57
Xawery Dunikowski | Julian Marchlewski, 1954
Estymacja:
35,000 zł - 45,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Rzeźba i Formy Przestrzenne
Artysta
Xawery Dunikowski (1875 - 1964)
Wymiary
33 x 21 x 24 cm
Kategoria
Opis
granit, brąz patynowany, 33 x 21 x 24 cm, sygnowany z tyłu: 'Dunikowski', unikat
Portret Juliana Marchlewskiego z II cyklu "Głowy wawelskie"
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Pośród wszystkich innych ozdób zamku krakowskiego odznaczających się pięknym pomysłem architektonicznym górna kondygnacja sali większej z wyrzeźbionymi na suficie tysiącami ludzkich głów o rozmaitych rysach i kształtach wzbudza wśród oglądających zachwyt i zarazem wyraża milczący majestat miejsca, jak gdyby dzięki mnóstwu głów i wielkiej liczbie ludu był on najwspanialszą ozdobą władcy” — tak w 1660 o tzw. Głowach Wawelskich pisał Andrzej Maksymilian Fredro (Kazimierz Kuczman, Renesansowe głowy wawelskie, Kraków 2004, s. 151). Owe „tysiące” odnosiły się do 193 rzeźb, umieszczonych w XVI wieku (zamówione u rzeźbiarza Sebastiana Tauerbacha przed 1540) na suficie (w kasetonach) Sali Poselskiej Zamku Królewskiego na Wzgórzu Wawelskim. Przedstawiały królów, żołnierzy i dworzan, osoby ważne dla Rzeczpospolitej. Historia tej realizacji jest burzliwa i dobrze odzwierciedla polską historię. Wraz z upływem czasu rzeźby marniały (nie myślano wówczas z takim pietyzmem o zachowywaniu dzieł sztuki w ich pierwotnym stanie). Ważnym i zarazem tragicznym momentem dla Głów Wawelskich, podobnie jak i dla całego kompleksu na Wawelu, była okupacja wzgórza przez Austriaków. Ci w upokarzającym praktyczno-symbolicznym geście zamienili zamkowe budynki na koszary, przez co ucierpiały Głowy Wawelskie. Pozostałe przy „życiu” 30 z nich zabrała do Puław Izabela Czartoryska. Ich losy były burzliwe, zostały skradzione przez Rosjan, przechowywane w Moskwie, a potem restytuowane na mocy traktatu ryskiego. Losy rzeźb i ocalenie tylko ich niewielkiej części podniosło jeszcze rangę całości. Już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1924, kiedy rekonstruowano Salę Poselską, podjęto decyzję o dorzeźbieniu nowych do tych zachowanych, XVI-wiecznych głów. W maju 1925 Xawery Dunikowski zaprezentował 6 próbnych głów, które zyskały aprobatę komisji, na której czele stał Adolf Szyszko-Bohusz. W zamówieniu chodziło o to, żeby wyrzeźbić portrety wybitnych osobistości minionego czasu (po XVI wieku). Przez kolejne cztery lata Dunikowski pracował nad kolejnymi głowami. Był do tego dobrze przygotowany — dysponował kilkoma gipsowymi odlewami XVI-wiecznych oryginałów, studiował też gruntownie ikonografię strojów i fryzur z epoki. Rzeźby Dunikowskiego zostały wyeksponowane w 1927 z okazji wizyty na Wawelu prezydenta Ignacego Mościckiego. Zestawienie tych dwóch porządków (renesans – współczesność) wywołało niestety oburzenie i spowodowało rezygnację z zamówienia.
Mimo to ów cykl i praca nad nim wywarły duży wpływ na wyobraźnię Dunikowskiego. Artysta kontynuował go w latach 1954-61, przygotowując tzw. Panteon Kultury Polskiej. Tworzą go portrety osobistości ze świata sztuki i teatru (Wyspiański, Boznańska, Modrzejewska), nauki (Śniadecki, Curie-Skłodowska) oraz polityki (Waryński, Marchlewski, Dzierżyński).
Xawery Dunikowski jeden z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy urodził się w 1875 w Krakowie, zmarł w 1964 roku w Warszawie. Naukę rzeźby rozpoczął w 1894 roku w warszawskiej pracowni Bolesława Syrewicza, później uczył się u Leopolda Wasilkowskiego. W latach 1896-98 studiował rzeźbę pod kierunkiem Alfreda Dauna w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Do 1903 roku kontynuował naukę w krakowskiej uczelni pod kierunkiem Konstantego Laszczki. W 1902 roku w TPSP w Krakowie odbyła się jego pierwsza wystawa indywidualna. W latach 1904-10 pełnił funkcję profesora rzeźby w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Około 1906 roku wyruszył w podróż artystyczną na Bliski Wschód (Syria, Palestyna) i do Włoch. W roku 1908 przyłączył się do Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, z którym wystawiał już od 1903 roku. W latach od 1915 do 1921 roku mieszkał w Paryżu. Od 1920 roku, aż do wybuchu II wojny światowej był profesora rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Aresztowany w 1940 roku, aż do wyzwolenia uwięziony był w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Od roku 1946 wykładał na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1954 roku przeniósł się do Warszawy i podjął pracę dydaktyczną na Akademii Sztuk Pięknych, a od 1959 roku prowadził również katedrę rzeźby w Państwowej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Jego muzą i partnerką była artystka Sara Lipska (1882-1973), świetna dekoratorka wnętrz i projektantka wnętrz tworząca w Paryżu. Dunikowski tworzył rzeźby w duchu symbolicznym, niezwykłe popiersia i studia portretowe, był też autorem wielu projektów pomników monumentalnych.
Description:
Julian Marchlewski, 1954
granite, patinated bronze, 33 x 21 x 24 cm; signed: 'Dunikowski', unique
Portrait of Julian Marchlewski from the second series "Glowy Wawelskie",
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Portret Juliana Marchlewskiego z II cyklu "Głowy wawelskie"
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Pośród wszystkich innych ozdób zamku krakowskiego odznaczających się pięknym pomysłem architektonicznym górna kondygnacja sali większej z wyrzeźbionymi na suficie tysiącami ludzkich głów o rozmaitych rysach i kształtach wzbudza wśród oglądających zachwyt i zarazem wyraża milczący majestat miejsca, jak gdyby dzięki mnóstwu głów i wielkiej liczbie ludu był on najwspanialszą ozdobą władcy” — tak w 1660 o tzw. Głowach Wawelskich pisał Andrzej Maksymilian Fredro (Kazimierz Kuczman, Renesansowe głowy wawelskie, Kraków 2004, s. 151). Owe „tysiące” odnosiły się do 193 rzeźb, umieszczonych w XVI wieku (zamówione u rzeźbiarza Sebastiana Tauerbacha przed 1540) na suficie (w kasetonach) Sali Poselskiej Zamku Królewskiego na Wzgórzu Wawelskim. Przedstawiały królów, żołnierzy i dworzan, osoby ważne dla Rzeczpospolitej. Historia tej realizacji jest burzliwa i dobrze odzwierciedla polską historię. Wraz z upływem czasu rzeźby marniały (nie myślano wówczas z takim pietyzmem o zachowywaniu dzieł sztuki w ich pierwotnym stanie). Ważnym i zarazem tragicznym momentem dla Głów Wawelskich, podobnie jak i dla całego kompleksu na Wawelu, była okupacja wzgórza przez Austriaków. Ci w upokarzającym praktyczno-symbolicznym geście zamienili zamkowe budynki na koszary, przez co ucierpiały Głowy Wawelskie. Pozostałe przy „życiu” 30 z nich zabrała do Puław Izabela Czartoryska. Ich losy były burzliwe, zostały skradzione przez Rosjan, przechowywane w Moskwie, a potem restytuowane na mocy traktatu ryskiego. Losy rzeźb i ocalenie tylko ich niewielkiej części podniosło jeszcze rangę całości. Już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1924, kiedy rekonstruowano Salę Poselską, podjęto decyzję o dorzeźbieniu nowych do tych zachowanych, XVI-wiecznych głów. W maju 1925 Xawery Dunikowski zaprezentował 6 próbnych głów, które zyskały aprobatę komisji, na której czele stał Adolf Szyszko-Bohusz. W zamówieniu chodziło o to, żeby wyrzeźbić portrety wybitnych osobistości minionego czasu (po XVI wieku). Przez kolejne cztery lata Dunikowski pracował nad kolejnymi głowami. Był do tego dobrze przygotowany — dysponował kilkoma gipsowymi odlewami XVI-wiecznych oryginałów, studiował też gruntownie ikonografię strojów i fryzur z epoki. Rzeźby Dunikowskiego zostały wyeksponowane w 1927 z okazji wizyty na Wawelu prezydenta Ignacego Mościckiego. Zestawienie tych dwóch porządków (renesans – współczesność) wywołało niestety oburzenie i spowodowało rezygnację z zamówienia.
Mimo to ów cykl i praca nad nim wywarły duży wpływ na wyobraźnię Dunikowskiego. Artysta kontynuował go w latach 1954-61, przygotowując tzw. Panteon Kultury Polskiej. Tworzą go portrety osobistości ze świata sztuki i teatru (Wyspiański, Boznańska, Modrzejewska), nauki (Śniadecki, Curie-Skłodowska) oraz polityki (Waryński, Marchlewski, Dzierżyński).
Xawery Dunikowski jeden z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy urodził się w 1875 w Krakowie, zmarł w 1964 roku w Warszawie. Naukę rzeźby rozpoczął w 1894 roku w warszawskiej pracowni Bolesława Syrewicza, później uczył się u Leopolda Wasilkowskiego. W latach 1896-98 studiował rzeźbę pod kierunkiem Alfreda Dauna w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Do 1903 roku kontynuował naukę w krakowskiej uczelni pod kierunkiem Konstantego Laszczki. W 1902 roku w TPSP w Krakowie odbyła się jego pierwsza wystawa indywidualna. W latach 1904-10 pełnił funkcję profesora rzeźby w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Około 1906 roku wyruszył w podróż artystyczną na Bliski Wschód (Syria, Palestyna) i do Włoch. W roku 1908 przyłączył się do Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, z którym wystawiał już od 1903 roku. W latach od 1915 do 1921 roku mieszkał w Paryżu. Od 1920 roku, aż do wybuchu II wojny światowej był profesora rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Aresztowany w 1940 roku, aż do wyzwolenia uwięziony był w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Od roku 1946 wykładał na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1954 roku przeniósł się do Warszawy i podjął pracę dydaktyczną na Akademii Sztuk Pięknych, a od 1959 roku prowadził również katedrę rzeźby w Państwowej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Jego muzą i partnerką była artystka Sara Lipska (1882-1973), świetna dekoratorka wnętrz i projektantka wnętrz tworząca w Paryżu. Dunikowski tworzył rzeźby w duchu symbolicznym, niezwykłe popiersia i studia portretowe, był też autorem wielu projektów pomników monumentalnych.
Description:
Julian Marchlewski, 1954
granite, patinated bronze, 33 x 21 x 24 cm; signed: 'Dunikowski', unique
Portrait of Julian Marchlewski from the second series "Glowy Wawelskie",
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
granit, brąz patynowany
Sygnatura
sygnowany z tyłu: 'Dunikowski'
