103
Jan Ziemski | "Permutacje", 1969
Estymacja:
50,000 zł - 70,000 zł
Sprzedane
60,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Op-Art i Abstrakcja Geometryczna
Artysta
Jan Ziemski (1920 - 1988)
Wymiary
50 x 70 cm
Kategoria
Opis
akryl, relief/płyta, 50 x 70 cm, sygnowany i datowany na odwrociu: 'JAN ZIEMSKI | 1969r.', nalepka wystawowa z Biura Wystaw Artystycznych w Lublinie z opisem pracy
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
- Obiekt importowany spoza terytorium UE na podstawie odprawy czasowej. Importowy podatek VAT w wysokości 8% kwoty wylicytowanej, będzie doliczony do ceny sprzedaży obiektu.
W 1965 Jan Ziemski został zaproszony na elbląskie „Konfrontacje 65”. W ramach ekspozycji
artysta zaproponował pięć obrazów, reliefowych, skonstruowanych z listew przyklejonych do płaszczyzny podłoża, zbudowanych już według ściśle określonych zasad geometrii i rytmu. W tym samym roku brał również udział w wystawie i sympozjum „Złotego Grona” w Zielonej Górze. W drodze na otwarcie ekspozycji Ziemski dostrzegł z okna pociągowego wagonu ledwie uchwytne zjawisko optyczne nałożenia na siebie dwóch rytmów: równolegle biegnących wiązek przewodów telefonicznych i regularnej struktury układu dachówek w mijanym budynku. Doznanie to artysta skojarzył z rozwiązaniem długo poszukiwanym jego problemu. Wraz z doświadczeniem odkrycia Ziemski podjął eksperymenty nad nową serią obrazów. Oryginalny język właściwy tylko tym dziełom wkrótce przyniósł artyście uznanie i popularność.
Jak zauważył Julian Przyboś, wypowiadając się o nowatorskich realizacjach Ziemskiego, jego obrazy były skonstruowane do oglądania od wewnątrz. Obraz chroniony przez dodatkowe, wielowymiarowe płaszczyzny tworzył z nimi spójną całość. Pierwszy „Obraz wewnętrzny” Ziemski skonstruował w ramach Pleneru w Osiekach również w 1965. Najpełniejsze odzwierciedlenie jego nowych doświadczeń artystycznych można odnaleźć w serii prac zatytułowanych „Interferencje”. Podstawą do stworzenia kompozycji jest tu gra ostrych kontrastów: czerni z bielą, żółcią i czerwienią. Zróżnicowane chromatycznie barwy zyskują w obrębie wewnętrznej i zewnętrznej warstwy listew nieistniejącą materialnie barwę wypadkową. Czerwień, znakującą według reguł malarskich najbliższy plan, Ziemski umieścił w głębi reliefu, zaś wypukłe listwy pokrył zimną bielą i czernią – odcieniami, które powinny określać najdalszy plan. Tym samym artysta uzyskał efekt optycznego zakłócenia w odbiorze przestrzeni, a geometryczne formy półkola i trójkątów zatarły się i uległy deformacji. Wizualny ruch prezentowanych form potęgują powtarzalne, rytmicznie ułożone, pionowe, łukowo wygięte listewki przytwierdzone płaskim reliefem. Następnie, w analogicznym rytmie, umocował listwy wznoszące się wypukłym łukiem nad reliefowym podłożem. Nowopowstałe dwa rytmy półkoli nakładają się na siebie, wywołując zjawisko interferencji, przelotu nieokreślonej i nieistniejącej formy. Ziemski zapytany przez Bożenę Kowalską, co myślał, realizując w ten sposób swoje dotychczasowe poszukiwania artystyczne, opowiedział o ruchliwym dymie czy parze i o świetle. Jak zauważa również sama krytyczka sztuki: „Drewniane obrazy-reliefy artysty ukrywały za ażurową przesłoną z listewek błysk formy, może koloru, albo kierunku lotu czegoś jak strzały, z istniejącej rzeczywistości lub wypadkowej barwy. Ale obudowa tego zjawiska, nieobecnego i tylko pochwytnego w ruchu, jest zgrzebna i niewspółczesna, nieco toporna. Może i ma to swój, siermiężny urok, ale trudno go docenić w kontekście transparentnych i jak muślin subtelnych obiektów z tego samego czasu, jak choćby Jesusa Rafaela Soto albo Carlosa Cruz-Dieza. Za to, gdy w tamtych jest tylko oczarowanie oczu, u Ziemskiego jest jeszcze przekaz myśli. Przy tym odczytuje się w nich owe ważne problemy, z którymi zmagał się w ciągu 22 lat od chwili znalezienia własnego alfabetu znaków aż do dnia swojej śmierci” (Kowalska, W poszukiwaniu ukrytego obrazu – Jan Ziemski 1920-1988, Na przykład 2000, nr 1-2 [72-73], s. 6).
Twórczość Ziemskiego wbrew pozorom nie ograniczała się tylko do problemów „czystej formy” przypisywanym sztuce konkretniej. Nie wynikała ona również tylko z potrzeby podjęcia wizualnych eksperymentów. Jego działania artystyczne wyrażały tęsknotę za tym, co nieuchwytne i niewyartykułowane. Przez zamyślenie nad przestrzenią i stosunkiem do materii Ziemski nieustannie zadawał pytanie o relatywność wszelkich zjawisk i ich odbioru, a także wszelkiej prawdy.
Studiował historię sztuki na KUL-u od 1956 roku. Był współtwórcą Grupy Zamek. Jego pierwsze malarskie kompozycje można określić jako metaforyczne. Od roku 1958 artysta eksperymentował z powierzchnią obrazu, wprowadzając niemalarskie, konkretne materie. Najciekawszym doświadczeniem twórcy były wykonywane w latach 1960-64 "formury", czyli obrazy-obiekty o skomplikowanej fakturze, formowane w gipsie. Od połowy lat 60. fascynowały artystę problemy wizualizacji przestrzeni, ruchu i światła (RYTMY, 1971; PERMUTACJE, 1973). W latach 80. Ziemski skrajnie uprościł paletę i w ostatnich pracach posługiwał się wyłącznie bielą i czernią (cykl METAMORFOZY). Stały uczestnik plenerów i sympozjów, m.in. PLENERÓW KOSZALIŃSKICH w Osiekach.
Description:
"Permutations", 1969
acrylic, relief/board, 50 x 70 cm; signed and dated on the reverse: 'JAN ZIEMSKI | 1969r.', exhibition's sticker from BWA in Lublin with description,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
- This lot has been imported from outside the EU and placed under Temporary Admission regime. Import VAT is payable at 8% on the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
- Obiekt importowany spoza terytorium UE na podstawie odprawy czasowej. Importowy podatek VAT w wysokości 8% kwoty wylicytowanej, będzie doliczony do ceny sprzedaży obiektu.
W 1965 Jan Ziemski został zaproszony na elbląskie „Konfrontacje 65”. W ramach ekspozycji
artysta zaproponował pięć obrazów, reliefowych, skonstruowanych z listew przyklejonych do płaszczyzny podłoża, zbudowanych już według ściśle określonych zasad geometrii i rytmu. W tym samym roku brał również udział w wystawie i sympozjum „Złotego Grona” w Zielonej Górze. W drodze na otwarcie ekspozycji Ziemski dostrzegł z okna pociągowego wagonu ledwie uchwytne zjawisko optyczne nałożenia na siebie dwóch rytmów: równolegle biegnących wiązek przewodów telefonicznych i regularnej struktury układu dachówek w mijanym budynku. Doznanie to artysta skojarzył z rozwiązaniem długo poszukiwanym jego problemu. Wraz z doświadczeniem odkrycia Ziemski podjął eksperymenty nad nową serią obrazów. Oryginalny język właściwy tylko tym dziełom wkrótce przyniósł artyście uznanie i popularność.
Jak zauważył Julian Przyboś, wypowiadając się o nowatorskich realizacjach Ziemskiego, jego obrazy były skonstruowane do oglądania od wewnątrz. Obraz chroniony przez dodatkowe, wielowymiarowe płaszczyzny tworzył z nimi spójną całość. Pierwszy „Obraz wewnętrzny” Ziemski skonstruował w ramach Pleneru w Osiekach również w 1965. Najpełniejsze odzwierciedlenie jego nowych doświadczeń artystycznych można odnaleźć w serii prac zatytułowanych „Interferencje”. Podstawą do stworzenia kompozycji jest tu gra ostrych kontrastów: czerni z bielą, żółcią i czerwienią. Zróżnicowane chromatycznie barwy zyskują w obrębie wewnętrznej i zewnętrznej warstwy listew nieistniejącą materialnie barwę wypadkową. Czerwień, znakującą według reguł malarskich najbliższy plan, Ziemski umieścił w głębi reliefu, zaś wypukłe listwy pokrył zimną bielą i czernią – odcieniami, które powinny określać najdalszy plan. Tym samym artysta uzyskał efekt optycznego zakłócenia w odbiorze przestrzeni, a geometryczne formy półkola i trójkątów zatarły się i uległy deformacji. Wizualny ruch prezentowanych form potęgują powtarzalne, rytmicznie ułożone, pionowe, łukowo wygięte listewki przytwierdzone płaskim reliefem. Następnie, w analogicznym rytmie, umocował listwy wznoszące się wypukłym łukiem nad reliefowym podłożem. Nowopowstałe dwa rytmy półkoli nakładają się na siebie, wywołując zjawisko interferencji, przelotu nieokreślonej i nieistniejącej formy. Ziemski zapytany przez Bożenę Kowalską, co myślał, realizując w ten sposób swoje dotychczasowe poszukiwania artystyczne, opowiedział o ruchliwym dymie czy parze i o świetle. Jak zauważa również sama krytyczka sztuki: „Drewniane obrazy-reliefy artysty ukrywały za ażurową przesłoną z listewek błysk formy, może koloru, albo kierunku lotu czegoś jak strzały, z istniejącej rzeczywistości lub wypadkowej barwy. Ale obudowa tego zjawiska, nieobecnego i tylko pochwytnego w ruchu, jest zgrzebna i niewspółczesna, nieco toporna. Może i ma to swój, siermiężny urok, ale trudno go docenić w kontekście transparentnych i jak muślin subtelnych obiektów z tego samego czasu, jak choćby Jesusa Rafaela Soto albo Carlosa Cruz-Dieza. Za to, gdy w tamtych jest tylko oczarowanie oczu, u Ziemskiego jest jeszcze przekaz myśli. Przy tym odczytuje się w nich owe ważne problemy, z którymi zmagał się w ciągu 22 lat od chwili znalezienia własnego alfabetu znaków aż do dnia swojej śmierci” (Kowalska, W poszukiwaniu ukrytego obrazu – Jan Ziemski 1920-1988, Na przykład 2000, nr 1-2 [72-73], s. 6).
Twórczość Ziemskiego wbrew pozorom nie ograniczała się tylko do problemów „czystej formy” przypisywanym sztuce konkretniej. Nie wynikała ona również tylko z potrzeby podjęcia wizualnych eksperymentów. Jego działania artystyczne wyrażały tęsknotę za tym, co nieuchwytne i niewyartykułowane. Przez zamyślenie nad przestrzenią i stosunkiem do materii Ziemski nieustannie zadawał pytanie o relatywność wszelkich zjawisk i ich odbioru, a także wszelkiej prawdy.
Studiował historię sztuki na KUL-u od 1956 roku. Był współtwórcą Grupy Zamek. Jego pierwsze malarskie kompozycje można określić jako metaforyczne. Od roku 1958 artysta eksperymentował z powierzchnią obrazu, wprowadzając niemalarskie, konkretne materie. Najciekawszym doświadczeniem twórcy były wykonywane w latach 1960-64 "formury", czyli obrazy-obiekty o skomplikowanej fakturze, formowane w gipsie. Od połowy lat 60. fascynowały artystę problemy wizualizacji przestrzeni, ruchu i światła (RYTMY, 1971; PERMUTACJE, 1973). W latach 80. Ziemski skrajnie uprościł paletę i w ostatnich pracach posługiwał się wyłącznie bielą i czernią (cykl METAMORFOZY). Stały uczestnik plenerów i sympozjów, m.in. PLENERÓW KOSZALIŃSKICH w Osiekach.
Description:
"Permutations", 1969
acrylic, relief/board, 50 x 70 cm; signed and dated on the reverse: 'JAN ZIEMSKI | 1969r.', exhibition's sticker from BWA in Lublin with description,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
- This lot has been imported from outside the EU and placed under Temporary Admission regime. Import VAT is payable at 8% on the hammer price.
Technika
akryl, relief/płyta
Sygnatura
sygnowany i datowany na odwrociu: 'JAN ZIEMSKI | 1969r.'
Proweniencja
Sopocki Dom Aukcyjny, 2016; kolekcja prywatna, Szwajcaria
