Powrót do DESA.PL
44 of Liczba obiektów: 73
44
Władysław Rossowski | Spalenie na stosie Katarzyny Weiglowej w 1539 roku w Krakowie, 1883
Estymacja:
45,000 zł - 60,000 zł
Sprzedane
45,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie
Wymiary
137 x 72 cm
Opis
olej/płótno, 137 x 72 cm, sygnowany l.d.: 'W Rossowski.' oraz opisany i datowany p.d.: 'Kraków 883',

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.


Prezentowane na aukcji dzieło Władysława Rossowskiego to niezwykle wartościowa kompozycja, traktująca o ciekawym, a zapominany epizodzie polskiej historii nowożytnej. Rossowski, przedstawiając na płótnie spalenie na stosie Katarzyny Weiglowej, wydarzenie z 1539 roku, nawiązał nie tylko do najlepszej spuścizny sztuki w matejkowskiej redakcji, ale także sprowokował do historiozoficznej refleksji.

XVI-wieczna Rzeczpospolita pod panowaniem ostatnich Jagiellonów jawiła się jako państwo dynamicznego rozwoju politycznego, kulturowego i światopoglądowego. Na historycznym horyzoncie można określić ją jako wyróżniającą się także tolerancją wyznaniową i etniczną. Stabilna koegzystencja katolików, żydów, protestantów, różnowierców pozornie nie miała wywoływać radykalnych reakcji wiernych i ówczesnych władz. Tym nie mniej w kwietniu 1539 roku w Krakowie doszło do znamiennego dla ówczesnej historii miasta wydarzenia, gdy to Katarzyna Weiglowa została spalona na stosie. Po wcześniejszym dokonaniu aktu apostazji i przejścia na judaizm, zaprzeczyła dogmatowi o Trójcy Świętej. Przed śmiercią Weiglowa kilkukrotnie stawała przed sądem biskupim; organ ten z inicjatywy ówczesnego biskupa krakowskiego Piotra Gamrata wydał nie tylko wyrok spalenia, ale także wcześniej obciążył kobietę dziesięcioletnią karą więzienia pod zarzutem szerzenia herezji, a dokładnie: wyznawania unitarianizmu. Egzekucja Katarzyny Weiglowej odbyła się, gdy kobieta liczyła już sobie niemalże 80 lat. Próbując dokonać analizy owej sytuacji, należy zauważyć, iż postać Katarzyny Weiglowej uznać można hipotetycznie za „pokazową” ofiarę systemu rewizji moralności i religijności, gdy to zaawansowana wiekiem i samotna kobieta została opuszczona przez swoją protestancką wspólnotę religijną, stając się o wiele łatwiejszym celem represji aniżeli silniejsze, sformalizowane wspólnoty.

Władysław Rossowski przedstawił na płótnie ową sceną niespełna trzy dekady po tym, gdy jego mistrz i nauczyciel – Jan Matejko – po raz pierwszy uchwycił ową historię językiem plastycznym. W 1856 roku Jan Matejko ukazał na akwareli „Spalenie mieszczki krakowskiej Katarzyny Malcherowej” (dzieło jest dziś częścią zbiorów Lwowskiej Narodowej Galerii Obrazów). Repetycję tematu przez Rossowskiego można uznać zatem jako próbę kontynuacji nauki, teorii sztuki i historii zapoczątkowanej w polskiej sztuce przez Jana Matejkę. To także plastyczne mierzenie się z konwencjami estetycznymi i moralnymi XIX wieku. Należy zwrócić bowiem uwagę, iż źródło wskazują, iż spalona na stosie kobieta była w momencie egzekucji w bardzo podeszłym wieku, jednakże przedstawienie z 1883 roku ukazuje Katarzynę Weiglową jako młodą dziewczynę o zmysłowo upozowanym ciele. Na oczach widza dokonuje się zatem przewrotna gra interpretacyjna, w której malarz „opowiada” historię w najwyższym tego słowa znaczeniu, a zarazem daje sobie alibi do tego, by studiować piękno kobiecego aktu. Malarstwo historyczne doby XIX wieku, wszelkie „wysokie” tematy tego okresu w sztuce oprócz znaczącego ładunku intelektualnego niosły za sobą szczególny rodzaju glejtu, usprawiedliwienia, by na płótnach miejsce znajdywało nagie ciało, szczególnie kobiece. Sceny męczeństw lub sceny mitologiczne stanowiły ku temu doskonały pretekst.
Studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u Jana Matejki, następnie, po otrzymaniu stypendium cesarskiego w 1881, dokształcał się Akademii Monachijskiej, w Dreźnie i w Paryżu. Po powrocie do kraju zamieszkał w Krakowie. W latach 1885-92 pełnił funkcję profesora rysunku i malarstwa na Wyższych Kursach dla Kobiet im. Adriana Baranieckiego w Krakowie.

Description:
Burning of Katarzyna Weiglowa in Krakow, 1539, 1883
oil/canvas, 137 x 72 cm; signed lower left: 'W Rossowski.' and inscribed and dated lower right: 'Krakow r. 883',

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
olej/płótno