45
Krzysztof M. Bednarski | Złote Marksy, 2018
Estymacja:
48,000 zł - 65,000 zł
Pominięte
Aukcja na żywo
Rzeźba i Formy Przestrzenne
Artysta
Krzysztof M. Bednarski (1953)
Wymiary
34 x 57 x 36 cm
Kategoria
Opis
aluminium, 34 x 57 x 36 cm, sygnowany i datowany z boku: 'KM Bednarski 2018'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Dwie obrócone względem siebie głowy słynnego niemieckiego filozofa autorstwa Krzysztofa M. Bednarskiego to wariacja "dzieła otwartego", jakim jest "Portret totalny Karola Marksa" z 1978. To ikoniczna praca rzeźbiarska PRL-u i jeden z głównych motywów twórczości tego artysty. Pierwowzór stanowił pracę dyplomową zrealizowaną na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Jerzego Jarnuszkiewicza. Jej podstawą było uśrednienie i zwielokrotnienie portretu na podstawie licznych pomników Marksa z Polski, NRD i ZSRR. Jak powiedział artysta: "Najpierw był dla mnie gestem odmowy udziału w sztuce. Uważałem, że przygodę z rzeźbą skończę na dyplomie i nie będę się nią dalej zajmował, bo nie odpowiadało mi robienie pomników utrwalających władze. Dziś mało kto zdaje sobie sprawę, że dotknięcie tematu Marksa i to w pracy dyplomowej było wówczas wielką prowokacją. (…) Integralną część mojego dyplomu stanowił zbiór fotografii portretów Marksa wykonanych przez innych artystów, które potraktowałem jako materiał wyjściowy. Teraz wydaje się to nieskomplikowanym zadaniem, bo mamy Internet i łatwy dostęp do informacji. Wtedy wiązało się to z korespondencją z różnymi partyjnymi komitetami centralnymi w Moskwie czy w Berlinie, z pieczątką od dziekana, z cenzurą listów. No i za butelkę niegdyś popularnego u nas koniaku Ararat dostałem się też do magazynów Kozłówki, żeby zrobić zdjęcia tego, co ocalało" (Małgorzata Piwowar, Krzysztof Bednarski: Karol Marks i Moby Dick to dwie strony lustra, "Rzeczpospolita", 28.10.2018). Kolejne wersje portretu, również w formie instalacji, Bednarski tworzył w latach 80. i 90. W 1997 artysta zaczął odlewać z pierwotnego gipsowego modelu w plastiku, w pełni wykorzystując wielozadaniowość tworzywa, na czele z jego elastycznością i powszechną dostępnością. Wcześniej, przez niemal 20 lat rzeźbiarz decydował się na klasyczny warsztat, zarówno pod kątem techniki, jak i tworzywa, stosując monochromatyczny gips i granit. Prezentowana praca, która powstała w 2018, została wykonana w aluminium.
"Martyna Sobczyk: Dlaczego właściwie wybrałeś jako model głowę Karola Marksa?
Krzysztof M. Bednarski: Wpadłem na ten pomysł po spotkaniu z dziekanem Wydziału Rzeźby, profesorem Gustawem Zemłą, który apelował do dyplomantów o ´podjęcie się tematów zaangażowanych, które odzwierciedlają socjalistycznego ducha naszych czasów´. Po pierwsze wybrałem Marksa, gdyż nie był tak odrażającą postacią jak Lenin czy Stalin. U nas zwykło się obwiniać Marksa o zbrodnie reżimów komunistycznych. Dla mnie to trochę jakby Nietzschego obarczać za faszyzm, a Chrystusa uczynić odpowiedzialnym za krucjaty i stosy świętych inkwizycji. Po drugie był ciekawy jako bryła rzeźbiarska i to zadecydowało. A tak naprawdę nie chodziło o samego Marksa, ale o to, że funkcjonował jako portret oficjalny, jako znak ikonosfery, w której żyliśmy.
MS: W portrecie totalnym Karola Marksa nakreśliłeś mechanizm sztuce dobrze znany - stopniową dewaluację wizerunku, wytwarzanie pustych znaków, symulakrów.
KB: Trzeba uściślić, że mój dyplom nie dotyczył sztuki czystej, ale jej zachwaszczonego pogranicza - sztuki na usługach ideologii. To, co zaprezentowałem, unaoczniło pewien stale powracający mechanizm, którego działanie można prześledzić między innymi w masowo stawianych pomnikach Jana Pawła II. Ich pierwotna idea uległa dewaluacji, swoistemu rozmydleniu. Polska została zaśmiecona w sposób trwały rzeźbami o przerażająco niskim poziomie artystycznym, rażącymi nieudolnością wykonania. Do tego masowa produkcja miniatur pomników i portretów - dewocjonalna szpetota! Jeszcze mocniej uwidacznia się ten mechanizm w kulcie prezydenta Lecha Kaczyńskiego. To już przedsmak kreowanej przez obecną władzę ´pustej rzeczywistości´. Muszę przyznać, że mój Marks w konfrontacji z tym, z czym mamy teraz do czynienia, jest bardzo niewinny. (…)
MS: Ponad 40 lat z Marksem. Nie masz czasem dość?
KB: Kilkakrotnie próbowałem się z nim rozstać. Ostatnia prezentacja w komunistycznych realiach miała miejsce w 1988 roku. Na potrzeby wystawy ´Rzeźba w ogrodzie´ w Warszawie wykonałem SKRAM LORAK z kilkudziesięciu gipsowych odlewów głów Marksa, który po wystawie został rozbity, a mimo wszystko odżył w nowej rzeczywistości, już nie tylko gipsowy, nie tylko jednoznacznie czerwony, ale we wszystkich kolorach tęczy, odlewany we wszystkich możliwych materiałach, zaczął się rozmnażać z zastraszającą szybkością, jak w amerykańskim horrorze Gremliny rozrabiają. To jednak pokazało, że potencjał tej pracy jest niewyczerpany, nieograniczony jedynie do tematów ideologicznych. Stąd na wystawie w MOCAK-u znalazł się ostatnio przeze mnie wyprodukowany z marmuru karraryjskiego portret o znaczącym tytule: ´Karol Marks (non-finito)´.
MS: Na czym polega według Ciebie zawód rzeźbiarza?
KB: Choć uprawiam różne dyscypliny, od zawsze deklarowałem się jako rzeźbiarz. Rzeźbiarstwo dla mnie jest uzależnieniem. Gdy nic nie tworzę, stopniowo zanikam, czuję wielką pustkę, a rzeźba jest dyscypliną, która na swoje szczęście i nieszczęście realizuje się w materii. Nawet trochę mnie to przeraża, ile śladów mojej obecności zostawię na wielkim śmietniku Ziemi. Ale mówiąc serio, jest to dziedzina totalna, która utrzymuje w gotowości wszystkie zmysły. Myślę tu także o odczuwaniu przestrzeni nie w ujęciu euklidesowym, ale jako czegoś, co wymyka się naszemu poznaniu. Jak pisał Maria Rilke: ´Stworzenie widzi wszystkimi oczami/ Przestwór. Jedynie nasze oczy są jak odwrócone, zestawione gęsto jak sidła w krąg jego wolnego wyjścia´".
Fragmenty wywiadu Martyny Sobczyk, [w:] Krzysztof M. Bednarski. Karol Marks vs Moby Dick. Analiza formy i rozbiórka idei, Kraków 2019, s. 28-34
Krzysztof M. Bednarski - rzeźbiarz, urodzony w 1953 roku w Krakowie, absolwent ASP w Warszawie (w latach 1973-1978, w pracowniach prof. Jerzego Jarnuszkiewicza i prof. Oskara Hansena), aktywny w różnych dyscyplinach twórczych, niegdyś blisko związany z poszukiwaniami parateatralnymi Jerzego Grotowskiego, dla którego projektował plakaty (1976 - 81). Od 1986 roku mieszka w Rzymie; intensywnie obecny również na polskiej scenie artystycznej. We wczesnych pracach odnosił się do propagandy komunistycznej (Portret totalny Karola Marksa, 1978), oraz sytuacji społeczno-politycznej Polski w stanie wojennym (Victoria-Victoria,1983, w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie). Najbardziej znana jego realizacja to instalacja rzeźbiarska Moby Dick (1987), która znajduje się w kolekcji Muzeum Sztuki - ms2 w Łodzi. Praca ta stanowi swoistą ikonę sztuki rzeźbiarskiej ostatnich dekad XX wieku w Polsce. Prace Krzysztofa M. Bednarskiego znajdują się w kolekcjach najważniejszych muzeów polskich: Muzeum Narodowe w Krakowie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie, Muzeum Współczesne we Wrocławiu, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Muzeum ASP w Warszawie, Galeria Studio w Warszawie, Galeria Arsenał w Białymstoku, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, kolekcje Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Lublinie, Katowicach, Łodzi i Wrocławiu, kolekcja Galerii Foksal w Warszawie, w Muzeum Plakatu w Wilanowie, a także w kolekcjach zagranicznych, m.in. Collezione Giorgio Franchetti w Rzymie, Fondazione Federico Fellini w Rimini, Fondazione Morra w Neapolu, Fondazione Orestiadi w Gibellinie na Sycylii, Fondazione Mario Schifano w Rzymie, Targetti Light Art Collection we Florencji, Międzynarodowa kolekcja sztuki w Certosa di Padulla (Palermo), Muzeum Sztuki w Raumie, oraz w licznych kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą.
Description:
Golden Marks, 2018
aluminium, 34 x 57 x 36 cm; signed and dated on side: 'KM Bednarski 2018',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Dwie obrócone względem siebie głowy słynnego niemieckiego filozofa autorstwa Krzysztofa M. Bednarskiego to wariacja "dzieła otwartego", jakim jest "Portret totalny Karola Marksa" z 1978. To ikoniczna praca rzeźbiarska PRL-u i jeden z głównych motywów twórczości tego artysty. Pierwowzór stanowił pracę dyplomową zrealizowaną na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Jerzego Jarnuszkiewicza. Jej podstawą było uśrednienie i zwielokrotnienie portretu na podstawie licznych pomników Marksa z Polski, NRD i ZSRR. Jak powiedział artysta: "Najpierw był dla mnie gestem odmowy udziału w sztuce. Uważałem, że przygodę z rzeźbą skończę na dyplomie i nie będę się nią dalej zajmował, bo nie odpowiadało mi robienie pomników utrwalających władze. Dziś mało kto zdaje sobie sprawę, że dotknięcie tematu Marksa i to w pracy dyplomowej było wówczas wielką prowokacją. (…) Integralną część mojego dyplomu stanowił zbiór fotografii portretów Marksa wykonanych przez innych artystów, które potraktowałem jako materiał wyjściowy. Teraz wydaje się to nieskomplikowanym zadaniem, bo mamy Internet i łatwy dostęp do informacji. Wtedy wiązało się to z korespondencją z różnymi partyjnymi komitetami centralnymi w Moskwie czy w Berlinie, z pieczątką od dziekana, z cenzurą listów. No i za butelkę niegdyś popularnego u nas koniaku Ararat dostałem się też do magazynów Kozłówki, żeby zrobić zdjęcia tego, co ocalało" (Małgorzata Piwowar, Krzysztof Bednarski: Karol Marks i Moby Dick to dwie strony lustra, "Rzeczpospolita", 28.10.2018). Kolejne wersje portretu, również w formie instalacji, Bednarski tworzył w latach 80. i 90. W 1997 artysta zaczął odlewać z pierwotnego gipsowego modelu w plastiku, w pełni wykorzystując wielozadaniowość tworzywa, na czele z jego elastycznością i powszechną dostępnością. Wcześniej, przez niemal 20 lat rzeźbiarz decydował się na klasyczny warsztat, zarówno pod kątem techniki, jak i tworzywa, stosując monochromatyczny gips i granit. Prezentowana praca, która powstała w 2018, została wykonana w aluminium.
"Martyna Sobczyk: Dlaczego właściwie wybrałeś jako model głowę Karola Marksa?
Krzysztof M. Bednarski: Wpadłem na ten pomysł po spotkaniu z dziekanem Wydziału Rzeźby, profesorem Gustawem Zemłą, który apelował do dyplomantów o ´podjęcie się tematów zaangażowanych, które odzwierciedlają socjalistycznego ducha naszych czasów´. Po pierwsze wybrałem Marksa, gdyż nie był tak odrażającą postacią jak Lenin czy Stalin. U nas zwykło się obwiniać Marksa o zbrodnie reżimów komunistycznych. Dla mnie to trochę jakby Nietzschego obarczać za faszyzm, a Chrystusa uczynić odpowiedzialnym za krucjaty i stosy świętych inkwizycji. Po drugie był ciekawy jako bryła rzeźbiarska i to zadecydowało. A tak naprawdę nie chodziło o samego Marksa, ale o to, że funkcjonował jako portret oficjalny, jako znak ikonosfery, w której żyliśmy.
MS: W portrecie totalnym Karola Marksa nakreśliłeś mechanizm sztuce dobrze znany - stopniową dewaluację wizerunku, wytwarzanie pustych znaków, symulakrów.
KB: Trzeba uściślić, że mój dyplom nie dotyczył sztuki czystej, ale jej zachwaszczonego pogranicza - sztuki na usługach ideologii. To, co zaprezentowałem, unaoczniło pewien stale powracający mechanizm, którego działanie można prześledzić między innymi w masowo stawianych pomnikach Jana Pawła II. Ich pierwotna idea uległa dewaluacji, swoistemu rozmydleniu. Polska została zaśmiecona w sposób trwały rzeźbami o przerażająco niskim poziomie artystycznym, rażącymi nieudolnością wykonania. Do tego masowa produkcja miniatur pomników i portretów - dewocjonalna szpetota! Jeszcze mocniej uwidacznia się ten mechanizm w kulcie prezydenta Lecha Kaczyńskiego. To już przedsmak kreowanej przez obecną władzę ´pustej rzeczywistości´. Muszę przyznać, że mój Marks w konfrontacji z tym, z czym mamy teraz do czynienia, jest bardzo niewinny. (…)
MS: Ponad 40 lat z Marksem. Nie masz czasem dość?
KB: Kilkakrotnie próbowałem się z nim rozstać. Ostatnia prezentacja w komunistycznych realiach miała miejsce w 1988 roku. Na potrzeby wystawy ´Rzeźba w ogrodzie´ w Warszawie wykonałem SKRAM LORAK z kilkudziesięciu gipsowych odlewów głów Marksa, który po wystawie został rozbity, a mimo wszystko odżył w nowej rzeczywistości, już nie tylko gipsowy, nie tylko jednoznacznie czerwony, ale we wszystkich kolorach tęczy, odlewany we wszystkich możliwych materiałach, zaczął się rozmnażać z zastraszającą szybkością, jak w amerykańskim horrorze Gremliny rozrabiają. To jednak pokazało, że potencjał tej pracy jest niewyczerpany, nieograniczony jedynie do tematów ideologicznych. Stąd na wystawie w MOCAK-u znalazł się ostatnio przeze mnie wyprodukowany z marmuru karraryjskiego portret o znaczącym tytule: ´Karol Marks (non-finito)´.
MS: Na czym polega według Ciebie zawód rzeźbiarza?
KB: Choć uprawiam różne dyscypliny, od zawsze deklarowałem się jako rzeźbiarz. Rzeźbiarstwo dla mnie jest uzależnieniem. Gdy nic nie tworzę, stopniowo zanikam, czuję wielką pustkę, a rzeźba jest dyscypliną, która na swoje szczęście i nieszczęście realizuje się w materii. Nawet trochę mnie to przeraża, ile śladów mojej obecności zostawię na wielkim śmietniku Ziemi. Ale mówiąc serio, jest to dziedzina totalna, która utrzymuje w gotowości wszystkie zmysły. Myślę tu także o odczuwaniu przestrzeni nie w ujęciu euklidesowym, ale jako czegoś, co wymyka się naszemu poznaniu. Jak pisał Maria Rilke: ´Stworzenie widzi wszystkimi oczami/ Przestwór. Jedynie nasze oczy są jak odwrócone, zestawione gęsto jak sidła w krąg jego wolnego wyjścia´".
Fragmenty wywiadu Martyny Sobczyk, [w:] Krzysztof M. Bednarski. Karol Marks vs Moby Dick. Analiza formy i rozbiórka idei, Kraków 2019, s. 28-34
Krzysztof M. Bednarski - rzeźbiarz, urodzony w 1953 roku w Krakowie, absolwent ASP w Warszawie (w latach 1973-1978, w pracowniach prof. Jerzego Jarnuszkiewicza i prof. Oskara Hansena), aktywny w różnych dyscyplinach twórczych, niegdyś blisko związany z poszukiwaniami parateatralnymi Jerzego Grotowskiego, dla którego projektował plakaty (1976 - 81). Od 1986 roku mieszka w Rzymie; intensywnie obecny również na polskiej scenie artystycznej. We wczesnych pracach odnosił się do propagandy komunistycznej (Portret totalny Karola Marksa, 1978), oraz sytuacji społeczno-politycznej Polski w stanie wojennym (Victoria-Victoria,1983, w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie). Najbardziej znana jego realizacja to instalacja rzeźbiarska Moby Dick (1987), która znajduje się w kolekcji Muzeum Sztuki - ms2 w Łodzi. Praca ta stanowi swoistą ikonę sztuki rzeźbiarskiej ostatnich dekad XX wieku w Polsce. Prace Krzysztofa M. Bednarskiego znajdują się w kolekcjach najważniejszych muzeów polskich: Muzeum Narodowe w Krakowie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie, Muzeum Współczesne we Wrocławiu, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Muzeum ASP w Warszawie, Galeria Studio w Warszawie, Galeria Arsenał w Białymstoku, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, kolekcje Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Lublinie, Katowicach, Łodzi i Wrocławiu, kolekcja Galerii Foksal w Warszawie, w Muzeum Plakatu w Wilanowie, a także w kolekcjach zagranicznych, m.in. Collezione Giorgio Franchetti w Rzymie, Fondazione Federico Fellini w Rimini, Fondazione Morra w Neapolu, Fondazione Orestiadi w Gibellinie na Sycylii, Fondazione Mario Schifano w Rzymie, Targetti Light Art Collection we Florencji, Międzynarodowa kolekcja sztuki w Certosa di Padulla (Palermo), Muzeum Sztuki w Raumie, oraz w licznych kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą.
Description:
Golden Marks, 2018
aluminium, 34 x 57 x 36 cm; signed and dated on side: 'KM Bednarski 2018',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
aluminium
Sygnatura
sygnowany i datowany z boku: 'KM Bednarski 2018'
Proweniencja
kolekcja prywatna, Warszawa
Literatura
Karol Marks vs Moby Dick. Analiza formy i rozbiórka idei, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, il, s. nlb.
Wystawiany
"Karol Marks vs Moby Dick. Analiza formy i rozbiórka idei", Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie,; MOCAK, październik 2018 - marzec 2019
