15
Jan Tarasin | "Przedmioty", 1968
Estymacja:
300,000 zł - 400,000 zł
Sprzedane
300,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Jan Tarasin (1926 - 2009)
Wymiary
73 x 100 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 73 x 100 cm, sygnowany i datowany p.d.: 'J. Tarasin 68', sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'JAN TARASIN | WARSZAWA | "PRZEDMIOTY" | 1968' oraz wskazówka montażowa
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
W 1967, na rok przed powstaniem prezentowanych w niniejszym katalogu „Przedmiotów”, Muzeum Śląskie we Wrocławiu zorganizowało VIII Wystawę Grupy Krakowskiej. „Nietrudno jest dla krakowskiej wystawy wznieść hierarchiczną piramidę” – pisano. „U jej szczytu umieścilibyśmy nazwiska Brzozowskiego, Kantora i Tarasina” (Paweł Banaś, „Odra” 1967, nr 10, cyt. za: Joanna Egit-Pużyńska, Jan Tarasin. Malarstwo, rysunek. 12.11-3.12.1968, publikacja w ramach projektu badawczego „Historia wystaw w Zachęcie – Centralnym Biurze Wystaw Artystycznych w latach 1949–1970” http://zacheta.art.pl). Jan Tarasin był jednym z najmłodszych stażem członków tego stowarzyszenia, absolwentem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zadebiutował na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie. W krótkim czasie po otrzymaniu dyplomu w 1951 roku zyskał opinię zdolnego grafika, „najlepszego – jak głosi fama – rysownika wśród młodego pokolenia, i (...) jednego z najsilniejszych indywidualności twórczych wśród młodych” Ewa Garztecka, „Trybuna Ludu” 1958 lub 1959, nr 214, cyt. za: Joanna Egit-Pużyńska, dz. cyt.).
W 1968 odbyła się solowa wystawa w Zachęcie, następnie przeniesiona do Galerii Krzysztofory w Krakowie. To właśnie wtedy wykształcił się jego unikalny styl. Jan Tarasin jako artysta w pełni wybrzmiał w latach 70. Wówczas to chętnie malowane przezeń w martwych naturach przedmioty zaczęły ostatecznie przyjmować odrealnione formy, stając się dryfującymi w przestrzeni, nieoczywistymi kształtami. Malowanie ruchliwych, niekończących się układów o zmiennym rytmie i nasyceniu, ułożonych w monotonne szeregi, czasem zanikające lub zagęszczające się do granic zgubienia własnego rytmu, rozpadu lub zaniku było dla artysty sposobem uchwycenia rzeczywistości na „gorącym uczynku”. Jak pisał sam Tarasin w 1999: „Malarstwo jest dla mnie czymś w rodzaju notatnika. (…) Formy przypominają nieokreślone do końca embriony, ale nie chcę ich zanadto komplikować (…). Chcę zatrzymać je w takim momencie, kiedy wszystko się jeszcze może zdarzyć, kiedy wszystko jeszcze przed nami”.
Kluczowy wpływ na zmianę stylu Tarasina miała stypendialna podróż do Chin i Wietnamu, którą odbył w 1962. Artysta zaznajomił się z odmienną, azjatycką kulturą, co wpłynęło na zmianę jego postrzegania przestrzeni na obrazie. W rezultacie w twórczości Tarasina na stałe zagościł motyw symbolicznej linii, dzielącej sfery obrazu i nadającej poszczególnym elementom znaczenie wedle ich wzajemnej relacji. Swobodniejsze, zmierzające ku abstrakcji zestawienia przedmiotu mają w sobie coś ze wschodniej, medytacyjnej estetyki i uwagi poświęcanej najdrobniejszym detalom, poszczególnym przedmiotom. Ów system organizowania przestrzeni ma charakter poznawczy. Obiekty niekonieczne oznaczają materialne przedmioty, ale znaki, co pozwala na „czytanie” obrazów Tarasina jako swoistych ciągów logicznych. Pomimo, jak wydawać by się mogło, pewnych prawd rządzących kompozycją, indywidualne znaki są często, jak artysta zaznaczał, przypadkowe. Nieprzewidywalność jest więc postrzegana jako konieczny element harmonii świata, harmonii, której artysta nie stara się kontrolować.
W szczególny sposób o twórczości Jana Tarasina pisał Aleksander Wojciechowski
przy okazji wystawy artysty w 1968: „Przed dziesięciu laty napisał Tarasin traktat
‘O przedmiotach’. Zawarł w nim swe credo artystyczne. Od tego momentu konsekwentnie
realizuje wyłożony tam program. Wszystkie rozważania teoretyczne
artysty dotyczące ogólnej sytuacji w plastyce współczesnej wytrzymały próbę
czasu z wyjątkiem jednego zdania: ‘Przedmioty degradowane z racji niedoskonałości
pełnionych przez nie funkcji, pozbawione całego splendoru, którym cieszyły
się przez pokolenia, usuwane z pola widzenia – zostaną w znacznej mierze opanowane’.
Nie liczył się z możliwością odwrotnego procesu: powtórnego opanowania
sztuki przez przedmioty. Nie mógł przewidzieć narodzin op-artu, a więc kierunku,
który nie tylko hamował proces degradacji przedmiotu, lecz nawet przyczynił się
do jego apoteozy. Ale właśnie dlatego, że pop-art spotęgował presję przedmiotu
na człowieka, że dzięki ponownemu odkryciu secesji przedmioty wędrują
zwycięsko ze strychu do muzeów i wnętrz mieszkalnych, że znów heroizowane
są przez malarstwo i grafikę – konieczne jest malarstwo Tarasina. Jego dzisiejsze
‘przedmioty’ są dokładnie właśnie takie, o jakich sam niegdyś marzył: ‘Dają
one świadectwo nowemu faktowi, który zaistniał dzięki artyście. Dostarczają
bezinteresownych wzruszeń, pobudzają wyobraźnię’” (Aleksander Wojciechowski,
Jan Tarasin. Malarstwo, rysunek, Związek Polskich Artystów Plastyków, Centralne
Biuro Wystaw Artystycznych, Warszawa listopad 1968, s. nlb.).
W 1951 ukończył malarstwo w krakowskiej ASP w pracowni prof. Zbigniewa Pronaszki. Jako student zadebiutował na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie w latach 1948-49. Od 1962 jest członkiem Grupy Krakowskiej. W 1974 podjął pracę pedagogiczną w warszawskiej ASP, a w latach 1987-90 był rektor tej uczelni. W 1984 otrzymał Nagrodę im. Jana Cybisa. W 1995 w warszawskiej Zachęcie miała miejsce monograficzna wystawa prac artysty.
Description:
"Items", 1968
oil/canvas, 73 x 100 cm; signed and dated lower right: 'J. Tarasin 68', signed, dated and described on the reverse: 'JAN TARASIN | WARSAW | "ITEMS" | 1968 'and an assembly tip,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
W 1967, na rok przed powstaniem prezentowanych w niniejszym katalogu „Przedmiotów”, Muzeum Śląskie we Wrocławiu zorganizowało VIII Wystawę Grupy Krakowskiej. „Nietrudno jest dla krakowskiej wystawy wznieść hierarchiczną piramidę” – pisano. „U jej szczytu umieścilibyśmy nazwiska Brzozowskiego, Kantora i Tarasina” (Paweł Banaś, „Odra” 1967, nr 10, cyt. za: Joanna Egit-Pużyńska, Jan Tarasin. Malarstwo, rysunek. 12.11-3.12.1968, publikacja w ramach projektu badawczego „Historia wystaw w Zachęcie – Centralnym Biurze Wystaw Artystycznych w latach 1949–1970” http://zacheta.art.pl). Jan Tarasin był jednym z najmłodszych stażem członków tego stowarzyszenia, absolwentem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zadebiutował na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie. W krótkim czasie po otrzymaniu dyplomu w 1951 roku zyskał opinię zdolnego grafika, „najlepszego – jak głosi fama – rysownika wśród młodego pokolenia, i (...) jednego z najsilniejszych indywidualności twórczych wśród młodych” Ewa Garztecka, „Trybuna Ludu” 1958 lub 1959, nr 214, cyt. za: Joanna Egit-Pużyńska, dz. cyt.).
W 1968 odbyła się solowa wystawa w Zachęcie, następnie przeniesiona do Galerii Krzysztofory w Krakowie. To właśnie wtedy wykształcił się jego unikalny styl. Jan Tarasin jako artysta w pełni wybrzmiał w latach 70. Wówczas to chętnie malowane przezeń w martwych naturach przedmioty zaczęły ostatecznie przyjmować odrealnione formy, stając się dryfującymi w przestrzeni, nieoczywistymi kształtami. Malowanie ruchliwych, niekończących się układów o zmiennym rytmie i nasyceniu, ułożonych w monotonne szeregi, czasem zanikające lub zagęszczające się do granic zgubienia własnego rytmu, rozpadu lub zaniku było dla artysty sposobem uchwycenia rzeczywistości na „gorącym uczynku”. Jak pisał sam Tarasin w 1999: „Malarstwo jest dla mnie czymś w rodzaju notatnika. (…) Formy przypominają nieokreślone do końca embriony, ale nie chcę ich zanadto komplikować (…). Chcę zatrzymać je w takim momencie, kiedy wszystko się jeszcze może zdarzyć, kiedy wszystko jeszcze przed nami”.
Kluczowy wpływ na zmianę stylu Tarasina miała stypendialna podróż do Chin i Wietnamu, którą odbył w 1962. Artysta zaznajomił się z odmienną, azjatycką kulturą, co wpłynęło na zmianę jego postrzegania przestrzeni na obrazie. W rezultacie w twórczości Tarasina na stałe zagościł motyw symbolicznej linii, dzielącej sfery obrazu i nadającej poszczególnym elementom znaczenie wedle ich wzajemnej relacji. Swobodniejsze, zmierzające ku abstrakcji zestawienia przedmiotu mają w sobie coś ze wschodniej, medytacyjnej estetyki i uwagi poświęcanej najdrobniejszym detalom, poszczególnym przedmiotom. Ów system organizowania przestrzeni ma charakter poznawczy. Obiekty niekonieczne oznaczają materialne przedmioty, ale znaki, co pozwala na „czytanie” obrazów Tarasina jako swoistych ciągów logicznych. Pomimo, jak wydawać by się mogło, pewnych prawd rządzących kompozycją, indywidualne znaki są często, jak artysta zaznaczał, przypadkowe. Nieprzewidywalność jest więc postrzegana jako konieczny element harmonii świata, harmonii, której artysta nie stara się kontrolować.
W szczególny sposób o twórczości Jana Tarasina pisał Aleksander Wojciechowski
przy okazji wystawy artysty w 1968: „Przed dziesięciu laty napisał Tarasin traktat
‘O przedmiotach’. Zawarł w nim swe credo artystyczne. Od tego momentu konsekwentnie
realizuje wyłożony tam program. Wszystkie rozważania teoretyczne
artysty dotyczące ogólnej sytuacji w plastyce współczesnej wytrzymały próbę
czasu z wyjątkiem jednego zdania: ‘Przedmioty degradowane z racji niedoskonałości
pełnionych przez nie funkcji, pozbawione całego splendoru, którym cieszyły
się przez pokolenia, usuwane z pola widzenia – zostaną w znacznej mierze opanowane’.
Nie liczył się z możliwością odwrotnego procesu: powtórnego opanowania
sztuki przez przedmioty. Nie mógł przewidzieć narodzin op-artu, a więc kierunku,
który nie tylko hamował proces degradacji przedmiotu, lecz nawet przyczynił się
do jego apoteozy. Ale właśnie dlatego, że pop-art spotęgował presję przedmiotu
na człowieka, że dzięki ponownemu odkryciu secesji przedmioty wędrują
zwycięsko ze strychu do muzeów i wnętrz mieszkalnych, że znów heroizowane
są przez malarstwo i grafikę – konieczne jest malarstwo Tarasina. Jego dzisiejsze
‘przedmioty’ są dokładnie właśnie takie, o jakich sam niegdyś marzył: ‘Dają
one świadectwo nowemu faktowi, który zaistniał dzięki artyście. Dostarczają
bezinteresownych wzruszeń, pobudzają wyobraźnię’” (Aleksander Wojciechowski,
Jan Tarasin. Malarstwo, rysunek, Związek Polskich Artystów Plastyków, Centralne
Biuro Wystaw Artystycznych, Warszawa listopad 1968, s. nlb.).
W 1951 ukończył malarstwo w krakowskiej ASP w pracowni prof. Zbigniewa Pronaszki. Jako student zadebiutował na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie w latach 1948-49. Od 1962 jest członkiem Grupy Krakowskiej. W 1974 podjął pracę pedagogiczną w warszawskiej ASP, a w latach 1987-90 był rektor tej uczelni. W 1984 otrzymał Nagrodę im. Jana Cybisa. W 1995 w warszawskiej Zachęcie miała miejsce monograficzna wystawa prac artysty.
Description:
"Items", 1968
oil/canvas, 73 x 100 cm; signed and dated lower right: 'J. Tarasin 68', signed, dated and described on the reverse: 'JAN TARASIN | WARSAW | "ITEMS" | 1968 'and an assembly tip,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany i datowany p.d.: 'J. Tarasin 68'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Szwecja; Uppsala Auktionskammare, 2020; kolekcja prywatna, Polska
Wystawiany
Jan Tarasin, wystawa indywidualna, Konstsalongen Kavaletten, Uppsala, 1968
