80 x 60 cm

olej/płótno, 80 x 60 cm, sygnowany i datowany na odwrociu: 'JERZY Nowosielski 1965',

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


TAJEMNICA GEOMETRII

Jerzy Nowosielski, związany z krakowską awangardą, uczestniczył w wystąpieniach Grupy Młodych Plastyków (powstałej w 1946), później reaktywując z Tadeuszem Kantorem Grupę Krakowską (1955). To właśnie wtedy stworzył pierwsze kompozycje abstrakcyjne złożone z figur geometrycznych. Powierzchnia obrazu była dla niego aktualnym polem do przekazywania sposobu widzenia świata i obszarem metafizycznym. Pojęcie owego „pola” wywodzi się z terminologii twórców ikon i oznacza pas na krawędzi ikony pełniący funkcję wizualnej ramy. W przypadku dzieł Nowosielskiego zabieg ten urozmaica wizualnie przedstawienie i wskazuje na jego wizualną łączność ze światem ikon prawosławnych. W późniejszych pracach filozoficznych Nowosielski wręcz zachęcał do przyjęcia wyższej, teologicznej perspektywy sztuki, aby zrozumieć sens ujęcia zbliżającego malarstwo abstrakcyjne do ikony. Historycy sztuki i religioznawcy przypisują jednak okres malarstwa abstrakcyjnego Nowosielskiego do czasu, w którym zwątpił w istnienie Boga. Czas ten przypada w szczególności na lata 1943-54, kiedy to artysta doświadczył obrazu likwidacji żydowskiego getta we Lwowie. Mimo to Nowosielski nie rozstawał się z cerkwią i monastycyzmem. Systematycznie oglądał ikony w lwowskim Muzeum i był nowicjuszem Ławry św. Jana Chrzciciela pod Lwowem. Doświadczenie ikony formowało nową drogę malarstwa artysty. Była ona dla Nowosielskiego źródłem metafizycznego objawienia właściwego malarstwu abstrakcyjnemu. Odejście od figuracji było doświadczeniem dyscyplinującym i oczyszczającym jego warsztat malarski.

Prezentowana „Kompozycja abstrakcyjna” powstała w okresie kiedy Nowosielski zaczął uprawiać malarstwo religijne silnie inspirowane sztuką obrządku wschodniego. Obraz w zakresie formalnym wpisuje się w stosowaną wówczas przez artystę stylizację nawiązującą do malarstwa ikonowego, z redukcją przestrzeni, linearnością form i płasko kładzioną, niemal pozbawioną modelunku plamą barwną o zawężonej skali kolorystycznej. Uzyskane rezultaty stosowania ortodoksyjnych form na płaszczyźnie dzieła sam Nowosielski utożsamiał z odkrywaniem aktualnej sztuki nowoczesnej. Początkowe kompozycje abstrakcyjne artysty były bliskie poetyce dzieł Mondriana. „Malarskość” ustępuje tu miejsca wyeksponowanej „rysunkowości” widocznej w spłaszczonej przestrzeni, odświeżonej i rozjaśnionej tonacji barwnej oraz umowności. „Kompozycja abstrakcyjna” jest utrzymana w charakterystycznej dla artysty palecie ciepłych barw – w różnych odcieniach brązu, czerwieni, rozpoznawalnych jako geometryczne, czworokątne pola, które przełamuje i rozdziela pas błękitu. Kompozycja obrazu została zbudowana na bazie tzw. nowosielskiej prostej (pojęcie przypisywane przyjacielowi malarza – Jerzemu Tchórzewskiemu). Ową tajemniczą linię artysta wywodzi z działań z końca lat 40., kiedy to postanowił wydobywać w swoich rysunkach linię jedynie za pomocą linijki, poddając je analizie czysto intelektualnej. Kompozycja nakładających się planów przybliża obraz do ikon operujących podobnym zestawieniem. Niektóre niezrealizowane projekty sakralne Nowosielskiego notują próby wprowadzenia abstrakcyjnych kwadratów do konkretnych scen ikonografii chrześcijańskiej. Swoją genezę formy te mogą czerpać m.in. z kartuszy inskrypcyjnych na świętych wizerunkach.

Abstrakcyjne przedstawienia można odnieść do malarskich pejzaży, w których Nowosielski stosuje perspektywę tworzącą z kompozycji obrazu prostą, kolorową mapę. To wszystko czyni jego twórczość nowoczesną i modernistyczną, poruszającą problemy czysto malarskie oraz graficzne: kompozycję, kolor, kształt. Abstrakcje Nowosielskiego są jednymi z najbardziej poszukiwanych prac artysty. Wymykają się standardowym kluczom interpretacyjnym, skrywają w sobie tajemnicę i noszą miano „natchnionej geometrii”. Jednocześnie abstrakcje odsłaniają subtelną i poetycką stronę artysty, który w pozornie lekką i atrakcyjną wizualną formę wpisuje metafizyczne treści.
W 1940 roku rozpoczął studia w krakowskiej Kunstgewerbeschule. Od 1944 roku członek Polskiej Akademii Umiejętności. Członek Grupy Młodych Plastyków i Grupy Krakowskiej. W latach 1976-92 był profesorem ASP w Krakowie. Malarz, rysownik, scenograf, twórca kompozycji figuralnych, martwych natur, aktów, pejzaży i obrazów sakralnych, w których łączył elementy nowoczesne z wpływami sztuki bizantyjskiej. Jego niepowtarzalny styl charakteryzuje się stosowaniem płaskiego układu barwnych plam obwiedzionych czystą linią konturu i syntetyzującym widzeniem codzienności. Jest autorem licznych polichromii w kościołach (m. in. w kościoła św. Ducha w Nowych Tychach, kościoła w Wesołej k. Warszawy, cerkwi w Lourdes we Francji) oraz ikonostasów (m. in. w cerkwi Zaśnięcia Matki Bożej w Krakowie). Prace artysty znajdują się w licznych zbiorach muzealnych w Polsce i w kolekcjach prywatnych (USA, Kanada, Francja, Niemcy). W 1993 roku został laureatem Nagrody Wielkiej Fundacji Kultury za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury.

Description:
Abstract composition, 1965
oil/canvas, 80 x 60 cm; signed and dated on the reverse: 'JERZY Nowosielski 1965', ,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

olej/płótno

sygnowany i datowany na odwrociu: 'JERZY Nowosielski 1965'