34
Tomasz Poznysz | "Odaliska en grisaille" z cyklu "Pod skórą", 2023
Estymacja:
35,000 zł - 50,000 zł
Sprzedane
35,000 zł
Aukcja na żywo
Oczy Szeroko Zamknięte. Nadrzeczywistość w sztuce XX-XXI wieku
Artysta
Tomasz Poznysz (1988)
Wymiary
80,5 x 100,5 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 80,5 x 100,5 cm, sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'TOMASZ POZNYSZ | "Odaliska en Grisaille" seria "Pod skórą", 2023',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Zarówno tytuł, jak i wygląd dzieła nawiązują bezpośrednio do wiszącego obecnie w MET Museum obrazu „Odalisque in Grisaille”, którego autorem był Jean-Auguste-Dominique Ingres. Jest to niedokończona, zmniejszona i znacznie uproszczona wersja słynnej „La Grande Odalisque” z 1814 (wisząca w Musée du Louvre w Paryżu). Obraz przedstawia wyimaginowaną konkubinę leżącą na łożu w haremie na Bliskim Wschodzie. Co ciekawe, analizy anatomiczne „Wielkiej odaliski” wykazały, że postać przedstawiona na obrazie posiada co najmniej dwa lub trzy kręgi więcej niż powinna! W momencie wystawienia obrazu krytycy uznali ten fakt za dowód niedostatecznej znajomości anatomii człowieka przez malarza. Dokładna analiza dzieła pozwoliła jednak stwierdzić, że dysproporcje ciała modelki zostały przez Ingres’a wprowadzone celowo. Kobieta przedstawiona na obrazie jest ułożona w pozycji niemożliwej do dokładnego powtórzenia w rzeczywistości (zachodzi tam zbyt duża krzywizna kręgosłupa i odchylenie miednicy). Również jej lewe ramię, na którym się wspiera, jest krótsze od prawego. Z uwagi na tematykę dzieła celowe wydłużenie miednicy kobiety może zatem sugerować jej rolę nałożnicy na dworze sułtana, która ograniczała się do spełniania jego potrzeb seksualnych.
Tomasz Poznysz, malując swe intrygujące dzieło, przetworzył słynne przedstawienie Jeana-Auguste’a-Dominique’a Ingres’a. Odniósł się także do historii najnowszej, czyli do interwencji, której dokonała feministyczna grupa artystek Guerrilla Girls.
W interpretacji artysty nagie ciało modelki zostało przykryte tatuażem. Na nim goryl – ikona Guerrilla Girls – walczy z wężem, fallicznym symbolem opresji. Tatuaż w całościowy sposób pokrywający ciało znany jest jako „garnitur”, męski strój kojarzący się z władzą i wysoką pozycją w strukturze społecznej. To, co przyciąga spojrzenie w akcie, zostało zakryte, a namalowana kobieta przyłapuje wzrokiem widza. Tradycja zachodniego malarstwa zostaje w ten sposób przechwycona, a patriarchalne znaczenia, wpisane w te formy, odwrócone.
„Czy kobiety muszą być nagie, by wejść do Metropolitan Museum?” Plakat z takim sloganem zawieszony na nowojorskim autobusie w 1989 roku był jedną z ich najbardziej spektakularnych akcji. Guerrilla Girls zwracały w ten sposób uwagę, że wśród artystów wystawiających swoje prace w sekcji sztuki nowoczesnej kobiety stanowią mniej niż 5%, podczas gdy w 85% tematem prezentowanych dzieł były akty kobiece.
Akt kobiecy był kanonicznie jednym z najważniejszych tematów malarstwa zachodniego, dopełniając prymat męskiego spojrzenia podporządkowującego sobie kobiece ciała, przekształcając „chaos w porządek, materię w ducha, a ciało w akt” (według określenia Lyndy Nead). Temat „Odaliski” w malarstwie Ingres’a to jedno ze szczytowych osiągnięć tej formy malarstwa, w której erotyczne przedstawienie wzmacnia jeszcze kolonialna fantazja o egzotycznej i wschodniej seksualności. Z takim przedmiotowym pokazywaniem kobiet walczyły aktywistki z Guerrilla Girls. Ich historia zaczęła się na początku 1985 roku wraz z wystawą zorganizowaną przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku (MoMA, Museum od Modern Art) prezentującą przegląd głównych nurtów sztuki współczesnej. Wśród 169 uczestników tylko 13 z nich było kobietami, podczas gdy niemal wszystkie malarskie akty przedstawiały kobiece ciała. Choć była to analiza z lat 80., to niestety ten stan rzeczy nie uległ znaczącej poprawie (czego przykładem jest również niniejsza aukcja „Oczy szeroko zamknięte…”). Wygląda na to, jakby kobiety miały prawo wstępu do galerii wyłącznie jako erotyczne ciała na płótnie. Przeciwko tej niesprawiedliwości Guerrilla Girls wystąpiły w sławnej kampanii. Przetworzyły „Wielką Odaliskę”, ukrywając przedstawionej nagiej kobiecie głowę pod maską goryla.
Znając tę historię, prezentowane podczas aukcji dzieło staje się jeszcze bardziej interesujące i symboliczne. Obraz pochodzi z serii „Pod skórą”. Jest to rozpoczęty w 2016 roku cykl, w którym Tomasz Poznysz przekształca obrazy, przede wszystkim barokowe, nadając im nowe znaczenia. Artysta pokrywa odsłonięte ciała przedstawionych postaci szczegółowymi tatuażami, których symbolika nierozerwalnie łączy się z historią bohaterów, współczesnymi problemami lub/i twórcami pierwowzorów. Inspiracją dla serii jest książka „Pod skórą” Alessandry Lemmy, której psychoanalityczne rozważania dotyczą znaczeń i funkcji tatuaży sytuujących się nie tylko na skórze, ale i pod jej powierzchnią. W obrazach są ściśle splecione z historią – wyobrażoną, prywatną historią postaci, historią sztuki i ikonologią. Tatuaże tworzone na skórze, w tym wypadku bohatera obrazu, stają się interwencją „w ciało” i „w obraz”. Te malarskie ingerencje – tak jak tatuaże – zarówno zniekształcają wizerunek, jak i nadają mu głębszego znaczenia. To dwustronna relacja: skóra może być płótnem malarskim, ale i sam obraz posiada własną cielesną powłokę ochraniającą to, co ukryte pod powierzchnią. Połączone są one na nowo w symbolice tatuażu ze współczesnymi problemami. Obrazy te zyskują nowy, aktualny wydźwięk, który jest jasny jedynie dla najbardziej dociekliwych i spostrzegawczych odbiorców.
Tomasz Poznysz (ur. 1988) – malarz, konserwator dzieł sztuki, mieszkający w Warszawie. Ukończył z wyróżnieniem Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki na warszawskiej ASP, specjalizacja: konserwacja malarstwa sztalugowego. W swoim malarstwie wykorzystuje wiedzę i umiejętności zdobyte na studiach i w zawodzie konserwatora, łącząc znajomość technologicznego warsztatu dawnych mistrzów i mistrzyń ze współczesną wrażliwością. Kształtuje swój niepowtarzalny styl łączący dawną ikonografię z nowoczesną wrażliwością.
Description:
"Odaliska en grisaille" from cycle: "Under skin", 2023
oil/canvas, 80.5 x 100.5 cm; signed, dated and described on the reverse: 'TOMASZ POZNYSZ | "Odaliska en Grisaille" seria "Pod skora", 2023',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Zarówno tytuł, jak i wygląd dzieła nawiązują bezpośrednio do wiszącego obecnie w MET Museum obrazu „Odalisque in Grisaille”, którego autorem był Jean-Auguste-Dominique Ingres. Jest to niedokończona, zmniejszona i znacznie uproszczona wersja słynnej „La Grande Odalisque” z 1814 (wisząca w Musée du Louvre w Paryżu). Obraz przedstawia wyimaginowaną konkubinę leżącą na łożu w haremie na Bliskim Wschodzie. Co ciekawe, analizy anatomiczne „Wielkiej odaliski” wykazały, że postać przedstawiona na obrazie posiada co najmniej dwa lub trzy kręgi więcej niż powinna! W momencie wystawienia obrazu krytycy uznali ten fakt za dowód niedostatecznej znajomości anatomii człowieka przez malarza. Dokładna analiza dzieła pozwoliła jednak stwierdzić, że dysproporcje ciała modelki zostały przez Ingres’a wprowadzone celowo. Kobieta przedstawiona na obrazie jest ułożona w pozycji niemożliwej do dokładnego powtórzenia w rzeczywistości (zachodzi tam zbyt duża krzywizna kręgosłupa i odchylenie miednicy). Również jej lewe ramię, na którym się wspiera, jest krótsze od prawego. Z uwagi na tematykę dzieła celowe wydłużenie miednicy kobiety może zatem sugerować jej rolę nałożnicy na dworze sułtana, która ograniczała się do spełniania jego potrzeb seksualnych.
Tomasz Poznysz, malując swe intrygujące dzieło, przetworzył słynne przedstawienie Jeana-Auguste’a-Dominique’a Ingres’a. Odniósł się także do historii najnowszej, czyli do interwencji, której dokonała feministyczna grupa artystek Guerrilla Girls.
W interpretacji artysty nagie ciało modelki zostało przykryte tatuażem. Na nim goryl – ikona Guerrilla Girls – walczy z wężem, fallicznym symbolem opresji. Tatuaż w całościowy sposób pokrywający ciało znany jest jako „garnitur”, męski strój kojarzący się z władzą i wysoką pozycją w strukturze społecznej. To, co przyciąga spojrzenie w akcie, zostało zakryte, a namalowana kobieta przyłapuje wzrokiem widza. Tradycja zachodniego malarstwa zostaje w ten sposób przechwycona, a patriarchalne znaczenia, wpisane w te formy, odwrócone.
„Czy kobiety muszą być nagie, by wejść do Metropolitan Museum?” Plakat z takim sloganem zawieszony na nowojorskim autobusie w 1989 roku był jedną z ich najbardziej spektakularnych akcji. Guerrilla Girls zwracały w ten sposób uwagę, że wśród artystów wystawiających swoje prace w sekcji sztuki nowoczesnej kobiety stanowią mniej niż 5%, podczas gdy w 85% tematem prezentowanych dzieł były akty kobiece.
Akt kobiecy był kanonicznie jednym z najważniejszych tematów malarstwa zachodniego, dopełniając prymat męskiego spojrzenia podporządkowującego sobie kobiece ciała, przekształcając „chaos w porządek, materię w ducha, a ciało w akt” (według określenia Lyndy Nead). Temat „Odaliski” w malarstwie Ingres’a to jedno ze szczytowych osiągnięć tej formy malarstwa, w której erotyczne przedstawienie wzmacnia jeszcze kolonialna fantazja o egzotycznej i wschodniej seksualności. Z takim przedmiotowym pokazywaniem kobiet walczyły aktywistki z Guerrilla Girls. Ich historia zaczęła się na początku 1985 roku wraz z wystawą zorganizowaną przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku (MoMA, Museum od Modern Art) prezentującą przegląd głównych nurtów sztuki współczesnej. Wśród 169 uczestników tylko 13 z nich było kobietami, podczas gdy niemal wszystkie malarskie akty przedstawiały kobiece ciała. Choć była to analiza z lat 80., to niestety ten stan rzeczy nie uległ znaczącej poprawie (czego przykładem jest również niniejsza aukcja „Oczy szeroko zamknięte…”). Wygląda na to, jakby kobiety miały prawo wstępu do galerii wyłącznie jako erotyczne ciała na płótnie. Przeciwko tej niesprawiedliwości Guerrilla Girls wystąpiły w sławnej kampanii. Przetworzyły „Wielką Odaliskę”, ukrywając przedstawionej nagiej kobiecie głowę pod maską goryla.
Znając tę historię, prezentowane podczas aukcji dzieło staje się jeszcze bardziej interesujące i symboliczne. Obraz pochodzi z serii „Pod skórą”. Jest to rozpoczęty w 2016 roku cykl, w którym Tomasz Poznysz przekształca obrazy, przede wszystkim barokowe, nadając im nowe znaczenia. Artysta pokrywa odsłonięte ciała przedstawionych postaci szczegółowymi tatuażami, których symbolika nierozerwalnie łączy się z historią bohaterów, współczesnymi problemami lub/i twórcami pierwowzorów. Inspiracją dla serii jest książka „Pod skórą” Alessandry Lemmy, której psychoanalityczne rozważania dotyczą znaczeń i funkcji tatuaży sytuujących się nie tylko na skórze, ale i pod jej powierzchnią. W obrazach są ściśle splecione z historią – wyobrażoną, prywatną historią postaci, historią sztuki i ikonologią. Tatuaże tworzone na skórze, w tym wypadku bohatera obrazu, stają się interwencją „w ciało” i „w obraz”. Te malarskie ingerencje – tak jak tatuaże – zarówno zniekształcają wizerunek, jak i nadają mu głębszego znaczenia. To dwustronna relacja: skóra może być płótnem malarskim, ale i sam obraz posiada własną cielesną powłokę ochraniającą to, co ukryte pod powierzchnią. Połączone są one na nowo w symbolice tatuażu ze współczesnymi problemami. Obrazy te zyskują nowy, aktualny wydźwięk, który jest jasny jedynie dla najbardziej dociekliwych i spostrzegawczych odbiorców.
Tomasz Poznysz (ur. 1988) – malarz, konserwator dzieł sztuki, mieszkający w Warszawie. Ukończył z wyróżnieniem Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki na warszawskiej ASP, specjalizacja: konserwacja malarstwa sztalugowego. W swoim malarstwie wykorzystuje wiedzę i umiejętności zdobyte na studiach i w zawodzie konserwatora, łącząc znajomość technologicznego warsztatu dawnych mistrzów i mistrzyń ze współczesną wrażliwością. Kształtuje swój niepowtarzalny styl łączący dawną ikonografię z nowoczesną wrażliwością.
Description:
"Odaliska en grisaille" from cycle: "Under skin", 2023
oil/canvas, 80.5 x 100.5 cm; signed, dated and described on the reverse: 'TOMASZ POZNYSZ | "Odaliska en Grisaille" seria "Pod skora", 2023',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Stan zachowania
praca oprawiona
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'TOMASZ POZNYSZ | "Odaliska en Grisaille" seria "Pod skórą", 2023'
