114 x 132 cm

akryl/płótno, 114 x 132 cm, sygnowany i datowany na odwrociu: 'Julian Stańczak - 1966', sygnowany i opisany na blejtramie na odwrociu: 'JULIAN STAŃCZAK "FRAGMENTS OF SHADOW"

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


FRAGMENTS OF SHADOW

Julian Stańczak jest określany czołowym przedstawicielem sztuki koncentrującej się na geometrycznych złudzeniach optycznych uzyskiwanych przez odpowiedni dobór barw i kształtów. Op-art, jak obecnie nazywa się ten kierunek w sztuce, otrzymał swoją nazwę od „The Optical Painting” – indywidualnej wystawy prac Juliana Stańczaka, którą zorganizowała w 1964 nowojorska marszandka Martha Jackson. Była ona pod wielkim wrażeniem prac artysty, które silnie wyróżniały się swoją gładkością na tle wówczas dominującego abstrakcyjnego ekspresjonizmu. Wystawa była początkiem wielkiej międzynarodowej kariery artysty. Na niej zostały zaprezentowane najnowsze prace malarza oparte przede wszystkim na rytmie poziomych i pionowych pasów, w które zostały zaaranżowane wibrujące kontrasty kolorystyczne. Wystawa nie tylko nadała nazwę kierunkowi, ale także uczyniła Juliana Stańczaka prekursorem nurtu op-art.

Przy tworzeniu geometrycznej abstrakcji artysta inspirował się naturą i jej pejzażami, a także własnymi przeżyciami, z tego powodu był przeciwny postrzeganiu swojej twórczości jako czysto formalnych rozwiązań opierających się na tworzeniu iluzji. Obrazy powstawały jako suma ówczesnych, a także wcześniejszych doświadczeń – naznaczonych niezliczonymi podróżami. Zanim artysta przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie osiągnął niezaprzeczalny sukces, jako nastolatek został deportowany na Syberię w trakcie II wojny światowej. Na skutek opisanych wydarzeń stracił władzę w prawej ręce. Wydarzenia wojenne odcisnęły piętno na artyście, a także w znacznym stopniu wpłynęły na jego sztukę. Dopiero w 1942 po uzyskaniu amnestii Stańczak udał się wraz z rodziną na południe. W trakcie wyprawy odwiedził m.in. Pakistan czy Indie. Następnie został ulokowany w obozie dla polskich uchodźców w Ugandzie. Tamtejsze krajobrazy, a przede wszystkim kolorystyka natury, miały znaczący wpływ na późniejszą malarską twórczość artysty. Abstrakcja geometryczna była dla artysty ulgą i oderwaniem od przeszłości. Sam artysta o genezie swojej sztuki mówił: „Moje młodzieńcze doświadczenia związane z okrucieństwami wojny są ze mną – ale chciałem je zapomnieć, wieść ‘normalne’ życie i pełniej zaadaptować się w społeczeństwie. Nie chciałem być codziennie bombardowany przeszłością – w sztuce antyreferencjalnej, abstrakcyjnej szukałem anonimowości ludzkich czynów”.

Julian Stańczak zajął się zagadnieniem czerni i bieli w swojej twórczości w latach 60. Było to okres szczególnego nacisku na eksplorację potencjału, jaki daje użycie oraz zestawienie ze sobą tych dwóch barw. Znamienny jest fakt, że to właśnie fascynacja cieniem i próba uchwycenia go na swoich płótnach spowodowała, że artysta wybrał te dwie barwy. Jedną z takich realizacji, w ramach której twórca malował obrazy o zredukowanej gamie barwnej oraz badał układy formalne i interakcje kształtów, była praca pt. „Walking Shadows” z 1962. To właśnie wspomniany obraz stanowi pierwszą próbę podjętą przez artystę oddania tak ulotnego zjawiska, jakim jest cień, a także jego „wędrówki” uzależnionej od położenia obiektu wobec światła. Podobny temat stał się pretekstem do powstania prezentowanej na aukcji pracy – „Fragments of Shadow” z 1966. Jak opisuje prace z tej serii Marta Smolińska: „Stańczak wybrał [więc] niezwykle trudny motyw i na dodatek postawił sobie za cel oddanie cienia w ruchu czy ruchu cienia. Nie wiemy, co rzuca ów cień – to on sam, ów byt negatywny, staje się głównym i jedynym bohaterem dzieła. Jeden z badaczy tradycji obrazowania cieni w malarstwie zachodnioeuropejskim podkreśla, że o ile w rzeczywistości cień jest niestabilny i ulotny, o tyle w dziele sztuki staje się stabilny i utrwalony. Autor obrazu Walking Shadows próbuje jednak wyłamać się z tej zasady i tak ukazać tytułowy motyw, by sprawiał on wrażenie poruszenia i dążył do optycznej zmiany swego położenia” (Marta Smolińska, Julian Stańczak. Op art i dynamika percepcji, Warszawa 2014, s. 73).
Polski malarz zamieszkały na stałe w Stanach Zjednoczonych, jeden z pionierów op-artu. W 1940 został wraz z całą rodziną aresztowany przez Sowietów i wywieziony na Syberię. Wskutek ciężkiej pracy i choroby utracił władzę w prawej ręce. Uciekł z rodziną ze Związku Radzieckiego do Afryki, gdzie zamieszkał w obozie dla uchodźców z Polski. Młodość spędził w Ugandzie gdzie pobierał pierwsze lekcje rysunku lewą ręką. Pierwszą wystawę swojej twórczości miał w Nairobi (Kenia). W 1949 wyemigrował z rodziną do Wielkiej Brytanii, gdzie rozpoczął studia na politechnice w Londynie a w 1950 przeniósł się do USA. Rozpoczął tam studia w Cleveland Art Institute, które ukończył w 1954. Następnie studiował w Yale, gdzie uzyskał tytuł Master of Art Sciences. W 1964 został profesorem malarstwa w Cleveland Art Institute w Cleveland w Ohio.

Description:
"Fragments of shadow", 1966
acrylic/canvas, 114 x 132 cm; signed and dated on the reverse: 'Julian Stanczak - 1966', signed and described on the stretcher on the reverse: 'JULIAN STANCZAK "FRAGMENTS OF SHADOW"

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

akryl/płótno

sygnowany i datowany na odwrociu: 'Julian Stańczak - 1966'