112
Jacek Malczewski | Portret żony artysty, 1926
Estymacja:
100,000 zł - 150,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie • Sesja II
Artysta
Jacek Malczewski (1854 - 1929)
Wymiary
26,5 x 35 cm
Kategoria
Opis
olej/deska, 26,5 x 35 cm, sygnowany i datowany z lewej strony: 'J. Malczewski 1926 Maj', na odwrociu owalny stempel: 'Ze zbiorów Marji Malczewskiej'
numer inwentarzowy: '119', oraz owalny stempel Składu Przyborów Malarskich Róży Aleksandrowicz w Krakowie
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Portrety Jacka Malczewskiego charakteryzuje głębia znaczeniowa. W setkach wykonanych prac wyróżnia się grupa werystycznych portretów realnych postaci ubranych w kostium mitologiczny, biblijny lub patriotyczny. Portrety symboliczne Malczewskiego mają dwa wymiary: alegoryczny i realistyczny. Z jednej strony przedstawiają werystycznie postać modela, oddając jego fizjonomię. Z drugiej, jak pisał Tadeusz Szydłowski: „W swych bardzo licznych portretach Malczewski snuje nieraz na temat modeli jakieś własne poematy, które chcąc pełniej wyrazić, wprowadza obok portretowanych inne jeszcze figury dodatkowe, rzeczywiste lub fantastyczne, kładzie im do rąk jakieś godła i znaki, domalowuje w tłach różne akcesoria symboliczne” (Tadeusz Szydłowski, Jacek Malczewski, Warszawa 1925).
Wyjątkową grupę wizerunków portretowych w malarstwie Malczewskiego stanowią portrety żony artysty. Przyszłą żonę poznał Jacek Malczewski w 1886 roku podczas przyjęcia zaręczynowego córki profesora Janikowskiego. Maria Gralewska miała wówczas 20 lat, artysta był od niej o 12 lat starszy. Pierwszy jej wizerunek wykonał jeszcze przed ślubem, w 1887 roku. Słynny „Portret narzeczonej” pierwszy, oficjalny portret przyszłej małżonki jest reprezentacyjnym wizerunkiem namalowany w gradacji jasnych tonów bieli i szarości. Uwagę widza skupia w nim wytworna, balowa suknia portretowanej oraz wykonany ze strusich piór wachlarz. Poza modelki i elegancka suknia z turniurą niemieszczącą się w kadrze. Jest to reprezentacyjny wizerunek, utrzymany jeszcze w konwencji malarstwa XIX wiecznego.
Ślub Malczewskiego z ukochaną odbył się 29 października 1887 roku w Kościele Mariackim w Krakowie. Na portrety żony artysty można patrzeć jako zapis i historię ich relacji. Pierwsze lata małżeństwa były dla Malczewskich szczęśliwe. W 1888 roku na świat przyszła córka Julia, zaś cztery lata później syn Rafał. Młodzi małżonkowie napawali się rodzinnym szczęściem i spokojem, osiągając dobrobyt i pozycję. Rodzinne szczęście stało się ważnym tematem w twórczości artysty, który chętnie i często tworzył wizerunki członków rodziny, zarówno żony, dzieci jak i sióstr oraz matki. Z tego okresu pochodzi portret małżonki, przedstawionej na tle kwitnącego drzewa w ogrodzie. Wiosenna, radosna aura, specyficzny kadr wyraźnie wskazują, że praca powstał we wczesnym etapie twórczości i zarazem małżeństwa Malczewskiego.
Portrety Marii Malczewskiej to przede wszystkim portrety jako małżonki i matki z dziećmi. Rzadko obecny jest w nich pogłębiony sens znaczeniowy i symboliczny, znamienny dla innych dzieł artysty. Do nielicznych wyjątków od tej zasady zalicza się „Pierwiosnek. Portret własny z żona” z 1905 roku obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie oraz „Portret żony” z 1920 roku. Praca z 1905 roku zdaniem Agnieszki Ławniczakowej jest echem rewolucji 1905 roku oraz nadziei związanej z odzyskaniem niepodległości. Artysta sportretował się w nim w płaszczu zesłańców – rosyjski szynel wojskowy, oraz ze skutymi w kajdany rękoma. Żona artysta na głowie ma słomiany wieniec interpretowany przez badaczkę jako „koronę a rebours spętanej Polonii” (Agnieszka Ławniczakowa, Jacek Malczewski. Wystawa z lat 1890-1926, 2 września – 14 października, Poznań 1990, s. 83).
Portret małżonki z 1920 roku interpretowany jest jako zapis chłodnych relacji między małżonkami w tamtym czasie. Maria siedzi na krześle w pracowni męża, zdaje się być nieobecna duchowo, jej wizyta ma charakter przypadkowy, trochę wymuszony. Odziana jest w niebieską koszulę i czarną spódnicę. Kluczową rolę zdają się odgrywać zamknięte oczy modelki oraz przykryta tkaniną sztalugę malarską, które odnoszą się do niezainteresowania Marii Malczewskiej twórczością męża. Kompozycja może być konstatacją artysty nad losem jego małżeństwa, trudnością w znalezieniu wspólnego języka. Zasłonięta ciężką zasłoną okno za plecami modelki odczytywane może być również jako kompletne zamknięcie Marii na świat męża, na jego malarstwo, która skupiona jest wyłącznie na sobie i swoich rozrywkach. Samo okno w malarstwie Malczewskiego jest z kolei, obok studni oraz drzwi, granicą wyznaczającą dwa różne światy (rzeczywisty i fantastyczny). Może to oznaczać również odcięcie się od własnego świata i twórczości, deklaracja pełnego poświęcenia wobec żony. Pod stołem leży pognieciony szynel, kiedyś jeden z głównych rekwizytów malarskich – w czasie tworzenia portretu do niczego nie potrzebny.
Mimo ochłodzenia relacji między małżonkami, małżeństwo przetrwało. Przez długi czas prowadzili niemal osobne życie, wspólnie pojawiając się jedynie na oficjalnych wydarzeniach. Od 1913 roku artysta swój czas dzielił między Kraków, gdzie mieszkał na ulicy Krupniczej, Charzewice oraz lusławicki dwór. W 1926 roku artysta po raz ostatni przeprowadził się na teren Zwierzyńca, do domu przy ulicy Anczyca 7. Tam zmarł 8 października 1826 roku, w wieku 75 lat. Prezentowany w ofercie aukcji portret małżonki, pochodzący z maja 1926 roku jest zatem jednym z ostatnich dzieł Malczewskiego oraz prawdopodobnie ostatnim wykonanym wizerunkiem ukochanej żony. Utrzymana w szkicowym charakterze praca, w odcieniach ciepłych brązów i zieleni, przedstawia twarz Marii na tle ogrodu. Jest to intymny wizerunek, który zdaje się być wyrazem miłosnego wyznania, rzuconego po raz ostatni ukochanej żonie, z którą spędził 39 lat swojego życia.
W latach 1872-75 i 1877-79 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, m.in. u Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki oraz w latach 1876-77 u Henri Ernesta Lehmana w Szkole Sztuk Pięknych w Paryżu. Na formację artysty wpłynęły liczne podróże do Paryża, Monachium, Wiednia, Włoch, Grecji czy Turcji. Istotnym źródłem inspiracji Malczewskiego był rodzimy folklor, polska literatura i historia, także tradycja biblijna i mitologiczna. Stale podejmował wątki patriotyczne i mesjanistyczne, egzystencjalne, autobiograficzne oraz dotyczące dylematów artystycznego tworzenia. Uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela malarstwa polskiego symbolizmu wsławił się też jako wybitny pedagog. Wykładał malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1896-1900 i 1910-1921), a w okresie 1912-1914 pełnił funkcję jej rektora. W 1897 roku został członkiem-założycielem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka". Twórczość Malczewskiego był wielokrotnie prezentowana poza granicami kraju, doceniana i nagradzana, m.in medalami na międzynarodowych wystawach w Monachium (1892), Berlinie (1891) i Paryżu (1900).
Description:
Artist's wife portrait, 1926
oil/board, 26.5 x 35 cm; signed and dated on the left side: 'J. Malczewski 1926 Maj', on the reverse stamp: 'Ze zbiorow Marji Malczewskiej'
inventory number: '119', and round stamp: 'Sklad Przyborow malarskich Rozy Aleksandrowicz w Krakowie',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
numer inwentarzowy: '119', oraz owalny stempel Składu Przyborów Malarskich Róży Aleksandrowicz w Krakowie
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Portrety Jacka Malczewskiego charakteryzuje głębia znaczeniowa. W setkach wykonanych prac wyróżnia się grupa werystycznych portretów realnych postaci ubranych w kostium mitologiczny, biblijny lub patriotyczny. Portrety symboliczne Malczewskiego mają dwa wymiary: alegoryczny i realistyczny. Z jednej strony przedstawiają werystycznie postać modela, oddając jego fizjonomię. Z drugiej, jak pisał Tadeusz Szydłowski: „W swych bardzo licznych portretach Malczewski snuje nieraz na temat modeli jakieś własne poematy, które chcąc pełniej wyrazić, wprowadza obok portretowanych inne jeszcze figury dodatkowe, rzeczywiste lub fantastyczne, kładzie im do rąk jakieś godła i znaki, domalowuje w tłach różne akcesoria symboliczne” (Tadeusz Szydłowski, Jacek Malczewski, Warszawa 1925).
Wyjątkową grupę wizerunków portretowych w malarstwie Malczewskiego stanowią portrety żony artysty. Przyszłą żonę poznał Jacek Malczewski w 1886 roku podczas przyjęcia zaręczynowego córki profesora Janikowskiego. Maria Gralewska miała wówczas 20 lat, artysta był od niej o 12 lat starszy. Pierwszy jej wizerunek wykonał jeszcze przed ślubem, w 1887 roku. Słynny „Portret narzeczonej” pierwszy, oficjalny portret przyszłej małżonki jest reprezentacyjnym wizerunkiem namalowany w gradacji jasnych tonów bieli i szarości. Uwagę widza skupia w nim wytworna, balowa suknia portretowanej oraz wykonany ze strusich piór wachlarz. Poza modelki i elegancka suknia z turniurą niemieszczącą się w kadrze. Jest to reprezentacyjny wizerunek, utrzymany jeszcze w konwencji malarstwa XIX wiecznego.
Ślub Malczewskiego z ukochaną odbył się 29 października 1887 roku w Kościele Mariackim w Krakowie. Na portrety żony artysty można patrzeć jako zapis i historię ich relacji. Pierwsze lata małżeństwa były dla Malczewskich szczęśliwe. W 1888 roku na świat przyszła córka Julia, zaś cztery lata później syn Rafał. Młodzi małżonkowie napawali się rodzinnym szczęściem i spokojem, osiągając dobrobyt i pozycję. Rodzinne szczęście stało się ważnym tematem w twórczości artysty, który chętnie i często tworzył wizerunki członków rodziny, zarówno żony, dzieci jak i sióstr oraz matki. Z tego okresu pochodzi portret małżonki, przedstawionej na tle kwitnącego drzewa w ogrodzie. Wiosenna, radosna aura, specyficzny kadr wyraźnie wskazują, że praca powstał we wczesnym etapie twórczości i zarazem małżeństwa Malczewskiego.
Portrety Marii Malczewskiej to przede wszystkim portrety jako małżonki i matki z dziećmi. Rzadko obecny jest w nich pogłębiony sens znaczeniowy i symboliczny, znamienny dla innych dzieł artysty. Do nielicznych wyjątków od tej zasady zalicza się „Pierwiosnek. Portret własny z żona” z 1905 roku obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie oraz „Portret żony” z 1920 roku. Praca z 1905 roku zdaniem Agnieszki Ławniczakowej jest echem rewolucji 1905 roku oraz nadziei związanej z odzyskaniem niepodległości. Artysta sportretował się w nim w płaszczu zesłańców – rosyjski szynel wojskowy, oraz ze skutymi w kajdany rękoma. Żona artysta na głowie ma słomiany wieniec interpretowany przez badaczkę jako „koronę a rebours spętanej Polonii” (Agnieszka Ławniczakowa, Jacek Malczewski. Wystawa z lat 1890-1926, 2 września – 14 października, Poznań 1990, s. 83).
Portret małżonki z 1920 roku interpretowany jest jako zapis chłodnych relacji między małżonkami w tamtym czasie. Maria siedzi na krześle w pracowni męża, zdaje się być nieobecna duchowo, jej wizyta ma charakter przypadkowy, trochę wymuszony. Odziana jest w niebieską koszulę i czarną spódnicę. Kluczową rolę zdają się odgrywać zamknięte oczy modelki oraz przykryta tkaniną sztalugę malarską, które odnoszą się do niezainteresowania Marii Malczewskiej twórczością męża. Kompozycja może być konstatacją artysty nad losem jego małżeństwa, trudnością w znalezieniu wspólnego języka. Zasłonięta ciężką zasłoną okno za plecami modelki odczytywane może być również jako kompletne zamknięcie Marii na świat męża, na jego malarstwo, która skupiona jest wyłącznie na sobie i swoich rozrywkach. Samo okno w malarstwie Malczewskiego jest z kolei, obok studni oraz drzwi, granicą wyznaczającą dwa różne światy (rzeczywisty i fantastyczny). Może to oznaczać również odcięcie się od własnego świata i twórczości, deklaracja pełnego poświęcenia wobec żony. Pod stołem leży pognieciony szynel, kiedyś jeden z głównych rekwizytów malarskich – w czasie tworzenia portretu do niczego nie potrzebny.
Mimo ochłodzenia relacji między małżonkami, małżeństwo przetrwało. Przez długi czas prowadzili niemal osobne życie, wspólnie pojawiając się jedynie na oficjalnych wydarzeniach. Od 1913 roku artysta swój czas dzielił między Kraków, gdzie mieszkał na ulicy Krupniczej, Charzewice oraz lusławicki dwór. W 1926 roku artysta po raz ostatni przeprowadził się na teren Zwierzyńca, do domu przy ulicy Anczyca 7. Tam zmarł 8 października 1826 roku, w wieku 75 lat. Prezentowany w ofercie aukcji portret małżonki, pochodzący z maja 1926 roku jest zatem jednym z ostatnich dzieł Malczewskiego oraz prawdopodobnie ostatnim wykonanym wizerunkiem ukochanej żony. Utrzymana w szkicowym charakterze praca, w odcieniach ciepłych brązów i zieleni, przedstawia twarz Marii na tle ogrodu. Jest to intymny wizerunek, który zdaje się być wyrazem miłosnego wyznania, rzuconego po raz ostatni ukochanej żonie, z którą spędził 39 lat swojego życia.
W latach 1872-75 i 1877-79 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, m.in. u Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki oraz w latach 1876-77 u Henri Ernesta Lehmana w Szkole Sztuk Pięknych w Paryżu. Na formację artysty wpłynęły liczne podróże do Paryża, Monachium, Wiednia, Włoch, Grecji czy Turcji. Istotnym źródłem inspiracji Malczewskiego był rodzimy folklor, polska literatura i historia, także tradycja biblijna i mitologiczna. Stale podejmował wątki patriotyczne i mesjanistyczne, egzystencjalne, autobiograficzne oraz dotyczące dylematów artystycznego tworzenia. Uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela malarstwa polskiego symbolizmu wsławił się też jako wybitny pedagog. Wykładał malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1896-1900 i 1910-1921), a w okresie 1912-1914 pełnił funkcję jej rektora. W 1897 roku został członkiem-założycielem Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka". Twórczość Malczewskiego był wielokrotnie prezentowana poza granicami kraju, doceniana i nagradzana, m.in medalami na międzynarodowych wystawach w Monachium (1892), Berlinie (1891) i Paryżu (1900).
Description:
Artist's wife portrait, 1926
oil/board, 26.5 x 35 cm; signed and dated on the left side: 'J. Malczewski 1926 Maj', on the reverse stamp: 'Ze zbiorow Marji Malczewskiej'
inventory number: '119', and round stamp: 'Sklad Przyborow malarskich Rozy Aleksandrowicz w Krakowie',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
olej/deska
Sygnatura
sygnowany i datowany z lewej strony: 'J. Malczewski 1926 Maj'
Proweniencja
spuścizna po artyście; kolekcja prywatna, Polska
Literatura
0
Wystawiany
0
