13
Stanisław Fijałkowski | "Ten człowiek przybywa z Basry", 1995
Estymacja:
150,000 zł - 200,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Wymiary
46 x 38 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 46 x 38 cm, sygnowany, datowany i opisany na krośnie malarskim: '284 S. Fijałkowski, 1995 | Replika obrazu "Ten człowiek przybywa z Basry" Autostrada'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Język formalny Fijałkowskiego to swoiste połączenie abstrakcji geometrycznej oraz jej bardziej swobodnej odmiany. Kształty malowane przez artystę pozbawione są geometrycznego rygoru figur odrysowywanych przy pomocy przyrządów geometrycznych. Ich krawędzie często okazują się nieidealnie kształtne, swobodniejsze, „miększe”. Daje to wrażenie większej artystycznej wolności, w której twórca swobodniej kształtuje figury. Tak malowane kształty wydają się lepiej odpowiadać poetyckim tytułom (niekiedy) towarzyszącym jego obrazom. Prostota, która charakteryzuje te kształty, powoduje, że wytwarzają się między nimi pewne napięcia formalne.
Myślenie o obrazie w kategoriach najprostszych jego środków: kształtu, barwy, linii, płaszczyzny – takie podejście cechowało Fijałkowskiego i było właściwe wielu modernistycznym twórcom. W sztuce łódzkiego malarza źródeł takiego myślenia można szukać w jego doświadczeniach szkolnych – był uczniem Władysława Strzemińskiego. To czołowy artysta konstruktywistycznej awangardy w Polsce. Przed II wojną światową propagował sztukę całkowicie abstrakcyjną, bez referencji do widzialnej rzeczywistości. Sztuka nowoczesna, abstrakcyjna była dla niego koniecznością w nowoczesnym społeczeństwie. Taką wiedzę przekazał swoim uczniom. Sztuka Fijałkowskiego pozostawała zatem abstrakcyjna, jednak niekiedy – na przykład poprzez odpowiedni komentarz, tytuł, słowo – przywoływała konkretne treści.
W pracy z 1993 niezwykle intryguje tytuł, który przyjął Fijałkowski, pochodzi on z dzieła Umberto Eco, gdzie pisarz zastanawia się następująco: „Jaka jest zatem różnica między zdaniem ‘Ten człowiek przybywa z Basry’ wypowiedzianym do mieszkańca Iraku, a tym samym zdaniem wypowiedzianym do naszego wyimaginowanego słuchacza z Europy? Formalnie żadna. Różnica referencyjności nie tkwi zatem w samym zdaniu, ale w jego odbiorcy. Jednakże istnieje możliwość, że zdanie to samo w sobie może mieć dwa oblicza: wypowiedziane przez urzędnika z agencji informacyjnej i przez kogoś, kto chce nas zainteresować specjalnie owym przybyszem, zdanie to przestaje być tym samym zdaniem; są to już dwa różne zdania” (Umberto Eco, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, Czytelnik, Warszawa 1994, s. 69-70). Obraz Fijałkowskiego powstał jako przetworzona na język malarski forma zdania pisarza. Artysta wielokrotnie wypowiadał się z estymą co do wartości poznawczej tekstów Umberto Eco. Alicja Kępińska pisała o tym wyborze tytułu następująco: „Gdy Eco pisze o funkcji sugestywnej niektórych zdań, analizując wielkość znaczeń wybranego przykładowo zdania ‘Ten człowiek przybywa z Basry’ (zdanie to przyjął Fijałkowski jako tytuł jednego ze swoich obrazów) – wskazuje na wielość możliwości skojarzeniowych, jakie otwierają się dla odbiorców tego komunikatu, dysponujących różnymi zasobami wiedzy i wyobraźni, a także różną tradycją kulturową” (Alicja Kępińska, Nowa sztuka. Sztuka Polska w latach 1945-1978, Warszawa 1987). Malarz podejmuje ten wątek i stawia pytania, czy kimś innym niż przybyszem z Basry będzie przybysz z doświadczonego traumą miasta w dowolnej części świata?
Prezentowana w katalogu praca jest autorską repliką obrazu o tym samym tytule, powstałym w 1974 i będącym częścią kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Studia odbył w latach 1946–51 w łódzkiej PWSSP. W początkowym okresie twórczości nawiązywał do doświadczeń impresjonizmu, w końcu lat 50. przeżył fascynację informelem. Przemiany, jakie zachodzą w jego malarstwie, skupiają się głównie na stopniowym odchodzeniu od formy wprost, zbyt dosłownej. Tworzył prace, które wykorzystują sugestie „przedmiotowe” i odnoszą się np. do ikonografii chrześcijańskiej, cykle kompozycji abstrakcyjnych (np. „Wąwozy”, „Wariacje na temat liczby cztery”, „Studia talmudyczne”) czy sięgających do własnych przeżyć autora („Autostrady”). Artysta reprezentował Polskę na Biennale w Sao Paulo (1969) i na Biennale w Wenecji (1972). W roku 1977 wyróżniono go Nagrodą Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida, a w 1990 roku uhonorowany został prestiżową Nagrodą im. Jana Cybisa
Description:
"This Man Comes From Basra", 1995
oil/canvas, 46 x 38 cm; signed, dated and described on the stretcher: '284 S. Fijalkowski, 1995 | Replika obrazu "Ten czlowiek przybywa z Basry" Autostrada',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Język formalny Fijałkowskiego to swoiste połączenie abstrakcji geometrycznej oraz jej bardziej swobodnej odmiany. Kształty malowane przez artystę pozbawione są geometrycznego rygoru figur odrysowywanych przy pomocy przyrządów geometrycznych. Ich krawędzie często okazują się nieidealnie kształtne, swobodniejsze, „miększe”. Daje to wrażenie większej artystycznej wolności, w której twórca swobodniej kształtuje figury. Tak malowane kształty wydają się lepiej odpowiadać poetyckim tytułom (niekiedy) towarzyszącym jego obrazom. Prostota, która charakteryzuje te kształty, powoduje, że wytwarzają się między nimi pewne napięcia formalne.
Myślenie o obrazie w kategoriach najprostszych jego środków: kształtu, barwy, linii, płaszczyzny – takie podejście cechowało Fijałkowskiego i było właściwe wielu modernistycznym twórcom. W sztuce łódzkiego malarza źródeł takiego myślenia można szukać w jego doświadczeniach szkolnych – był uczniem Władysława Strzemińskiego. To czołowy artysta konstruktywistycznej awangardy w Polsce. Przed II wojną światową propagował sztukę całkowicie abstrakcyjną, bez referencji do widzialnej rzeczywistości. Sztuka nowoczesna, abstrakcyjna była dla niego koniecznością w nowoczesnym społeczeństwie. Taką wiedzę przekazał swoim uczniom. Sztuka Fijałkowskiego pozostawała zatem abstrakcyjna, jednak niekiedy – na przykład poprzez odpowiedni komentarz, tytuł, słowo – przywoływała konkretne treści.
W pracy z 1993 niezwykle intryguje tytuł, który przyjął Fijałkowski, pochodzi on z dzieła Umberto Eco, gdzie pisarz zastanawia się następująco: „Jaka jest zatem różnica między zdaniem ‘Ten człowiek przybywa z Basry’ wypowiedzianym do mieszkańca Iraku, a tym samym zdaniem wypowiedzianym do naszego wyimaginowanego słuchacza z Europy? Formalnie żadna. Różnica referencyjności nie tkwi zatem w samym zdaniu, ale w jego odbiorcy. Jednakże istnieje możliwość, że zdanie to samo w sobie może mieć dwa oblicza: wypowiedziane przez urzędnika z agencji informacyjnej i przez kogoś, kto chce nas zainteresować specjalnie owym przybyszem, zdanie to przestaje być tym samym zdaniem; są to już dwa różne zdania” (Umberto Eco, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, Czytelnik, Warszawa 1994, s. 69-70). Obraz Fijałkowskiego powstał jako przetworzona na język malarski forma zdania pisarza. Artysta wielokrotnie wypowiadał się z estymą co do wartości poznawczej tekstów Umberto Eco. Alicja Kępińska pisała o tym wyborze tytułu następująco: „Gdy Eco pisze o funkcji sugestywnej niektórych zdań, analizując wielkość znaczeń wybranego przykładowo zdania ‘Ten człowiek przybywa z Basry’ (zdanie to przyjął Fijałkowski jako tytuł jednego ze swoich obrazów) – wskazuje na wielość możliwości skojarzeniowych, jakie otwierają się dla odbiorców tego komunikatu, dysponujących różnymi zasobami wiedzy i wyobraźni, a także różną tradycją kulturową” (Alicja Kępińska, Nowa sztuka. Sztuka Polska w latach 1945-1978, Warszawa 1987). Malarz podejmuje ten wątek i stawia pytania, czy kimś innym niż przybyszem z Basry będzie przybysz z doświadczonego traumą miasta w dowolnej części świata?
Prezentowana w katalogu praca jest autorską repliką obrazu o tym samym tytule, powstałym w 1974 i będącym częścią kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Studia odbył w latach 1946–51 w łódzkiej PWSSP. W początkowym okresie twórczości nawiązywał do doświadczeń impresjonizmu, w końcu lat 50. przeżył fascynację informelem. Przemiany, jakie zachodzą w jego malarstwie, skupiają się głównie na stopniowym odchodzeniu od formy wprost, zbyt dosłownej. Tworzył prace, które wykorzystują sugestie „przedmiotowe” i odnoszą się np. do ikonografii chrześcijańskiej, cykle kompozycji abstrakcyjnych (np. „Wąwozy”, „Wariacje na temat liczby cztery”, „Studia talmudyczne”) czy sięgających do własnych przeżyć autora („Autostrady”). Artysta reprezentował Polskę na Biennale w Sao Paulo (1969) i na Biennale w Wenecji (1972). W roku 1977 wyróżniono go Nagrodą Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida, a w 1990 roku uhonorowany został prestiżową Nagrodą im. Jana Cybisa
Description:
"This Man Comes From Basra", 1995
oil/canvas, 46 x 38 cm; signed, dated and described on the stretcher: '284 S. Fijalkowski, 1995 | Replika obrazu "Ten czlowiek przybywa z Basry" Autostrada',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na krośnie malarskim: '284 S. Fijałkowski, 1995 | Replika obrazu "Ten człowiek przybywa z Basry" Autostrada'
Literatura
Stanisław Fijałkowski, katalog wystawy, [red.] Włodzimierz Nowaczyk, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 2003, poz. 134 (spis)
Wystawiany
Stanisław Fijałkowski, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, „Zachęta” Państwowa Galeria Sztuki w Warszawie, 2003
