25
Władysław Skoczylas | Trzy góralki na drodze, 1910-1914
Estymacja:
25,000 zł - 35,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Zakopane, Zakopane!
Wymiary
66,5 x 94,5 cm (w świetle passe-partout)
Kategoria
Opis
akwarela/papier, 66,5 x 94,5 cm (w świetle passe-partout), sygnowany p.d.: 'W.Skoczylas',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
WŁADYSŁAW SKOCZYLAS W ZAKOPANEM
„Skoczylas obdarzony jest dużym sprytem malarskim, który pozwala mu malować łatwo i wiele. Łatwość ta wyraziła się szczególnie w studium akwarelowym zimowego pejzażu, potraktowanym dekoracyjnie, a la drzeworyt oraz w obrazku olejnym z figurkami w stylu rokoko”.
V Wystawa sztuki w Zakopanem, „Zakopane” 1909, nr 3, s. 3
Władysław Skoczylas zajmuje szczególne miejsce w panteonie polskich artystów. Jego twórczość była na wskroś różnorodna. Tworzył nie tylko drzeworyty, z których jest dzisiaj najbardziej znany, ale również oleje, akwarele, projekty tkanin oraz polichromie. Przez całe życie był również niezwykle aktywnie zaangażowany w życie kulturalne kraju. Inicjował oraz działał w wielu grupach artystycznych, w tym Stowarzyszeniu Artystów Polskich „Rytm” oraz Stowarzyszeniu Artystów Grafików „Ryt”.
Związek Skoczylasa z Zakopanem rozpoczął się w 1908, wraz z objęciem przez artystę posady nauczyciela w Szkole Przemysłu Drzewnego. Lata od 1908 do 1918, które spędził w stolicy polskich Tatr, był najważniejszym i najbardziej formatywnym okresem w jego artystycznej karierze. Po przejeździe do Zakopanego Skoczylas zamieszkał w pensjonacie „Staszeczkówka” przy Krupówkach pod adresem 15. Szybko nawiązał bliskie kontakty z towarzyską i artystyczną elitą kurortu. Zachowane listy i fotografie dowodzą bliskich kontaktów z Witkacym, Stefanem Żeromskim, Mieczysławem Jakimowiczem, Tymonem Niesiołowskim oraz wieloma innymi malarzami i pisarzami. Został również wybrany najpierw wiceprezesem, a następnie prezesem Towarzystwa „Sztuka Podhalańska”.
Pobyt w Zakopanem był dla niego czasem odkryć i artystycznym eksperymentów. Przyjeżdżając do kurortu, był aspirującym rzeźbiarzem, w malarstwie postimpresjonistą, okazjonalnie grafikiem użytkowym. Przebywając na Podhalu, szybko zainteresował się miejscową sztuką, zarówno tą ludową, jak i tą, która z ludowości czerpała. Zafascynował go „styl zakopiański” Stanisława Witkiewicza, którego osobiście już w Zakopanem nie było, lecz pozostawał czynnie zaangażowany w życie artystyczne miasta. Owa stylistyka, zarówno „ludowa” jak i „uczona” została podjęta przez Skoczylasa. Pielęgnował w swojej twórczości, zarówno tej graficznej, jak i malarskiej, mit góralszczyzny, używając jednak odmiennych środków malarskich. Jego kompozycje poddane są daleko idącej stylizacji, pewnej archaizacji oraz rytmizacji. Artysta nie kopiował i nie odtwarzał jedynie form sztuki ludowej, adaptował je i przetwarzał na potrzeby własnych kompozycji.
To właśnie inspiracje ludowością w dużej mierze stanowiły o nowoczesności jego malarstwa. Skoczylas wziął między innymi udział w pierwszej wystawie Formistów w Pałacu Sztuki w Krakowie w listopadzie 1917, na którą został zaproszony na specjalnych warunkach. Wystawę otwierało 28 dzieł sztuki ludowej – podhalańskich malowideł na szkle oraz kolorowanych stalorytów. Prezentowane na wystawie drzeworyty Skoczylasa pełniły funkcję niejako zwornika nowoczesnej i awangardowej sztuki Formistów oraz sztuki ludowej.
Ludowość zyskała nowoczesny wymiar również w malarstwie artystów skupionych w założonym w 1922 ugrupowaniu „Rytm”. Motywy zaczerpnięte z folkloru pełniły istotną funkcję w twórczości wielu „Rytmistów”, w tym Skoczylasa oraz Zofii Stryjeńskiej, nie tylko w zakresie inspiracji formalnych. Artyści skupienie wokół „Rytmu” nie stworzyli jednolitej formuły stylistycznej. Powoływali się zarówno na tradycję wielkiej sztuki dawnych epok, szczególnie sztuki klasycznej i klasycyzmu, jak i właśnie sztuki ludowej, która była ujęta w dekoracyjną, klasycyzującą formę. Nawiązania do rodzimego folkloru miały służyć eksponowaniu motywów narodowych, podkreślać odrębność niepodległego państwa. Sztuka ludowa była traktowana jako źródło narodowego poczucia formy i wprzęgnięta w poszukiwania nowego stylu narodowego. Założenia artystyczne „Rytmistów”, w tym samego Skoczylasa, współgrały z oficjalną polityką kulturalną II Rzeczpospolitej, manifestującą narodową odrębność i ciągłość państwowego bytu. Skoczylas twierdził, że: „(…) każdy naród świadomy swej odrębności wytwarza sztukę o własnym wyrazie (…)” (Władysław Skoczylas, O zadaniach Szkoły Sztuk Pięknych, [w:] Sztuka – szkoła – państwo, [red.] W. Włodarczyk, „Zeszyty ASP w Warszawie”, nr 4/10/1984, s. 80).
Prace Skoczylasa, który był członkiem założycielem ugrupowania, stanowią wykładnię estetycznych założeń członków „Rytmu”. We wszystkich jego kompozycjach, zakorzenionych silnie w tradycji, odnajdujemy postaci o harmonijnych proporcjach, ujęte we wdzięcznych pozach. W prezentowanych w katalogu aukcyjnym pracach, powstałych w trakcie pobytu artysty w Zakopanem, można obserwować zainteresowanie artysty barwą lokalną, dekoracyjną harmonią oraz wagę, jaką przykładał do zagadnienia formy i kompozycji. „Trzy góralki na drodze”, „Góral przed chatą”, „Stary kościół w Zakopanem” chociaż utrzymane są jeszcze częściowo w typie realistycznych scen rodzajowo-folklorystycznych, zapowiadają już cechy, które artysta w pełni rozwinął w latach 20. XX wieku – skłonność do syntetyzowania i rytmizowania form, zmysł dekoracyjny, symetryczne i uproszczone budowanie kompozycji z dominującym pierwszym planem. Prace zachwycają dekoracyjnością i barwnością oraz nieortodoksyjnym podejściem do ludowości. Artysta swobodnie traktował góralską tradycję, a jego artystyczna wyobraźnia pozwalała na mieszanie różnych motywów i bawienie się folklorystycznymi wzorami.
Kształcił się w Wiedniu oraz na krakowskiej ASP u Teodora Axentowicza i Leona Wyczółkowskiego. W Paryżu studiował rzeźbę u Antoine Bourdelle'a oraz w Lipsku, w Akademii Sztuk Graficznych (1912-13). Uznany za twórcę nowoczesnego drzeworytu polskiego; po mistrzowsku posługiwał się też akwarelą. Wystawiał razem z formistami. Był współzałożycielem Stowarzyszenia Artystów Plastyków "Rytm". W latach 1922-34 prowadził katedrę grafiki artystycznej w warszawskiej ASP, a od 1932 był profesorem tej uczelni. W twórczości swej chętnie sięgał do folkloru ludowego, szczególnie często do podhalańskiego. Obrazy olejne w dorobku tego artysty to ogromna rzadkość.
Description:
Three highlanders on the road, 1910-1914
watercolour/paper, 66.5 x 94.5 cm (dimensions in passe-partout window); signed lower right: 'W.Skoczylas',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
WŁADYSŁAW SKOCZYLAS W ZAKOPANEM
„Skoczylas obdarzony jest dużym sprytem malarskim, który pozwala mu malować łatwo i wiele. Łatwość ta wyraziła się szczególnie w studium akwarelowym zimowego pejzażu, potraktowanym dekoracyjnie, a la drzeworyt oraz w obrazku olejnym z figurkami w stylu rokoko”.
V Wystawa sztuki w Zakopanem, „Zakopane” 1909, nr 3, s. 3
Władysław Skoczylas zajmuje szczególne miejsce w panteonie polskich artystów. Jego twórczość była na wskroś różnorodna. Tworzył nie tylko drzeworyty, z których jest dzisiaj najbardziej znany, ale również oleje, akwarele, projekty tkanin oraz polichromie. Przez całe życie był również niezwykle aktywnie zaangażowany w życie kulturalne kraju. Inicjował oraz działał w wielu grupach artystycznych, w tym Stowarzyszeniu Artystów Polskich „Rytm” oraz Stowarzyszeniu Artystów Grafików „Ryt”.
Związek Skoczylasa z Zakopanem rozpoczął się w 1908, wraz z objęciem przez artystę posady nauczyciela w Szkole Przemysłu Drzewnego. Lata od 1908 do 1918, które spędził w stolicy polskich Tatr, był najważniejszym i najbardziej formatywnym okresem w jego artystycznej karierze. Po przejeździe do Zakopanego Skoczylas zamieszkał w pensjonacie „Staszeczkówka” przy Krupówkach pod adresem 15. Szybko nawiązał bliskie kontakty z towarzyską i artystyczną elitą kurortu. Zachowane listy i fotografie dowodzą bliskich kontaktów z Witkacym, Stefanem Żeromskim, Mieczysławem Jakimowiczem, Tymonem Niesiołowskim oraz wieloma innymi malarzami i pisarzami. Został również wybrany najpierw wiceprezesem, a następnie prezesem Towarzystwa „Sztuka Podhalańska”.
Pobyt w Zakopanem był dla niego czasem odkryć i artystycznym eksperymentów. Przyjeżdżając do kurortu, był aspirującym rzeźbiarzem, w malarstwie postimpresjonistą, okazjonalnie grafikiem użytkowym. Przebywając na Podhalu, szybko zainteresował się miejscową sztuką, zarówno tą ludową, jak i tą, która z ludowości czerpała. Zafascynował go „styl zakopiański” Stanisława Witkiewicza, którego osobiście już w Zakopanem nie było, lecz pozostawał czynnie zaangażowany w życie artystyczne miasta. Owa stylistyka, zarówno „ludowa” jak i „uczona” została podjęta przez Skoczylasa. Pielęgnował w swojej twórczości, zarówno tej graficznej, jak i malarskiej, mit góralszczyzny, używając jednak odmiennych środków malarskich. Jego kompozycje poddane są daleko idącej stylizacji, pewnej archaizacji oraz rytmizacji. Artysta nie kopiował i nie odtwarzał jedynie form sztuki ludowej, adaptował je i przetwarzał na potrzeby własnych kompozycji.
To właśnie inspiracje ludowością w dużej mierze stanowiły o nowoczesności jego malarstwa. Skoczylas wziął między innymi udział w pierwszej wystawie Formistów w Pałacu Sztuki w Krakowie w listopadzie 1917, na którą został zaproszony na specjalnych warunkach. Wystawę otwierało 28 dzieł sztuki ludowej – podhalańskich malowideł na szkle oraz kolorowanych stalorytów. Prezentowane na wystawie drzeworyty Skoczylasa pełniły funkcję niejako zwornika nowoczesnej i awangardowej sztuki Formistów oraz sztuki ludowej.
Ludowość zyskała nowoczesny wymiar również w malarstwie artystów skupionych w założonym w 1922 ugrupowaniu „Rytm”. Motywy zaczerpnięte z folkloru pełniły istotną funkcję w twórczości wielu „Rytmistów”, w tym Skoczylasa oraz Zofii Stryjeńskiej, nie tylko w zakresie inspiracji formalnych. Artyści skupienie wokół „Rytmu” nie stworzyli jednolitej formuły stylistycznej. Powoływali się zarówno na tradycję wielkiej sztuki dawnych epok, szczególnie sztuki klasycznej i klasycyzmu, jak i właśnie sztuki ludowej, która była ujęta w dekoracyjną, klasycyzującą formę. Nawiązania do rodzimego folkloru miały służyć eksponowaniu motywów narodowych, podkreślać odrębność niepodległego państwa. Sztuka ludowa była traktowana jako źródło narodowego poczucia formy i wprzęgnięta w poszukiwania nowego stylu narodowego. Założenia artystyczne „Rytmistów”, w tym samego Skoczylasa, współgrały z oficjalną polityką kulturalną II Rzeczpospolitej, manifestującą narodową odrębność i ciągłość państwowego bytu. Skoczylas twierdził, że: „(…) każdy naród świadomy swej odrębności wytwarza sztukę o własnym wyrazie (…)” (Władysław Skoczylas, O zadaniach Szkoły Sztuk Pięknych, [w:] Sztuka – szkoła – państwo, [red.] W. Włodarczyk, „Zeszyty ASP w Warszawie”, nr 4/10/1984, s. 80).
Prace Skoczylasa, który był członkiem założycielem ugrupowania, stanowią wykładnię estetycznych założeń członków „Rytmu”. We wszystkich jego kompozycjach, zakorzenionych silnie w tradycji, odnajdujemy postaci o harmonijnych proporcjach, ujęte we wdzięcznych pozach. W prezentowanych w katalogu aukcyjnym pracach, powstałych w trakcie pobytu artysty w Zakopanem, można obserwować zainteresowanie artysty barwą lokalną, dekoracyjną harmonią oraz wagę, jaką przykładał do zagadnienia formy i kompozycji. „Trzy góralki na drodze”, „Góral przed chatą”, „Stary kościół w Zakopanem” chociaż utrzymane są jeszcze częściowo w typie realistycznych scen rodzajowo-folklorystycznych, zapowiadają już cechy, które artysta w pełni rozwinął w latach 20. XX wieku – skłonność do syntetyzowania i rytmizowania form, zmysł dekoracyjny, symetryczne i uproszczone budowanie kompozycji z dominującym pierwszym planem. Prace zachwycają dekoracyjnością i barwnością oraz nieortodoksyjnym podejściem do ludowości. Artysta swobodnie traktował góralską tradycję, a jego artystyczna wyobraźnia pozwalała na mieszanie różnych motywów i bawienie się folklorystycznymi wzorami.
Kształcił się w Wiedniu oraz na krakowskiej ASP u Teodora Axentowicza i Leona Wyczółkowskiego. W Paryżu studiował rzeźbę u Antoine Bourdelle'a oraz w Lipsku, w Akademii Sztuk Graficznych (1912-13). Uznany za twórcę nowoczesnego drzeworytu polskiego; po mistrzowsku posługiwał się też akwarelą. Wystawiał razem z formistami. Był współzałożycielem Stowarzyszenia Artystów Plastyków "Rytm". W latach 1922-34 prowadził katedrę grafiki artystycznej w warszawskiej ASP, a od 1932 był profesorem tej uczelni. W twórczości swej chętnie sięgał do folkloru ludowego, szczególnie często do podhalańskiego. Obrazy olejne w dorobku tego artysty to ogromna rzadkość.
Description:
Three highlanders on the road, 1910-1914
watercolour/paper, 66.5 x 94.5 cm (dimensions in passe-partout window); signed lower right: 'W.Skoczylas',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Stan zachowania
0
Technika
akwarela/papier
Sygnatura
sygnowany p.d.: 'W.Skoczylas'
Proweniencja
dom aukcyjny Agra-Art, grudzień 2016; kolekcja prywatna, Polska
Literatura
porównaj: pocztówka z reprodukcją obrazu, wyd. Wydawnictwo "Podhale", około 1910-1914 (zob.: Maryla Sitkowska, Władysław Skoczylas (1883-1934), Warszawa 2015, nr kat. VI. 42, s. 282)
Wystawiany
0
