 cm; signed and dated lower left: 'Menkes 925', on the stretcher auction labels,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany i datowany l.d.: 'Menkes 1925'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Izrael; dom aukcyjny Tiroche, Herzliya, styczeń 2019; kolekcja prywatna, Francja; kolekcja prywatna, Polska