4
Wojciech Weiss | Chłopiec z zabawkami, 1918-1920
Estymacja:
120,000 zł - 180,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie
Artysta
Wojciech Weiss (1875 - 1950)
Wymiary
84 x 67 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 84 x 67 cm, sygnowany monogramem wiązanym l.d.: 'WW', na krośnie malarskim papierowa nalepka wystawowa Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka"
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Wojciech Weiss i portrety dziecięce
Tuż po wybuchu I wojny światowej Weiss coraz więcej czasu spędza z rodziną w Kalwarii Zebrzydowskiej. Z dala od zgiełku miasta i niepokojących informacji z frontu kontempluje otaczającą go przyrodę. Ta życiowa sielanka, niepozbawiona wprawdzie egzystencjalnych rozterek, trwać będzie dalej w latach 20., kiedy na świat przyjdą dzieci artysty i kiedy razem z Aneri zamieszkają w swojej willi przy ul. Krupniczej w Krakowie. Jednak jeszcze wcześniej, na początku drugiej dekady nastąpią bardzo interesujące przemiany w strukturze obrazów mistrza. Na rok 1912 zwykło datować się koniec tzw. okresu białego. Choć jest to data stosunkowo umowna, niewątpliwie zmienia się wówczas paleta barwna Weissa. Kolory stają się żywsze, bardziej soczyste i wyostrzone. Malarz operuje w mistrzowski sposób światłem, chłonie jego ulotne zjawiska i zatrzymuje w obrębie kompozycji. Jawi się jako świadomy impresjonista, który nie stroni także od wzorców klasycznych. Tak też zresztą interpretowano jego dorobek w latach 20. – „Impresjonizm, realizm, klasycyzm starych mistrzów! W tych trzech źródłach skąpana, wyrosła sztuka Weissa – jak owoc pęczniejący w słońcu, czerpiący soki ze ziemi. Kolor rządzi tem malarstwem – stwarza formę. Patrząc na obrazy Weissa czuje się, jak kolor i forma to pojęcie ze sobą złączone, nierozerwalne, jak jedno drugie zaślubia” (Stanisław Świerz, Wojciech Weiss, „Sztuki Piękne” 1925-1926, II, s. 147-148). Wiele pejzaży artysty ukazujących ogród i sad kalwaryjski datowanych jest na lata 1915-1920. Te przestrzenie stają się wówczas jego ulubionym plenerem, w którym pojawia się często postać jego wybranki. W latach późniejszych dołączą do niej rzecz jasna i dzieci artysty. Sad na płótnach Weissa zdaje się funkcjonować niczym mityczna Arkadia czy biblijny Eden wolny od trosk i pełen radości. Sad jest tam niczym średniowieczny hortus conclusus, do którego nie ma dostępu żadne zło z zewnątrz. Sad stanowi sferę sacrum, w mitologii artysty najświętszą z możliwych.
To, że w tej przestrzeni, w późnych latach 20. pojawiać będą się coraz częściej pociechy artysty stanowi w rozważaniach o portretach dziecięcych malarza kwestię bardzo istotną. Postacią dziecka interesował się bowiem on już o wiele wcześniej. Z roku 1898 pochodzi niezwykle melancholijny, przesycony dekadencką atmosferą portret „Zasmuconej” (Muzeum Narodowe w Poznaniu). Znakomicie oddaje on charakter wczesnej twórczości Weissa, znajdującego się wówczas pod silnym wpływem tekstów Przybyszewskiego, dramatów Strindberga i kompozycji Muncha. W tym przepełnionym smutkiem wizerunku brak jest jakiejkolwiek dziecięcej radości. Wyłania się z niego tylko zatroskanie modelki i egzystencjalne rozterki, właściwe raczej osobie dorosłej, niż małej dziewczynce. Z początku XX stulecia pochodzi cała seria obrazów i studiów ukazujących siostrzeńców artysty – Kazia i Tadzia Florków. Chłopców malował Weiss w podkarpackim Strzyżowie, podczas letnich i jesiennych plenerów. Mieszkał wówczas w budynku lokalnej stacji kolejowej, u swojej siostry i jej męża. Bacznie obserwował otaczającą go rzeczywistość i pilnie poszukiwał modeli do swoich obrazów. W swoich pamiętnikach wspominał: „W poszukiwaniu motywów chodziłem z przyborami i pieskiem malując miasteczko przytulone do wzgórza, jary porosłe drzewami, srebrną wstęgę rzeki i fale wzgórz biegnących wzdłuż horyzontu do Przełęczy Dukielskiej. (…). Przy mnie piesek i dzieci burmistrza – służy mi za modele” (Młodopolskie fascynacje. Wojciech Weiss w Strzyżowie 1898 – 1903, katalog wystawy, red. Renata Weiss, Muzeum Samorządowe Ziemi Strzyżowskiej, Rzeszów 2020, s. 108). Na kanwie takich właśnie spacerów powstała niesamowita kompozycja „Taniec z faunem” (1899, kolekcja prywatna). W szalenie dynamicznej i równie nierealnej scenie, mała dziewczynka tańczy z rogatym, leśnym bożkiem. Całej tej sytuacji przygląda się grupka zdumionych dzieci – być może tych samych wspominanych przez Weissa powyżej. Obrazów, w których dziecko staje się głównym modelem jest oczywiście o wiele więcej. Warto wspomnieć jeszcze o jednym portrecie Tadzia Florka z około roku 1908 (kolekcja prywatna), który to stanowi niezwykle delikatne i nastrojowe studium dziecięcej natury, lokowane już na tzw. „okres biały” artysty.
Równie interesujący wydaje się w omawianym kontekście obraz przedstawiający małego, ciemnowłosego chłopca w historyzującym stroju. Model ubrany bowiem został w czarny mundurek z białymi, koronkowymi mankietami i kołnierzykiem. Portretowany ukazany został w otoczeniu zabawek – drewnianych klocków i figurek żołnierzyków, czyli w dziecięcym, bajkowym świecie. Jego anachroniczny strój, jak także satynowa kotara w tle, to ewidentne odwołania do sztuki dawnych mistrzów. Po okresie ekspresjonistycznych i kolorystycznych poszukiwań Weiss zwrócił się w kierunku impresjonizmu i tradycyjnego malarstwa minionych epok. Miało to miejsce już w drugiej dekadzie XX stulecia, czyli w czasie, kiedy najprawdopodobniej powstać musiał ów portret. Dzieło datowane na lata 1918-1920 wykazuje silnie klasycyzujący styl, który malarz rozwinął w latach 20. Trudno jednoznacznie zidentyfikować małego modela. Niewiadomą jest, czy to ktoś z kręgu rodzinnego, czy też zupełnie obca artyście osoba. Praca ta nawiązuje w pewien sposób do wcześniejszego obrazu artysty „Tadzio z zabawkami” (1902, kolekcja prywatna). Na obu płótnach pojawia się postać dziecka w otoczeniu zabawek.
Artysta studiował w krakowskiej SSP w latach 1890 - 1899. Nagrodą za ukończenie szkoły- obok złotego medalu- było roczne stypendium na pobyt w Paryżu. W malarstwie artysty splatały się różne poetyki: realistyczna, ekspresjonistyczna i secesyjno-dekoracyjna. Stałą zaś cechą twórczości Weissa było inspirowanie się naturą, której głęboka znajomość leżała u podstaw każdego z namalowanych przez artystę dzieł.
Description:
Boy with toys, 1918-1920
oil/canvas, 84 x 67 cm; signed by the bound monogram lower left: 'WW', on the stretcher a paper, exhibition label of Society of Polish Artists "Sztuka",
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Wojciech Weiss i portrety dziecięce
Tuż po wybuchu I wojny światowej Weiss coraz więcej czasu spędza z rodziną w Kalwarii Zebrzydowskiej. Z dala od zgiełku miasta i niepokojących informacji z frontu kontempluje otaczającą go przyrodę. Ta życiowa sielanka, niepozbawiona wprawdzie egzystencjalnych rozterek, trwać będzie dalej w latach 20., kiedy na świat przyjdą dzieci artysty i kiedy razem z Aneri zamieszkają w swojej willi przy ul. Krupniczej w Krakowie. Jednak jeszcze wcześniej, na początku drugiej dekady nastąpią bardzo interesujące przemiany w strukturze obrazów mistrza. Na rok 1912 zwykło datować się koniec tzw. okresu białego. Choć jest to data stosunkowo umowna, niewątpliwie zmienia się wówczas paleta barwna Weissa. Kolory stają się żywsze, bardziej soczyste i wyostrzone. Malarz operuje w mistrzowski sposób światłem, chłonie jego ulotne zjawiska i zatrzymuje w obrębie kompozycji. Jawi się jako świadomy impresjonista, który nie stroni także od wzorców klasycznych. Tak też zresztą interpretowano jego dorobek w latach 20. – „Impresjonizm, realizm, klasycyzm starych mistrzów! W tych trzech źródłach skąpana, wyrosła sztuka Weissa – jak owoc pęczniejący w słońcu, czerpiący soki ze ziemi. Kolor rządzi tem malarstwem – stwarza formę. Patrząc na obrazy Weissa czuje się, jak kolor i forma to pojęcie ze sobą złączone, nierozerwalne, jak jedno drugie zaślubia” (Stanisław Świerz, Wojciech Weiss, „Sztuki Piękne” 1925-1926, II, s. 147-148). Wiele pejzaży artysty ukazujących ogród i sad kalwaryjski datowanych jest na lata 1915-1920. Te przestrzenie stają się wówczas jego ulubionym plenerem, w którym pojawia się często postać jego wybranki. W latach późniejszych dołączą do niej rzecz jasna i dzieci artysty. Sad na płótnach Weissa zdaje się funkcjonować niczym mityczna Arkadia czy biblijny Eden wolny od trosk i pełen radości. Sad jest tam niczym średniowieczny hortus conclusus, do którego nie ma dostępu żadne zło z zewnątrz. Sad stanowi sferę sacrum, w mitologii artysty najświętszą z możliwych.
To, że w tej przestrzeni, w późnych latach 20. pojawiać będą się coraz częściej pociechy artysty stanowi w rozważaniach o portretach dziecięcych malarza kwestię bardzo istotną. Postacią dziecka interesował się bowiem on już o wiele wcześniej. Z roku 1898 pochodzi niezwykle melancholijny, przesycony dekadencką atmosferą portret „Zasmuconej” (Muzeum Narodowe w Poznaniu). Znakomicie oddaje on charakter wczesnej twórczości Weissa, znajdującego się wówczas pod silnym wpływem tekstów Przybyszewskiego, dramatów Strindberga i kompozycji Muncha. W tym przepełnionym smutkiem wizerunku brak jest jakiejkolwiek dziecięcej radości. Wyłania się z niego tylko zatroskanie modelki i egzystencjalne rozterki, właściwe raczej osobie dorosłej, niż małej dziewczynce. Z początku XX stulecia pochodzi cała seria obrazów i studiów ukazujących siostrzeńców artysty – Kazia i Tadzia Florków. Chłopców malował Weiss w podkarpackim Strzyżowie, podczas letnich i jesiennych plenerów. Mieszkał wówczas w budynku lokalnej stacji kolejowej, u swojej siostry i jej męża. Bacznie obserwował otaczającą go rzeczywistość i pilnie poszukiwał modeli do swoich obrazów. W swoich pamiętnikach wspominał: „W poszukiwaniu motywów chodziłem z przyborami i pieskiem malując miasteczko przytulone do wzgórza, jary porosłe drzewami, srebrną wstęgę rzeki i fale wzgórz biegnących wzdłuż horyzontu do Przełęczy Dukielskiej. (…). Przy mnie piesek i dzieci burmistrza – służy mi za modele” (Młodopolskie fascynacje. Wojciech Weiss w Strzyżowie 1898 – 1903, katalog wystawy, red. Renata Weiss, Muzeum Samorządowe Ziemi Strzyżowskiej, Rzeszów 2020, s. 108). Na kanwie takich właśnie spacerów powstała niesamowita kompozycja „Taniec z faunem” (1899, kolekcja prywatna). W szalenie dynamicznej i równie nierealnej scenie, mała dziewczynka tańczy z rogatym, leśnym bożkiem. Całej tej sytuacji przygląda się grupka zdumionych dzieci – być może tych samych wspominanych przez Weissa powyżej. Obrazów, w których dziecko staje się głównym modelem jest oczywiście o wiele więcej. Warto wspomnieć jeszcze o jednym portrecie Tadzia Florka z około roku 1908 (kolekcja prywatna), który to stanowi niezwykle delikatne i nastrojowe studium dziecięcej natury, lokowane już na tzw. „okres biały” artysty.
Równie interesujący wydaje się w omawianym kontekście obraz przedstawiający małego, ciemnowłosego chłopca w historyzującym stroju. Model ubrany bowiem został w czarny mundurek z białymi, koronkowymi mankietami i kołnierzykiem. Portretowany ukazany został w otoczeniu zabawek – drewnianych klocków i figurek żołnierzyków, czyli w dziecięcym, bajkowym świecie. Jego anachroniczny strój, jak także satynowa kotara w tle, to ewidentne odwołania do sztuki dawnych mistrzów. Po okresie ekspresjonistycznych i kolorystycznych poszukiwań Weiss zwrócił się w kierunku impresjonizmu i tradycyjnego malarstwa minionych epok. Miało to miejsce już w drugiej dekadzie XX stulecia, czyli w czasie, kiedy najprawdopodobniej powstać musiał ów portret. Dzieło datowane na lata 1918-1920 wykazuje silnie klasycyzujący styl, który malarz rozwinął w latach 20. Trudno jednoznacznie zidentyfikować małego modela. Niewiadomą jest, czy to ktoś z kręgu rodzinnego, czy też zupełnie obca artyście osoba. Praca ta nawiązuje w pewien sposób do wcześniejszego obrazu artysty „Tadzio z zabawkami” (1902, kolekcja prywatna). Na obu płótnach pojawia się postać dziecka w otoczeniu zabawek.
Artysta studiował w krakowskiej SSP w latach 1890 - 1899. Nagrodą za ukończenie szkoły- obok złotego medalu- było roczne stypendium na pobyt w Paryżu. W malarstwie artysty splatały się różne poetyki: realistyczna, ekspresjonistyczna i secesyjno-dekoracyjna. Stałą zaś cechą twórczości Weissa było inspirowanie się naturą, której głęboka znajomość leżała u podstaw każdego z namalowanych przez artystę dzieł.
Description:
Boy with toys, 1918-1920
oil/canvas, 84 x 67 cm; signed by the bound monogram lower left: 'WW', on the stretcher a paper, exhibition label of Society of Polish Artists "Sztuka",
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany monogramem wiązanym l.d.: 'WW'
Proweniencja
DESA Unicum, luty 2009; kolekcja prywatna, Polska
Wystawiany
Towarzystwo Artystów Polskich "Sztuka", Kraków
