Powrót do DESA.PL
22 of Liczba obiektów: 73
22
Rafał Malczewski | Prom, z cyklu "Centralny Okręg Przemysłowy", 1938
Estymacja:
240,000 zł - 300,000 zł
Sprzedane
230,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie
Wymiary
72,5 x 100 cm
Opis
olej/płótno, 72,5 x 100 cm, sygnowany i datowany l.d.: 'Rafał Malczewski | - 38', na odwrociu na środkowej listwie blejtramu stempel 'The Stretcher Company | 4590', po lewej stronie u dołu słabo nieczytelna nalepka papierowa z Biura Krajowej Rady Narodowej oraz na dolnej listwie oprawy pośrodku owalna nalepka z nowojorskiej galerii sztuki Art Lovers na Broadwayu

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


Prezentowany na aukcji obraz „Prom” to prawdziwa rzadkość zarówno na polskim rynku aukcyjnym, jak iw spuściźnie Rafała Malczewskiego; w latach 30. XX wieku Malczewski na pewien czas porzucił tatrzańskie krajobrazy na rzecz industrialnych widoków. Zjawisko to ma niezaprzeczalny związek z podróżami, jakie po 1930 roku Rafał Malczewski odbywał po Polsce, malując kompozycje, które w poetycki sposób opowiadały o krajobrazie przemysłowym. Zwieńczeniem tych peregrynacji było stworzenie cyklu quasi-reportażowych obrazów, odzwierciedlających życie Czarnego Śląska (1934) oraz rozwój Centralnego Okręgu Przemysłowego (1938). Prezentowane w katalogu dzieło należy do wskazanego tutaj drugiego cyklu, w skład którego weszło kilkadziesiąt obrazów olejnych i akwarel. Malarska panorama COP-u została zrealizowana w podobnej konwencji co wcześniejsze wyprawy na Śląsk – tym razem w 1938 roku Malczewski wraz z Melchiorem Wańkowiczem wybrali się szlakiem budów największej inwestycji II Rzeczpospolitej. Swoją industrialną ikonografią artysta podjął istotny, graniczący z propagandą, temat postępu technicznego i naukowego kraju po zamknięciu okresu zaborów i I wojny światowej. Obrazowa relacja malarza była nader aktualnym zapisem, bowiem COP powołano do życia w 1936 roku jako część czteroletniego planu inwestycyjnego i sześcioletniego planu rozbudowy sił zbrojnych. Rząd chciał tym samym zatrzeć dystans techniczny i ekonomiczny wynikający z dawnych podziałów kraju. Niespełna dwadzieścia lat po odzyskaniu niepodległości władza potrzebowała nie tylko podparcia ekonomicznego, ale także światopoglądowego – artyści, w tym Rafał Malczewski, na zlecenie rządu mieli wpływać na pozytywny wizerunek zmian prowadzonych w państwie.

Ogromna kampania informacyjna sprawiła, że budowa Okręgu urosła do rangi jednego z najważniejszych symboli sukcesu II Rzeczypospolitej. Wśród licznych sprawozdań prasowych, w „Gazecie Polskiej” w 1938 roku publikowano ponadto autorsko ilustrowane reportaże pióra właśnie Rafała Malczewskiego. W swych sprawozdaniach Malczewski nie krył fascynacji nowoczesnym pejzażem przemysłowym. Na potrzeby publicystyki i malarskiego cyklu Malczewski gromadził fotografie, wykonywał liczne rysunki i szkice, tworzył akwarelowe studia. Gromadził materiały ikonograficzne, na podstawie których malował obrazy, częściowo w plenerze, częściowo we własnej pracowni. Z całej serii do dziś zachowało się jedynie kilkanaście prac, przedstawiających elementy zabudowy przemysłowej. „Wędrując wśród hałd, ziemią kształtowaną nie zamysłem przyrody czy ręką rolnika, lecz prawami potężnego surowcowego przemysłu, służącą za śmietnik na wyprute z głębi patroszonych pokładów bebechy, na zapiekłe szlaki, dziwaczne pagóry kształtu olbrzymich trumien posmarowanych na czarno, dymiących błękitnymi smugami, wśród rozlewisk, bagien, poletek zbóż, zapadli iwądołów wygrzebanych w żółtych piaskach potrzebnych na zamułkę, dziwiłem się, że ten pejzaż nie zwabił poza mną nikogo z malarzy” (Rafał Malczewski, Plastyk na Śląsku, „Wiadomości Literackie” nr 48, 15 XI 1936, s. 20). W tym samym czasie w życiu prywatnym artysty następowały duże zmiany. Artysta rozstał się ze swoją pierwszą żoną. Jakby próbując opuścić świat, który zbudował przez wiele lat w Zakopanem – rozpoczął podróże po Polsce. Jego towarzyszką była w nich Zofia Mikucka, z którą związany był aż do śmierci w Kanadzie. Dla Malczewskiego te podróże były poszukiwaniami nowych malarskich tematów i próbą zobaczenia Polski na nowo – okazały się również ostatnim spojrzeniem na Polskę przed emigracją w 1939 roku.

Description:
"Ferry", from series "Central Industrial Region", 1938
oil/canvas, 72.5 x 100 cm; signed and dated lower left: 'Rafal Malczewski | - 38', on the reverse, on the middle stretcher stamp 'The Stretcher Company | 4590 ', on the left at the bottom illegible paper sticker from the Office of the National Council and on the bottom of the binding in the middle oval sticker from the New York Art Lovers Broadway art gallery,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Proweniencja
kolekcja prywatna, Polska; dom aukcyjny Desa Unicum, Warszawa, październik 2012; kolekcja prywatna, Polska
Literatura
Wystawa. Bractwo św. Łukasza, Tytus Czyżewski, Rafał Malczewski, Eugenia Rożańska, Jerzy Wolff, Stanisław Zalewski, Instytut Propagandy Sztuki, Warszawa, grudzień 1938, poz. 59, s. 18 (jako "Prom"?)
Wystawiany
Wystawa. Bractwo św. Łukasza, Tytus Czyżewski, Rafał Malczewski, Eugenia Rożańska, Jerzy Wolff, Stanisław Zalewski, Instytut Propagandy Sztuki, Warszawa, grudzień 1938 (?)