7
Julian Fałat | Pejzaż zimowy, 1897
Estymacja:
1,800,000 zł - 2,400,000 zł
Sprzedane
1,800,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie • Sesja I
Artysta
Julian Fałat (1853 - 1929)
Wymiary
132 x 266 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 132 x 266 cm, sygnowany i datowany p.d.: 'Jul Fałat 97',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
„Jako artystę-malarza uderza mnie mglistość pejzażu, wytwarzająca szczególne perspektywy i jakby niedopowiedzenia, dające szerokie pole wyobraźni artysty”.
Julian Fałat, Pamiętniki, wyd. II, Katowice 1987, s. 130-131
„Dziecinne wspomnienia moje datują się od mroźnego i słonecznego dnia zimowego, kiedy wyprawiono mnie – czteroletniego wówczas chłopaka – wraz ze starszą nieco siostrą, dla odwiedzenia ciała zmarłego gospodarza, bardzo przez wszystkich poważanego. Okutani i poobijani, trzymając się za ręce, odbyliśmy tę nieskończenie długą wędrówkę, po szerokiej, wyślizganej saniami drodze” – tak pisał Julian Fałat w pierwszych zdaniach wydanych pośmiertnie pamiętników, wskazując na charakterystyczny dla jego twórczości splot doświadczenia przyrody i psychicznych odczuć artysty. Nie bez znaczenia pozostaje również pora roku – zimowy pejzaż stanie się później centralnym tematem dorobku tego wybitnego malarza.
Julian Fałat urodził się w 1853 roku w podkarpackiej wsi Tuligłowy jako syn wiejskiego organisty. Trudne warunki materialne oraz chłopskie pochodzenie znacząco wpłynęły na tożsamość artysty, który jak pisał Jerzy Malinowski, musiał do wykształcenia plastycznego dochodzić bez wsparcia finansowego w postaci stypendiów czy pomocy z funduszy rodzinnych. Mimo to, Fałatowi udało się odbyć w latach 1868-71 trzyletnią naukę w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (obecnej Akademii Sztuk Pięknych). Po kilku latach pracy w roli rysownika przy wykopaliskach archeologicznych oraz nieudanej próbie ukończenia studiów architektonicznych w Zurychu i Monachium, artysta wrócił do nauki artystycznej, tym razem w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych. Tam też wypracował technikę malarstwa akwarelowego, która przyniosła mu największą sławę i, co ważne dla zmagającego się z trudnościami finansowymi Fałata, stanowiła podstawowe źródło utrzymania. Głębia barw oraz bogactwo środków artystycznych bliskich nurtowi akademickiego realizmu pozwalały malarzowi imitować w swoich akwarelach efekty malarstwa olejnego. Po pobycie w Monachium wrócił do Warszawy, z której w roku 1884 roku wybrał się do Hiszpanii, a następnie w podróż dookoła świata. Po powrocie, w roku 1886 Fałat podjął się pracy na dworze Wilhelma II w Berlinie, gdzie do 1895 roku budował swoją pozycję na arenie międzynarodowej, zdobywając medale na wystawach w Wiedniu, Berlinie i Monachium. Po powrocie do Krakowa, w 1895 roku objął stanowisko dyrektora Akademii Sztuk Pięknych i podejmując się głębokich zmian w strukturach uczelni. Rozluźnienie akademickich rygorów za czasów „reformy Fałata” przyczyniło się do rozkwitu sztuki i ukształtowało wiele indywidualności artystycznych pokolenia Młodej Polski. Doprowadziło też do scementowania się pozycji polskiej szkoły pejzażu, której współtwórcą, obok Fałata, był Jan Stanisławski.
Liczne podróże artysty wynikały, jak pisał Malinowski z „ekologicznej” świadomości artysty, ciągle rozwijającej się w kontakcie z naturą, głęboko zakorzenionej potrzebie obcowanią z nią i wyrażania za jej pomocą symbolicznej symbiozy człowieka i pejzażu. Jest to charakterystyczna cecha malarstwa tego okresu, w którym realistyczne środki obrazowania zaprzęgnięte zostają do podkreślania panteistycznej jedności człowieka ze światem przyrody. W obrazach-manifestach takich jak „Ziemia” Ferdynanda Ruszczyca wyrażone zostaje głębokie przeczucie zależności człowieka od nawracających cykli pór roku i życia w zgodzie z ich rytmem. Tematem osobnym stają się chmury, których kłębowiska podkreślają kosmiczny, duchowy wymiar tej relacji. Pejzaż taki nabiera wreszcie cech symbolicznych, staje się podstawą do budowania narodowej tożsamości kultury polskiej. Z drugiej strony, przez bezpośrednie powiązanie tych zagadnień z odwołaniem do wrażliwości widza, malarstwo pejzażowe tego okresu wyraża myśl bliską późniejszym pokoleniom ekspresjonistów – pejzaż, jak w melancholijnym wspomnieniu Fałata, nabiera cech ludzkich.
Prezentowany „Pejzaż zimowy” wspaniale ilustruje osiągnięcia pejzażystów polskich w końcu XIX wieku. Monumentalna, horyzontalna kompozycja uderza rozległością perspektywy, w której równą rolę odgrywają połacie szaro-złotego śniegu, co ogromne przestrzenie chmur. Jak pisał o Fałacie znany krytyk Jan Kleczyński “(...) oślepiający blask słońca na śniegu w mroźny, zimowy dzień porywa go i każe mu odtworzyć przepych skrzących się barw i świateł różowych, złocistych lub fioletowych lub niebieskawych cieniów. Tam znowu ogromne pokłady świeżo spadłego śniegu zachwycają go swoją miękkością”. Mistrzostwo Fałata widoczne jest szczególnie w tym, jak bogactwo tych spektakularnych efektów luministycznych potrafi dawkować w swoich dziełach tak, aby nie zaburzyć realistycznego efektu kompozycji. Ten rodzaj równowagi cechuje „Pejzaż zimowy”, którego mroczna paleta dodatkowo wzmacnia jego melancholijną wymowę, kierując skojarzenia w stronę północnoeuropejskiego malarstwa XIX-wiecznego, dla którego najważniejszą cechą był Stimmung, nastrój poetyckiej zadumy i medytacyjnego wycofania wywoływany przez kontakt z przyrodą.
Warsztatu malarskiego uczył go ojciec - Jacek. Studiował filozofię, architekturę i agronomię w Wiedniu w latach I wojny światowej. Od 1917 do 1939 mieszkał w Zakopanem (wspomnienia z tego okresu opisał w książce "Pępek świata"). Był członkiem Towarzystwa Sztuka Podhalańska, a od 1929 Stowarzyszenia "Rytm". Stworzył własny styl odrealnionych, rozległych pejzaży. Malował najchętniej techniką akwareli, która pozwala na szybkie notowanie pomysłów malarskich. Losy wojenne rzuciły go do Ameryki, a w 1942 mieszkał na stałe w Montrealu. Odbył wiele podróży po kontynencie amerykańskim. Malował pejzaże, zwłaszcza ulubione motywy górskie.
Description:
Winter landscape, 1897
oil/canvas, 132 x 266 cm; signed and dated lower right: 'Jul Falat 97',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
„Jako artystę-malarza uderza mnie mglistość pejzażu, wytwarzająca szczególne perspektywy i jakby niedopowiedzenia, dające szerokie pole wyobraźni artysty”.
Julian Fałat, Pamiętniki, wyd. II, Katowice 1987, s. 130-131
„Dziecinne wspomnienia moje datują się od mroźnego i słonecznego dnia zimowego, kiedy wyprawiono mnie – czteroletniego wówczas chłopaka – wraz ze starszą nieco siostrą, dla odwiedzenia ciała zmarłego gospodarza, bardzo przez wszystkich poważanego. Okutani i poobijani, trzymając się za ręce, odbyliśmy tę nieskończenie długą wędrówkę, po szerokiej, wyślizganej saniami drodze” – tak pisał Julian Fałat w pierwszych zdaniach wydanych pośmiertnie pamiętników, wskazując na charakterystyczny dla jego twórczości splot doświadczenia przyrody i psychicznych odczuć artysty. Nie bez znaczenia pozostaje również pora roku – zimowy pejzaż stanie się później centralnym tematem dorobku tego wybitnego malarza.
Julian Fałat urodził się w 1853 roku w podkarpackiej wsi Tuligłowy jako syn wiejskiego organisty. Trudne warunki materialne oraz chłopskie pochodzenie znacząco wpłynęły na tożsamość artysty, który jak pisał Jerzy Malinowski, musiał do wykształcenia plastycznego dochodzić bez wsparcia finansowego w postaci stypendiów czy pomocy z funduszy rodzinnych. Mimo to, Fałatowi udało się odbyć w latach 1868-71 trzyletnią naukę w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (obecnej Akademii Sztuk Pięknych). Po kilku latach pracy w roli rysownika przy wykopaliskach archeologicznych oraz nieudanej próbie ukończenia studiów architektonicznych w Zurychu i Monachium, artysta wrócił do nauki artystycznej, tym razem w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych. Tam też wypracował technikę malarstwa akwarelowego, która przyniosła mu największą sławę i, co ważne dla zmagającego się z trudnościami finansowymi Fałata, stanowiła podstawowe źródło utrzymania. Głębia barw oraz bogactwo środków artystycznych bliskich nurtowi akademickiego realizmu pozwalały malarzowi imitować w swoich akwarelach efekty malarstwa olejnego. Po pobycie w Monachium wrócił do Warszawy, z której w roku 1884 roku wybrał się do Hiszpanii, a następnie w podróż dookoła świata. Po powrocie, w roku 1886 Fałat podjął się pracy na dworze Wilhelma II w Berlinie, gdzie do 1895 roku budował swoją pozycję na arenie międzynarodowej, zdobywając medale na wystawach w Wiedniu, Berlinie i Monachium. Po powrocie do Krakowa, w 1895 roku objął stanowisko dyrektora Akademii Sztuk Pięknych i podejmując się głębokich zmian w strukturach uczelni. Rozluźnienie akademickich rygorów za czasów „reformy Fałata” przyczyniło się do rozkwitu sztuki i ukształtowało wiele indywidualności artystycznych pokolenia Młodej Polski. Doprowadziło też do scementowania się pozycji polskiej szkoły pejzażu, której współtwórcą, obok Fałata, był Jan Stanisławski.
Liczne podróże artysty wynikały, jak pisał Malinowski z „ekologicznej” świadomości artysty, ciągle rozwijającej się w kontakcie z naturą, głęboko zakorzenionej potrzebie obcowanią z nią i wyrażania za jej pomocą symbolicznej symbiozy człowieka i pejzażu. Jest to charakterystyczna cecha malarstwa tego okresu, w którym realistyczne środki obrazowania zaprzęgnięte zostają do podkreślania panteistycznej jedności człowieka ze światem przyrody. W obrazach-manifestach takich jak „Ziemia” Ferdynanda Ruszczyca wyrażone zostaje głębokie przeczucie zależności człowieka od nawracających cykli pór roku i życia w zgodzie z ich rytmem. Tematem osobnym stają się chmury, których kłębowiska podkreślają kosmiczny, duchowy wymiar tej relacji. Pejzaż taki nabiera wreszcie cech symbolicznych, staje się podstawą do budowania narodowej tożsamości kultury polskiej. Z drugiej strony, przez bezpośrednie powiązanie tych zagadnień z odwołaniem do wrażliwości widza, malarstwo pejzażowe tego okresu wyraża myśl bliską późniejszym pokoleniom ekspresjonistów – pejzaż, jak w melancholijnym wspomnieniu Fałata, nabiera cech ludzkich.
Prezentowany „Pejzaż zimowy” wspaniale ilustruje osiągnięcia pejzażystów polskich w końcu XIX wieku. Monumentalna, horyzontalna kompozycja uderza rozległością perspektywy, w której równą rolę odgrywają połacie szaro-złotego śniegu, co ogromne przestrzenie chmur. Jak pisał o Fałacie znany krytyk Jan Kleczyński “(...) oślepiający blask słońca na śniegu w mroźny, zimowy dzień porywa go i każe mu odtworzyć przepych skrzących się barw i świateł różowych, złocistych lub fioletowych lub niebieskawych cieniów. Tam znowu ogromne pokłady świeżo spadłego śniegu zachwycają go swoją miękkością”. Mistrzostwo Fałata widoczne jest szczególnie w tym, jak bogactwo tych spektakularnych efektów luministycznych potrafi dawkować w swoich dziełach tak, aby nie zaburzyć realistycznego efektu kompozycji. Ten rodzaj równowagi cechuje „Pejzaż zimowy”, którego mroczna paleta dodatkowo wzmacnia jego melancholijną wymowę, kierując skojarzenia w stronę północnoeuropejskiego malarstwa XIX-wiecznego, dla którego najważniejszą cechą był Stimmung, nastrój poetyckiej zadumy i medytacyjnego wycofania wywoływany przez kontakt z przyrodą.
Warsztatu malarskiego uczył go ojciec - Jacek. Studiował filozofię, architekturę i agronomię w Wiedniu w latach I wojny światowej. Od 1917 do 1939 mieszkał w Zakopanem (wspomnienia z tego okresu opisał w książce "Pępek świata"). Był członkiem Towarzystwa Sztuka Podhalańska, a od 1929 Stowarzyszenia "Rytm". Stworzył własny styl odrealnionych, rozległych pejzaży. Malował najchętniej techniką akwareli, która pozwala na szybkie notowanie pomysłów malarskich. Losy wojenne rzuciły go do Ameryki, a w 1942 mieszkał na stałe w Montrealu. Odbył wiele podróży po kontynencie amerykańskim. Malował pejzaże, zwłaszcza ulubione motywy górskie.
Description:
Winter landscape, 1897
oil/canvas, 132 x 266 cm; signed and dated lower right: 'Jul Falat 97',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany i datowany p.d.: 'Jul Fałat 97'
Proweniencja
z historycznej kolekcji rodziny Kunertów, Łódź
