8
Teresa Pągowska | "Intermezzo", 1984
Estymacja:
300,000 zł - 450,000 zł
Sprzedane
300,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Szkoła Sopocka - Nowa Szkoła Gdańska
Artysta
Teresa Pągowska (1926 - 2007)
Wymiary
150 x 264 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 150 x 264 cm, sygnowany i datowany l.d.: 'TP. 84', sygnowany, datowany i opisany na odwrociu, po lewej: 'TERESA PĄGOWSKA 1984 | 2 | INTERMEZZO | 150 x 264' oraz po prawej: '1 | TERESA PĄGOWSKA 84 | INTERMEZZO | 150 X 264'
na krośnie niewypełniona etykieta z Centralnego Biura Wystaw Artystycznych Zachęta w Warszawie
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Prezentowany obraz tworzą dwa osobne płótna: na każdym z nich widać fragment łóżka, na którego krańcach spoczywają dwie postaci, zapewne kochanków. Po zestawieniu obok siebie poszczególne fragmenty przedstawienia zdają się niekomplementarne, łatwo dostrzec można przesunięcie względem siebie poszczególnych linii i elementów. Zabieg ten zaburza perspektywę całej sypialni, zmienia się skala przedmiotów. Dwoje ludzi jakby się od siebie oddalało, nie dzieli ich tylko cieniutka linia styku płócien.
Widz może wychwycić dialog pomiędzy dwoma obrazami, ale także oddane przez artystkę napięcie między nimi. Na lewym płótnie dominuje centralnie usytuowana, naga postać, której mowa ciała zdradza pewną nerwowość, rozczarowanie, z kolei frywolna i jakby widmowa sylwetka po prawej zdaje się od swego pantera maksymalnie oddalona. Do tej małej szczeliny pomiędzy obydwoma formami odnosi się tytuł pracy: „Intermezzo”. Włoskie słowo określa przejście, wstawki pomiędzy poszczególnymi scenami lub aktami dramatu, łączniki w utworze muzycznym. Intermezzo jest tym, co spaja, dlatego Pągowska utożsamia je z łóżkiem, miejscem spotkania i zbliżenia – również erotycznego – i zespolenia dwóch indywidualności.
Teresą Pągowska, żyjąca w trudnym okresie PRL, zdominowanym z jednej strony przez socrealizm, z drugiej – abstrakcję, starała się pogodzić dwie tendencje, zdawałoby się – nieprzystające do siebie. Tadeusz Konwicki, charakteryzując sztukę Pągowskiej, napisał: „najwcześniejsze jej obrazy korzą się jeszcze przed kolorem. Kolor jest tam rogatkowym wstępu do świata malowania. Później Pągowska nabiera śmiałości, odrzuca zabawę w estetyczność, zaczyna szukać ascezy, która jest funkcją dojrzałego
wyboru” (Tadeusz Konwicki, Teresa Pągowska. Malarstwo, katalog wystawy, Centralne Biuro Wystaw Artystycznych, Warszawa 1966).
Twórczość artystki cechuje nieprzeciętna wrażliwość kolorystyczna, przejawiająca się nie tylko w subtelnym doborze barw, lecz także w kwestii wyważenia czy wręcz oszczędności jej manifestowania. Cechą charakterystyczną prac autorki było bowiem pozostawianie połaci pustego, nawet niezagruntowanego płótna. Subtelnym półtonom barw towarzyszy więc surowa faktura podstawowego malarskiego podłoża. Pągowska nie tylko świadomie dobierała środki formalne, lecz także z konsekwencją sięgała po istotne dla niej wątki osobiste.
W 1963 zaprezentowała swoje prace w paryskiej Galerie Charpentier; był to okres poszukiwań grupy Realites Nouvelles i Nouvelle École de Paris, do których artystkę zaliczano. W centrum jej zainteresowań zawsze pozostawał człowiek, często uchwycony w intymnych sytuacjach. Obok postaci wielokrotnie ukazywanych w dynamicznych, roztańczonych pozach malarka tworzyła także statyczne kobiece akty. Silnie zdeformowane sylwetki, pozbawione rysów twarzy, osadzała w odrealnionej i niezdefiniowanej przestrzeni. Właśnie neutralność lokalizacji figur i ich zniekształcanie czynią je sugestywnymi portretami psychologicznymi. Cytowany wcześniej Konwicki w aktach autorki dostrzegał „ciało ludzkie widziane z zewnątrz i zarazem od wewnątrz, ciało podziwiane i wielbione jako kształt piękna, a jednocześnie ochłap rozdarty przez nieodkryte zagrożenie, zgangrenowany przez niezidentyfikowaną chorobę”.
Skończyła poznańską Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych – malarstwo i techniki ścienne pod kierunkiem Wacława Taranczewskiego i Eustachego Wasilkowskiego. W okresie studiów była asystentką Jacka Piaseckiego. W latach 1950-64 była pedagogiem w gdańskiej PWSSP, po czym przeniosła się do Warszawy. Po kilkuletniej przerwie kontynuowała pracę pedagogiczną: w latach 1971-73 w łódzkiej PWSSP (aktualnie ASP), a następnie przez wiele lat w akademii warszawskiej. W roku 1988 uzyskała tytuł profesora zwyczajnego. Artystka zawsze zdradzała nieprzeciętną wrażliwość kolorystyczną, rozwiniętą pod wpływem sztuki Piotra Potworowskiego. Skupiła się jednak na postaci ludzkiej. W latach 60. jej malarstwo zdominował motyw silnie zdeformowanej, traktowanej skrótowo, ludzkiej (głównie kobiecej) figury, ukazywanej często w nieoczekiwanych, dynamicznych, często tanecznych, układach. Od tamtej pory postać ludzka jest w tym malarstwie obecna jako pozbawiona rysów indywidualnych zwarta, mocna sylweta. Artystka chętnie operowała gwałtownymi spięciami sumarycznych kształtów oraz kontrastami plam jednolitego koloru. Przez tę umowność odbiera bohaterom jednoznaczny charakter.
Description:
"Intermezzo", 1984
oil/canvas, 150 x 264 cm; signed and dated lower left: 'TP. 84', sgined, dated and described on the reverse, on the left: 'TERESA PAGOWSKA 1984 | 2 | INTERMEZZO | 150 x 264' on the right: '1 | TERESA PAGOWSKA 84 | INTERMEZZO | 150 X 264'
unfilled label from the Zacheta Central Bureau of Art Exhibitions in Warsaw on the stretcher,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
na krośnie niewypełniona etykieta z Centralnego Biura Wystaw Artystycznych Zachęta w Warszawie
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Prezentowany obraz tworzą dwa osobne płótna: na każdym z nich widać fragment łóżka, na którego krańcach spoczywają dwie postaci, zapewne kochanków. Po zestawieniu obok siebie poszczególne fragmenty przedstawienia zdają się niekomplementarne, łatwo dostrzec można przesunięcie względem siebie poszczególnych linii i elementów. Zabieg ten zaburza perspektywę całej sypialni, zmienia się skala przedmiotów. Dwoje ludzi jakby się od siebie oddalało, nie dzieli ich tylko cieniutka linia styku płócien.
Widz może wychwycić dialog pomiędzy dwoma obrazami, ale także oddane przez artystkę napięcie między nimi. Na lewym płótnie dominuje centralnie usytuowana, naga postać, której mowa ciała zdradza pewną nerwowość, rozczarowanie, z kolei frywolna i jakby widmowa sylwetka po prawej zdaje się od swego pantera maksymalnie oddalona. Do tej małej szczeliny pomiędzy obydwoma formami odnosi się tytuł pracy: „Intermezzo”. Włoskie słowo określa przejście, wstawki pomiędzy poszczególnymi scenami lub aktami dramatu, łączniki w utworze muzycznym. Intermezzo jest tym, co spaja, dlatego Pągowska utożsamia je z łóżkiem, miejscem spotkania i zbliżenia – również erotycznego – i zespolenia dwóch indywidualności.
Teresą Pągowska, żyjąca w trudnym okresie PRL, zdominowanym z jednej strony przez socrealizm, z drugiej – abstrakcję, starała się pogodzić dwie tendencje, zdawałoby się – nieprzystające do siebie. Tadeusz Konwicki, charakteryzując sztukę Pągowskiej, napisał: „najwcześniejsze jej obrazy korzą się jeszcze przed kolorem. Kolor jest tam rogatkowym wstępu do świata malowania. Później Pągowska nabiera śmiałości, odrzuca zabawę w estetyczność, zaczyna szukać ascezy, która jest funkcją dojrzałego
wyboru” (Tadeusz Konwicki, Teresa Pągowska. Malarstwo, katalog wystawy, Centralne Biuro Wystaw Artystycznych, Warszawa 1966).
Twórczość artystki cechuje nieprzeciętna wrażliwość kolorystyczna, przejawiająca się nie tylko w subtelnym doborze barw, lecz także w kwestii wyważenia czy wręcz oszczędności jej manifestowania. Cechą charakterystyczną prac autorki było bowiem pozostawianie połaci pustego, nawet niezagruntowanego płótna. Subtelnym półtonom barw towarzyszy więc surowa faktura podstawowego malarskiego podłoża. Pągowska nie tylko świadomie dobierała środki formalne, lecz także z konsekwencją sięgała po istotne dla niej wątki osobiste.
W 1963 zaprezentowała swoje prace w paryskiej Galerie Charpentier; był to okres poszukiwań grupy Realites Nouvelles i Nouvelle École de Paris, do których artystkę zaliczano. W centrum jej zainteresowań zawsze pozostawał człowiek, często uchwycony w intymnych sytuacjach. Obok postaci wielokrotnie ukazywanych w dynamicznych, roztańczonych pozach malarka tworzyła także statyczne kobiece akty. Silnie zdeformowane sylwetki, pozbawione rysów twarzy, osadzała w odrealnionej i niezdefiniowanej przestrzeni. Właśnie neutralność lokalizacji figur i ich zniekształcanie czynią je sugestywnymi portretami psychologicznymi. Cytowany wcześniej Konwicki w aktach autorki dostrzegał „ciało ludzkie widziane z zewnątrz i zarazem od wewnątrz, ciało podziwiane i wielbione jako kształt piękna, a jednocześnie ochłap rozdarty przez nieodkryte zagrożenie, zgangrenowany przez niezidentyfikowaną chorobę”.
Skończyła poznańską Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych – malarstwo i techniki ścienne pod kierunkiem Wacława Taranczewskiego i Eustachego Wasilkowskiego. W okresie studiów była asystentką Jacka Piaseckiego. W latach 1950-64 była pedagogiem w gdańskiej PWSSP, po czym przeniosła się do Warszawy. Po kilkuletniej przerwie kontynuowała pracę pedagogiczną: w latach 1971-73 w łódzkiej PWSSP (aktualnie ASP), a następnie przez wiele lat w akademii warszawskiej. W roku 1988 uzyskała tytuł profesora zwyczajnego. Artystka zawsze zdradzała nieprzeciętną wrażliwość kolorystyczną, rozwiniętą pod wpływem sztuki Piotra Potworowskiego. Skupiła się jednak na postaci ludzkiej. W latach 60. jej malarstwo zdominował motyw silnie zdeformowanej, traktowanej skrótowo, ludzkiej (głównie kobiecej) figury, ukazywanej często w nieoczekiwanych, dynamicznych, często tanecznych, układach. Od tamtej pory postać ludzka jest w tym malarstwie obecna jako pozbawiona rysów indywidualnych zwarta, mocna sylweta. Artystka chętnie operowała gwałtownymi spięciami sumarycznych kształtów oraz kontrastami plam jednolitego koloru. Przez tę umowność odbiera bohaterom jednoznaczny charakter.
Description:
"Intermezzo", 1984
oil/canvas, 150 x 264 cm; signed and dated lower left: 'TP. 84', sgined, dated and described on the reverse, on the left: 'TERESA PAGOWSKA 1984 | 2 | INTERMEZZO | 150 x 264' on the right: '1 | TERESA PAGOWSKA 84 | INTERMEZZO | 150 X 264'
unfilled label from the Zacheta Central Bureau of Art Exhibitions in Warsaw on the stretcher,
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany i datowany l.d.: 'TP. 84'
Proweniencja
zakup bezpośrednio od artystki; kolekcja prywatna, Polska; Desa Unicum, 2018; kolekcja prywatna, Poznań