9901
Stanisław Ignacy Witkiewicz Witkacy | Portret ministra Wincentego Jastrzębskiego, 1932
Estymacja:
50,000 zł - 70,000 zł
Sprzedane
60,000 zł
Aukcja online
Ekspresjonizm 1920-1960
Wymiary
63,5 x 48 cm
Kategoria
Opis
pastel/papier , 63,5 x 48 cm, sygnowany, datowany i opisany l.d.: 'Witkacy | 1932 | X | (T.Bs) Nπ | NP',
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Wincenty Jastrzębski był działaczem socjalistycznym, skazanym w 1908 roku za działalność rewolucyjną na osiem lat katorgi. Tam spotkał swoją żonę – Gertrudę Jastrzębską, o czym wzmiankuje w pamiętniku: „Wspominając tu zakład fotograficzny w Żygałowie, nie mogę pominąć milczeniem żony właściciela tego zakładu. ‘Madam Dobrzanskaja’ – jak z szacunkiem i uczuciem głębokiej życzliwości nazywali ją katorżanie osiedleni w Żygałowie, Tuturze, Czupanowce i Znamience – była Polką, córką Antoniego Koncewicza, ślusarza huty ‘Katarzynka’ w Sosnowcu. Młodość jeszcze prawie dziewczęca, uroda pełna kobiecego wdzięku i ujmujący, bezpośredni sposób życia, który, jadąc do brata i narzeczonego, pani Gertruda przywiezie ze sobą z Sosnowca, czyniły z niej tu, w surowej głuszy syberyjskiej, wśród byłych katorżan, wyjątkowe zjawisko. A wyjątkowość tego zjawiska podniosła jeszcze ta okoliczność, niewiasta swoją ofiarną i bezstresową pracą starała się jak mogła ulżyć doli przebywających w tej okolicy na osiedlenie karorżan”. Gertruda rozstała się wówczas z ówczesnym mężem. Następnie w dziennikach z 1917 roku, spisanych w Czeremchowie, można przeczytać, iż: „Los łagodzi je wspomnieniami z życia prywatnego, osobistego: tam po raz drugi spotkałem panią Gertrudę, pobraliśmy się i rozpoczęliśmy wspólną drogę przez życie. Od tego czasu do dziś ‘prostuje ona ścieżki moje’ w tych momentach, kiedy burzliwa lub skomplikowana rzeczywistość polityczna zbyt daleko, jej zdaniem, odchyla te ścieżki od prostej drogi dobra publicznego”. Małżeństwo Jastrzębskich po powrocie z katorgi zamieszkało w Petersburgu. Wincenty pracuje tam w przemyśle metalowym oraz bierze czynny udział w Rewolucji Październikowej, równocześnie jest autorem pierwszego planu gospodarczego dla okręgu północnego Rosji. W 1919 Jastrzębski powraca do kraju i w latach 1926-38 pracuje w administracji państwowej – jako wiceminister Skarbu i wiceminister Opieki Społecznej.
W prezentowanym portrecie Wincentego Jastrzębskiego Witkiewicz dał wybrzmieć monochromatycznej połaci tła, która, pomijając sylwetę modela, została prawie zupełnie niezamalowana. Powyższy zabieg potęguje szalenie inteligentne spojrzenie polityka. W przeciwieństwie do szkicowo opracowanych ramion oraz elementów stroju twarz mężczyzny została ukazana dość szczegółowo – rozwianie włosy zaczesane do tyłu, mocno zaznaczone kości policzkowe kierują uwagę widza ku przenikliwym oczom portretowanego. Dodatkowo żółta poświata okalająca szczupłą twarz oraz ramiona polityka podkreśla niesamowite spojrzenie. Mimo tego, że „Typ B” zakładał już pewne uproszczenie formalne przy równoległym oddaniu fizjonomii modela, wyjątkowa adnotacja „s” kończąca zapis przy sygnaturze sugerowała bardziej indywidualne podejście do modela. Portret Wincentego Jastrzębskiego został wykony w typie, który nie został opisany w słynnym Regulaminie Firmy Portretowej ‘S. I. Witkiewicz’. Świadczy to o indywidualnym podejściu artysty do modela, który według podań rodziny był w przyjacielskich relacjach z Witkacym.
Jego ojcem był znany krytyk, malarz i pisarz, twórca tzw. "stylu zakopiańskiego" w architekturze Stanisław Witkiewicz. W latach 1905-10 studiował niesystematycznie w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Józefa Mehoffera oraz u Władysława Ślewińskiego w Poroninie. Podróżował do Włoch, Francji i Niemiec. W roku 1914 uczestniczył w etnograficznej ekspedycji Bronisława Malinowskiego do Australii, skąd na wiadomość o wybuchu I wojny światowej wrócił do Europy. Wczesna twórczość malarska pozostawała pod znakiem Młodej Polski i wpływem P. Gauguina i Wł. Ślewińskiego. Później doszedł do swoistego ekspresjonizmu. Z czasem w wyniku teoretycznych przemyśleń na temat formy zrezygnował z twórczości malarskiej. Założył jednoosobową "Firmę Portretową" i ograniczył się do zarobkowego wykonywania pastelowych portretów, tworzonych niejednokrotnie pod wypływem używek pozwalających na eksperymentowanie z formą. Stanisław Ignacy Witkiewicz napisał 4 powieści, ponad 40 dramatów, liczne artykuły i eseje dotyczące malarstwa, literatury, teatru i filozofii. W okresie dwudziestolecia międzywojennego mieszkał głównie w Zakopanem. Po wybuchu II wojny światowej uciekł przed Niemcami na kresy wschodnie, gdzie we wsi Jeziory na Polesiu 18 września 1939 roku popełnił samobójstwo.
Description:
Portrait of Minister Wincenty Jastrzebski, 1932
pastel/paper, 63.5 x 48 cm; signed, dated and described lower left: 'Witkacy | 1932 | X | (T.Bs) N? | NP',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 20%.
Wincenty Jastrzębski był działaczem socjalistycznym, skazanym w 1908 roku za działalność rewolucyjną na osiem lat katorgi. Tam spotkał swoją żonę – Gertrudę Jastrzębską, o czym wzmiankuje w pamiętniku: „Wspominając tu zakład fotograficzny w Żygałowie, nie mogę pominąć milczeniem żony właściciela tego zakładu. ‘Madam Dobrzanskaja’ – jak z szacunkiem i uczuciem głębokiej życzliwości nazywali ją katorżanie osiedleni w Żygałowie, Tuturze, Czupanowce i Znamience – była Polką, córką Antoniego Koncewicza, ślusarza huty ‘Katarzynka’ w Sosnowcu. Młodość jeszcze prawie dziewczęca, uroda pełna kobiecego wdzięku i ujmujący, bezpośredni sposób życia, który, jadąc do brata i narzeczonego, pani Gertruda przywiezie ze sobą z Sosnowca, czyniły z niej tu, w surowej głuszy syberyjskiej, wśród byłych katorżan, wyjątkowe zjawisko. A wyjątkowość tego zjawiska podniosła jeszcze ta okoliczność, niewiasta swoją ofiarną i bezstresową pracą starała się jak mogła ulżyć doli przebywających w tej okolicy na osiedlenie karorżan”. Gertruda rozstała się wówczas z ówczesnym mężem. Następnie w dziennikach z 1917 roku, spisanych w Czeremchowie, można przeczytać, iż: „Los łagodzi je wspomnieniami z życia prywatnego, osobistego: tam po raz drugi spotkałem panią Gertrudę, pobraliśmy się i rozpoczęliśmy wspólną drogę przez życie. Od tego czasu do dziś ‘prostuje ona ścieżki moje’ w tych momentach, kiedy burzliwa lub skomplikowana rzeczywistość polityczna zbyt daleko, jej zdaniem, odchyla te ścieżki od prostej drogi dobra publicznego”. Małżeństwo Jastrzębskich po powrocie z katorgi zamieszkało w Petersburgu. Wincenty pracuje tam w przemyśle metalowym oraz bierze czynny udział w Rewolucji Październikowej, równocześnie jest autorem pierwszego planu gospodarczego dla okręgu północnego Rosji. W 1919 Jastrzębski powraca do kraju i w latach 1926-38 pracuje w administracji państwowej – jako wiceminister Skarbu i wiceminister Opieki Społecznej.
W prezentowanym portrecie Wincentego Jastrzębskiego Witkiewicz dał wybrzmieć monochromatycznej połaci tła, która, pomijając sylwetę modela, została prawie zupełnie niezamalowana. Powyższy zabieg potęguje szalenie inteligentne spojrzenie polityka. W przeciwieństwie do szkicowo opracowanych ramion oraz elementów stroju twarz mężczyzny została ukazana dość szczegółowo – rozwianie włosy zaczesane do tyłu, mocno zaznaczone kości policzkowe kierują uwagę widza ku przenikliwym oczom portretowanego. Dodatkowo żółta poświata okalająca szczupłą twarz oraz ramiona polityka podkreśla niesamowite spojrzenie. Mimo tego, że „Typ B” zakładał już pewne uproszczenie formalne przy równoległym oddaniu fizjonomii modela, wyjątkowa adnotacja „s” kończąca zapis przy sygnaturze sugerowała bardziej indywidualne podejście do modela. Portret Wincentego Jastrzębskiego został wykony w typie, który nie został opisany w słynnym Regulaminie Firmy Portretowej ‘S. I. Witkiewicz’. Świadczy to o indywidualnym podejściu artysty do modela, który według podań rodziny był w przyjacielskich relacjach z Witkacym.
Jego ojcem był znany krytyk, malarz i pisarz, twórca tzw. "stylu zakopiańskiego" w architekturze Stanisław Witkiewicz. W latach 1905-10 studiował niesystematycznie w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Józefa Mehoffera oraz u Władysława Ślewińskiego w Poroninie. Podróżował do Włoch, Francji i Niemiec. W roku 1914 uczestniczył w etnograficznej ekspedycji Bronisława Malinowskiego do Australii, skąd na wiadomość o wybuchu I wojny światowej wrócił do Europy. Wczesna twórczość malarska pozostawała pod znakiem Młodej Polski i wpływem P. Gauguina i Wł. Ślewińskiego. Później doszedł do swoistego ekspresjonizmu. Z czasem w wyniku teoretycznych przemyśleń na temat formy zrezygnował z twórczości malarskiej. Założył jednoosobową "Firmę Portretową" i ograniczył się do zarobkowego wykonywania pastelowych portretów, tworzonych niejednokrotnie pod wypływem używek pozwalających na eksperymentowanie z formą. Stanisław Ignacy Witkiewicz napisał 4 powieści, ponad 40 dramatów, liczne artykuły i eseje dotyczące malarstwa, literatury, teatru i filozofii. W okresie dwudziestolecia międzywojennego mieszkał głównie w Zakopanem. Po wybuchu II wojny światowej uciekł przed Niemcami na kresy wschodnie, gdzie we wsi Jeziory na Polesiu 18 września 1939 roku popełnił samobójstwo.
Description:
Portrait of Minister Wincenty Jastrzebski, 1932
pastel/paper, 63.5 x 48 cm; signed, dated and described lower left: 'Witkacy | 1932 | X | (T.Bs) N? | NP',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 20 % of the hammer price.
Technika
pastel/papier
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany l.d.: 'Witkacy | 1932 | X | (T.Bs) Nπ | NP'
Proweniencja
zbiory spadkobierców sportretowanego, Warszawa
Literatura
Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885 - 1939. Katalog dzieł malarskich, oprac. Irena Jakimowicz, przy współpracy Anny Żakiewicz, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1990, poz. 1665
