62 x 36 cm

pastel/papier, 62 x 36 cm, sygnowany i opisany l.d.: 'Witkacy | (T.Pywo) + Alghorin' oraz opisany p.d.: 'p.p.c 31//VII | NP | Nπ',

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.


Firma Portretowa Stanisława Ignacego Witkiewicza powstała nie tylko z powodu rozterek artysty wynikających z niemożności osiągnięcia „Czystej Formy” w malarstwie, ale również z potrzeb finansowych artysty. Cennik był uzależniony od skodyfikowanych w Regulaminie Firmy typów portretów. Wariantem „bezcennym”, przeznaczonym dla osób ze środowiska Witkacego, był typ C, tworzony pod wpływem narkotyków czy alkoholu. Mimo że wykonanie podobizny było darmowe, Witkacy ponoć chętnie sporządzał portrety swoich przyjaciół, i to niekoniecznie podczas sławnych narkotycznych seansów. Do tego zbioru wyjątkowych dzieł należy prezentowana w katalogu podobizna Kazimierza Czachowskiego. Model Witkacego był krytykiem literackim związanym m.in. z „Wiadomościami Literackimi”, „Czasem” czy „Gazetą Literacką”. „Witkiewicza poznał Czachowskiego prawdopodobnie w roku 1931 w Zakopanem. Jedenastego lutego tegoż roku Witkacy namalował jego pierwszy portret. Wkrótce potem Czachowski zbliżył się do osób, które tworzyły krąg najbliższych przyjaciół Witkiewicza. Byli to m.in. Stefan Szaman i Jerzy Eugeniusz Płomieński. W czasie pobytów Witkacego w Krakowie spotykali się u Szumana na wieczorach dyskusyjnych, czytając i omawiając własne teksty. Latem przeważnie przyjeżdżali do Zakopanego i spędzali większość czasu w towarzystwie Witkiewicza. W latach 1937-1938 współorganizowali i uczestniczyli jako prelegenci w Wakacyjnych Kursach Naukowo-Literackich w Zakopanem” (Janusz Degler, Witkacego portret wielokrotny, Warszawa 2014, s. 364). Portretowany Czachowski był jednym z nielicznych krytyków literackich doby XX-lecia międzywojennego, który doceniał wartość i nową jakość pism Witkacego. Trzeba pamiętać, że Czachowski był entuzjastą literatury realistycznej, który potrafił dostrzec potencjał awangardowego artysty. Problematyce pism literackich Witkacego poświęcił cały rozdział w swoim opus magnum, czyli „Obrazie współczesnej literatury polskiej 1884-1933”, uważając go za „największą indywidualność awangardową” swoich czasów.
Zachował się list do żony autorstwa Witkacego, gdzie artysta odnotował wykonanie prezentowanego w katalogu, a pierwszego portretu Czachowskiego w historii przyjaźni artystów. Portret został stworzony „à la fourchette”, podczas dyskusji nad pismami Tuwima w Zakopanem. Wąski kadr twarzy literata artysta ożywił poprzez rozedrgane, białe bliki kładzione na całości twarzy krytyka, utrzymanej w szafirowych tonach. Ciekawa jest również sygnatura, opatrzona nieskodyfikowanym w regulaminie typem „Pywo”. Jednak skojarzenie ze złocistym alkoholem wyklucza zapis przy dacie wskazującej na abstynencję Witkacego przy malowaniu portretu. Interesujący jest również zapis pod sygnaturą „Alghorin”, co sugeruje podczas malowania portretu zażycie kropli do nosa przez Witkacego, który chronicznie cierpiał na choroby zatok. Jednak nietuzinkowy „T.Pywo” może być łączony z jedyną wizytą ekscentrycznego artysty w krakowskim mieszkaniu krytyka, które wspomina córka literata: „Witkacy w październiku 1936 roku złożył nam wizytę na Salwatore. Rzadko u kogo bywał – Matka pragnęła, aby się u nas ‘przyjął’. Toteż z wielkim zaangażowaniem przygotowywała się na przyjęcie gościa. Witkacy zadzwonił, służąca otworzyła drzwi, po czym z hałasem je zatrzasnęła i wpadła do pokoju. Otóż Witkacy, gdy drzwi się uchyliły, zaczął gwałtownie szczekać, co ją tak przeraziło. Ojciec wyszedł i zaprosił artystę. Okazało się, że umie on świetnie naśladować różne zwierzęta, co za chwilę zademonstrował na dalszych przykładach. To jego zachowanie było w takiej sprzeczności z namaszczeniem przygotowań Matki, że atmosfera natychmiast się rozładowała. Matka bardzo chciała, aby Witkacy namalował mój portret, ale rodzice sami nigdy by się z tym do niego nie zwrócili, tym bardziej – iż wiedzieli, że na ogół nie lubił malować dzieci. (…) Mimo starań Matki Witkacy nie przyjął się u nas. Była to jedyna jego wizyta, po której w moim pamiętniku pozostał następujący autograf:
„Nam pić nie zakazano, wstąpiłem
na piwo…”

(z wiersza „Małe piwo”)
S.I. Witkiewicz
(Zofia Czachowska, Pamiętnik „Magazyn Kulturalny” 1797, nr 3, s. 43-44).

Jego ojcem był znany krytyk, malarz i pisarz, twórca tzw. "stylu zakopiańskiego" w architekturze Stanisław Witkiewicz. W latach 1905-10 studiował niesystematycznie w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Józefa Mehoffera oraz u Władysława Ślewińskiego w Poroninie. Podróżował do Włoch, Francji i Niemiec. W roku 1914 uczestniczył w etnograficznej ekspedycji Bronisława Malinowskiego do Australii, skąd na wiadomość o wybuchu I wojny światowej wrócił do Europy. Wczesna twórczość malarska pozostawała pod znakiem Młodej Polski i wpływem P. Gauguina i Wł. Ślewińskiego. Później doszedł do swoistego ekspresjonizmu. Z czasem w wyniku teoretycznych przemyśleń na temat formy zrezygnował z twórczości malarskiej. Założył jednoosobową "Firmę Portretową" i ograniczył się do zarobkowego wykonywania pastelowych portretów, tworzonych niejednokrotnie pod wypływem używek pozwalających na eksperymentowanie z formą. Stanisław Ignacy Witkiewicz napisał 4 powieści, ponad 40 dramatów, liczne artykuły i eseje dotyczące malarstwa, literatury, teatru i filozofii. W okresie dwudziestolecia międzywojennego mieszkał głównie w Zakopanem. Po wybuchu II wojny światowej uciekł przed Niemcami na kresy wschodnie, gdzie we wsi Jeziory na Polesiu 18 września 1939 roku popełnił samobójstwo.

pastel/papier

sygnowany i opisany l.d.: 'Witkacy | (T.Pywo) + Alghorin' oraz opisany p.d.: 'p.p.c 31//VII | NP | Nπ'