60,5 x 44 cm

olej/płótno, 60,5 x 44 cm, na odwrociu stempel spuścizny: 'WŁADYSŁAW ŚLEWIŃSKI | ze spuścizny | POŚMIERTNEJ' oraz podpis żony artysty długopisem: 'E. Ślewińska', opisany ołówkiem kopiowym: '19. Petit garçon | au morceau de pain' i numery inwentarzowe, na krośnie malarskim papierowa nalepka wystawowa The Arts Council of Great Britain oraz nalepka ramiarska i transportowa

inne tytuły: Garçon breton au morceau de pain, Young Boy with a piece of bread, Knabe mit einem Stück Brot

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.


„Kocham Polskę i Gauguina” to słowa zwyczajowo przypisywane Władysławowi Ślewińskiemu, utrwalone w jego legendzie artystycznej przez monografistkę malarza. Syntetyzm Gauguina, którego podstawowe zasady zostały wyłożone w tekście Alberta Auriera „Symbolizm w malarstwie – Paul Gauguina” (opublikowanym w „Mercure de France” w lutym 1891), Ślewiński złagodził. Podobnie z jego konwencja portretową: w stosunku do Gauguina jego wizerunki ludzi są mniej krzykliwe w barwie, odarte z ornamentalnych dodatków, jakby wypełnione ciszą i przez to może nieco bardziej psychizowane. Płasko zdjęte z natury sylwety postaci najczęściej szczelnie wypełniają kadr podobrazia. Ślewiński precyzyjnie planuje kompozycję, nadając jej optycznej drapieżności, a rzadko pojawiające się w nich anegdotyczne dodatki dopełniają symbolicznej mowy portretu.

W prezentowanym „Chłopcu z kawałkiem chleba” tytułowy rekwizyt z jednej strony stanowi kompozycyjny dodatek równoważący lewą stronę przedstawienia. Z drugiej strony, symbolicznie, może odnosić się do trudów losu ubogiego dziecka wiejskiego. Modelem sportretowanym przez Ślewińskiego jest tutaj Ludwik Kościelniak, syn służącej Ślewińskich, Magdaleny. Zgodnie ze wspomnieniami świadków życia Ślewińskich w ich drugim okresie bretońskim (w Doëlan) Magdalena i Ludwik wrośli w lokalną społeczność: „Z największym ożywieniem natomiast i sympatią opowiadali o przywiezionej przez Ślewińskich (z Poronina) służącej Magdusi i jej synu Ludwiku. Madeleine była lubiana, popularna, podziwiana za zaradność, uczynność, udzielanie przepisów na dziwne, ale znakomite polskie potrawy. Jej syn, Lodovic (który jako mały chłopiec był modelem do ‘Sieroty z Poronina’) – chodził do miejscowej szkoły, bardzo dobrze się uczył, a jeszcze lepiej pływał” (Władysława Jaworska, Władysław Ślewiński, Warszawa 1991, s. 18-19). Wedle bretońskich rozmówców Jaworskiej Kościelniak, jako świetny pływak, uratował jednemu ze swoich kolegów życie, a w dojrzałym życiu – podobno – był mistrzem pływackim, i albo portierem w paryskim hotelu, albo buchalterem. Do Doëlan dotarł ponoć po raz ostatni w 1932, a potem ślad się po nim urywa. Jego nazwisko nie figuruje też we francuskich archiwaliach (dz. cyt.). Ludwik Kościelniak stał się jednak częścią kanonu naszej sztuki. Obok dzieci Wyspiańskiego i wizerunków małych modeli Tadeusza Makowskiego, to właśnie „Sierota z Poronina” zajął doczesne miejsce w zbiorowym polskim imaginarium. Obraz Kościelniaka to obraz „sieroctwa w ogóle” (Jaworska), a w oczach innego malarza „arcydzieło sztuki” (Tytus Czyżewski).

Stworzony kilkanaście lat po dziele z Muzeum Narodowego w Warszawie prezentowany portret przedstawia inną fazę twórczości Ślewińskiego: po 1910, czyli po powrocie do Bretanii z Polski, Ślewiński „uspokaja” swoje kompozycje, wybiera harmonijne układy, skupia się na pogodnych aspektach barwy. W „Chłopcu z kawałkiem chleba” obecny jest intymny klimat i spokój płynący z wyrafinowanych zestrojeń barwnych. Ślewiński posługuje się delikatnie przechodzącymi plamami fioletu, błękitu, różu i żółcieni, które zespala płynny kontur o pięknym, szafirowym odcieniu. Pełna wyrazu postać Ludwika swój charakter zawdzięcza oczom, które, pieczołowicie określone linią, patrzą wprost na widza. Podobnie jak w „Sierocie z Poronina”, prezentowany wizerunek to portret symboliczny: wyraz dziecięcej niewinności, uczuciowej autentyczności i marzycielstwa. „Chłopiec z kawałkiem chleba” znajduje swoje pendant w portrecie Magdaleny Kościelniak – obraz ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie ma niemal te same wymiary. Dzieło przez dekady pozostawało w kolekcji Samuela Josefowitza, bodaj najwybitniejszego kolekcjonera grafika Paula Gauguina i dzieł jego szkoły. Stworzony w Doëlan, a później przechowywany w Paryżu „Chłopiec z kawałkiem chleba”, dzięki przynależności do tej prestiżowej kolekcji, dotarł do wielu miast europejskich i amerykańskich, gdzie był eksponowany obok dzieł pędzla najbardziej znamienitych artystycznych przyjaciół Ślewińskiego.
Władysław Ślewiński pochodził z ziemiańskiej, mazowieckiej rodziny. W 1875 roku rozpoczął naukę w szkole rolniczej w Radomiu. Krótko uczęszczał do warszawskiej Szkoły Rysunkowej Wojciecha Gersona, prawdopodobnie za namową swojego krewnego Józefa Chełmońskiego. Zarządzał odziedziczonym po matce majątkiem Pilaszkowice na Lubelszczyźnie, który doprowadził do finansowej ruiny. W pośpiechu 1888 roku wyjechał z Polski do Paryża, uciekając przed sekwestrem Urzędu Podatkowego. Szybko trafił w krąg nowoczesnej sztuki francuskiej: uczył się w Académie Julian i Académie Colarossi, przebywał w kręgu bohemy artystycznej, która zbierała się w cremerie Chez Madame Charlotte na Montparnassie. Do jego znajomych należeli Paul Gauguin, Alfons Mucha czy August Strindberg. Podczas wystawy syntetystów w Café Volpini w 1889 roku zaznajomił się z kręgiem i sztuką uczniów Gauguina. Zaprzyjaźnił się z artystą i w latach 1889-96 wyjeżdżał do Pont-Aven w Bretanii, zasilając szeregi tamtejszej kolonii artystycznej. Ożenił się z rosyjska malarką Eugenią Szewcową. Od 1896 roku mieszkał w Le Pouldu w Bretanii. Na latach 1905-10 przypada pobyt artysty w Polsce: odbywa się wystawa jego dzieł w warszawskim Salonie Aleksandra Krywulta, Ślewiński wyjeżdża do Krakowa, przebywa w Poroninie, tworząc w obrębie tamtejszej kolonii artystycznej skupionej wokół Jana Kasprowicza, zakłada szkołę artystyczną przy ulicy Polnej w Warszawie. W 1910 roku opuścił Polskę i do końca życia mieszkał w domu nazywanym „zameczkiem” w Doëlan w Bretanii. Ślewiński stworzył pod wpływem Gauguina i syntetyzmu szkoły Pont-Aven osobista formułę malarską sytuującą się w obrębie malarstwa europejskiego symbolizmu. W historii sztuki polskiej jego malarstwo zalicza się do Młodej Polskie. Ślewiński uprawiał prawie wyłącznie malarstwo olejne – tworzył intymne martwe natury, portrety, pejzaże. Unikalnym zjawiskiem w jego dorobku jest seria morskich krajobrazów z bretońskiego wybrzeża, realizowana od lat 90. XX wieku.

Description:
"Boy with a piece of bread" ("Petit garçon au morceau de pain"), circa 1914
oil/canvas, 60.5 x 44 cm; on the reverse artist's estate stamp: 'WLADYSLAW SLEWINSKI | ze spuscizny | POSMIERTNEJ' and artist's wife signature in pen: 'E. Slewinska', inscribed in pencil: '19. Petit garçon | au morceau de pain' and inventory numbers, on the stretcher paper exhibition label of The Arts Council of Great Britain and transport and framing atelier label

another titles: Garçon breton au morceau de pain, Young Boy with a piece of bread, Knabe mit einem Stück Brot,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.

olej/płótno