94 x 115 cm

olej/płótno, 94 x 115 cm, sygnowany i datowany l.d.: 'Rafał Malczewski | 1932', na odwrociu papierowa nalepka wystawowa Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie, na krośnie malarskim trudno czytelny ołówkowy opis oraz nalepka Moderna Galerija w Zagrzebiu

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


Rafał Malczewski. Malarz Podhala

„Pierwszy śnieg” Rafała Malczewski należy do jego najlepszych zimowych pejzaży tatrzańskich, jakie oferowane były na rynku aukcyjnym. Ta rzadkiej urody praca posiada charakterystycznych dla jego twórczości rys nadrealistyczny. Malarz przedstawia wzniesienie z drewnianą chałupą, sytuując w dali tatrzańskie szczyty, ku którym kieruje się wzrok widza wiedziony serpentyną drogi. Monumentalny pejzaż ożywia się dzięki anegdotycznemu dodatkowi: malarz przedstawił góralkę schodzącą po wydeptanej w świeżym śniegu ścieżce. Chałupa na szczycie wzniesienia, wijąca się droga, pasowa kompozycja wzniesień górskich w tle czy schematycznie malowane i górujące w przestawieniu sylwety drzew to repertuar znany z innego, ikonicznego pejzażu tatrzańskiego Malczewskiego, „Wiosny w górach” (1937, Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem). Za to właśnie dzieło Malczewski otrzymał złoty medal na Światowej Wystawie Sztuki i Techniki w Paryżu w 1937 roku. Prezentowany „Pierwszy śnieg” został pierwotnie podarowany przez artystę Julije (Juliuszowi) Benešićowi (1883-1957), chorwackiemu poecie i językoznawcy, który w latach 1930-1938 przebywał w Warszawie z ramienia Jugosławiańskiego Wydziału Edukacji i Nauki.

Malarstwo Rafała Malczewskiego charakteryzuje specyficzna dwubiegunowość. Z jednej strony jego prace odznaczają się wysokimi walorami realistycznymi, z drugiej noszą znamię nadrealizmu i fantastyczności, wpisując się tym samym w swoisty magiczno-realistyczny nurt w malarstwie dwudziestolecia międzywojennego, do którego przyporządkować można twórców wileńskich zgromadzonych wokół Ludomira Sleńdzińskiego czy warszawskich Pruszkowiaków. Artysta posługiwał się akwarelą podobnie jak jego ojciec, Jacek Malczewski, obu służyła do surowej notacji doświadczanej naocznie rzeczywistości – w przypadku Rafała – przede wszystkim bliskiego artyście górskiego pejzażu. Począwszy od lat 30. XX wieku Malczewski prowadził rodzaj „firmy akwarelowej” (tak jak Witkacy oficjalnie prowadził Firmę Portretową) – rysunki wykonywane farbą wodną tworzył na sprzedaż, aby ratować swój skromy budżet. Prace olejne, tworzone regularnie od połowy lat 20. XX, były pracami wystawowymi, dzięki którym zaskarbił sobie przychylność ówczesnej publiczności i krytyki.

Od 1917 Malczewski z żoną Bronisławą i nowo narodzonym synem Krzysztofem zamieszkali w Zakopanem pod adresem Kasprusie 27. Niedaleko (Kasprusie 42) znajdował się Zakopiański Oddział Narciarzy (część Towarzystwa Tatrzańskiego). Rafał był jego członkiem i zawodnikiem. Pasja narciarska i alpinistyczna malarza datuje się od około 1910, kiedy podjął studia w Wiedniu i brał udział w wycieczkach górskich wraz z kręgiem zaprzyjaźnionych Polaków mieszkających w stolicy CK Monarchii. Jeśli Zakopane od końca XIX stulecia było postrzegane jako kurort dla leczących chorobę gruźlików, to na początku lat 20. pojawiła się w nim moda na sport. Do Zakopanego przyjeżdżano, by pielęgnować krzepę, szusując po zboczach, często w intensywny i brawurowy sposób, jak czynił to Malczewski. Osiadając pod Tatrami, artysta zasilił szeregi krakowsko-warszawskiej bohemy artystycznej. Pierwsza połowa lat 20. to w Zakopanem wystąpienia futurystów, czas aktywności malarskiej Zofii Stryjeńskiej, pobyty Karola Szymanowskiego i Leona Chwistka czy przyjazd na stałe Stanisława Ignacego Witkiewicza. Malczewski dużo maluje, od 1923 wystawia wraz z Towarzystwem „Sztuka Podhalańska”, a w 1924 odbywa się w warszawskim Salonie Czesława Garlińskiego jego debiutancka wystawa wraz w Witkacym, dla którego teatru formistycznego tworzył scenografię.

Malczewski obracał się w kręgu nie tylko najlepszych ówczesnych artystów, lecz także sportowców. W latach 30. związał się ze znaną narciarką Zofią Mikucką (1901-1995), z którą dzielił życie także po emigracji do Kanady. Przyjaźnił się również ze sportsmenką Janiną Loteczkową (1902-1966). Jak twierdzi Dorota Folga-Januszewska: „Poprzez Mikucką i Loteczkową Rafał Malczewski wszedł do polskiej przedwojennej ‘high society’ – – towarzystwa zbliżonego do sfer rządowych, co pozostało nie bez wpływu na jego dalszą karierę artystyczną i krąg zamówień” (Rafał Malczewski i mit Zakopanego, Olszanica 2006, s. 71).

„Zimą jest śnieg, śnieg kopny, śnieg kopno-kopiasty,
Śliski puch poskubany w miliony ciężarnych ton,
Góry ugrzęzły w mule, jak wóz drabiniasty,
Mróz strzela wprost do brzucha oddechem szorstkim jak szron.
Zimą jest niebo szklane, lodowa pogoda,
Narta nurza się z chrzęstem w rozsypany, ziarnisty piach,
W modrym przeręblu woda słowiczy się młoda,
Ruda odwilż wywala jęzor dymiący na dach”.

fragment wiersza Kazimierza Wierzyńskiego „Do Rafała Malczewskiego”

Description:
"First Snow", 1932
oil/canvas, 94 x 115 cm; signed and dated lower left: 'Rafal Malczewski | 1932', on the reverse a paper, exhibition label of Instytut Propagandy Sztuki in Warsaw, on the stretcher hardly legible pencil description and a label Moderna Galerija in Zagreb,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

olej/płótno

sygnowany i datowany l.d.: 'Rafał Malczewski | 1932'