114
Wojciech Fangor | "SM 4", 1974
Estymacja:
1,500,000 zł - 1,800,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Op-Art i Abstrakcja Geometryczna
Artysta
Wojciech Fangor (1922 - 2015)
Wymiary
143 x 143 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 143 x 143 cm, sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'FANGOR | SM 4 1974 | 56 x 56" '
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
W 1958 Wojciech Fangor sformułował teorię tzw. Pozytywnej Przestrzeni Iluzyjnej, opartą na odkryciu, że niewyraźne elementy figuratywne na wczesnych płótnach oddziałują na przestrzeń przed obrazem. W ramach tych doświadczeń artysta podejmował przez kilkanaście lat liczne eksperymenty artystyczne oparte na powidokach, kontrastowaniu barw, stopniowaniu ich nasycenia, zmianie wielkości oraz różnorodnym układzie figur. Działania te miały na celu wywołanie iluzji ruchu w obrazie. Dzieła z tego okresu powstały w technice sfumato, pozwalającej na wydobycie miękkich, bezkrawędziowych przejść pomiędzy barwami. Najlepszy efekt obranych przez Fangora poszukiwań artystycznych dawał kwadratowy format płótna z przedstawieniem koła lub form falistych. „SM1” jest zapowiedzią przełomu jego twórczości, który nastąpił w 1975. Wtedy to Fangor odszedł od bezkrawędziowych kompozycji na rzecz „przestrzeni międzytwarzowych”. Prezentowany obraz charakteryzuje się delikatnymi przejściami między silnie skontrastowanymi plamami barwnymi a wyłaniającymi się mocniej zarysowanymi krawędziami. Ukazane na nim abstrakcyjne formy przypominają zaobserwowane przez teleskop niebo, którego obraz oglądający może odpowiednio wyostrzać i rozmywać. Istotne znaczenie miała dla artysty technika wykonania prac, która odpowiadała za ostateczny efekt wizualny płócien. Płaskie i jednorodne powierzchnie, wykonane w technice olejnej na zagruntowanych płótnach, artysta uzyskał, sukcesywnie dodając kolejne półprzezroczyste warstwy przy użyciu miękkiego pędzla. Dzięki zastosowanej technice, farby schły zdecydowanie dłużej niż akryl, co pozwalało na kolejne poprawki. Tym samym kompozycje wyróżniały się zdecydowanie większą głębią barw ze względu na rozpuszczenie pigmentu w olejowej bazie. Jak zauważa Stefan Szydłowski: „Fangor więcej osiągnął niż inni od czasu Kazimierza Malewicza i Władysława Strzemińskiego, wykorzystując wszystko to, co przed nim przygotowywało malarstwo. Wojciech Fangor przekroczył granicę dzieła zdefiniowanego wówczas jako „obraz”, nie naruszając w niczym jego materialności, fizycznej struktury, nie dewastując płótna ani ramy, ani nie rezygnując z odwiecznych zagadnień malarstwa; ustawił je w nowym świetle. Ujawnił kulturową zależność obrazu nie tylko w diachronii od tradycji, ale pokazał jego współczesną zależność od kultury kształtujących się nowych form postrzegania, od nowych form ludzkiego życia” (S. Szydłowski, „Pozytywna przestrzeń iluzyjna” [w:] Wojciech Fangor: przestrzeń jako gra, Kraków 2012, s. 117).
„SM4” ujawnia postrzeganie malarstwa bazującego na osobistym, emocjonalnym i zmysłowym doświadczeniu jego materii, na dowartościowaniu techniki, koloru, przestrzeni. Wszystko to czyni twórczość Fangora ponadczasową. Prezentowany obraz powstał w okresie pobytu artysty w Kaliforni w 1974, który obfitował w liczne kontakty z ówczesnymi amerykańskimi twórcami. W 1962 po raz pierwszy spotkał Marka Rothko, którego podobny sposób malowania okazał się być szczególnie zaskakujący. Fangor również poznał Anuszkiewicza, Richarda Artswagera i Stańczaka. W 1967 jego wystawę w Galerii Challette w Nowym Jorku odwiedził Josef Albers i zareagował stwierdzeniem ‘chapeau bas!’. W 1969 artysta zakupił wraz z żoną posiadłość w Summit, w której mieszkali do 1989. W 1970 odbyła się wystawa indywidualna Fangora w Muzeum Solomona Guggenheima w Nowym Jorku. Była to pierwsza w historii tej instytucji indywidualna ekspozycja prac artysty pochodzącego z Polski.
W czasie okupacji studiował prywatnie u Tadeusza Pruszkowskiego i Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. Uzyskał dyplom w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w 1946. Na festiwal Młodzieży i Studentów w Warszawie wraz z Henrykiem Tomaszewskim zaprojektował dekorację przestrzenną w plenerze. Odtąd prace malarskie były realizowane w relacji do przestrzeni poza obrazem - jak w słynnym “Studium przestrzeni" z 1958 roku, poprzedzającym światowe realizacje environments. Instalacje malarskie z lat 50. i 60., złożone z kolorowych kontrastujących kręgów i fal, dotykały problemów optycznych i były bliskie sztuce op-art. Ukoronowaniem tego okresu była indywidualna wystawa w Guggenheim Museum w Nowym Jorku (1970). Prowadził działalność pedagogiczną na uniwersytetach w Anglii i USA. Jego prace znajdują się w największych kolekcjach na świecie.
Description:
"SM 4", 1974
oil/canvas, 143 x 143 cm; signed, dated and described on the reverse: 'FANGOR | SM 4 1974 | 56 x 56" ', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
W 1958 Wojciech Fangor sformułował teorię tzw. Pozytywnej Przestrzeni Iluzyjnej, opartą na odkryciu, że niewyraźne elementy figuratywne na wczesnych płótnach oddziałują na przestrzeń przed obrazem. W ramach tych doświadczeń artysta podejmował przez kilkanaście lat liczne eksperymenty artystyczne oparte na powidokach, kontrastowaniu barw, stopniowaniu ich nasycenia, zmianie wielkości oraz różnorodnym układzie figur. Działania te miały na celu wywołanie iluzji ruchu w obrazie. Dzieła z tego okresu powstały w technice sfumato, pozwalającej na wydobycie miękkich, bezkrawędziowych przejść pomiędzy barwami. Najlepszy efekt obranych przez Fangora poszukiwań artystycznych dawał kwadratowy format płótna z przedstawieniem koła lub form falistych. „SM1” jest zapowiedzią przełomu jego twórczości, który nastąpił w 1975. Wtedy to Fangor odszedł od bezkrawędziowych kompozycji na rzecz „przestrzeni międzytwarzowych”. Prezentowany obraz charakteryzuje się delikatnymi przejściami między silnie skontrastowanymi plamami barwnymi a wyłaniającymi się mocniej zarysowanymi krawędziami. Ukazane na nim abstrakcyjne formy przypominają zaobserwowane przez teleskop niebo, którego obraz oglądający może odpowiednio wyostrzać i rozmywać. Istotne znaczenie miała dla artysty technika wykonania prac, która odpowiadała za ostateczny efekt wizualny płócien. Płaskie i jednorodne powierzchnie, wykonane w technice olejnej na zagruntowanych płótnach, artysta uzyskał, sukcesywnie dodając kolejne półprzezroczyste warstwy przy użyciu miękkiego pędzla. Dzięki zastosowanej technice, farby schły zdecydowanie dłużej niż akryl, co pozwalało na kolejne poprawki. Tym samym kompozycje wyróżniały się zdecydowanie większą głębią barw ze względu na rozpuszczenie pigmentu w olejowej bazie. Jak zauważa Stefan Szydłowski: „Fangor więcej osiągnął niż inni od czasu Kazimierza Malewicza i Władysława Strzemińskiego, wykorzystując wszystko to, co przed nim przygotowywało malarstwo. Wojciech Fangor przekroczył granicę dzieła zdefiniowanego wówczas jako „obraz”, nie naruszając w niczym jego materialności, fizycznej struktury, nie dewastując płótna ani ramy, ani nie rezygnując z odwiecznych zagadnień malarstwa; ustawił je w nowym świetle. Ujawnił kulturową zależność obrazu nie tylko w diachronii od tradycji, ale pokazał jego współczesną zależność od kultury kształtujących się nowych form postrzegania, od nowych form ludzkiego życia” (S. Szydłowski, „Pozytywna przestrzeń iluzyjna” [w:] Wojciech Fangor: przestrzeń jako gra, Kraków 2012, s. 117).
„SM4” ujawnia postrzeganie malarstwa bazującego na osobistym, emocjonalnym i zmysłowym doświadczeniu jego materii, na dowartościowaniu techniki, koloru, przestrzeni. Wszystko to czyni twórczość Fangora ponadczasową. Prezentowany obraz powstał w okresie pobytu artysty w Kaliforni w 1974, który obfitował w liczne kontakty z ówczesnymi amerykańskimi twórcami. W 1962 po raz pierwszy spotkał Marka Rothko, którego podobny sposób malowania okazał się być szczególnie zaskakujący. Fangor również poznał Anuszkiewicza, Richarda Artswagera i Stańczaka. W 1967 jego wystawę w Galerii Challette w Nowym Jorku odwiedził Josef Albers i zareagował stwierdzeniem ‘chapeau bas!’. W 1969 artysta zakupił wraz z żoną posiadłość w Summit, w której mieszkali do 1989. W 1970 odbyła się wystawa indywidualna Fangora w Muzeum Solomona Guggenheima w Nowym Jorku. Była to pierwsza w historii tej instytucji indywidualna ekspozycja prac artysty pochodzącego z Polski.
W czasie okupacji studiował prywatnie u Tadeusza Pruszkowskiego i Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. Uzyskał dyplom w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w 1946. Na festiwal Młodzieży i Studentów w Warszawie wraz z Henrykiem Tomaszewskim zaprojektował dekorację przestrzenną w plenerze. Odtąd prace malarskie były realizowane w relacji do przestrzeni poza obrazem - jak w słynnym “Studium przestrzeni" z 1958 roku, poprzedzającym światowe realizacje environments. Instalacje malarskie z lat 50. i 60., złożone z kolorowych kontrastujących kręgów i fal, dotykały problemów optycznych i były bliskie sztuce op-art. Ukoronowaniem tego okresu była indywidualna wystawa w Guggenheim Museum w Nowym Jorku (1970). Prowadził działalność pedagogiczną na uniwersytetach w Anglii i USA. Jego prace znajdują się w największych kolekcjach na świecie.
Description:
"SM 4", 1974
oil/canvas, 143 x 143 cm; signed, dated and described on the reverse: 'FANGOR | SM 4 1974 | 56 x 56" ', ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'FANGOR | SM 4 1974 | 56 x 56" '
Proweniencja
kolekcja prywatna, Polska
Literatura
Stefan Szydłowski, Wojciech Fangor. Przestrzeń jako gra, Kraków 2012, s. 227 (il.)
Praca została umieszczona w katalogu raisonné Wojciecha Fangora pod redakcją Katarzyny Jankowskiej-Cieślik
pod numerem: P.943
