18
Stanisław Stefan Jackowski | Akt tancerki, lata 20.-30. XX w.
Estymacja:
70,000 zł - 100,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Rzeźba i Formy Przestrzenne
Wymiary
74 x 41 x 24 cm
Kategoria
Opis
brąz złocony, 74 x 41 x 24 cm, sygnowany na podstawie: 'StanisławJackowski', na boku podstawy oznaczenie odlewni: 'H. ROUARD. Fondeur. PARIS'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Taneczny szał.
Ekspresja i sensualizm
„Umiłowanie piękna, radości i życia pełnej renesansowego spokoju i umiaru, klasyczna prostota w kompozycji, realizm pozbawiony brutalności – oto charakterystyczne cechy wszechstronnej rzeźbiarskiej twórczości Stanisława Jackowskiego”.
Stanisław Jackowski. Rzeźby, tekst Stanisław Turczyński, Warszawa 1939, s. 3
Na przełomie XIX i XX stulecia współistniało obok siebie wiele różnorodnych nurtów. Twórczość akademików przeplatała się z modernizmem. Stylistyka klasycyzmu łączyła się z ożywionymi tendencjami romantycznymi, a secesyjna, falista linia współgrała z rozedrganymi powierzchniami impresjonistów. Owa mnogość kierunków i stylów skłaniała artystów do kreatywnych poszukiwań i formalnych eksperymentów. Jedni z nich pozostawali wierni raz obranej drodze, inni wciąż ewoluowali na polu swojej działalności plastycznej. Ta różnorodność zapewne przyczyniła się do rozwoju idei Gesamtkunstwerku – totalnego dzieła sztuki. Dzieło stworzone w myśl tejże koncepcji miało jednocześnie oddziaływać na wiele zmysłów widza, toteż prace malarskie czy rzeźbiarskie często podejmowały wątki muzyczne lub literackie. Idea Correspondance des arts pozwalała na przemycenie do dzieła plastycznego ukrytych treści i symbolicznych przekazów. Była ona tworem, rzecz jasna, o wiele starszym. Jej genezy upatrywać należałoby już w twórczości romantyków, przede wszystkim Richarda Wagnera. Podchodząc do tematu skrupulatnie trzeba by natomiast cofnąć się w czasie jeszcze dalej, aż do pełnej mistycyzmu epoki baroku.
Twórczość Stanisława Jackowskiego, która z pełny impetem zaczęła rozwijać się w latach 20. XX stulecia, wciąż silnie nawiązywała do okresu fin de siècle’u, co z punktu widzenia historii sztuki było zjawiskiem już nieco anachronicznym. Zwrócił na to uwagę Tadeusz Dobrowolski, sytuując Jackowskiego jeszcze w gronie twórców młodopolskich – „.. chociaż większa część jego dzieł powstała już po pierwszej wojnie światowej, dowodzą one, że artysta bardzo długo hołdował ideałom przyswojonym sobie w dobie secesji. wahając się między realizmem (akademizmem), impresjonizmem i rytmiczną dekoratywnością” (Tadeusz Dobrowolski, Sztuka Młodej Polski, Warszawa 1963, s. 163). Stanisław Turczyński pisał wcześniej, bo w 1939 roku, czyli w momencie szczytowego rozkwitu kariery rzeźbiarza w następujący sposób– „Umiłowanie piękna, radości i życia pełnej renesansowego spokoju i umiaru, klasyczna prostota w kompozycji, realizm pozbawiony brutalności – oto charakterystyczne cechy wszechstronnej rzeźbiarskiej twórczości Stanisława Jackowskiego” (Stanisław Jackowski. Rzeźby, tekst Stanisław Turczyński, Warszawa 1939, s. 3).
Pomimo pewnego tradycjonalizmu rzeźby Jackowskiego cieszyły się w jego epoce niezwykłą popularnością. Formy o dekoracyjnym, pełnym finezji charakterze znajdowały licznych odbiorców, szczególnie pośród bogatego mieszczaństwa i fabrykantów wykorzystujących je jako elementy wystroju mieszkań i willi. O powodzeniu jakim mógł poszczycić się twórca w środowisku kulturalnym II Rzeczpospolitej zaświadcza także i jego ożywiona działalność na polu rzeźby pomnikowej. Jackowski jest bowiem autorem figury Jana Kilińskiego znajdującego się obecnie na warszawskim Starym Mieście, jak także postaci „Żniwiarki” usytuowanej w parku pałacowym w Śmiełowie. Zdaje się jednak, że najbardziej popularnymi jego formami były postaci roztańczonych, młodych dziewcząt ujętych w różnorodnych pozach. Niewątpliwie jedna z prac artysty zasłużyła już dzisiaj na miano ikony. Mowa tutaj o „Tancerce” z Parku Skaryszewskiego w Warszawie. Kiedy w latach 20. kończono prace nad owym rozległym założeniem, zaproszono kilku znanych i cenionych artystów działających w stolicy do współpracy. Pośród parkowych alejek ustawiono „Kapiącą się” Olgi Niewskiej, „Rytm” Henryka Kuny i „Fauna na delfinie” Jana Biernackiego. Swój wkład w to przedsięwzięcie miał również i Stanisław Jackowski. W niezwykle malowniczym zakątku parku, a dokładnie w ogrodzie różanym, 6 sierpnia 1927 roku odsłonięta została jego „Tancerka” – swobodnie ujęta kobieta pochłonięta żywiołem tańca, z rozłożonymi ramionami uniesionymi ku górze.
Postać prezentowana w katalogu aukcyjnym jest alternatywną redakcją tego motywu, bowiem tancerka przybiera tu zupełnie inną pozę. Ponadto w pracowni Jackowskiego powstały równolegle dwie wersje figury. Układ ciała jest w nich zawsze taki sam. Kobieta podnosi się na palcach prawej nogi, unosząc w powietrzu lewą. Kroczy przed siebie, sprawiając wrażenia jakby płynęła w powietrzu, zupełnie nie zważając na prawa fizyki. Owa piękność lewą rękę wznosi ku górze, prawą natomiast opuszcza ku dołowi. Różnica pomiędzy wersjami objawia się w samym ujęciu postaci. Raz jest ona odziana w zwiewną, miejscami silnie przylegającą do ciała modelki sukienkę, innym razem, jak w kompozycji prezentowanej na kartach katalogu, mamy do czynienia z subtelnym, pełnym elegancji aktem.
W tej rzeźbie najpełniej objawia się wzmiankowany przez Stanisława Turczyńskiego klasycyzm Jackowskiego. Pojawia się w niej coś na wzór antycznego kontrapostu. Kolejno, obie pary rąk i nóg są ustawione w przeciwnych kierunkach, równoważąc się jednocześnie. Silnie zdynamizowana i jednocześnie statyczna forma balansuje gdzieś pomiędzy grecką rzeźbą okresu klasycznego, a pełnymi niepokoju kompozycjami manierystów. Gesty i ruchy modelki wprowadzają tutaj rytmikę. Bardzo dobrze wyczuwalna staje się w niej muzyka, pod wpływem której porusza się tancerka. Nie sposób nie porównać jej również do pełnych wdzięku postaci secesjonistów, pod wpływem których znajdował się niewątpliwie Jackowski.
W latach 1909 - 11 studiował rzeźbę krakowskiej AKS u Konstantego Laszczki i jednocześnie historię na UJ. Studia rzeźbiarskie uzupełniał w Paryżu - na przełomie 1911/12 - w pracowni, m.in. F. Colarossiego. Po powrocie do kraju mieszkał na stałe w Warszawie. Od 1915 roku był członkiem TPSP, a także członkiem i wieloletnim prezesem Towarzystwa Rzeźba. We Francji przebywał ponownie w latach 1923 - 26. Po drugiej wojnie światowej, podczas które uległy zniszczeniu jego dwie pracownie warszawskie, zamiszkał w Katowicach. Wystawiał w Paryżu (1911), Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Łodzi. W 1926 roku jego popiersie 'Młodość' zakupiono do Muzeum Luksemburskiego w Paryżu. Tworzył portrety, kompozycje figuralne i alegoryczne oraz rzeźby nagrobne i pomniki.
Description:
Nude of a Dancer, lata 20.-30. XX w.
gilt bronze, 74 x 41 x 24 cm; signed on the base: 'StanislawJackowski', at the side of the base the foundry sign: 'H. ROUARD. Fondeur. PARIS',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Taneczny szał.
Ekspresja i sensualizm
„Umiłowanie piękna, radości i życia pełnej renesansowego spokoju i umiaru, klasyczna prostota w kompozycji, realizm pozbawiony brutalności – oto charakterystyczne cechy wszechstronnej rzeźbiarskiej twórczości Stanisława Jackowskiego”.
Stanisław Jackowski. Rzeźby, tekst Stanisław Turczyński, Warszawa 1939, s. 3
Na przełomie XIX i XX stulecia współistniało obok siebie wiele różnorodnych nurtów. Twórczość akademików przeplatała się z modernizmem. Stylistyka klasycyzmu łączyła się z ożywionymi tendencjami romantycznymi, a secesyjna, falista linia współgrała z rozedrganymi powierzchniami impresjonistów. Owa mnogość kierunków i stylów skłaniała artystów do kreatywnych poszukiwań i formalnych eksperymentów. Jedni z nich pozostawali wierni raz obranej drodze, inni wciąż ewoluowali na polu swojej działalności plastycznej. Ta różnorodność zapewne przyczyniła się do rozwoju idei Gesamtkunstwerku – totalnego dzieła sztuki. Dzieło stworzone w myśl tejże koncepcji miało jednocześnie oddziaływać na wiele zmysłów widza, toteż prace malarskie czy rzeźbiarskie często podejmowały wątki muzyczne lub literackie. Idea Correspondance des arts pozwalała na przemycenie do dzieła plastycznego ukrytych treści i symbolicznych przekazów. Była ona tworem, rzecz jasna, o wiele starszym. Jej genezy upatrywać należałoby już w twórczości romantyków, przede wszystkim Richarda Wagnera. Podchodząc do tematu skrupulatnie trzeba by natomiast cofnąć się w czasie jeszcze dalej, aż do pełnej mistycyzmu epoki baroku.
Twórczość Stanisława Jackowskiego, która z pełny impetem zaczęła rozwijać się w latach 20. XX stulecia, wciąż silnie nawiązywała do okresu fin de siècle’u, co z punktu widzenia historii sztuki było zjawiskiem już nieco anachronicznym. Zwrócił na to uwagę Tadeusz Dobrowolski, sytuując Jackowskiego jeszcze w gronie twórców młodopolskich – „.. chociaż większa część jego dzieł powstała już po pierwszej wojnie światowej, dowodzą one, że artysta bardzo długo hołdował ideałom przyswojonym sobie w dobie secesji. wahając się między realizmem (akademizmem), impresjonizmem i rytmiczną dekoratywnością” (Tadeusz Dobrowolski, Sztuka Młodej Polski, Warszawa 1963, s. 163). Stanisław Turczyński pisał wcześniej, bo w 1939 roku, czyli w momencie szczytowego rozkwitu kariery rzeźbiarza w następujący sposób– „Umiłowanie piękna, radości i życia pełnej renesansowego spokoju i umiaru, klasyczna prostota w kompozycji, realizm pozbawiony brutalności – oto charakterystyczne cechy wszechstronnej rzeźbiarskiej twórczości Stanisława Jackowskiego” (Stanisław Jackowski. Rzeźby, tekst Stanisław Turczyński, Warszawa 1939, s. 3).
Pomimo pewnego tradycjonalizmu rzeźby Jackowskiego cieszyły się w jego epoce niezwykłą popularnością. Formy o dekoracyjnym, pełnym finezji charakterze znajdowały licznych odbiorców, szczególnie pośród bogatego mieszczaństwa i fabrykantów wykorzystujących je jako elementy wystroju mieszkań i willi. O powodzeniu jakim mógł poszczycić się twórca w środowisku kulturalnym II Rzeczpospolitej zaświadcza także i jego ożywiona działalność na polu rzeźby pomnikowej. Jackowski jest bowiem autorem figury Jana Kilińskiego znajdującego się obecnie na warszawskim Starym Mieście, jak także postaci „Żniwiarki” usytuowanej w parku pałacowym w Śmiełowie. Zdaje się jednak, że najbardziej popularnymi jego formami były postaci roztańczonych, młodych dziewcząt ujętych w różnorodnych pozach. Niewątpliwie jedna z prac artysty zasłużyła już dzisiaj na miano ikony. Mowa tutaj o „Tancerce” z Parku Skaryszewskiego w Warszawie. Kiedy w latach 20. kończono prace nad owym rozległym założeniem, zaproszono kilku znanych i cenionych artystów działających w stolicy do współpracy. Pośród parkowych alejek ustawiono „Kapiącą się” Olgi Niewskiej, „Rytm” Henryka Kuny i „Fauna na delfinie” Jana Biernackiego. Swój wkład w to przedsięwzięcie miał również i Stanisław Jackowski. W niezwykle malowniczym zakątku parku, a dokładnie w ogrodzie różanym, 6 sierpnia 1927 roku odsłonięta została jego „Tancerka” – swobodnie ujęta kobieta pochłonięta żywiołem tańca, z rozłożonymi ramionami uniesionymi ku górze.
Postać prezentowana w katalogu aukcyjnym jest alternatywną redakcją tego motywu, bowiem tancerka przybiera tu zupełnie inną pozę. Ponadto w pracowni Jackowskiego powstały równolegle dwie wersje figury. Układ ciała jest w nich zawsze taki sam. Kobieta podnosi się na palcach prawej nogi, unosząc w powietrzu lewą. Kroczy przed siebie, sprawiając wrażenia jakby płynęła w powietrzu, zupełnie nie zważając na prawa fizyki. Owa piękność lewą rękę wznosi ku górze, prawą natomiast opuszcza ku dołowi. Różnica pomiędzy wersjami objawia się w samym ujęciu postaci. Raz jest ona odziana w zwiewną, miejscami silnie przylegającą do ciała modelki sukienkę, innym razem, jak w kompozycji prezentowanej na kartach katalogu, mamy do czynienia z subtelnym, pełnym elegancji aktem.
W tej rzeźbie najpełniej objawia się wzmiankowany przez Stanisława Turczyńskiego klasycyzm Jackowskiego. Pojawia się w niej coś na wzór antycznego kontrapostu. Kolejno, obie pary rąk i nóg są ustawione w przeciwnych kierunkach, równoważąc się jednocześnie. Silnie zdynamizowana i jednocześnie statyczna forma balansuje gdzieś pomiędzy grecką rzeźbą okresu klasycznego, a pełnymi niepokoju kompozycjami manierystów. Gesty i ruchy modelki wprowadzają tutaj rytmikę. Bardzo dobrze wyczuwalna staje się w niej muzyka, pod wpływem której porusza się tancerka. Nie sposób nie porównać jej również do pełnych wdzięku postaci secesjonistów, pod wpływem których znajdował się niewątpliwie Jackowski.
W latach 1909 - 11 studiował rzeźbę krakowskiej AKS u Konstantego Laszczki i jednocześnie historię na UJ. Studia rzeźbiarskie uzupełniał w Paryżu - na przełomie 1911/12 - w pracowni, m.in. F. Colarossiego. Po powrocie do kraju mieszkał na stałe w Warszawie. Od 1915 roku był członkiem TPSP, a także członkiem i wieloletnim prezesem Towarzystwa Rzeźba. We Francji przebywał ponownie w latach 1923 - 26. Po drugiej wojnie światowej, podczas które uległy zniszczeniu jego dwie pracownie warszawskie, zamiszkał w Katowicach. Wystawiał w Paryżu (1911), Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Łodzi. W 1926 roku jego popiersie 'Młodość' zakupiono do Muzeum Luksemburskiego w Paryżu. Tworzył portrety, kompozycje figuralne i alegoryczne oraz rzeźby nagrobne i pomniki.
Description:
Nude of a Dancer, lata 20.-30. XX w.
gilt bronze, 74 x 41 x 24 cm; signed on the base: 'StanislawJackowski', at the side of the base the foundry sign: 'H. ROUARD. Fondeur. PARIS',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
brąz złocony
Sygnatura
sygnowany na podstawie: 'StanisławJackowski'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Polska
Literatura
porównaj:; Figura w rzeźbie polskiej XIX i XX wieku, Zachęta Państwowa Galeria Sztuki, Warszawa 1999, s. 74-75 (il.); Rzeźby Stanisława Jackowskiego, katalog wystawy, tekst Stanisław Turczyński, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, Kraków 1951 ; Stanisław Jackowski. Rzeźby, tekst Stanisław Turczyński, Warszawa 1939, okładka (il.)
