Powrót do DESA.PL
1 of Liczba obiektów: 76
1
Jerzy Nowosielski | "Kolejka wąskotorowa", 1995
Estymacja:
30,000 zł - 60,000 zł
Sprzedane
85,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Wymiary
33 x 40,5 cm
Opis
olej/płótno, 33 x 40,5 cm, sygnowany i datowany na odwrociu: 'JERZY NOWOSIELSKI 1995'

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


UWAGA POCIĄG!

Twórczość Jerzego Nowosielskiego charakteryzuje nadzwyczajne bogactwo języka wypowiedzi. Artysta ma w swoim dorobku samodzielnie pisane ikony, projekty architektoniczne czy dekoracje do kościelnych wnętrz. Samo malarstwo trudno natomiast zamknąć w sztywnych ramach jednej estetyki czy tematu. Umiejętnie tworzył równocześnie kolorowe abstrakcje i monochromatyczne pejzaże. Z kunsztem realizował akty i portrety, lokując narracje swoich obrazów w przestrzeni mieszkaniowej, na statku, plaży czy w kościelnych wnętrzach. Opracowanie przestrzeni i tła płótna zawsze odgrywało dla malarza istotną rolę. Stale poruszał przy tym problem relacji sztuki, wiary i metafizyki, a widoczne gołym okiem wpływy wschodnie i bizantyńskie przeplatają się w całej jego twórczości. W centrum zainteresowań artystycznych pozostały jednak dla malarza dwie pozornie sprzeczne kategorie, jakimi była religia i kobiety.

Prezentowana praca należy do ujęć ilustrujących mknący pociąg, które artysta malował już w czasach swojej wczesnej twórczości i powracał do nich sukcesywnie w kolejnych dziesięcioleciach. Pejzaż, mimo że odarty z detalu, posiada charakterystyczne, rozpoznawalne bryły. Możemy bez problemu rozpoznać poszczególne elementy przedstawienia, czyli tory, na których znajduje się kolej, umieszczone w dolinie na tle czerwonego słońca. Zdająca się rozgrywać w ponadczasowej przestrzeni scena urzeka melancholijnym nastrojem sennego wieczoru. Dominuje oniryczny charakter przedstawienia, a pustka niedookreślonego pejzażu może wydawać się wręcz niepokojąca. Artysta, malując obraz, ograniczył paletę barwną do niewielkiej liczby kolorów. Dominują odcienie niebieskiego, szarości i czerwieni.

Kolejka w obrazach Jerzego Nowosielskiego pojawia się w różnych kontekstach. Najczęściej ukazana jest frontalnie, skierowana stronę dolnej krawędzi pola obrazowego. Czasem zaś artysta odchodzi od tego założenia i zmienia jej bieg w stronę prawej bądź lewej krawędzi obrazu lub też komplikuje dodatkowo układ, rozgałęziając i zakrzywiając linie torowiska. Niewielki wycinek świata otaczającego pociągi Nowosielskiego to w zdecydowanej większości góry, wzgórza czy pagórki. Artyście zdarzało się również wprowadzać do przedstawień kolejek wąskotorowych postaci, znaki, przejazdy i stacje kolejowe oraz fragmenty miast. Wyobrażone na powierzchni płócien Nowosielskiego pejzaże, ulice i budynki, zawsze poddane są stylizacji i geometryzacji, przez co nie mają cech indywidualnych. W większym stopniu wyobrażają archetyp miejsca, pewien krajobraz wyobraźni aniżeli konkretną lokalizację. Na wielu obrazach pokazujących kolej pojawia się charakterystyczna lokomotywa, często pozbawiona wagonów. Z reguły jest to lokomotywa parowa, która nie jest już używana w dzisiejszych czasach. Na prezentowym obrazie pochodzącym z 1995 artysta umieścił nowszą od niej lokomotywę spalinową, napędzaną silnikiem. Prostokątne bryły kolejek otwierają pole do interpretacji przez swoją tajemniczość oraz wywołują u widza prozaiczne, acz zasadne pytania: dokąd i skąd zmierzają, w jakim celu i kogo wiozą?

Całe dojrzałe życie Jerzego Nowosielskiego jest związane z Krakowem (wyjąwszy krótki pobyt artysty w Łodzi), gdzie należał do środowiska skupionego wokół Tadeusza Kantora. Dla rodzinnego miasta wykonał wiele realizacji, z których dwie najważniejsze to polichromia refektarza w cerkwi prawosławnej w Krakowie – prace w tym budynku prowadził już od lat 60., zakładając całościowe opracowanie wystroju świątyni, w cerkwi znajdują się jego polichromie na drzewie i murze, ikonostas i ikony oraz kaplica świętych Borysa i Gleba przy ulicy Kanonicznej 15, którą zaprojektował i ozdobił ikonami. Ta niezwykła przestrzeń sakralna, która – zgodnie z wolą artysty – miała służyć każdemu, kto potrzebuje sacrum, znajdowała się w kamienicy należącej do kapituły metropolitalnej na Wawelu. Nowosielski podarował do tej kaplicy 14 ikon, które powstawały od lat 50. aż do 90.
W 1940 roku rozpoczął studia w krakowskiej Kunstgewerbeschule. Od 1944 roku członek Polskiej Akademii Umiejętności. Członek Grupy Młodych Plastyków i Grupy Krakowskiej. W latach 1976-92 był profesorem ASP w Krakowie. Malarz, rysownik, scenograf, twórca kompozycji figuralnych, martwych natur, aktów, pejzaży i obrazów sakralnych, w których łączył elementy nowoczesne z wpływami sztuki bizantyjskiej. Jego niepowtarzalny styl charakteryzuje się stosowaniem płaskiego układu barwnych plam obwiedzionych czystą linią konturu i syntetyzującym widzeniem codzienności. Jest autorem licznych polichromii w kościołach (m. in. w kościoła św. Ducha w Nowych Tychach, kościoła w Wesołej k. Warszawy, cerkwi w Lourdes we Francji) oraz ikonostasów (m. in. w cerkwi Zaśnięcia Matki Bożej w Krakowie). Prace artysty znajdują się w licznych zbiorach muzealnych w Polsce i w kolekcjach prywatnych (USA, Kanada, Francja, Niemcy). W 1993 roku został laureatem Nagrody Wielkiej Fundacji Kultury za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury.

Description:
"Narrow-gauge railway", 1995
oil/canvas, 33 x 40.5 cm; signed and dated on the reverse: 'JERZY NOWOSIELSKI 1995'

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany i datowany na odwrociu: 'JERZY NOWOSIELSKI 1995'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Polska
Literatura
Jerzy Nowosielski, Galeria Starmach, Fundacja Nowosielskich, Kraków 2003, poz. kat. 712, ss. 530 (il.), 730 (spis)