19
Ewa Kuryluk | Autoportret z papierosem ("W samochodzie I"), 1975
Estymacja:
150,000 zł - 180,000 zł
Sprzedane
130,000 zł
Aukcja na żywo
Feminizm. Sztuka Kobiet
Artysta
Ewa Kuryluk (1946)
Wymiary
100 x 100 cm
Kategoria
Opis
akryl, kolaż/płyta pilśniowa, 100 x 100 cm, na odwrociu nalepka z odręcznym opisem pracy: 'Ewa Kuryluk | 7. Selbstbildnis | [dopisane innym kolorem] Autoportret z papierosem | 1975 | Acryl [dopisane innym kolorem] 100 x 100 cm'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Ewa Kuryluk tuż po ukończeniu studiów na warszawskiej ASP (1970) w swojej twórczości podejmowała temat, który nazywała „Człekopejzażem”. Poprzez połączenie naturalnego krajobrazu z istotami ludzkimi artystka dążyła do zatarcia różnic pomiędzy tym, co należy do natury, a tym, co jest obrazem kulturowym. W „Człekopejzażu” przełamane są paradygmaty humanistyki, gdzie człowiek jako twórca kultury zachowuje dystans wobec przyrody i natury. Prezentowany obraz jest jednym z licznych autoportretów Kuryluk, która ukazuje siebie jako postać wyjętą z ram konkretnej rzeczywistości, zawieszoną w surrealistycznej aurze. Czas powstania dzieła wiąże się z drugą falą feminizmu lat 70., choć w perspektywie biograficznej artystki proces ten rozpoczął się wcześniej, mając źródła w innych problemach natury tożsamościowej aniżeli genderowej. W kontekście twórczości Kuryluk należy również zwrócić uwagę na sytuację polityczną lat 70., kiedy w ramach reżimów była odrzucana konwencja przedstawiania kobiecego ciała. Tym samym autoportret był idealnym narzędziem samodzielnego konstruowania tożsamości przez ówczesne artystki. Każdy z autoportretów Kuryluk jest ikonograficznym rebusem, gdzie pod osłoną lekkości tematu są ukryte dodatkowe znaczenia. W dorobku artystki lat 70. można odnaleźć jej własne przedstawienia w pracowni („Maszyna do pisania”, 1977; „Zmartwiona”, 1976), a także modernistyczne tematy w aucie i za żaluzją („Autoportret w 29 urodziny”, 1975, „Bluzka w paski”, 1975). Zwieńczeniem ówczesnych poszukiwań artystycznych była publikacja artystki z 1979 zatytułowana „Hiperrealizm – Nowy realizm”. Autofotonarrację Kuryluk uzupełniała także różnymi aktywnościami – prozą, fotografią, malarstwem czy instalacjami, które zdobyły prymat nad jej malarstwem od końca lat 70.
„W samochodzie” jest jedną z wczesnych prac, gdzie Kuryluk wykorzystywała tematy z życia codziennego i rozwiązania stylistyczne charakterystyczne dla malarstwa nowej figuracji i hiperrealizmu. Sztuka figuratywna była nazywana przez samą artystkę „namiętnością” i stanowiła przedmiot jej działalności literackiej. Również w jednej z wypowiedzi zwróciła uwagę na genezę swoich utopii artystycznych, które wywodzą się z przeświadczenia o funkcji sztuki jako unikatowej odbitce jednostkowego losu. Prezentowany obraz jest porównywany przez krytyków z oryginalnymi fotografiami stworzonymi przez artystkę w 1974 w Lasku Wiedeńskim. Kompozycja zdjęć również rozgrywa się w zniszczonym samochodzie i tym samym budzi skojarzenia z powstałym rok później obrazem. Wspólna zależność twórczości malarskiej z fotograficzną pozwala na umieszczenie omawianego dzieła w nowym kontekście, opisanym przez kontrastujące żywe kolory, chustę otulającą twarz artystki, rękawiczki, szminkę czy obecność papierosa. Kontekst ten jest również postrzegany przez pryzmat napięcia erotycznego, który kryje się w „zapiętych pod szyję” autoportretach Kuryluk. Jeszcze inne przedstawienia z myszką, na huśtawce czy w podwójnym autoportrecie na rowerze i z psem są podszyte dziewczyńskim upodobaniem do pieszczenia małych zwierząt, utraty równowagi czy szybkiej jazdy rowerem i samochodem. Jak sama artystka przyznaje, podniecenie prędkością odczuwała już za kierownicą auta swojego ojca, co również zauważa Monika Talarczyk-Gubała: „Auto pomarańczowe (‘W samochodzie’, 1975) i niebieskie (‘Autoportret w 29 urodziny’, 1975) wybebeszają się częściami zamiennymi, niedomknięte drzwi grożą upadkiem, w pogiętą maskę wpełza żarłoczna roślinność – mimo to kobieta rajdowiec zachowuje pokerową twarz. Bez modernistycznej minoderii, z samozadowoleniem. Zabawne, że tak jak swego czasu portrety Kuryluk na płótnie przywodziły na myśl słynnych mężczyzn, na przykład Lecha Wałęsę czy Jana Pawła II, postać w autoportretach samochodowych budzi skojarzenia z hiszpańskim Jezusem, sprowadzonym przez amatorkę do kilku podstawowych rysów ikony. Androgeniczna i zmienna postać z autoportretów oraz „człekopejzaży”, zanim stała się sobą, czyli Ewą, bywała bledszym odbiciem męskiego podmiotu” (Monika Talarczyk-Gubała, Carol, czyli o śnieniu na jawie. Malarstwo Ewy Kuryluk 1967-1978, źródło: https://www.pismowidok.org/pl/archiwum/2016/12-auto-foto-biografie/carol-czyli-o-snieniu-na-jawie.-malarstwo-ewy-kuryluk-1967-1978, dostęp: 10.08.2023).
Historyk sztuki, malarka, rysowniczka, autorka instalacji plastycznych, eseistka, pisarka. W 1970 skończył ASP w Warszawie. Studia z zakresu malarstwa i historii sztuki ukończyła w Krakowie. Współzałożycielka grupy Śmietanka oraz ruchu O poprawę. Jej najsłynniejsze prace to rysunki na bawełnianych i jedwabnych chustach, które rozwieszane i drapowane przez artystkę w różnych miejscach tworzą niepowtarzalne instalacje. Od kilku lat artystka wplata również w swoje rysunki fragmenty tekstów, często pochodzących z jej prozy, podkreślając jedność wszystkich podejmowanych przez siebie projektów: naukowych, pisarskich i plastycznych. Na dokonania prozatorskie artystki składają się dwie nowatorskie powieści: "Wiek 21 "(napisany po angielsku, wydany w Polsce w roku 1995) i "Grand Hotel Oriental".
Description:
Self-portrait with a cigarette ("In the car I"), 1975
acrylic, collage/fiberboard, 100 x 100 cm; , a sticker with a handwritten description of the work on the reverse 'Ewa Kuryluk | 7. Selbstbildnis | [added in a different color] Self-portrait with a cigarette | 1975 | Acrylic [added in a different color] 100 x 100 cm',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Ewa Kuryluk tuż po ukończeniu studiów na warszawskiej ASP (1970) w swojej twórczości podejmowała temat, który nazywała „Człekopejzażem”. Poprzez połączenie naturalnego krajobrazu z istotami ludzkimi artystka dążyła do zatarcia różnic pomiędzy tym, co należy do natury, a tym, co jest obrazem kulturowym. W „Człekopejzażu” przełamane są paradygmaty humanistyki, gdzie człowiek jako twórca kultury zachowuje dystans wobec przyrody i natury. Prezentowany obraz jest jednym z licznych autoportretów Kuryluk, która ukazuje siebie jako postać wyjętą z ram konkretnej rzeczywistości, zawieszoną w surrealistycznej aurze. Czas powstania dzieła wiąże się z drugą falą feminizmu lat 70., choć w perspektywie biograficznej artystki proces ten rozpoczął się wcześniej, mając źródła w innych problemach natury tożsamościowej aniżeli genderowej. W kontekście twórczości Kuryluk należy również zwrócić uwagę na sytuację polityczną lat 70., kiedy w ramach reżimów była odrzucana konwencja przedstawiania kobiecego ciała. Tym samym autoportret był idealnym narzędziem samodzielnego konstruowania tożsamości przez ówczesne artystki. Każdy z autoportretów Kuryluk jest ikonograficznym rebusem, gdzie pod osłoną lekkości tematu są ukryte dodatkowe znaczenia. W dorobku artystki lat 70. można odnaleźć jej własne przedstawienia w pracowni („Maszyna do pisania”, 1977; „Zmartwiona”, 1976), a także modernistyczne tematy w aucie i za żaluzją („Autoportret w 29 urodziny”, 1975, „Bluzka w paski”, 1975). Zwieńczeniem ówczesnych poszukiwań artystycznych była publikacja artystki z 1979 zatytułowana „Hiperrealizm – Nowy realizm”. Autofotonarrację Kuryluk uzupełniała także różnymi aktywnościami – prozą, fotografią, malarstwem czy instalacjami, które zdobyły prymat nad jej malarstwem od końca lat 70.
„W samochodzie” jest jedną z wczesnych prac, gdzie Kuryluk wykorzystywała tematy z życia codziennego i rozwiązania stylistyczne charakterystyczne dla malarstwa nowej figuracji i hiperrealizmu. Sztuka figuratywna była nazywana przez samą artystkę „namiętnością” i stanowiła przedmiot jej działalności literackiej. Również w jednej z wypowiedzi zwróciła uwagę na genezę swoich utopii artystycznych, które wywodzą się z przeświadczenia o funkcji sztuki jako unikatowej odbitce jednostkowego losu. Prezentowany obraz jest porównywany przez krytyków z oryginalnymi fotografiami stworzonymi przez artystkę w 1974 w Lasku Wiedeńskim. Kompozycja zdjęć również rozgrywa się w zniszczonym samochodzie i tym samym budzi skojarzenia z powstałym rok później obrazem. Wspólna zależność twórczości malarskiej z fotograficzną pozwala na umieszczenie omawianego dzieła w nowym kontekście, opisanym przez kontrastujące żywe kolory, chustę otulającą twarz artystki, rękawiczki, szminkę czy obecność papierosa. Kontekst ten jest również postrzegany przez pryzmat napięcia erotycznego, który kryje się w „zapiętych pod szyję” autoportretach Kuryluk. Jeszcze inne przedstawienia z myszką, na huśtawce czy w podwójnym autoportrecie na rowerze i z psem są podszyte dziewczyńskim upodobaniem do pieszczenia małych zwierząt, utraty równowagi czy szybkiej jazdy rowerem i samochodem. Jak sama artystka przyznaje, podniecenie prędkością odczuwała już za kierownicą auta swojego ojca, co również zauważa Monika Talarczyk-Gubała: „Auto pomarańczowe (‘W samochodzie’, 1975) i niebieskie (‘Autoportret w 29 urodziny’, 1975) wybebeszają się częściami zamiennymi, niedomknięte drzwi grożą upadkiem, w pogiętą maskę wpełza żarłoczna roślinność – mimo to kobieta rajdowiec zachowuje pokerową twarz. Bez modernistycznej minoderii, z samozadowoleniem. Zabawne, że tak jak swego czasu portrety Kuryluk na płótnie przywodziły na myśl słynnych mężczyzn, na przykład Lecha Wałęsę czy Jana Pawła II, postać w autoportretach samochodowych budzi skojarzenia z hiszpańskim Jezusem, sprowadzonym przez amatorkę do kilku podstawowych rysów ikony. Androgeniczna i zmienna postać z autoportretów oraz „człekopejzaży”, zanim stała się sobą, czyli Ewą, bywała bledszym odbiciem męskiego podmiotu” (Monika Talarczyk-Gubała, Carol, czyli o śnieniu na jawie. Malarstwo Ewy Kuryluk 1967-1978, źródło: https://www.pismowidok.org/pl/archiwum/2016/12-auto-foto-biografie/carol-czyli-o-snieniu-na-jawie.-malarstwo-ewy-kuryluk-1967-1978, dostęp: 10.08.2023).
Historyk sztuki, malarka, rysowniczka, autorka instalacji plastycznych, eseistka, pisarka. W 1970 skończył ASP w Warszawie. Studia z zakresu malarstwa i historii sztuki ukończyła w Krakowie. Współzałożycielka grupy Śmietanka oraz ruchu O poprawę. Jej najsłynniejsze prace to rysunki na bawełnianych i jedwabnych chustach, które rozwieszane i drapowane przez artystkę w różnych miejscach tworzą niepowtarzalne instalacje. Od kilku lat artystka wplata również w swoje rysunki fragmenty tekstów, często pochodzących z jej prozy, podkreślając jedność wszystkich podejmowanych przez siebie projektów: naukowych, pisarskich i plastycznych. Na dokonania prozatorskie artystki składają się dwie nowatorskie powieści: "Wiek 21 "(napisany po angielsku, wydany w Polsce w roku 1995) i "Grand Hotel Oriental".
Description:
Self-portrait with a cigarette ("In the car I"), 1975
acrylic, collage/fiberboard, 100 x 100 cm; , a sticker with a handwritten description of the work on the reverse 'Ewa Kuryluk | 7. Selbstbildnis | [added in a different color] Self-portrait with a cigarette | 1975 | Acrylic [added in a different color] 100 x 100 cm',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
akryl, kolaż/płyta pilśniowa
Literatura
Nie śnij o miłości, Kuryluk. Malarstwo Ewy Kuryluk 1967-78, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2016, s.74 (il.) ; Ewa Kuryluk. Obrysować cień. 1968-1978. Malarstwo, Galeria Design-BWA, Wrocław, Czytelnia Sztuki, Gliwice, Artemis Galeria Sztuki, Kraków, 2011, s.54 (il.); Ewa Kuryluk. Kangór z kamerą, 1959-2009. Autofotografia, Artemis Galeria Sztuki, ART+ON, Galeria Sztuki Współczesnej Domu Aukcyjnego Rempex, Kraków / Warszawa 2009, s. 101 (il.)
Wystawiany
Ewa Kuryluk, „Konik w Gliwicach. Instalacje, malarstwo, autofotografia”, Czytelnia Sztuki, Gliwice, październik-listopad 2011; „Ewa Kuryluk: instalacje, autofotografie, malarstwo”, Galeria BWA-Dizajn, Wrocław, marzec-kwiecień 2011; Ewa Kuryluk, „Nie śnij o miłości, Kuryluk. Malarstwo Ewy Kuryluk 1967-78”, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków 2016