11
Henryk Stażewski | Relief nr 112, 1976
Estymacja:
180,000 zł - 250,000 zł
Sprzedane
180,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Henryk Stażewski (1894 - 1988)
Wymiary
38,5 x 39,5 cm
Kategoria
Opis
akryl, relief/płyta, 38,5 x 39,5 cm, sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'nr 112 | H. Stażewski | 1976', na odwrociu naklejka z Galerii Foksal z opisem pracy
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
EKSPLORACJA FORMY I PRZESTRZENI W SZTUCE ABSTRAKCYJNEJ
Henryk Stażewski w swojej twórczości eksplorował różne formy wyrazu, a jednym z jego najbardziej fascynujących eksperymentów były reliefy, które rozpoczął konstruować w późnym okresie swojej kariery artystycznej, po osiągnięciu sześćdziesiątego roku życia. Stażewski był już wtedy uważany za nestora polskiej awangardy artystycznej, lecz odkrycie nowej formuły nakierowało go na zupełnie nowe tory, wypierając tradycyjne media malarskie z jego praktyki artystycznej. Podobnie jak wielu innych artystów, których twórczość można określić mianem abstrakcji geometrycznej, Henryk Stażewski podzielał przekonanie, że sztuka, podobnie jak nauka, powinna eksplorować fundamentalne zasady, które kształtują rzeczywistość, a zwłaszcza nasze doświadczenie jej. W odróżnieniu od tradycyjnego malarstwa, które skupia się na tym, jak rzeczy wyglądają w rzeczywistości, konstruktywiści badają to, co je definiuje, czyli istotę rzeczy i zjawisk. Geometria abstrakcyjna była dla nich wyrazem ducha epoki, w której rewolucja przemysłowa, rozwój miast i masowe przemieszczanie się ludności wiejskiej skłoniły ludzi do kontaktu z geometrycznymi kształtami nowoczesnych aglomeracji miejskich. Artysta, wciągając w to miejskie doświadczenie, stawał się wyrazicielem fundamentalnych i obiektywnych zasad funkcjonowania otaczającego go świata.
Przez długi czas Stażewski tworzył w duchu teorii unizmu sformułowanej przez Władysława Strzemińskiego. Zgodnie z tą teorią na płaszczyźnie obrazu nie powinno się tworzyć żadnych efektów perspektywicznych czy światłocieniowych, które zanegowałyby płaskość obrazu. Dlatego też Stażewski skoncentrował się na analizie relacji przestrzennych figur zawartych w geometrycznej strukturze dzieła. Inspirację czerpał także z neoplastycyzmu holenderskiej grupy De Stijl, co widoczne było w jego stosowaniu siatki pionów i poziomów oraz ograniczeniu palety barw do trzech podstawowych (czerwonej, żółtej i niebieskiej) oraz trzech „niekolorów” (czarnego, białego i szarego). W latach powojennych, w reakcji na dominującą wówczas estetykę socrealizmu, Stażewski eksperymentował z figuratywnymi przedstawieniami nawiązującymi do kubizmu. Powstały wtedy liczne portrety, martwe natury i pejzaże. Po odwilży Stażewski powrócił do swoich badań nad geometrią, rozwijając je o nowy aspekt. Zamiast ograniczać się do płaskiej powierzchni obrazu, eksperymentował z elementami geometrycznymi wykonanymi z materiałów takich jak tektura, płyta pilśniowa i drewniane klocki, które wychodziły poza płaszczyznę. Wierzył, że relacje przestrzenne najlepiej można wyrazić poprzez wprowadzenie elementu ruchu do swoich dzieł. W kolejnych reliefach Stażewski stopniowo zwiększał wrażenie trójwymiarowości, jednocześnie ograniczając elementy kompozycyjne. Reliefy były konstruowane z kilku identycznych figur, na przykład prostokątów o charakterystycznym, beczułkowatym kształcie. Często było utrzymane w jednolitym kolorze, co powodowało, że żaden z elementów dzieła nie przeważał nad innymi, a wszystkie razem tworzyły unikalny układ, który wydawał się w ciągłym ruchu. Jednocześnie Stażewski tworzył kompozycje przestrzenne, takie jak dwustronne reliefy, które dawały widzom możliwość obchodzenia ich z każdej strony, co zwiększało liczbę różnych kompozycyjnych konfiguracji dzieła. W 1970, podczas sympozjum Wrocław ’70, na którym omawiano m.in. koncepcję sztuki niemożliwej przedstawioną przez Tadeusza Kantora, Stażewski zaprezentował kompozycję świetlną, w której ogromna wiązka czystych kolorów ukazywała się jako promienie światła na niebie.
Henryk Stażewski to legenda sztuki awangardowej w Polsce. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-20. W początkach kariery malował martwe natury. Przejściowo wystawiał z ugrupowaniem "Formiści" (1922). Wziął też udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie w 1923 roku. O tego czasu tworzył pod wpływem konstruktywizmu. Obok kompozycji malarskich zajmował się grafiką książkową, projektował wnętrza, sprzęty, a także scenografie - były to w większości prace teoretyczne i studyjne. Polskie i międzynarodowe ugrupowania awangardy, z którymi wystawiał i współpracował jako publicysta, to kolejno: "Blok" (1924-26), "Praesens" (1926-30), "Cercle et Carré" (1929-31), "Abstraction-Création" (1931-39), "a.r." (1932-39). Należał też do Koła Artystów Grafików Reklamowych (1933-39). W 1930 roku był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla muzeum łódzkiego (obecnie w Muzeum Sztuki w Łodzi). Po II wojnie mieszkał i działał w Warszawie. W latach 40. i 50. podejmował próby dostosowania się do postulatów sztuki figuratywnej. Z tego okresu pochodzą rysunkowe i malarskie kompozycje o tematyce pracy, budowy, a także projekty monumentalne. Po 1956 roku, uznawany powszechnie za patrona polskiej awangardy, uprawiał już wyłącznie abstrakcję o konstruktywistycznym rodowodzie. Tworzył cykle prac będących studiami płaszczyzn, linii, kolorów w różnych układach względem siebie. Przy pozorach chłodnej perfekcji umiał nasycić je emocją bezpośredniego dotknięcia, śladu ręki. Obok malarstwa i form pochodnych, jak kolaże, reliefy, multiple, tworzył formy przestrzenne i grafikę (autoryzował serigraficzne repliki swoich prac).
Description:
Relief no. 112, 1976
acrylic, relief/board, 38.5 x 39.5 cm; signed, dated and described on the reverse: 'nr 112 | H. Stazewski | 1976 r.', on the reverse there is a sticker from Foksal Gallery with a desciption of the artwork,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
EKSPLORACJA FORMY I PRZESTRZENI W SZTUCE ABSTRAKCYJNEJ
Henryk Stażewski w swojej twórczości eksplorował różne formy wyrazu, a jednym z jego najbardziej fascynujących eksperymentów były reliefy, które rozpoczął konstruować w późnym okresie swojej kariery artystycznej, po osiągnięciu sześćdziesiątego roku życia. Stażewski był już wtedy uważany za nestora polskiej awangardy artystycznej, lecz odkrycie nowej formuły nakierowało go na zupełnie nowe tory, wypierając tradycyjne media malarskie z jego praktyki artystycznej. Podobnie jak wielu innych artystów, których twórczość można określić mianem abstrakcji geometrycznej, Henryk Stażewski podzielał przekonanie, że sztuka, podobnie jak nauka, powinna eksplorować fundamentalne zasady, które kształtują rzeczywistość, a zwłaszcza nasze doświadczenie jej. W odróżnieniu od tradycyjnego malarstwa, które skupia się na tym, jak rzeczy wyglądają w rzeczywistości, konstruktywiści badają to, co je definiuje, czyli istotę rzeczy i zjawisk. Geometria abstrakcyjna była dla nich wyrazem ducha epoki, w której rewolucja przemysłowa, rozwój miast i masowe przemieszczanie się ludności wiejskiej skłoniły ludzi do kontaktu z geometrycznymi kształtami nowoczesnych aglomeracji miejskich. Artysta, wciągając w to miejskie doświadczenie, stawał się wyrazicielem fundamentalnych i obiektywnych zasad funkcjonowania otaczającego go świata.
Przez długi czas Stażewski tworzył w duchu teorii unizmu sformułowanej przez Władysława Strzemińskiego. Zgodnie z tą teorią na płaszczyźnie obrazu nie powinno się tworzyć żadnych efektów perspektywicznych czy światłocieniowych, które zanegowałyby płaskość obrazu. Dlatego też Stażewski skoncentrował się na analizie relacji przestrzennych figur zawartych w geometrycznej strukturze dzieła. Inspirację czerpał także z neoplastycyzmu holenderskiej grupy De Stijl, co widoczne było w jego stosowaniu siatki pionów i poziomów oraz ograniczeniu palety barw do trzech podstawowych (czerwonej, żółtej i niebieskiej) oraz trzech „niekolorów” (czarnego, białego i szarego). W latach powojennych, w reakcji na dominującą wówczas estetykę socrealizmu, Stażewski eksperymentował z figuratywnymi przedstawieniami nawiązującymi do kubizmu. Powstały wtedy liczne portrety, martwe natury i pejzaże. Po odwilży Stażewski powrócił do swoich badań nad geometrią, rozwijając je o nowy aspekt. Zamiast ograniczać się do płaskiej powierzchni obrazu, eksperymentował z elementami geometrycznymi wykonanymi z materiałów takich jak tektura, płyta pilśniowa i drewniane klocki, które wychodziły poza płaszczyznę. Wierzył, że relacje przestrzenne najlepiej można wyrazić poprzez wprowadzenie elementu ruchu do swoich dzieł. W kolejnych reliefach Stażewski stopniowo zwiększał wrażenie trójwymiarowości, jednocześnie ograniczając elementy kompozycyjne. Reliefy były konstruowane z kilku identycznych figur, na przykład prostokątów o charakterystycznym, beczułkowatym kształcie. Często było utrzymane w jednolitym kolorze, co powodowało, że żaden z elementów dzieła nie przeważał nad innymi, a wszystkie razem tworzyły unikalny układ, który wydawał się w ciągłym ruchu. Jednocześnie Stażewski tworzył kompozycje przestrzenne, takie jak dwustronne reliefy, które dawały widzom możliwość obchodzenia ich z każdej strony, co zwiększało liczbę różnych kompozycyjnych konfiguracji dzieła. W 1970, podczas sympozjum Wrocław ’70, na którym omawiano m.in. koncepcję sztuki niemożliwej przedstawioną przez Tadeusza Kantora, Stażewski zaprezentował kompozycję świetlną, w której ogromna wiązka czystych kolorów ukazywała się jako promienie światła na niebie.
Henryk Stażewski to legenda sztuki awangardowej w Polsce. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-20. W początkach kariery malował martwe natury. Przejściowo wystawiał z ugrupowaniem "Formiści" (1922). Wziął też udział w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie w 1923 roku. O tego czasu tworzył pod wpływem konstruktywizmu. Obok kompozycji malarskich zajmował się grafiką książkową, projektował wnętrza, sprzęty, a także scenografie - były to w większości prace teoretyczne i studyjne. Polskie i międzynarodowe ugrupowania awangardy, z którymi wystawiał i współpracował jako publicysta, to kolejno: "Blok" (1924-26), "Praesens" (1926-30), "Cercle et Carré" (1929-31), "Abstraction-Création" (1931-39), "a.r." (1932-39). Należał też do Koła Artystów Grafików Reklamowych (1933-39). W 1930 roku był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla muzeum łódzkiego (obecnie w Muzeum Sztuki w Łodzi). Po II wojnie mieszkał i działał w Warszawie. W latach 40. i 50. podejmował próby dostosowania się do postulatów sztuki figuratywnej. Z tego okresu pochodzą rysunkowe i malarskie kompozycje o tematyce pracy, budowy, a także projekty monumentalne. Po 1956 roku, uznawany powszechnie za patrona polskiej awangardy, uprawiał już wyłącznie abstrakcję o konstruktywistycznym rodowodzie. Tworzył cykle prac będących studiami płaszczyzn, linii, kolorów w różnych układach względem siebie. Przy pozorach chłodnej perfekcji umiał nasycić je emocją bezpośredniego dotknięcia, śladu ręki. Obok malarstwa i form pochodnych, jak kolaże, reliefy, multiple, tworzył formy przestrzenne i grafikę (autoryzował serigraficzne repliki swoich prac).
Description:
Relief no. 112, 1976
acrylic, relief/board, 38.5 x 39.5 cm; signed, dated and described on the reverse: 'nr 112 | H. Stazewski | 1976 r.', on the reverse there is a sticker from Foksal Gallery with a desciption of the artwork,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
akryl, relief/płyta
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'nr 112 | H. Stażewski | 1976'
Proweniencja
Galeria Foksal, Warszawa (depozyt); kolekcja prywatna, Kraków
