ołówek/papier

29,8 x 20 cm

ołówek/papier , 29,8 x 20 cm, opisany l.g.:'54'
na odwrociu szkic pejzażu

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.


Lato 1949 Władysław Strzemiński spędził na Śląsku. Autor spędzał we wspomnianym regionie wakacje kilka razy w II połowie lat 40. XX wieku. Tym razem nie był to jednak plener ze studentami. „Ojciec na kilka tygodni pojechał do Bierutowic i Nowej Rudy, chcąc zapewne tak samo jak dawniej – spokojnie i bez myślenia o obowiązujących w sztuce tendencjach – poświęcić się malarstwu. Później już takiej możliwości nie miał” – pisała córka artysty, Nika Strzemińska. Efektem pracy twórczej były seria pejzaży nawiązujących formalnie do pejzaży morskich z lat 30. oraz duży zespół rysunków portretowych. Przedstawiają one personel i podopiecznych sierocińca działającego w Bierutowicach. Strzemiński naszkicował m.in. „Majstra”, „Towarzysza Boka”, Wandę Kulig, Barbarę Dzierzbę oraz kilkoro anonimowych dzieci.

Zaprezentowana praca „Chłopiec z garnkiem” uderza swoją rodzajowością. Została wykonana ołówkiem na papierze. Ujęcie sylwetki od tyłu i zrezygnowanie z przedstawiania twarzy każą widzieć w kompozycji rodzaj osobnej pracy, funkcjonującej poza rutyną portretu. Większość stworzonych przez Strzemińskiego w Bierutowicach portretów dzieci przedstawia ich melancholijne, smutne twarze. Tutaj model jest jej zupełnie pozbawiony. Jego emocjonalny wyraz wynika z cherlawej postury oraz układu ciała wskazującego na zrezygnowanie, brak pewności siebie. Na odwrociu pracy znajduje się zarys pejzażu przedstawiający drzewo oraz chmury wykonany szybką, energiczna kreską.

Na powstały w Bierutowicach figuratywny cykl rysunków można patrzeć z kilku perspektyw. Biorąc pod uwagę fakt, że w latach 1948-49 Strzemiński pracował nad abstrakcyjnymi „Powidokami” oraz pisał „Teorię widzenia”, nagły zwrot ku figuracji można traktować jako próbę odreagowania. Być może bezkompromisowa teoria powidoków i malarstwo solarne na tyle wyczerpało łódzkiego artystę, że postanowił w 1949 w Bierutowicach – dosłownie i w przenośni – zrobić sobie wakacje. Cykl szkiców wykonanych w sierocińcu nie jest jednak zupełnym odcięciem się od wcześniejszej praktyki Strzemińskiego. Uwagę zwraca przede wszystkim konsekwentnie prowadzona, płynna kreska, którą znamy jeszcze z przedwojennych prac artysty. Nawet jeśli byłyby one próbą oderwania się od „Powidoków”, nie są w żadnym mierze zrezygnowaniem z awangardowego stylu Strzemińskiego. Wydaje się bowiem, że rację miał Julian Przyboś, który chciał widzieć w Strzemińskim rodzaj hybrydy, artysty o dwóch twarzach i dwóch osobowościach. Rozróżnienie, które proponował Przyboś to „Strzemiński-
-malarz”, „Strzemiński-inżynier”. W „Chłopcu z garnkiem” przemawia przede wszystkim ten pierwszy.

Na prace z Bierutowic można patrzeć również w kontekście przemian polskiej sztuki końca lat 40. Chociaż zaraz po wojnie plastycy cieszyli się dużą swobodą artystyczną, od przełomu 1948/49 władza ludowa wykazywała coraz większe zainteresowanie nie tylko plakatem propagandowym, ale plastyką w ogóle. W Ministerstwie Kultury i Sztuki szykowano socrealistyczny przewrót. W twórczości Strzemińskiego
w 1949 pojawiają się tematy takie jak robotnicy pracujący przy krosnach, chłopki, maszyny rolnicze, łany zbóż – zawsze ujęte w typowej dla artysty płynnej, kapryśnie wijącej się linii. Chociaż cykl prac z Bierutowic nie jest socrealistyczny, przez samą swoją figuratywność dowodzi, że Strzemiński musiał mieć świadomość, co działo się w sztuce tego czasu. Propozycja sztuki, którą w 1949 kształtował artysta, sztuki o awangardowej proweniencji, ale właściwej socrealistycznej doktrynie tematyce, nie została przez władze zaakceptowana. W 1950 Strzemiński został usunięty z PWSSP.

Edukację artystyczną rozpoczął w roku 1918 od zajęć z Pierwszych Państwowych Wolnych Pracowni w Moskwie. W tym czasie nawiązał artystycznie kontakty z Kazimierzem Malewiczem i Wladimirem Tatlinem. W 1921 roku przeprowadził się do Wilna, gdzie współorganizował Wystawę Nowej Sztuki (1923) oraz grupy Blok Kubistów, Suprematystów i Konstruktywistów. Był członkiem międzynarodowej grupy Abstraction-Creation. Od roku 1931 przebywa w Łodzi, gdzie współtworzy Międzynarodową Kolekcję Sztuki Nowoczesnej. Po 1945 roku zajmuje się nauczaniem w łódzkiej PWSSP. Swoją twórczością wniósł wiele w światową awangardę. Krytyka światowa zalicza Strzemińskiego do ścisłej czołówki artystów XX wieku.

Description:
Boy with a jar, 1949
pencil/paper, 29.8 x 20 cm; , described upper left:'54'
on the reverse the sketch of the landscape,

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

kolekcja Niki Strzemińskiej, Warszawa

ołówek/papier

Lato 1949 Władysław Strzemiński spędził na Śląsku. Autor spędzał we wspomnianym regionie wakacje kilka razy w II połowie lat 40. XX wieku. Tym razem nie był to jednak plener ze studentami. „Ojciec na kilka tygodni pojechał do Bierutowic i Nowej Rudy, chcąc zapewne tak samo jak dawniej – spokojnie i bez myślenia o obowiązujących w sztuce tendencjach – poświęcić się malarstwu. Później już takiej możliwości nie miał” – pisała córka artysty, Nika Strzemińska. Efektem pracy twórczej były seria pejzaży nawiązujących formalnie do pejzaży morskich z lat 30. oraz duży zespół rysunków portretowych. Przedstawiają one personel i podopiecznych sierocińca działającego w Bierutowicach. Strzemiński naszkicował m.in. „Majstra”, „Towarzysza Boka”, Wandę Kulig, Barbarę Dzierzbę oraz kilkoro anonimowych dzieci.

Zaprezentowana praca „Chłopiec z garnkiem” uderza swoją rodzajowością. Została wykonana ołówkiem na papierze. Ujęcie sylwetki od tyłu i zrezygnowanie z przedstawiania twarzy każą widzieć w kompozycji rodzaj osobnej pracy, funkcjonującej poza rutyną portretu. Większość stworzonych przez Strzemińskiego w Bierutowicach portretów dzieci przedstawia ich melancholijne, smutne twarze. Tutaj model jest jej zupełnie pozbawiony. Jego emocjonalny wyraz wynika z cherlawej postury oraz układu ciała wskazującego na zrezygnowanie, brak pewności siebie. Na odwrociu pracy znajduje się zarys pejzażu przedstawiający drzewo oraz chmury wykonany szybką, energiczna kreską.

Na powstały w Bierutowicach figuratywny cykl rysunków można patrzeć z kilku perspektyw. Biorąc pod uwagę fakt, że w latach 1948-49 Strzemiński pracował nad abstrakcyjnymi „Powidokami” oraz pisał „Teorię widzenia”, nagły zwrot ku figuracji można traktować jako próbę odreagowania. Być może bezkompromisowa teoria powidoków i malarstwo solarne na tyle wyczerpało łódzkiego artystę, że postanowił w 1949 w Bierutowicach – dosłownie i w przenośni – zrobić sobie wakacje. Cykl szkiców wykonanych w sierocińcu nie jest jednak zupełnym odcięciem się od wcześniejszej praktyki Strzemińskiego. Uwagę zwraca przede wszystkim konsekwentnie prowadzona, płynna kreska, którą znamy jeszcze z przedwojennych prac artysty. Nawet jeśli byłyby one próbą oderwania się od „Powidoków”, nie są w żadnym mierze zrezygnowaniem z awangardowego stylu Strzemińskiego. Wydaje się bowiem, że rację miał Julian Przyboś, który chciał widzieć w Strzemińskim rodzaj hybrydy, artysty o dwóch twarzach i dwóch osobowościach. Rozróżnienie, które proponował Przyboś to „Strzemiński-
-malarz”, „Strzemiński-inżynier”. W „Chłopcu z garnkiem” przemawia przede wszystkim ten pierwszy.

Na prace z Bierutowic można patrzeć również w kontekście przemian polskiej sztuki końca lat 40. Chociaż zaraz po wojnie plastycy cieszyli się dużą swobodą artystyczną, od przełomu 1948/49 władza ludowa wykazywała coraz większe zainteresowanie nie tylko plakatem propagandowym, ale plastyką w ogóle. W Ministerstwie Kultury i Sztuki szykowano socrealistyczny przewrót. W twórczości Strzemińskiego
w 1949 pojawiają się tematy takie jak robotnicy pracujący przy krosnach, chłopki, maszyny rolnicze, łany zbóż – zawsze ujęte w typowej dla artysty płynnej, kapryśnie wijącej się linii. Chociaż cykl prac z Bierutowic nie jest socrealistyczny, przez samą swoją figuratywność dowodzi, że Strzemiński musiał mieć świadomość, co działo się w sztuce tego czasu. Propozycja sztuki, którą w 1949 kształtował artysta, sztuki o awangardowej proweniencji, ale właściwej socrealistycznej doktrynie tematyce, nie została przez władze zaakceptowana. W 1950 Strzemiński został usunięty z PWSSP.

Edukację artystyczną rozpoczął w roku 1918 od zajęć z Pierwszych Państwowych Wolnych Pracowni w Moskwie. W tym czasie nawiązał artystycznie kontakty z Kazimierzem Malewiczem i Wladimirem Tatlinem. W 1921 roku przeprowadził się do Wilna, gdzie współorganizował Wystawę Nowej Sztuki (1923) oraz grupy Blok Kubistów, Suprematystów i Konstruktywistów. Był członkiem międzynarodowej grupy Abstraction-Creation. Od roku 1931 przebywa w Łodzi, gdzie współtworzy Międzynarodową Kolekcję Sztuki Nowoczesnej. Po 1945 roku zajmuje się nauczaniem w łódzkiej PWSSP. Swoją twórczością wniósł wiele w światową awangardę. Krytyka światowa zalicza Strzemińskiego do ścisłej czołówki artystów XX wieku.