28
Józef Hałas | "Pion i poziom", 1974
Estymacja:
60,000 zł - 80,000 zł
Sprzedane
90,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Józef Hałas (1927 - 2015)
Wymiary
102 x 132 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 102 x 132 cm, sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'Pion i poziom Józef Hałas 1974 | Wrocław',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Konfrontując się z płótnami Józefa Hałasa, nie sposób uniknąć wrażenia, że obrazy te wywodzą się wprost z artystycznych kręgów malarstwa materii. Płótna tego wrocławskiego artysty często pokrywa gruba warstwa farby, której nierówna niczym powierzchnia księżyca faktura sugeruje, że z powodzeniem mogłyby one zostać zawieszone pośród dzieł malarzy późnych lat 50. tworzących w tradycji informel. Uważny widz szybko zauważy jednak, że datowanie tych płócien pozycjonuje jego twórczość w zupełnie innym kontekście. „Pion i poziom” Hałasa powstał we wczesnych latach 70., co pozwala sądzić, że mamy do czynienia z pewnym rozwinięciem koncepcji obrazów-obiektów. Czy jest to jednak, jak określiła to Małgorzata Kitowska- Łysiak, „nieco spóźnioną mutację malarstwa materii”, czy może jednak zupełnie odrębna rzeczywistość malarska, powstała w pewnym oderwaniu od powojennych tradycji artystycznych? Z wyjaśnieniem śpieszy w tym względzie tekst Bogusława Deptuły: „Hałas zdobył swą niejednoznaczną niepodległość artystyczną już gdzieś w latach siedemdziesiątych XX wieku, tworząc rysunkowe, akwarelowe i malarskie cykle ‘Przeciwstawień’. A przecież pojawiają się wątki, które przynależą do repertuaru sztuki tamtego czasu, która osiada i osadza się w artyście, jak choćby ‘figury osiowe’ Lebensteina, liryczne pejzaże ziemskiego, umowne przestrzenie Gierowskiego. Uparcie szukał własnego idiomu malarskiego, a ponieważ był artystą poszukującym i wątpiącym, aż po kres swoich dni, nie zdobył pewności. I najpewniej błogosławiona ta niepewność” (Bogusław Deptuła, Błogosławiona niepewność. O malarstwie Józefa Hałasa [w:] Bogusław Deptuła, Józef Hałas – Poszukiwania: wystawa malarstwa i rysunku, Wrocław: Fundacja All That Art!: Muzeum Architektury, s. 8).
Józef Hałas początkowo tworzył rozbudowane cykle malarskie i skupiał się na motywach figuralnych. Ze wczesnego okresu pochodzi między innymi seria „Okręty”. Po 1962 dominującym tematem poszukiwań malarskich Józefa Hałasa stał się pejzaż, w szczególności ten widziany oczami Hałasa-nastolatka w okolicach rodzinnego Nowego Sącza. Wiele z jego kompozycji abstrakcyjnych wywodzi się wprost ze studiów nad krajobrazem i jest efektem nieustannych przeobrażeń obserwowanych form naturalnych. Następnie jego twórczość zaczęła coraz bardziej czerpać z malarstwa materii, by zbliżyć się do kręgów abstrakcji geometrycznej, gdzie ostatecznie w latach 70. ulokowała się na stałe. Choć artysta często określany jest mianem abstrakcjonisty, to sam często odżegnywał od tego zaklasyfikowania, twierdząc, że bliżej mu do form naturalnych i malarstw figuralnego niż form nieprzedstawiających.
O wyjątkowość malarstwa Hałasa stanowi przede wszystkim głębia zastosowanego koloru. Duże płaszczyzny prac wyjątkowo dobrze funkcjonują w przestrzeniach zamkniętych, a szczególnie interesująco prezentują się, gdy ich faktura zostanie oświetlona skupioną i jednocześnie delikatnie przygaszoną wiązką światła. Taki sposób eksponowania jego dzieł pozwala wydobyć z powierzchni jego obrazów różnorodne niuanse kolorystyczne, a pozornie monochromatyczne płótna zaczynają ożywać rewią tonów żółcieni, brązów czy też, jak w przypadku „Pionu i poziomu”, błękitu. Jeżeli chodzi o obszary znaczeniowe, to obrazy Hałasa odwołują się do metafizycznego dualizmu, ciągłych konfrontacji i nieoznaczoności wyborów. Jest to bardzo intrygujące zestawienie, ponieważ w sferze formalnej dzieła Hałasa odznaczają się wyraźnie kontemplacyjnym charakterem i zapraszają widza do zagłębienia się w rozważaniach sferze estetycznej. Z kolei na płaszczyźnie znaczeniowej mamy do czynienia z pewnym niepokojem, które płótna Hałasa podprogowo instalują w świadomości widza. Takie zestawienie spokoju płynącego z zastosowanych zabiegów formalnych z ostrym, wręcz konfrontacyjną wymową jego płócien sprawia, że malarstwem Hałasa nie można się znudzić, stale bowiem pozwala widzowi odkrywać dodatkowe znaczenia i jednocześnie poszukiwać nowych doznań wzrokowych.
Absolwent wrocławskiej PWSSP (obecnie ASP), gdzie kształcił się pod okiem Eugeniusza Gepperta. Dyplom obronił w roku 1954, a w latach 1957-60 pracował tam jako pedagog. Członek i współtwórca powstałej w 1956 roku Grupy X, w skład której wchodzili także: Małgorzata Grabowska, Krzesława Maliszewska i Alfons Mazurkiewicz. Od 1961 związany ze Szkołą Wrocławską. Pozostawał krótko pod wpływem twórczości Paula Klee i Tadeusza Makowskiego. Stopniowo dążył do coraz większego syntetyzowania kształtów ku sztuce abstrakcyjnej. Następnie zwrócił się w stronę geometrycznych pejzaży, inspirowanych często znajomymi krajobrazami Nowego Sącza i okolic.
Description:
"Vertical and horizontal", 1974
oil/canvas, 102 x 132 cm; signed, dated and described on the reverse: 'Pion i poziom Jozef Halas 1974 | Wroclaw' , ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Konfrontując się z płótnami Józefa Hałasa, nie sposób uniknąć wrażenia, że obrazy te wywodzą się wprost z artystycznych kręgów malarstwa materii. Płótna tego wrocławskiego artysty często pokrywa gruba warstwa farby, której nierówna niczym powierzchnia księżyca faktura sugeruje, że z powodzeniem mogłyby one zostać zawieszone pośród dzieł malarzy późnych lat 50. tworzących w tradycji informel. Uważny widz szybko zauważy jednak, że datowanie tych płócien pozycjonuje jego twórczość w zupełnie innym kontekście. „Pion i poziom” Hałasa powstał we wczesnych latach 70., co pozwala sądzić, że mamy do czynienia z pewnym rozwinięciem koncepcji obrazów-obiektów. Czy jest to jednak, jak określiła to Małgorzata Kitowska- Łysiak, „nieco spóźnioną mutację malarstwa materii”, czy może jednak zupełnie odrębna rzeczywistość malarska, powstała w pewnym oderwaniu od powojennych tradycji artystycznych? Z wyjaśnieniem śpieszy w tym względzie tekst Bogusława Deptuły: „Hałas zdobył swą niejednoznaczną niepodległość artystyczną już gdzieś w latach siedemdziesiątych XX wieku, tworząc rysunkowe, akwarelowe i malarskie cykle ‘Przeciwstawień’. A przecież pojawiają się wątki, które przynależą do repertuaru sztuki tamtego czasu, która osiada i osadza się w artyście, jak choćby ‘figury osiowe’ Lebensteina, liryczne pejzaże ziemskiego, umowne przestrzenie Gierowskiego. Uparcie szukał własnego idiomu malarskiego, a ponieważ był artystą poszukującym i wątpiącym, aż po kres swoich dni, nie zdobył pewności. I najpewniej błogosławiona ta niepewność” (Bogusław Deptuła, Błogosławiona niepewność. O malarstwie Józefa Hałasa [w:] Bogusław Deptuła, Józef Hałas – Poszukiwania: wystawa malarstwa i rysunku, Wrocław: Fundacja All That Art!: Muzeum Architektury, s. 8).
Józef Hałas początkowo tworzył rozbudowane cykle malarskie i skupiał się na motywach figuralnych. Ze wczesnego okresu pochodzi między innymi seria „Okręty”. Po 1962 dominującym tematem poszukiwań malarskich Józefa Hałasa stał się pejzaż, w szczególności ten widziany oczami Hałasa-nastolatka w okolicach rodzinnego Nowego Sącza. Wiele z jego kompozycji abstrakcyjnych wywodzi się wprost ze studiów nad krajobrazem i jest efektem nieustannych przeobrażeń obserwowanych form naturalnych. Następnie jego twórczość zaczęła coraz bardziej czerpać z malarstwa materii, by zbliżyć się do kręgów abstrakcji geometrycznej, gdzie ostatecznie w latach 70. ulokowała się na stałe. Choć artysta często określany jest mianem abstrakcjonisty, to sam często odżegnywał od tego zaklasyfikowania, twierdząc, że bliżej mu do form naturalnych i malarstw figuralnego niż form nieprzedstawiających.
O wyjątkowość malarstwa Hałasa stanowi przede wszystkim głębia zastosowanego koloru. Duże płaszczyzny prac wyjątkowo dobrze funkcjonują w przestrzeniach zamkniętych, a szczególnie interesująco prezentują się, gdy ich faktura zostanie oświetlona skupioną i jednocześnie delikatnie przygaszoną wiązką światła. Taki sposób eksponowania jego dzieł pozwala wydobyć z powierzchni jego obrazów różnorodne niuanse kolorystyczne, a pozornie monochromatyczne płótna zaczynają ożywać rewią tonów żółcieni, brązów czy też, jak w przypadku „Pionu i poziomu”, błękitu. Jeżeli chodzi o obszary znaczeniowe, to obrazy Hałasa odwołują się do metafizycznego dualizmu, ciągłych konfrontacji i nieoznaczoności wyborów. Jest to bardzo intrygujące zestawienie, ponieważ w sferze formalnej dzieła Hałasa odznaczają się wyraźnie kontemplacyjnym charakterem i zapraszają widza do zagłębienia się w rozważaniach sferze estetycznej. Z kolei na płaszczyźnie znaczeniowej mamy do czynienia z pewnym niepokojem, które płótna Hałasa podprogowo instalują w świadomości widza. Takie zestawienie spokoju płynącego z zastosowanych zabiegów formalnych z ostrym, wręcz konfrontacyjną wymową jego płócien sprawia, że malarstwem Hałasa nie można się znudzić, stale bowiem pozwala widzowi odkrywać dodatkowe znaczenia i jednocześnie poszukiwać nowych doznań wzrokowych.
Absolwent wrocławskiej PWSSP (obecnie ASP), gdzie kształcił się pod okiem Eugeniusza Gepperta. Dyplom obronił w roku 1954, a w latach 1957-60 pracował tam jako pedagog. Członek i współtwórca powstałej w 1956 roku Grupy X, w skład której wchodzili także: Małgorzata Grabowska, Krzesława Maliszewska i Alfons Mazurkiewicz. Od 1961 związany ze Szkołą Wrocławską. Pozostawał krótko pod wpływem twórczości Paula Klee i Tadeusza Makowskiego. Stopniowo dążył do coraz większego syntetyzowania kształtów ku sztuce abstrakcyjnej. Następnie zwrócił się w stronę geometrycznych pejzaży, inspirowanych często znajomymi krajobrazami Nowego Sącza i okolic.
Description:
"Vertical and horizontal", 1974
oil/canvas, 102 x 132 cm; signed, dated and described on the reverse: 'Pion i poziom Jozef Halas 1974 | Wroclaw' , ,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'Pion i poziom Józef Hałas 1974 | Wrocław'
Literatura
Józef Hałas. Poszukiwania, katalog wystawy, Wrocław 2017, s. 46 (il.)
Wystawiany
Józef Hałas. Poszukiwania, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Wrocław, 24.03-28.05.2017
