7
Jan Tarasin | "Pożar", 1976
Estymacja:
250,000 zł - 350,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Jan Tarasin (1926 - 2009)
Wymiary
81 x 65,5 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 81 x 65,5 cm, sygnowany i datowany p.d: 'J. Tarasin | 76', sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'JAN TARASIN | "POŻAR" | 1976'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Jan Tarasin jest zaliczany do grona najwybitniejszych twórców, którzy kształtowali oblicze nowoczesnej sceny artystycznej w Polsce. Wkład, jaki malarz wniósł do rodzących się po wojnie trendów w malarstwie, jest słusznie coraz bardziej doceniany. Artysta wypracował indywidualny, dystynktywny język wypowiedzi artystycznej, który w powojennym malarstwie nie miał żadnej analogii. Pomimo wielu prób przypisywania stylu Tarasina do konkretnych tendencji czy kierunków w historii sztuki – malarstwa materii, minimalizmu, sztuk abstrakcyjnych – zapisał się on jako artysta umykający wszelkim konwencjom – i co warto zaznaczyć – konsekwentny w realizacji wypracowanej przez siebie strategii twórczej. W swojej działalności dążył do uproszczeń, doprowadzając do ostatecznej syntezy form realnych sytuacji, pejzażu, martwej natury.
Jan Tarasin od lat konsekwentnie rozwijał swoją wizję świata przedstawionego, zbudowanego ze swoistych symboli, uporządkowanych według zasad panujących w wykreowanym przed niego uniwersum. Artysta operował zbliżonym kadrem, powiększał niewielki fragment rzeczywistości, dopatrując się w detalu natury istoty rzeczy. Jakby przypadkowo wybrane kadry tworzące obraz Tarasina próbują uchwycić i pokazać świat wzajemnych powiązań, napięć i odniesień. Na płaszczyźnie zamkniętej granicami krawędzi podłoża przedmioty i znaki rozpychają się i walczą o uwagę widza kolorem i kształtem. Każdy z nich wydaje się chcieć zaznaczyć, że jest w tej układance najważniejszym elementem. Krytyczka sztuki, Ewa Gorządek, tłumaczyła, że obrazy Jana Tarasina na przestrzeni całej jego twórczości były podporządkowane jednej idei – „konkretyzacji świata przenikających i nakładających się układów, ruchu sprzecznych sił, ich uwikłań i relacji, porządku, ale i nieustającej zmienności. Traktował je jako model intelektualny, mówiący za pomocą plastycznych znaków o harmonii i dysharmonii w świecie” (Ewa Gorządek, Jan Tarasin, culture.pl/pl/tworca/jan-tarasin, dostęp: 12.11.2015, [cyt. za:] Monika Jadzińska, Rytm nieregularny, zmienny…, [w:] Jan Tarasin. Metamalarstwo, [red.] Iwona Szmelter, Warszawa 2017, s. 83).
Pracę prezentowaną na aukcji Jan Tarasin wykonał w 1976. Należy ona do serii obrazów o wspólnym tytule „Pożar” powstającej w latach 70. ubiegłego wieku. Obrazy, rysunki czy serigrafie Jana Tarasina z tego okresu ukazują porządek poprzez zrytmizowanie rzeczywistości. Jak pisał artysta do katalogu wystawy w BWA w Białymstoku: „ Większość rysunków i zanotowanych pomysłów, które udało mi się zebrać, dotyczy bardzo bliskich sobie spraw. (…) Rysowanie ruchliwych, niekończących się układów o zmiennym rytmie i nasyceniu, ułożonych w monotonne szeregi, czasem zanikające lub zagęszczające się do granic zagubienia własnego rytmu, katastrofalnego rozpadu lub zaniku, sprawia mi czysto zmysłową przyjemność, jaką daje np. malowanie pejzażu z natury lub wystukiwanie nieskomplikowanego rytmu na jakimś perkusyjnym instrumencie (Jan Tarasin, Spotkania z Tarasinem, Płock 2007, s. 16). To, co łączy obrazy zatytułowane „Pożar”, to fakt, że artysta, odmiennie niż w innych seriach, posłużył się mocno zarysowanymi przedmiotami, które pozostają dla widza enigmatyczne, ale wyczuwalna jest ich materialności. Zaprezentowane prostokąty, kwadraty, tuby sugerują swoimi kształtami, że są wytworem ludzkim, nie świata natury. Patrząc na realizacje z serii, odnosimy wrażenie, że ogniste promienie pochłaniają wyroby ludzkich rąk, pomimo iż ich konkretne nazwanie pozostaje trudnym zadaniem.
Kompozycja „Pożar” z 1976 wykazuje charakterystyczne cechy dla wspomnianej serii, czyli intensywność barwy czerwonej oraz lewitowanie przedmiotów-znaków. Jan Tarasin odmalowywał przedmioty w dwóch strefach: dolnej i górnej, które oddzielał linią horyzontu. Artysta wprowadza na płótnie podział na dwie przestrzenie, współistniejące, ale oddzielone od siebie jakby linią horyzontu. Krytycy wskazują, że malarz nawiązuje do ludzkiego poczucia istnienia na pograniczu dwóch stref: ziemi, materialnej ludzkiej rzeczywistości oraz sfery „poza”, tej niematerialnej. Według nich zdaje się unaoczniać odczucie dualizmu świata. Umieszczone elementy poniżej linii pochłania ogień, a wytworzone przez niego ciepło jakby unosi w powietrzu pozostałe znaki, które zdają się trwać w stanie zawieszenia. Tarasin w ten stateczny świat uporządkowanych przedmiotów wprowadza atmosferę niepokoju, którą uzyskuje dzięki wybranym środkom malarskim.
W 1951 ukończył malarstwo w krakowskiej ASP w pracowni prof. Zbigniewa Pronaszki. Jako student zadebiutował na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie w latach 1948-49. Od 1962 jest członkiem Grupy Krakowskiej. W 1974 podjął pracę pedagogiczną w warszawskiej ASP, a w latach 1987-90 był rektor tej uczelni. W 1984 otrzymał Nagrodę im. Jana Cybisa. W 1995 w warszawskiej Zachęcie miała miejsce monograficzna wystawa prac artysty.
Description:
"Fire", 1976
oil/canvas, 81 x 65.5 cm; signed and dated lower right: 'J. Tarasin | 76', signed, dated and described on the reverse: 'JAN TARASIN | "POZAR" | 1976'
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Jan Tarasin jest zaliczany do grona najwybitniejszych twórców, którzy kształtowali oblicze nowoczesnej sceny artystycznej w Polsce. Wkład, jaki malarz wniósł do rodzących się po wojnie trendów w malarstwie, jest słusznie coraz bardziej doceniany. Artysta wypracował indywidualny, dystynktywny język wypowiedzi artystycznej, który w powojennym malarstwie nie miał żadnej analogii. Pomimo wielu prób przypisywania stylu Tarasina do konkretnych tendencji czy kierunków w historii sztuki – malarstwa materii, minimalizmu, sztuk abstrakcyjnych – zapisał się on jako artysta umykający wszelkim konwencjom – i co warto zaznaczyć – konsekwentny w realizacji wypracowanej przez siebie strategii twórczej. W swojej działalności dążył do uproszczeń, doprowadzając do ostatecznej syntezy form realnych sytuacji, pejzażu, martwej natury.
Jan Tarasin od lat konsekwentnie rozwijał swoją wizję świata przedstawionego, zbudowanego ze swoistych symboli, uporządkowanych według zasad panujących w wykreowanym przed niego uniwersum. Artysta operował zbliżonym kadrem, powiększał niewielki fragment rzeczywistości, dopatrując się w detalu natury istoty rzeczy. Jakby przypadkowo wybrane kadry tworzące obraz Tarasina próbują uchwycić i pokazać świat wzajemnych powiązań, napięć i odniesień. Na płaszczyźnie zamkniętej granicami krawędzi podłoża przedmioty i znaki rozpychają się i walczą o uwagę widza kolorem i kształtem. Każdy z nich wydaje się chcieć zaznaczyć, że jest w tej układance najważniejszym elementem. Krytyczka sztuki, Ewa Gorządek, tłumaczyła, że obrazy Jana Tarasina na przestrzeni całej jego twórczości były podporządkowane jednej idei – „konkretyzacji świata przenikających i nakładających się układów, ruchu sprzecznych sił, ich uwikłań i relacji, porządku, ale i nieustającej zmienności. Traktował je jako model intelektualny, mówiący za pomocą plastycznych znaków o harmonii i dysharmonii w świecie” (Ewa Gorządek, Jan Tarasin, culture.pl/pl/tworca/jan-tarasin, dostęp: 12.11.2015, [cyt. za:] Monika Jadzińska, Rytm nieregularny, zmienny…, [w:] Jan Tarasin. Metamalarstwo, [red.] Iwona Szmelter, Warszawa 2017, s. 83).
Pracę prezentowaną na aukcji Jan Tarasin wykonał w 1976. Należy ona do serii obrazów o wspólnym tytule „Pożar” powstającej w latach 70. ubiegłego wieku. Obrazy, rysunki czy serigrafie Jana Tarasina z tego okresu ukazują porządek poprzez zrytmizowanie rzeczywistości. Jak pisał artysta do katalogu wystawy w BWA w Białymstoku: „ Większość rysunków i zanotowanych pomysłów, które udało mi się zebrać, dotyczy bardzo bliskich sobie spraw. (…) Rysowanie ruchliwych, niekończących się układów o zmiennym rytmie i nasyceniu, ułożonych w monotonne szeregi, czasem zanikające lub zagęszczające się do granic zagubienia własnego rytmu, katastrofalnego rozpadu lub zaniku, sprawia mi czysto zmysłową przyjemność, jaką daje np. malowanie pejzażu z natury lub wystukiwanie nieskomplikowanego rytmu na jakimś perkusyjnym instrumencie (Jan Tarasin, Spotkania z Tarasinem, Płock 2007, s. 16). To, co łączy obrazy zatytułowane „Pożar”, to fakt, że artysta, odmiennie niż w innych seriach, posłużył się mocno zarysowanymi przedmiotami, które pozostają dla widza enigmatyczne, ale wyczuwalna jest ich materialności. Zaprezentowane prostokąty, kwadraty, tuby sugerują swoimi kształtami, że są wytworem ludzkim, nie świata natury. Patrząc na realizacje z serii, odnosimy wrażenie, że ogniste promienie pochłaniają wyroby ludzkich rąk, pomimo iż ich konkretne nazwanie pozostaje trudnym zadaniem.
Kompozycja „Pożar” z 1976 wykazuje charakterystyczne cechy dla wspomnianej serii, czyli intensywność barwy czerwonej oraz lewitowanie przedmiotów-znaków. Jan Tarasin odmalowywał przedmioty w dwóch strefach: dolnej i górnej, które oddzielał linią horyzontu. Artysta wprowadza na płótnie podział na dwie przestrzenie, współistniejące, ale oddzielone od siebie jakby linią horyzontu. Krytycy wskazują, że malarz nawiązuje do ludzkiego poczucia istnienia na pograniczu dwóch stref: ziemi, materialnej ludzkiej rzeczywistości oraz sfery „poza”, tej niematerialnej. Według nich zdaje się unaoczniać odczucie dualizmu świata. Umieszczone elementy poniżej linii pochłania ogień, a wytworzone przez niego ciepło jakby unosi w powietrzu pozostałe znaki, które zdają się trwać w stanie zawieszenia. Tarasin w ten stateczny świat uporządkowanych przedmiotów wprowadza atmosferę niepokoju, którą uzyskuje dzięki wybranym środkom malarskim.
W 1951 ukończył malarstwo w krakowskiej ASP w pracowni prof. Zbigniewa Pronaszki. Jako student zadebiutował na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie w latach 1948-49. Od 1962 jest członkiem Grupy Krakowskiej. W 1974 podjął pracę pedagogiczną w warszawskiej ASP, a w latach 1987-90 był rektor tej uczelni. W 1984 otrzymał Nagrodę im. Jana Cybisa. W 1995 w warszawskiej Zachęcie miała miejsce monograficzna wystawa prac artysty.
Description:
"Fire", 1976
oil/canvas, 81 x 65.5 cm; signed and dated lower right: 'J. Tarasin | 76', signed, dated and described on the reverse: 'JAN TARASIN | "POZAR" | 1976'
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany i datowany p.d: 'J. Tarasin | 76'
Proweniencja
Rempex, 2007; kolekcja prywatna, Polska
