1
Jan Dobkowski | "Eteryczna", 1972
Estymacja:
40,000 zł - 70,000 zł
Sprzedane
110,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945
Artysta
Jan Dobkowski (1942)
Wymiary
197 x 147 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 197 x 147 cm, sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'JAN DOBKOWSKI | "ETERYCZNA" 1972'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Trzeba dać siebie innym. Ja daję im siebie. Nie ma mnie, jestem przy nich, I oni są przez mnie. Zapominać o sobie – powoli wyrzucać siebie – z siebie. (…) siebie widzieć tylko w drugiej istocie. Rozszerzyć człowieka nie Tylko w czasie, ale i w przestrzeni – tej szczególnej przestrzeni, jaką są Wrażenia, uczucia innych ludzi. Może tak odbarwiając się, nieustannie Do bieli, przezroczystości – znikniemy?” Manifest proroka [w:] Kamil Sipowicz. Hipisi w PRL-u, Warszawa 2008, s. 152
Od końca lat 60., kiedy rozpoczął działalność artystyczną, malarstwo Jana Dobkowskiego oscylowało między abstrakcją a figuralnością, ascezą a bogactwem form. Co parę lat odkrywając nowe funkcje linii, Dobkowski tkał z nich swoją malarską materię, artystyczne koncepcje opierając na swojej wielkiej pasji: żywiole życia. Do najważniejszych wątków jego wczesnej twórczości, do której należy prezentowany obraz, należą pop-art, secesja, natura i wizualna kultura hipisów.
Z obecnej perspektywy Dobkowski uznawany jest za prekursora pop-artu w sztuce polskiej. Jego silnie graficzne kompozycje o kontrastowych kolorach i organicznych formach uplasowały go w gronie światowej klasy artystów lat 70. Stworzony przez niego język plastyczny współgrał z rewolucją obyczajową końca lat 60. Ruch społeczny hipisów, o którym mowa, swoje apogeum osiągnął w latach 60. XX wieku. Polscy hipisi głosili idee uwolnienia się od skomercjalizowanej cywilizacji i propagowali zbliżenie się do natury. Celem sztuki kontrkultury tego czasu była pomoc w przezwyciężeniu skażenia cywilizacji i wyzwolenie człowieka z opresji pruderyjnej kultury. Owo zwycięstwo kontrkultury nad kulturą miało zachodzić poprzez wyzwolenie biologicznej energii, która czyni człowieka szczęśliwym jako część Uniwersum.
Płynnie przenikające się, obłe formy, wyrazista kolorystyka, „pęczniejące” motywy biologiczne i stylizowana na secesyjną linia składały się na wyjątkowy styl artysty. Sam Dobkowski przyjmował pozycję zaangażowanego obserwatora, który czerpał inspiracje nie tylko z okładek i plakatów zachodnich zespołów rockowych, ale także z kultury intelektualnej ruchu hipisów. Nieskrępowany erotyzm, fascynacja naturą i ludzkim ciałem obecna w pracach Dobkowskiego wynikały nie tylko z zainteresowań formalnych artysty, ale także panującego wówczas równościowego dyskursu proklamującego otwarcie na drugiego człowieka, jego seksualność i jej związek z przyrodą. Przykładem obecnych w ówczesnej debacie poglądów środowisk artystycznych może być cytowany wyżej Manifest Proroka, jednego z najważniejszych polskich hipisów, „ojca-założyciela” ruchu.
Jan Dobkowski to artysta, którego twórczość kształtował bunt wobec sposobu malowania powszechnie panującego na polskich uczelniach artystycznych. Malarz odrzucił w całości postimpresjonistyczne, kapistowskie wpływy swojego profesora Jana Cybisa, sięgając ku zupełnie innemu doświadczeniu płaszczyzny i koloru. Czwarty rok studiów na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych zaowocował przyjaźnią z Jerzym Ryszardem Zielińskim „Jurrym”, który podobnie jak autor „Samotnej wyspy” tworzył własny język malarski oparty na pop-arcie i secesji. W 1967 młodzi twórcy rozpoczęli wspólną działalność, swój duet nazywając „Neo-neo-neo”. „Jesteśmy ‘najnowsi’ i wyrażamy to słowem – przedrostkiem ‘neo’, powtórzonym trzykrotnie na dowód, że oznacza ono nazwę nieodnoszącą się do żadnego z kierunków, stylów, prądów myślowych” – pisali o sobie „Dobson” i „Jurry” (JG, Neo-neo-neo w Zachęcie, „Rzeczpospolita”, 15.11.1994). O działalności „Neo-neo-neo” Janusz Bogucki pisał: „Ich płótna, budowane z płaskich form sylwetowych o zdecydowanej, często brutalnej barwności są nie tylko protestem tych dwóch zdolnych uczniów Jana Cybisa wobec tak częstego wśród wychowanków naszych akademii kultu czułej ‘pikturalnej’ materii obrazu. Są one również śmiałą próbą bezpośredniego związania malarstwa z realnością dzisiejszej ludzkiej egzystencji, próbą malarskiego mówienia o współczesnym człowieku przy pomocy znaków i skojarzeń, które podsuwa nie tyle tradycja sztuki, co jej nurt aktualny związany z kulturą masową i żywiołami współczesnej cywilizacji” (Małgorzata Kitowska-Łysiak, Jerzy Ryszard Zieliński (Jurry), culture.pl).
Malarz i grafik. W latach 1962-68 odbył studia w ASP w Warszawie na Wydziale Malarstwa w pracowniach prof. Juliusza Studnickiego i prof. Jana Cybisa. Był współzałożycielem (wraz z Jerzym Jurrym Zielińskim) grupy "Neo-Neo" (1967-1970). Ilustrator wierszy Guillaume'a Apollinaire'a "Zwierzyniec albo świta Orfeusza" (1963). W roku 1968 Dobkowski wziął udział w wystawie "Secesja-Secesja?" w Galerii Współczesnej w Warszawie, która wywołała wielkie zainteresowanie w mediach i wśród krytyków. Po sukcesie na tej wystawie jego obrazy znalazły się na prestiżowej prezentacji "Polskie malarstwo współczesne. Źródła i poszukiwania" w Paryżu. Wkrótce też Guggenheim Museum w Nowym Jorku zakupiło do swoich zbiorów jego płótno "Podwójna dziewczyna" (1968), pierwszy czerwono-zielony obraz Dobkowskiego. Cały cykl obrazów w takiej kolorystyce powstał rok później, namalowany w ujednoliconym formacie 200 x 150 cm. Na zielonych tłach pojawiały się w różnych sytuacjach czerwone sylwety męskich i kobiecych postaci, te ostatnie najczęściej o bujnych kształtach, karykaturalnie rozrośniętych. Kobiety o wielu piersiach o formach jabłek czy gruszek miały w sobie potężny ładunek erotyzmu i zmysłowości. Niektóre formy na obrazach Dobkowskiego przemieniały się płynnie w inne, pierś kobieca stawała się dorodnym jabłkiem, serce plemnikiem, a kręgosłup i żebra organiczną, wiotką strukturą. Zieleń sugerowała naturę, żywiołową witalność, życie. Obrazy te stały się punktem wyjścia do wielu działań przestrzennych i następnych serii obrazów. W okresie stanu wojennego uczestniczył w akcjach kultury niezależnej. W 1972 roku był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. Laureat nagród, m.in.: Nagrody Krytyki im. Cypriana Kamila Norwida (1978); Nagrody im. Jana Cybisa (1994) za całokształt twórczości.
Description:
"Ethereal", 1972
oil/canvas, 197 x 147 cm; signed, dated and described on the reverse: 'JAN DOBKOWSKI | "ETERYCZNA" 1972',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
„Trzeba dać siebie innym. Ja daję im siebie. Nie ma mnie, jestem przy nich, I oni są przez mnie. Zapominać o sobie – powoli wyrzucać siebie – z siebie. (…) siebie widzieć tylko w drugiej istocie. Rozszerzyć człowieka nie Tylko w czasie, ale i w przestrzeni – tej szczególnej przestrzeni, jaką są Wrażenia, uczucia innych ludzi. Może tak odbarwiając się, nieustannie Do bieli, przezroczystości – znikniemy?” Manifest proroka [w:] Kamil Sipowicz. Hipisi w PRL-u, Warszawa 2008, s. 152
Od końca lat 60., kiedy rozpoczął działalność artystyczną, malarstwo Jana Dobkowskiego oscylowało między abstrakcją a figuralnością, ascezą a bogactwem form. Co parę lat odkrywając nowe funkcje linii, Dobkowski tkał z nich swoją malarską materię, artystyczne koncepcje opierając na swojej wielkiej pasji: żywiole życia. Do najważniejszych wątków jego wczesnej twórczości, do której należy prezentowany obraz, należą pop-art, secesja, natura i wizualna kultura hipisów.
Z obecnej perspektywy Dobkowski uznawany jest za prekursora pop-artu w sztuce polskiej. Jego silnie graficzne kompozycje o kontrastowych kolorach i organicznych formach uplasowały go w gronie światowej klasy artystów lat 70. Stworzony przez niego język plastyczny współgrał z rewolucją obyczajową końca lat 60. Ruch społeczny hipisów, o którym mowa, swoje apogeum osiągnął w latach 60. XX wieku. Polscy hipisi głosili idee uwolnienia się od skomercjalizowanej cywilizacji i propagowali zbliżenie się do natury. Celem sztuki kontrkultury tego czasu była pomoc w przezwyciężeniu skażenia cywilizacji i wyzwolenie człowieka z opresji pruderyjnej kultury. Owo zwycięstwo kontrkultury nad kulturą miało zachodzić poprzez wyzwolenie biologicznej energii, która czyni człowieka szczęśliwym jako część Uniwersum.
Płynnie przenikające się, obłe formy, wyrazista kolorystyka, „pęczniejące” motywy biologiczne i stylizowana na secesyjną linia składały się na wyjątkowy styl artysty. Sam Dobkowski przyjmował pozycję zaangażowanego obserwatora, który czerpał inspiracje nie tylko z okładek i plakatów zachodnich zespołów rockowych, ale także z kultury intelektualnej ruchu hipisów. Nieskrępowany erotyzm, fascynacja naturą i ludzkim ciałem obecna w pracach Dobkowskiego wynikały nie tylko z zainteresowań formalnych artysty, ale także panującego wówczas równościowego dyskursu proklamującego otwarcie na drugiego człowieka, jego seksualność i jej związek z przyrodą. Przykładem obecnych w ówczesnej debacie poglądów środowisk artystycznych może być cytowany wyżej Manifest Proroka, jednego z najważniejszych polskich hipisów, „ojca-założyciela” ruchu.
Jan Dobkowski to artysta, którego twórczość kształtował bunt wobec sposobu malowania powszechnie panującego na polskich uczelniach artystycznych. Malarz odrzucił w całości postimpresjonistyczne, kapistowskie wpływy swojego profesora Jana Cybisa, sięgając ku zupełnie innemu doświadczeniu płaszczyzny i koloru. Czwarty rok studiów na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych zaowocował przyjaźnią z Jerzym Ryszardem Zielińskim „Jurrym”, który podobnie jak autor „Samotnej wyspy” tworzył własny język malarski oparty na pop-arcie i secesji. W 1967 młodzi twórcy rozpoczęli wspólną działalność, swój duet nazywając „Neo-neo-neo”. „Jesteśmy ‘najnowsi’ i wyrażamy to słowem – przedrostkiem ‘neo’, powtórzonym trzykrotnie na dowód, że oznacza ono nazwę nieodnoszącą się do żadnego z kierunków, stylów, prądów myślowych” – pisali o sobie „Dobson” i „Jurry” (JG, Neo-neo-neo w Zachęcie, „Rzeczpospolita”, 15.11.1994). O działalności „Neo-neo-neo” Janusz Bogucki pisał: „Ich płótna, budowane z płaskich form sylwetowych o zdecydowanej, często brutalnej barwności są nie tylko protestem tych dwóch zdolnych uczniów Jana Cybisa wobec tak częstego wśród wychowanków naszych akademii kultu czułej ‘pikturalnej’ materii obrazu. Są one również śmiałą próbą bezpośredniego związania malarstwa z realnością dzisiejszej ludzkiej egzystencji, próbą malarskiego mówienia o współczesnym człowieku przy pomocy znaków i skojarzeń, które podsuwa nie tyle tradycja sztuki, co jej nurt aktualny związany z kulturą masową i żywiołami współczesnej cywilizacji” (Małgorzata Kitowska-Łysiak, Jerzy Ryszard Zieliński (Jurry), culture.pl).
Malarz i grafik. W latach 1962-68 odbył studia w ASP w Warszawie na Wydziale Malarstwa w pracowniach prof. Juliusza Studnickiego i prof. Jana Cybisa. Był współzałożycielem (wraz z Jerzym Jurrym Zielińskim) grupy "Neo-Neo" (1967-1970). Ilustrator wierszy Guillaume'a Apollinaire'a "Zwierzyniec albo świta Orfeusza" (1963). W roku 1968 Dobkowski wziął udział w wystawie "Secesja-Secesja?" w Galerii Współczesnej w Warszawie, która wywołała wielkie zainteresowanie w mediach i wśród krytyków. Po sukcesie na tej wystawie jego obrazy znalazły się na prestiżowej prezentacji "Polskie malarstwo współczesne. Źródła i poszukiwania" w Paryżu. Wkrótce też Guggenheim Museum w Nowym Jorku zakupiło do swoich zbiorów jego płótno "Podwójna dziewczyna" (1968), pierwszy czerwono-zielony obraz Dobkowskiego. Cały cykl obrazów w takiej kolorystyce powstał rok później, namalowany w ujednoliconym formacie 200 x 150 cm. Na zielonych tłach pojawiały się w różnych sytuacjach czerwone sylwety męskich i kobiecych postaci, te ostatnie najczęściej o bujnych kształtach, karykaturalnie rozrośniętych. Kobiety o wielu piersiach o formach jabłek czy gruszek miały w sobie potężny ładunek erotyzmu i zmysłowości. Niektóre formy na obrazach Dobkowskiego przemieniały się płynnie w inne, pierś kobieca stawała się dorodnym jabłkiem, serce plemnikiem, a kręgosłup i żebra organiczną, wiotką strukturą. Zieleń sugerowała naturę, żywiołową witalność, życie. Obrazy te stały się punktem wyjścia do wielu działań przestrzennych i następnych serii obrazów. W okresie stanu wojennego uczestniczył w akcjach kultury niezależnej. W 1972 roku był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. Laureat nagród, m.in.: Nagrody Krytyki im. Cypriana Kamila Norwida (1978); Nagrody im. Jana Cybisa (1994) za całokształt twórczości.
Description:
"Ethereal", 1972
oil/canvas, 197 x 147 cm; signed, dated and described on the reverse: 'JAN DOBKOWSKI | "ETERYCZNA" 1972',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
Stan zachowania
0
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'JAN DOBKOWSKI | "ETERYCZNA" 1972'
Proweniencja
0
Literatura
Jan Dobkowski. Prace z lat 1963-1978, katalog wystawy, „Zachęta”, Warszawa 1978, poz. 279, s. nlb.
Wystawiany
Jan Dobkowski. Prace z lat 1963-1978, „Zachęta”, Warszawa, marzec 1978;
